Transcript Àðüñ, øèðýí ò¿¿õèé ýä áýëòãýë

Àðüñ, øèðýí ò¿¿õèé ýä áýëòãýë
Àðüñ, øèðýí ò¿¿õèé ýä áýëòãýëèéí
òóõàé îéëãîëò
- ò¿¿õèé ýä áýëòãýë ãýæ þó âý?
- óëñûí áýëòãýëèéí ñèñòåì

1921-1990 îíóóäàä ò¿¿õèé ýä
áýëòãýëèéí ñèñòåì 8 óäàà øèíý÷ëýãäñýí
 1990 îíû ýõýýñ ò¿¿õèé ýä áýëòãýëèéí
ñèñòåì çàäàðñàí
 1990-ýýä îíû ñ¿¿ëýýñ îäîîã õ¿ðòýë
ò¿¿õèé ýäèéí àðèëæààã ÷åíæ¿¿ä ýðõýëæ
áàéíà.
Мал аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүний
үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх, хүн амын өсөн
нэмэгдэж байгаа хэрэгцээг аж үйлдвэрийн
болон хүнсний бүтээгдэхүүнээр тасралтгүй
хангах, эх орны хөнгөн аж үйлдвэрүүдийг
түүхий эд материалаар байнга хангах үүргийг
биелүүлэх эдийн засгийн чухал эх үүсвэр нь
түүхий эд бэлтгэл юм.
Мал аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүнийг
зохион байгуулалттайгаар борлуулах бололцоог
олгох, тээвэрлэлтийг зохион байгуулахад
худалдаа бэлтгэлийн байгууллагууд гол үүрэг
гүйцэтгэж ирсэн.
Худалдаа бэлтгэлийн байгууллага мал аж
ахуй,
ан
агнуурын
үйлдвэрлэлийн
бүтээгдэхүүнийг улсын төлөвлөгөөний дагуу
худалдан авч, эх орны хөнгөн аж үйлдвэр,
экспортын хэрэгцээг хангах ажиллагааг түүхий
эд бэлтгэл гэж нэрлэäýã.
Мал аж ахуйн гаралтай түүхий эдийг бэлтгэх
зохион байгуулалтын нэгдсэн аргыг улсын
бэлтгэлийн систем гэх ба анх 1921 оны 12 дугаар
сард 70 гишүүнтэй 150 төгрөгийн хувь
хөрөнгөтэйгээр Ардын харилцан туслалцах
хоршоо байгуулагдсан цагаас эхлэл нь тавигдсан
бөгөөд 1990 он хүртэл улсын бэлтгэлийн систем
8 удаа шинэчлэгдэн мөрдөгдөж ирсэн байна. Зах
зээлийн эдийн засгийн тогтолцоонд шилжсэн
цагаас түүхий эд бэлтгэлийн систем задран
өнөөдрийг хүртэл хугацаанд хувь хүмүүс “ченж”үүд түүхий эд бэлтгэлийн үйл ажиллагааг
залгуулан явуулж áàéíà.
Тэгвэл 2011 онд “ХАА-н гаралтай бараа,
түүхий эдийн бирж”-ийн хууль батлагдсанаар
түүхий эд бэлтгэлийн ¿éë àæèëëàãàà хоршооны
хэлбэрээр ÿâàãäàõààð çîõèîí áàéãóóëàëòàíä îðæ
ýõëýýä áàéíà.
Түүхий эд бэлтгэх үйл ажиллагаа нь түүхий
эдийнхээ нэр төрлөөс шалтгаалан тодорхой
хугацаанд явагддаг бөгөөд зарим нэг төрөл нь
жилийн турш бэлтгэгддэг.
Àðüñ, øèðýí ò¿¿õèé ýä áýëòãýëèéí ÷àíàð,
õ¿ëýýí àâàõ, áîðëóóëàõ ¿íäñýí ñòàíäàðò
• Ìàíàé óëñàä ò¿¿õèé ýäèéã øàëãàæ
õ¿ëýýí àâàõ, áîðëóóëàõàä ñтандарт
хэмжил з¿йн тºвийн 2001 оны 11д¿гээр сарын 29-ны ºдрийн 71-д¿гээр
тогтоолоор батлаñàí MNS60-2001
ñòàíäàðòûã 2002 оны 01-д¿гээр сарын
01 ºдрººс эхлэн ìºðäëºã áîëãîí
àæèëëàæ áàéíà.
