AKILCI İLAÇ KULLANIMI



Akılcı ilaç kullanımı, ilaç tedavisinin etkili, güvenli ve ekonomik biçimde uygulanmasına olanak tanıyan planlama, yürütme ve izleme sürecidir.



İlaç yönetimi ve akılcı ilaç kullanımı “Ulusal İlaç Politikası” çerçevesinde ele alınmalıdır.



Alınan doğrudan önlemler yanında, dolaylı önlemlerden biri olarak “Akılcı İlaç Kullanımı” uygulamaları devreye sokulmuştur.



1985 yılında Nairobi’de yapılan Dünya Sağlık Örgütü toplantısı akılcı ilaç kullanımı çalışmaları için başlangıç sayılmaktadır

Akılcı İlaç Kullanımı

Etkililik Güvenlilik Uygunluk Maliyet

açısından uygun ilaç seçimidir.



Doğru ilaç kullanımını, “kişinin kendisine doktor tarafından reçete edilen ilacı, kendisi için önerilen miktarda, yeterli süre devam ederek ve toplum için en düşük maliyeti getirecek şekilde kullanması”.

Akılcı İlaç Kullanımı

 Doğru ilaç  Uygun endikasyon  Etkililik, güvenlik, hastaya uygunluk, maliyet  Uygun dozaj, uygulama yolu ve süre  Hastayı doğru bilgilendirme  Hastanın tedaviye uyumu



Ucuz ya da indirimli ilaç kullanımı anlamına gelmez.

Bir Örnek

Bir hekim reçeteye, Amoxil (amoksisilin) tablet yazmıştır. Eczacı bu reçeteyi yanlış okumuş ve hastaya Daonil (glibenklamid) vermiştir. Hasta gerçekte diyabetik değildir ve bu ilaç yüzünden kalıcı beyin hasarı gelişmiştir.

Reçeteyi okunaklı yazmada yasal zorunluluk    Mahkeme, hekimin hastanın sağlığından sorumlu olduğuna ve meşgul bir eczacı tarafından hata yapılmaması için reçeteyi okunaklı bir biçimde yazması gerektiğine, Mahkeme reçetedeki Amoksil'in Daonil olarak okunabileceğine, Bu olaydaki sorumluluğun büyük bir kısmının (%75) eczacıda olmasına rağmen, hekimin ihmalinin eczacının ihmaline katkıda bulunduğuna karar vermiştir.

Reçeteyi okunaklı yazmada yasal zorunluluk  Bu karara göre hekimler reçetelerini, başkaları tarafından rahatlıkla okunabilecek, yanlış anlamalara neden olmayacak kadar temiz ve okunaklı yazmakla yasal olarak yükümlüdürler.  Kim okunaksız bir reçete yazar karşısındaki kişi de bundan zarar görürse mahkemeler, dikkatsiz kişiyi hakkıyla cezalandırabilecektir.  Hekimin sorumluluğu reçeteyi yazdıktan sonra bitmez.  Bu ihmal, diğer kişilerin de ihmaline neden olabilir.

Kaynak: J R Coll Gen Pract, 1989: 347-8

2007 yılında kişi başına kullanılan yıllık ortalama

 20 kutu ilacın 3,5 kutusu antibiyotiktir.

 ilaca harcanılan 11 milyar YTL’nin 2 milyar YTL’si antibiyotikler için harcanmıştır.

 170 YTL’lik ilaç harcamasının 30 YTL’si antibiyotikler için harcanmıştır.

 Uygunsuz ilaç kullanımında antibiyotikler başı çekmektedir.

 Antibiyotikler ilk keşfedildikleri günden beri birçok hayat kurtarmıştır.

 Ama bu da bir gerçek insanlar antibiyotikleri rasgele kullanmamalıdır.

 Bu ilaçlar uygunsuz kullanıldığı takdirde direnç gelişimine yol açar.

 Antibiyotikler bilinçli kullanılırsa enfeksiyonla mücadelede olağanüstü bir katkı sağlar, aksi durumda ağır yan etkilere ve bazen de ölüme yol açabilirler.

 Antibiyotik ehliyetli ellerde mükemmel bir şifa aracı iken ehliyetsiz ellerde öldüren bir silaha dönüşmektedir

ilaç kullanımı sırasında hataya düşülmesini önleyebilecek kurallar

Doktorunuza muayeneye giderken kullandığınız tüm ilaçları ve önceki tedavi bilgilerinizi yanınızda bulundurunuz.

-

- Doktorunuzun bilgisi olmadan ikinci bir ilaca başlamayınız.

İlaçları doktorunuzun anlattığı kullanım şekline uyarak kullanın.

-

- İlaç tedavisine başladıktan sonra gelişen yeni bir yakınmanızın ilaca bağlı olabileceğini daima aklınızda bulundurun.

- İlaç kullanımına gereksiz yere devam etmeyin ve önerilenden daha önce son vermeyin.

- İlaca bağlı gelişebilecek olumsuz bir durumda sağlık personeline bilgi verebilmek için, birlikte yaşadığınız yakınlarınızı ilaçlarınız hakkında bilgilendirin.

- İlacın yanı sıra ilaç dışı tedavilere de önem verilmesi gerekir Önerilen yaşam tarzı değişikliklerine uymak, tedavi başarısı artırır

Bir ilacı kullanmadan önce MUTLAKA 8 YÖNDEN DOĞRU olduğundan emin olmalısınız!

