Transcript Тренингтік топтардың гомогенділігі және гетерогенділігі

Тренинг
жұмыстарды
ұйымдастыру
және өткізу
технологиясы
«Тренинг» термині

(ағылшын
тілінен
аударғанда train,
traininq) бірнеше
мағынаны береді:
«тәрбие, оқыту,
дайындау, жаттығу».
Психологиялық
тренинг
 Оқытудың
белсенді формасы
болып табылады, адамға
әлеуметтік қатынастарды құру
кезінде дағдыларды
қалыптастыруға көмектеседі
Тренингтің негізгі мақсаты





Психологиялық мәселелерді шешу
Психологиялық денсаулықты жақсарту
Қарым-қатынастың психологиялық негізін
зерттеу
Мінез – құлықты коррекциялау және өзін
өзгерту мақсаты
Тұлғалық өсуіне көмектесу
Әр түрлі авторлар бойынша
тренинг мақсаттары
Эллист Аронсон
Өз мінез-құлқын зерттеуге
дайындығын дамыту, әлеуметтік
құзіреттілікті жоғарлату,
тұлғааралық қатынастарда
ашылу, бірлесіп іс-әрекет
жасауды үйрету, қақтығыстарды
конструктивті түрде шешу
Вачков И.В

Топ қатысушылардың психологиялық
мәселелерін зерттеу, оларды шешу
жолдарын іздестіру, психикалық
денсаулықты жақсарту, адамдардың
арасында үйлесімді және тиімді қарымқатынасты дамыту, өзіндік сан-сезімді
дамыту, мінез-құлық өзгерістер негізінде,
эмоционалды бұзылыстарды алдын алу,
шығармашылық потенциалды жүзеге
асыру, сәттілік және бақыт сезіміне
талпыну.
Зайцева Т.В
Топ
қатысушыларын
сәтті мінез-құлыққа
үйрету
Лебедева Н.М
—
Тұлғаның әлеуметтік
бейімділігін дамыту,
креативті
белсенділікті дамыту
Кьелл Рудестам
Тренинг қатысушылары
өзінің көңіл-күйін
жақсартуға ұмтылу
керек және өзін де іс –
жүзінде көрсетуге
ұмтылу
Тренингтің
негізгі принциптері
”Осында және қазір”
Бұл принцип - тренинг
қатысушыларын негізгі анализ пәні
процесс екендігіне бағдарлау, яғни,
дәл сол уақыттағы сезім, уайым,
ойлар, өткен шақ пен болашақ емес,
дәл қазіргі шақ принципі.
“Шынайылық және
ашықтық”
Топтағы ең маңыздысы – жалған
айтпау. С. Джурард айтуы бойынша
өзіндік , «Меннің» ашылуы – күшті
және салауатты тұлғаның белгісі.
«Мен» принципі