MNS60-2001
Áîëîâñðóóëààã¿é àðüñ, øèðíèé ñòàíäàðò
• Ñòàíäàðòàíä
çààñíààð
ìал,
амьтныг
нядласны дараа ºвчиж, хуулж авсан шинэ
болон чанарын хамгаалалт хийсэн, ¿стэй
ба ¿ñã¿é арьс ширэн ò¿¿õèé эдийг
áîëîâñðóóëààã¿é àðüñ шир гэнэ.
• MNS 3121:2001 ãýìòëèéí стандартад
заасан ямар нэг ãýìòýëã¿é талбайн хэсгийг
áîëîâñðóóëààã¿é арьс ширний ашигтай
талбай гэõ áà àрьс ширний нийт
талбайгаас гэмтэлтэй талбайг хасах
замаар ашигтай талбайг тодорхойлно.
MNS60-2001
Áîëîâñðóóëààã¿é àðüñ, øèðíèé ñòàíäàðò
1. Ãàðàë ¿¿ñëýýð íü:
• Бодын шир: ¯хэр, Адуу, Тэмээ
• Богын арьс: Хонины, Ямааны
• Бусад: Ангийн ба бусад
2. Чанарын хамгаалалт хийсэн байдлаар нь:
• Õºðãºñºí
• Давсалсан
• Хатаасан
• Хºлдººсºн
MNS60-2001
Áîëîâñðóóëààã¿é àðüñ, øèðíèé ñòàíäàðò
3. Жингээр нь:
•
•
•
•
Бага
Хºнгºн
Дунд
Х¿нд
4. Талбайн хэмжээгээр нь:
• Æèæèã
• Дунд
• Том
MNS60-2001
Áîëîâñðóóëààã¿é àðüñ, øèðíèé ñòàíäàðò
5. ¯сний уртаар нь:
• ¯ñ ã¿éöýýã¿é
• ¯ñ ã¿éöñýí
6. Гэмтэлийн байдлаар нь:
•
•
•
•
А (Гэмтэлтэй)
В (Бага гэмтэлтэй)
С (Дунд гэмтэлтэй)
D (Их гэмтэлтэй)
Арьс,ширний анхан шатны боловсруулалт
•Àðüñ өвчих хуулах арга ажиллагаа
-¿õýð, àäóó, õîíü, ÿìàà
-òýìýý
•Õàëèìëàãàà
•Æин хүндрүүлэгчýýñ ñàëãàõ
Àðüñ, øèðèéã ºâ÷èæ õóóëàõ àæèëëàãàà
Үхэр, адуу, хонь, ямааны арьсыг эрүүний
үзүүрээс өөхөн судлыг дагуулан сүүлний уг
хүртэл, урд хөлний тагалцагны үеэс өвдөгний
үеийн дотор талаар оруулан нөгөө хөлийн
тагалцагны үе хүртэл, хойд хөлийн тагалцагны
үеэс борвины үеийн дотор талаар оруулан
нөгөө хөлийн тагалцагны үе хүртэл шилбэний
арьсыг эрүү, шанаа, годны арьсны хамт өвчиж
авна. Үхэр адууны сүүлний арьсыг 8 смээс
дээш урттай, Үхрийн духны ширийг хоёр
чихний угаас урагш хамрын нүх хүртэл ярж
өвчинө.
Àðüñ, øèðèéã ºâ÷èæ õóóëàõ àæèëëàãàà
Тэмээний ширийг нурууны дагуу ярж, хүзүүний
арьсны хамт, эсвэл өехийн цагаан судал, нуруу
бөхний дагуу ярж хоёр хэсэг болгон хүзүүний
ширийг нэг талд нь үргэлж өвчиж авна.
Ярах ажиллагааг хийж дууссаны дараа хэвлий
болон мөчний аль нэг хэсгээс хутгаар хуулж эхлэн
барьц гаргана. Ийнхүү гаргасан барьцнаасаа нэг
гараараа татаж нөгөө гараараа нудран хуулна.
Арьс ширийг өвчих ажиллагааг хөнгөвчлөх, өвчих
явцад ширийг цоолох, хөрслөх үйлдлийг гаргахүйн
тул тусгай модон муна хэргэлдэг.
Муныг хийхдээ 10 см голчтой, 20см урт хэрчмийг
өнгөлж, засаад хажуу талын голд нь цүүцээр нэвт
нүхэлж, үүндээ 3см голчтой, 40см урт иш зоож
бэхэлнэ.