İlaçların Uygulanmasında 8 Doğru :

* Doğru ilaç * Doğru doz * Doğru hasta * Doğru zaman * Doğru yol * Doğru ilaç şekli * Doğru kayıt * Doğru yanıt

AKLINIZDA OLSUN!!!

Asla Unutmayın! -1-

o

İlaçlar her hastaya özel olarak hazırlanırlar.

o

Bu yüzden aynı hastalığa yakalanmış olsanız bile doktora gitmeden başka insanların ilaçlarını kullanmamalı ve kendi ilaçlarınızı da kimseyle paylaşmamalısınız.

o

Kullandığınız ilaç size ne kadar iyi gelirse gelsin asla başka arkadaşlarınıza önermeyin.

Asla Unutmayın! -2-

o

İlaçlarınızı her zaman kendi kutularında saklayın ve hep doktorunuzun veya eczacınızın anlattığı gibi kullanın.

o

Eğer ilacınızın sizi iyi gelmediğini düşünüyorsanız, doktorunuzla veya eczacınızla konuşmadan ilacınızı bırakmamalı veya değiştirmemelisiniz.

Asla Unutmayın! -3-

o

İlacınızı doktorunuzun veya eczacınızın belirttiği miktar ve zamanlarda kullanmaya dikkat edin.

o

İlaçlarınızı alırken ilaç kutularının içinden çıkan ölçü kaşığını veya kabını kullanın. Çünkü ilacın miktarını (dozunu) en doğru bunlarla ayarlayabilirsiniz

Asla Unutmayın! -4-

o

Kutudaki tüm ilaçlar bitene kadar veya doktorunuz ilacınızı bırakmanızı söyleyene kadar ilaçlarınıza devam edin.

o

Özellikle antibiyotik kullanılırken iyileşseniz bile kutudaki tüm ilaçlar bitene kadar ilaçlarınızı vaktinde almaya devam etmelisiniz.

Asla Unutmayın! -5-

o

Ağızdan aldığınız ilaçları yatarak içmemelisiniz.

o

Ayrıca bu ilaçlar mutlaka bol su ile içilmelidir.

o

Su yerine çay, süt, meyve suyu gibi içeceklerle içilmesi ilacınızın etkisini azaltır.

o

Doktorunuza veya eczacınıza sormadan ilaçlarınızı bölmekten, eritmekten ve çiğnemekten sakınmalısınız .

o

Asla Unutmayın! -6-

Eczacınız reçetenizdeki ilacın yerine aynı etkiyi gösterecek daha ucuz olan bir başkasını önerebilir. Ona güvenin.

o

Vitamin, mineral, bitkisel özler gibi eczanelerde reçetesiz satılan besin destek ürünleri de eczacımıza danışmadan kullanmamamız gereken ilaçlardır.

Doktorunuza veya Eczacınıza Gittiğinizde…

Doktor veya eczacı ilaçlarınızı size vermeden önce;

o

Başka bir hastalığınız ve kullandığınız başka ilaçlar varsa,

o

Herhangi bir ilaca veya yiyeceğe karşı alerjiniz varsa,

o

Ailenizde görülen önemli hastalık varsa bunları doktorunuza ve eczacınıza söyleyin.

o

Eğer hapları yutmakta zorluk çekiyorsanız bunu doktorunuza söyleyebilirsiniz. Belki ilacınızın sıvı hali bulunuyordur.

İlaçlar nasıl saklanmalı? Evinizde bu kurallara dikkat ediyor musunuz?

İlaçlar nasıl saklanmalı?

o

İlaçlarınızı güneş görmeyen, kuru, serin ve rutubetsiz oda ısısında bir yerde saklayın. Bir ilaç dolabını hiçbir zaman, daima rutubetli ve sıcak olabilen banyonuza koymayın.

o

Kutunun yada şişenin ağzını sıkıca kapatın. İlacınızı kendi kutusunda, şişesinde veya tüpünde saklayın. Bu, talimatların elinizin altında olmasını sağlar ve yanlış ilaç kullanmanızı engeller.

o o

Göz, kulak ve burun damlalarının açıldıktan sonraki kullanım süresi 15 gündür. Bu süre sonrasında bu ilaçların içinde bakteri üreyebilir ve bu da size yarardan çok zarar getirir.

İlaçlar nasıl saklanmalı?

o

Eğer üzerinde “soğukta saklayınız” etiketi yoksa, ya da eczacınız size böyle bir öneride bulunmadığı takdirde ilaçlarınızı buzdolabına koymayın.

o

İlaçlarınızı kutunun üzerinde yazan son kullanma tarihine kadar kullanabilirsiniz. Bu süre ilaçlar üzerinde yapılan birçok test sonucunda belirlenmiştir.

o

İlaçlarınızı güvenli, küçük çocukların ve hayvanların göremeyeceği ve ulaşamayacağı yerlerde saklayın. Bu, ilaç kazalarını önler.



Akılcı İlaç Kullanımı Sorumluları

Hükümetler  Tüm nüfusun gereksinimlerini karşılayacak yeterli sağlık sistemi  Üstün nitelikli ürünlerin uygun şekilde sunulması  İlaç Sanayi  İyi Üretim Uygulamaları  Tam ve yansız bilgi ulaştırılması  Tanıtımda etik

Şşşt ! Ufaklık ! Süper mikrop olmak ister misin.?

Şundan biraz genomuna ekledim mi….

Penisilin bile sana bişey yapamaz….!

Pnömo Jones’un , Antibiyotik Direnç çetesi elemanları ile ilk karşılaşması, hastane mutfağına yaptığı kısa ziyaret sırasında gerçekleşti