Қатысушылардың негізгі
назары өзіндік таным,
өзіндік талдау және
рефлексия процестеріне
аударылады.
Жауапкершілікті өзіне алуға
үйрену.
«Белсенділік»
Психологиялық
тренинг
оқыту мен дамытудың
белсенді әдістеріне
қатысты. Белсенді
қатысу – тренингте
міндетті болып
табылады.
«Құпиялылық»
Қандай да бір нақты
қатысушыларға байланысты
айтылған ойлар топ ішінде
қалуы тиіс – этикалық талап.
Психологиялық қауіпсіздік
және өзіндік ашылу
атмосферасын жасау.
Топтық тренингтің негізгі
әдістері
 Медитативті
техникалар
 Тәндік (дене) терапия әдістері
 Әлеуметтік перцепцияны
дамытуға бағытталған әдістер
(Вербальды және вербальды
емес техникалар)
Топтық тренингтің негізгі
әдістерінің жалғасы
 Ойын
әдістері (Имитациялық
ойындар, іскер ойындар,
ұйымдастырушылық-іс-әрекеттік
ойындар, шығармашылық
ойындар, дидактикалық ойындар,
ситуациялық- рөлдік ойындар)
 Топтық дискуссия
Тренингтік топтардың
гомогенділігі және
гетерогенділігі
Гомогенділік – қандай да бір сипаттар мен
қасиеттердің бірлігі, ұқсастықтары мен сәйкестілігі
Гетерогенділік – объект немесе субъекттердің
сипаттары мен қасиетер арасындағы айырмашылығы
 Жынысы
 Жасы
 Білімі
 Интеллект деңгейі
 Әлеуметтік статусы
 Тұлға типі және мінез-құлық стилі
 Психологиялық мәселе
 Сенім және құнды бағдары
 Мақсаттары
Тренингтік топтардың сапалық
құрамы
*К. Рудестам-Тренинг қатысушылар қатарына
кірмейтін кандидаттар – қандай да бір сынаған
қысым кезінде мазасыздық, агрессия көрсететін
тұлғалар
*Г. С. Абрамова-Бір топта бір-бірімен қызмет
немесе басқа қатынастарда болатын адамдарды
біріктірмеу қажет деп санайды.
*В. Ю Большаков- Қосымша диагностика
жүргізу, ең бастысы жүргізушінің ауыр
психикалық ауру бар адамның топқа енбеуін
қадағалау.
Тренингтік топтардың
сандық құрамы
Тренингке қатысушылар саны
– тренинг мақсаттарына
байланысты болады(3-4
адамнан кем болмауы тиіс, 20
адамнан жоғары болмауы тиіс)
Топтық тренингтің ұйымдастырушылық
және процедуралық ерекшеліктері
Тренигті ұйымдастырудың
кеңістік формасы-шеңбер
*Қатысушылардың бетпе –бет
кездесу мүмкіншілігі
* Қарым-қатынастың ең
ыңғайлы формасы
*Қатысушылар тең дәрежеде
Психологиялық тренингтің негізгі
ұйымдастырушылық аспектілері
*Тренердің жоғары дәрежелі мамандығы,
тренингті жүргізуге дайындығы
*Тренинг жүретін бөлменің барлық
нормалары мен талаптарға сай болуы
*Тренингке өз қалауымен қатысатын
адамдар тобының қалыптасуы
* Тренинг бағдарламасын нақты түрде
құрастыру
Керекті материалдық – техникалық
құрал жабдық
*Тақта (әр түрлі демонстративті материалдарға
арналған)
*Әр бір қатысушыға арналған орындық және үстел
*Түрлі-түсті қарындаштар, бояулар, қылқаламдар
*А3 А4 форматтағы қағаздар
*Әр түрлі ойыншықтар
*Теледидар, видео және аудиомагнитафондар
*Компьютер
*Қабырғадағы айналар
Тренинг сабақтың құрылымы
*Ұйымдастыру сәті (сәлемдесу салты,
қыздыру жаттығулары)
*Негізгі бөлім (жаңа материалды
қабылдауға дайындалу, жаңа
мазмұндар
*Қорытынды шығару (эмоционалды
жауап қайтару-ұғыну)
*Үй жұмысы
*Қоштасу салты
Тренинг бағдарламасының
мазмұнына қарай келесі стратегияны
қолданады:

Тренинг қатысушыларының
шиеленісін шешуге
бағытталған жаттығуларды
ұсыну, қатысушылардың
жабықтылығын және
әріптестерге деген
сенімсіздігін жеңіп шығу
Жалғасы

Тренингкке
қатысушылардың
перцептивті тәжірибесін
кеңейтуге, эмпатияны
дамытуға бағытталған
техникаларды қолдану
Жалғасы

Өзін-өзін бағалауын
жоғарлатуға, кәсібіи және
жеке тұлғалық дамуына
бағытталған жаттығуларды
жүргізу
Тренингтік топтар жүргізушісі
Топ жүргізушісінің бес негізгі рөлін
бөлуге болады:
*Белсенді басшы (инструктор,
мұғалім, режиссер, иницатор және
қамқоршы)
*Аналитик (көп жағдайда,
психоаналитик)
Жалғасы
*Комментатор
*Делдал (топтағы әрекеттерді, өз
жауапкершілігіне алмайтын, бірақ арасында
топтық процеске араласып және оны
бағыттайтын эксперт)
* Топ қатысушысы (өзінің индивидуалды
ерекшеліктері және өмірлік мәселелері бар
аутентті тұлға)
Жүргізүшінің тұлғалық сапалары
мен дағдылары
Интеллектінің жоғары деңгейі
 Интуиция, креативтілік
 Өз-өзіне деген сенімділік,
адекватты түрде өз-өзін бағалау
 Топ мүшелеріне позитивті
қатынас

Жалғасы







Фрустрацияға деген шыдамдылық
Энтузиазм мен оптимизм
Эмоционалды тұрақты
Интуицияның бар болуы
Топтың өзгеруіне тренердің әсері
Эмпатия сезімі
Батылдық