Арьс шир халимлах зориулалтын вандан :
130 см урт, 50 см өргөн гүдгэр гадаргуутай ванданг дээд тал нь
80см өндөрт байхаар налуу байрлуулна.
Арьс халимлах хянгар нь бариулын хамт
50 см урт, иртэй талруугаа тахирдуу байна.
Арьс ширийг халимлахдаа арьсаа вандан
дээр хөрсийг нь дээш харуулан дэлгэж
тавиад тогтоож, бэхэлсний дараа хянгарын
хоёр бариул дээрээс байгаад арьсны
хөрсөн талд байгаа халим мах, цус, шүүс
зэрэг зүйлийг хусаж цэвэрлэнэ.
Арьс ширэнд чанарын хамгаалалт хийх аргууд:
MNS 60-2001
• Õºðãºõ
• Õºë人õ
• Õàòààõ
• Äàâñëàõ
Àðüñ, øèðýí ò¿¿õèé ýäèéã áýëòãýõèéí òóëä
óðüä÷èëàí áýëòãýë àæëûã õèéíý.
Íÿäëàãäñàí ìàëààñ ãàðàõ àðüñ, øèðèéã ãàçàð
äýýð íü äàâñàëæ ÷àíàðûí õàìãààëàëò õèéõ
áýëòãýëèéã õàíãàõ, òóõàéëáàë:
Äóëààí áàéð,
Øààðäàãäàõ ò¿ëø,
Äàâñ,
Íèäýðãýý õèéõ âàíäàí, õóòãà, õàé÷ - õàëèìëàõ
ìàøèí
Äàâñàëñàí àðüñ, øèð õàäãàëàõ áàéð.
Äàâñ íóíòàãëàõ áàãàæ
Äàâñàëãàà õèéõ âàíäàí, ãàí - áàðàáàí ã.ì
Áарабан
Äàâñëàõ àðãà
Хоолны давс нь арьс ширэнд чанарын
хамгаалалт хийх үндсэн материал юм.
Чанарын хамгаалалт хийх зориулалтын давс
нь дор дурьдсан шаардлагыг хангасан байх
ёстой. ¯¿íä:
- õлорт натри 98% хувиас багагүй,
- үл уусах тунамал 0.9 хувиас ихгүй,
- кальцийн давс 0.8 хувиас ихгүй,
- магнийн давс 0.25 хувиас ихгүй,
-чийг 5 хувиас ихгүй байна.
Äàâñëàõ àðãà
Арьс ширийг давслахдаа жижиг ширхэгтэй
давсаар нимгэн арьсыг том ширхэгтэй давсаар
хүнд зузаан арьсыг давсална.
Нэг удаа ашигласан давсыг олон дахин
ашиглах нь давсалгааны чанарыг муутгахад
хүргэдэг.
Иймд ашигласан давсыг чанасны дараа шинэ
давстай хольж хэрэглэвэл зохино.
Äàâñíû óóñìàëä äàâñëàõ àðãà
Äàâñíû õàíàñàí óóñìàëä давс нэвтэрч шингэх нь
түргэн бөгөөд түүнд орших чийг давсалсан уусмал
хоёрын тэнцэж ирэх нь түргэн байдаг. Гандсан арьс
ширийг хадгалж тээвэрлэхэд туйлын зохимжтой
байдаг. Арьс ширийг гандахдаа сайн цэвэрлэж
угаана. Арьс ширийг гандахад том тогоо буюу
модон ган сав орно. Давсны уусмалыг урдаар
бэлтгэнэ. 100 литр усанд 34-35 кг давс хийж
найруулна. Нэг кг нойтон арьс шир бүрд гурван
литрээс 18-20 цаг, бярууныхыг 10-12 цаг ганд
хийнэ. Арьс ширийг гандсаны дараа тогоо буюу ган
савны амсар дээр тусгай тавиурт хоёр цагийн турш
дэлгэж усыг шавхарна.
Арьс шир хөлдөөх.
Ìанай малчид малын арьсыг дээр үеэс эхэлж
хөлдөөж ирсэн туршлагатай.
Өвлийн цагт арьс ширийг хөлдөөхөд чанар нь
амар муудахгүй боловч энэ нь хэд хэдэн муу
талтай.
Малын
арьс
шир
хичнээн
хугацаагаар
толийтлоо хөлдвөл чанар нь төчнөөн сайн
болно гэдэг буруу ойлголттой байсны улмаас
уринд
идүүлж
арьсны
чанарыг
үлэмж
хэмжээгээр муутгадаг.
Иймээс арьсыг хөлдөөвөл даруй бэлтгэлд
тушаах буюу давсалж байх нь хамгийн чухал.
Үхэр, адууны ширийг сүүдэр газар 5-6 см
бүдүүн бөөрөнхий гөлгөр шургааг дээр
хөрсийг нь гадагш харуулан уртааш нь тохож
хөлдөөнө. Хонь, ямааны нэхийг дэлгэж
хөлдөөх бөгөөд хөлдсөн арьс ширийг нар,
салхинд тавьж уринд идүүлэхгүйгээр хөрсөөр
нь нийлүүлэн битүү бүтээж түр хадгалах буюу
даруй бэлтгэлд тушаавал зохино.
Арьс, ширèéã хатаах
Хатсан арьсыг зэрэглэж дугаарлах, баглах,
тээвэрлэхэд тохиромжтой боловч муу талтай.
Хатсан арьсыг өт хорхой, мэрэгчид идэх болон
чийг авч муудахаас хамгаалахад түвэгтэй байдаг.
Арьс ширийг хатаахаар тохох буюу дэлгэхдээ
үсийг доош хөрсийг гүйцэд хатаагүй байхад
эргүүлж үсэн талаар нь эргүүлж, тойруулж байна.
Хуурай газар дээр арьс ширийг цовдолж дэлгэж
хатаахад сайн боловч хөрсийг гүйцэд хатаагүй
байхад эргүүлж үсэн талаар нь хатаана.
Арьсны зах годыг үрчлээсгүй толигор хатаахад
их анхаарна. Нэгэнт хатсан арьс ширийг ус
чийг, нар, салхинаас хамгаалж хуурай, битүү
газар хадгална.
Боловсруулааг¿й арьс ширэн т¿¿хий
эдийн чанар
Æèí /êã/
Òàëáàé
¯ñíèé óðò
/ñì/
/äì2/
Òºðºë
Áîä
¯ñ
¯ñ
ã¿éöýý ã¿éöñý
ã¿é
í
õ¿ðòýë õ¿ðòýë
Áàãà
õ¿ðòýë
Õºíãºí
äóíä
Õ¿íä
æèæè
ã
äóíä
òîì
¯õýð
8
8.115
15.120
20.1
-
-
-
-
-
Àäóó
-
8
8.112
12.1
-
-
-
-
-
Òýìýý
10
10.1- 17.117
24
24.1
-
-
-
-
-
-
55.140-55
85
85.1
2.5
2.6
-
55.140-55
85
85.1
-
-
Õîíü
-
õ¿ðòýë
-
-
Áîã
ßìàà
-
-
-
Ãýìòëèéí áàéäëààð àíãèëàõ íü:
Зэрэг
Ашигтай талбайн эзлэх хувь
Ãýìòýëã¿é
А
71-ээс дээш
Бага гэмтэлтэй
В
51-70
Дунд гэмтэлтэй
С
31-50
Их гэмтэлтэй
D
30- õ¿ðòýë
Àðüñ, øèðýí ò¿¿õèé ýäèéí æèíã òîäîðõîéëîõ àðãà
Áîäûí øèð :
×анарын хамгаалалт хийсэн бодын ширийг MNS 2908:2001 стандартын
дагуу нойтон хºðãºñºн арьсны жинд øèëæ¿¿ëýí тооцохдоо :
•
õºëä¿¿ арьсанд 1.05,
•
давсалсан нойтон арьсанд 1.15,
•
давсалж хатаасан арьсанд 2.0,
•
энгийн хатаасан арьсанд 2.5 итгэлц¿¿рийг хэрэглэнэ.
×àíàðûí õàìãààëàëò õèéñýí àðüñíû æèíã íîéòîí ¿åèéí æèíä øèëæ¿¿ëýõäýý äàðààõ
òîìú¸îã õýðýãëýíý.
Õ =Ò  ê
Õ- íü íîéòîí àðüñíû æèí, êã
Ò-÷àíàðûí õàìãààëàëò õèéñýí àðüñíû æèí, êã
Ê- øèëæ¿¿ëýõ èòãýëö¿¿ð
Æèí õºíãºðºëòèéã ìýäðýõ¿éí ýðõòíèé áóþó
ëàáîðàòîðèéí àðãààð òîäîðõîéëíî.
• Ìýäðýõ¿éí ýðõòíèé àðãààð òîäîðõîéëîõ àðãà
íü àðüñ øèðýí ò¿¿õèé ýäèéã áàðèõ áà
í¿äýýð àæèãëàõ çàìààð æèí õºíãºðºëòèéã
òîäîðõîéëîõîä îðøèíî.
• Ëàáîðàòîðèéí àðãà íü íîéòîí äàâñàëãààíû
àðãààð ÷àíàð õàìãààëñàí àðüñ, øèðýí
ò¿¿õèé ýäýä àãóóëàãäàõ ÷èéãëýãýýð æèí
õºíãºðºëòèéã òîäîðõîéëîõîä îðøèíî.
Ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýíä çîðèóëæ àâàõ
äýýæíèé òîîã òîäîðõîéëîõ àðãà
X1 = 0.3  n
Õ1- øèíæèëãýýíä çîðèóëæ àâàõ
àðüñíû òîî, øèðõýãýýð
n- õýñýãò áàéãàà íèéò àðüñíû òîî,
øèðõýãýýð
Àðüñ, øèð òóñ á¿ðèéí õýýë,
õ¿ç¿¿, ºãçºãíººñ (çóðàã 1) 2:1
ñì õýìæýýãýýð 6-9ã ñîðüöûã
àâàõ áà íèéò òàëáàéãààð
æèãä áèø õàòñàí àðüñ, øèðíèé
æèí õºíãºðºëòèéã òîäîðõîéëîõûí
òóëä íýã ñîðüöûã íýìýëò áîëãîí
àâíà.
Àðüñíû òàëáàé òîäîðõîéëîõ àðãà
Áîãèéí àðüñ - MNS 2369:2001 ìºðäºíº.
1-ð àðãà. Ìåòðèéí àðãà
2-ð àðãà Äì-èéí øèðýýíèé àðãà
èõ õýìæýýãýýð ¿ð÷èéëãýæ õºë人ñºí áóþó
õàòààñàí àðüñíû òàëáàéí õýìæýý, ã
чàíàð õàìãààëàëò õèéãäñýí
Ä/ä
áàéäàë
Àðüñíû òºðºë
Õºë人ñºí
1
Õîíèíû
ã¿éöýò
õàãàñ
õàëöã¿é
¿ñòýé
¿ñòýé
2
Õîíèíû
àðüñ
3
ßìààíû àðüñ (çýýð, ãºðººñ,
ÿíãèð)
Ýíãèéí
õàòààñàí
39.0
19.0
34.0
19.0
37.0
17.0
Àðüñàíä õèéñýí ÷àíàð õàìãààëàëòûí àðãààñ
øàëòãààëæ àðüñíû òàëáàé ººð÷ëºãääºã
Íîéòîí
Õºëä¿¿
Íîéòîí
Äàâñòàé
Ýíãèéí
Àðüñíû ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä
àðüñ
àðüñ
äàâñòàé
Àðüñíû òàëáàé, %
100
100
100
94
90
1.0
1.0
1.0
1.06
1.11
õàòààñàí õàòààñàí
Àðüñíû òàëáàéã íîéòîí
¿åèéí òàëáàéä
øèëæ¿¿ëýõ èòãýëö¿¿ð
Ò¿¿õèé ýäèéí õàäãàëàëò
• Арьс ширийг MNS 213:2001 стандартын дагуу
баглаж, хаяглаж, хадгалж, тээвэрлэнэ.
Çóðàã 3. Àðüñûã à/ íýã øèðõýãýýð ýâõýõ àðãà
á/ íýã áà õýä õýäýí àðüñûã áàãëàñàí áàéäàë
Àãóóëàõàä òàâèãäàõ øààðäëàãà
•
•
•
•
Õàíà
Øàë
Òààç
Õààëãà
Õóðààëòûí âàíäàí
• Xурааx арьсны төрөл
шинж чанар,
агуулаxын
багтаамжаас xамаарч:
• Богийн арьсанд 3-5м
урт, 3-5м өргөн 1520см өндөр (шалнаас
xөндийрсөн)
• Бодын ширэнд 4-6м
урт, 4-6м өргөн мөн
шалнаас 15-20см
өндөрт дээш
xөндийрсөн тавиур
ашиглана.
Àðüñ, øèð õóðààõ àðãóóä:
• xормогчийн
арга
• õîðîîëîí
õóðààõ
• xослолûí
арга
Хураалттай арьсанд гадна талд тэмдэг
(пайз) зүүнэ. Үүнд:
- Áýëòãýñýí ãàçðûí íýð, õàÿã
- тухайн арьс ширний нэр төрөл
- чанарын дугаар зэрэг
- чанарын хамгаалалтын арга
- хураалттай арьсны тоо ширхэг
- хураасан он сар өдөр
- хураасан ажилчны хувийн дугаар, овог
нэр
Арьс , нэхий, бусад үслэг түүхий эдэд
тохиолдох гэмтэлүүд тэдгээрээс
урьдчилан сэргийлэх
Хивэнгийн гэмтэл: Арьс, нэхий, ангийн үс,
зөөлөн үстэн, хивс, бусад үслэг эдийг үслэг
талаас нь идэж асар их хор хөнөөл учруулдаг
зүйлийн нэг бол хивэí буюу цагаан эрвээхэй
юм. Хивэн нь нэхийний, зөөлөн үстний,
мебелийн, хувцасны цагаан судалт гэх зэрэг
олон төрөлд хуваагддаг. Хивэн нь 12-24 мм
хэмжээтэй, өнгө нь мөнгөлөг цагаан саарлаас
хүрэн саарал байдаг. Хивэн нь арьс шир,
үслэг эдийн үсэн бүрхүүлийг үснийх нь угаар
хавж иддэг.
Хивэн нь өндөг, авгалдай, хүүхэлдэй, эрвээхэй
гэсэн хөгжлийн дөрвөн үе шатыг дамждаг.
Эмэгчин эрвээхэй 3-30 хоног амьдардаг ба
дунджаар 15 хоног амьдарна.
Энэ хугацаанд 4-12 удаа 1-15 өндөг буюу
амьдралынхаа бүх хугацаанд дунджаар 0,3-0,7
мм-ийн хэмжээтэй 60-200 өндөг гаргадаг байна.
Ýнэ өндөгнүүд нь 4-21 хоногийн дараа авгалдай
болж хөгждөг.
Хивэнгээс урьдчилан сэргийлэх хамгийн
найдвартай арга нь химийн бодис
нафталиныг энгийн хатаасан арьс, арьс
шир, ноосонд хүндийн жингийн 4 хувиар
бодож цацаж хэрэглэх явдал юм.
Нафталин хивэнг зөвхөн үргээж арьс, үс,
ноосонд өндөглөхгүй байхад тус болох
бөгөөд нэгэнт хивэнтэй болсон нөхцөлд
тэдний үхүүлэх, устгах үйчлилгээ үзүүлж
чадахгүй.
Цагаан эрвээхэйг устгах ажиллагааг õýä
хэдэн янзаар хийж болно. Үүнд:
•Температурын зохицуулалтаар
•Нарны гэрлийн үйлчлэлээр
•Туяа цацруулагч чийдэнгийн үйлчлэлээр
•Химийн бодисуудын тусламжтайгаар гэх
мэт.
Температурын
зохицуулалтаар
устгах
арга:
Мебелийн хивэнгийн авгалдайг тэг градуст
байлгахад 3-5 хоногт, -50С-100С –ийн хүйтэнд
бүрэн устдаг. Нэхийний хивэнгийн авгалдай 50С-д 2-3 хоногт устаж үхдэг. Зөөлөн үсний
хивэн -100 С –д тэсвэртэй байдаг бол +50С100С –д амьдрал нь зогсонги байдалд ордог.
150С-200С-д 5-10 цаг байлгахад бүрэн
устана.
Температурын зохицуулалтаар устгах арга
жилийн аль ч улиралд хийж болох бөгөөд
хөрөнгө зардал гаргахгүй хялбар арга юм.
Нарны гэрлээр утсгах арга. Нас гүйцсэн
эрвээхэй өндөгнүүд нь нарны шууд тусгалд
хэсэг хугацаагаар байлгахад устдаг ба арай
удаан хугацаагаар байлгахад авгалдай ч
амьдрах чадваргүй болдог. Нарны гэрлээр
утсгах явдал маш хялбар арга юм.
Туяа цацруулагчаар устгах арга:
Кварц ба хэт ягаан гарлийн туяанд хивэнг
устгадаг боловч энэ нь орон нутагт түгээмэл
хэрэглэх боломжгүй арга юм.
Химийн бодис хэрэглэн устгах арга:
Хивэнг устгах, агуулахыг ариутгахад ДДТ
“дихлордифенил
трихлор
этан”,
хлорофос”динтерекс”
НОВ
бэлдмэл
гексахлоран,
парапихлорбензол
скипидар
зэрэг бодисуудыг аль нэгийг хэрэглэж болно.
Àíõààðàë òàâüñàíä
áàÿðëàëàà.