Transcript Šumarske melioracije

Melioracija degradiranih šuma se može
vršiti na različite načine, odnosno
primenom različitih metoda u zavisnosti
- od sastojinskog stanja
- od stepena očuvanosti zemljišta
METODI
MELIORACIJE
DEGRADIRANIH
ŠUMA
INDIREKTNA
MELIORACIJA
(INDIREKTNA
KONVERZIJA)
DIREKTNA
MELIORACIJA
(DIREKTNA
KONVERZIJA)
KOMBINOVANI
METOD
Primenom
selektivno-uzgojnih
seča
Primenom
prebirne seče
Pod zaštitom
sklopa matične
sastojine
Primenom
resurekcionih seča
Putem prestarevanja
(spontanom obnovom)
Bez zaštite
matične sastojine
IZBOR METODA MELIORACIJE
Podela degradiranih sastojina
Sastojine za
melioraciju
Zaštitne
šume
U sastojine za melioraciju svrstane su sve
degradirane ili devastirane šume, bez
obzira na poreklo, sastav i starost, u
kojima se, uz primenu odgovarajućih
uzgojnih mera, sadašnje nepovoljno
stanje može popraviti i sa njima ubuduće
može gazdovati na ekonomskoj osnovi.
U zaštitne šume svrstane su sve degradirane i ostale
šume, bez obzira na poreklo, starost i sastav, koje su
veoma lošeg kvaliteta (najčešće šikare i šibljaci), koje
se nalaze u nepovoljnim stanišnim uslovima - na vrlo
plitkom, skeletnom, ekstremno suvom ili ekstremno
vlažnom zemljištu, na velikim nagibima. Na njima se
i posle izvršene melioracije opšte sadašnje loše stanje
ne može bitnije popraviti, pa nema mogućnosti i
ekonomskim interesa za gazdovanjem. Ove šume veći
značaj imaju za sprečavanje erozije i destrukcije
zemljišta i za ostale, tzv. opštekorisne funkcije šume i
izuzimaju se iz redovnog gazdovanja.
Sastojine za melioraciju
I. Mlade sastojine
II.Starije sastojine
podmladak,
mladik,
srednje doba
dozrevajuće,
zrele
Sastojine za melioraciju raščlanjene su na
uzgojne jedinice :
I. Mlade sastojine
- primenjuju odgovarajuće mere nege
(osvetljavanje, čišćenje, prorede)
II. Starije sastojine
- može se već započeti ili se izvodi
obnavljanje šuma
 Primenom navedenih kriterijuma kvaliteta i
strukture, sastojine su dalje raščlanjene
I.
Mlade
sastojine
I.1.
Za konverziju
I.2.
Za potpunu
rekonstrukciju
I.3.
Za delimičnu
rekonstrukciju
I.1. Mlade sastojine za konverziju
• Kvalitetne izdanačke sastojine na dobrom očuvanom staništu
• Opredeljujući kriterijum je dovoljan broj
kvalitetnih stabala
• Obavezno pripadaju I i II biološkom razredu
stabala
• Spadaju u I, eventualno II kategoriju po
kvalitetu debla
• Treba da su ravnomerno raspoređena po
površini
I.1. Mlade sastojine za konverziju
U zavisnosti od razvojne faze, primenjuju se
odgovarajuće seče kao mere nege - seče
osvetljavanja podmlatka, seče čišćenja ili prorede
• reguliše se sastav sastojine, broj i prostorni raspored
najkvalitetnijih stabala
• izvode se do početka obnovnih seča
• seče se vrše u korist tih odabranih stabala uklanjanjem
njihovih konkurenata
• prvenstveno se uklanjaju stabla nepoželjnih vrsta i
stabla loših fenotipskih karakteristika (kriva,
deformisana, rašljasta, obolela, oštećena,
prevršena)
I.2. Mlade sastojine za potpunu
rekonstrukciju
 Izdanačke i degradirane sastojine u kojima su stabla sa
dobrim deblom i krunom zastupljena sa manje od 10
% od ukupnog broja stabala
 Nema dovoljno kvalitetnih stabala
 Vrši se uklanjanje svih stabala čistom sečom
 U zavisnosti od stanišnih uslova određuje se
konkretan postupak rekonstrukcije
- veštačkim putem podizanje nove, mlade šume iste
vrste
- osnivanje šume druge vrste odgovarajuće za
konkretno stanište
I.2. Mlade sastojine za potpunu
rekonstrukciju
I.2.a. Restitucija
- primenjuje se ako su stanišni uslovi povoljni i
odgovaraju autohtonim vrstama
I.2.b. Supstitucija
- ako je stanište degradirano vrši se zamena postojećih
vrsta drveća, odnosno unosi se vrsta kojoj takvo
stanište odgovara
I.3. Mlade sastojine za delimičnu
rekonstrukciju
• Nije ujednačeno degradirano stanište i
sastojina na čitavoj površini
• Isti postupak rekonstrukcije se vrši samo na
jednom delu
• Kombinuje se konverzija, restitucija i
supstitucija u zavisnosti od konkretnih
uslova
II.
Starije
sastojine
II.1.
Za konverziju
II.2.
Za potpunu
rekonstrukciju
II.2.
Za delimičnu
rekonstrukciju
II.1. Starije sastojine za konverziju
• Dozrevajuće i zrele ( stabla već plodonose)
• Proces transformacije u viši uzgojni oblik
prirodnim podmlađivanjem
• Primenjuje se odgovarajući način obnavljanja
(vrsta obnovnih seča)
• Eventualno se obavljaju pomoćne mere,
podsejavanje ili podsađivanje,
II. 1. Starije sastojine za konverziju
• Postupak melioracije se odvija prirodnim
podmlađivanjem na dva osnovna načina:
II.1.a. Klasična prirodna obnova - primenom
odgovarajućeg načina prirodnog obnavljanja
(vrste seče) u zavisnosti od vrste drveća.
II.1.b. Prirodna obnova sa primenom
pomoćnih mera i eventualnim podsejavanjem
ili podsađivanjem ako je otežano prirodno
obnavljanje
II.2. Starije sastojine za potpunu
rekonstrukciju
- veštačko podmlađivanje
 U zavisnosti od stanišnih uslova primenjuje
se:
II.2.a. Veštačko podizanje sastojine istom
vrstom – restitucijom
II.2.b. Veštačko podizanje sastojine zamenom
vrste – supstitucijom
II.3. Starije sastojine za delimičnu
rekonstrukciju
• To su sastojine koje nisu ujednačeno
degradirane na čitavoj površini
• Vrši se kombinacija prirodne obnove
konverzijom i veštačke obnove restitucijom i
supstitucijom
• Na delu šume gde je ona očuvana i kvalitetnija
(kao i zemljište) primenjuje se konverzija
(prirodna obnova) a na ostalom delu, u
zavisnosti od stanja zemljišta, restitucija ili
supstitucija
Kategorizacija šuma po stepenu
degradiranosti
Neophodno je izvršiti jedinstvenu
kategorizaciju degradiranih šuma
- da u praksi ne bi dolazilo do subjektivne,
ponekad i pogrešne procene i kategorizacije
šume po stepenu degradiranosti
- pa samim tim i izvođenje neodgovarajućih
uzgojnih mera pri melioraciji
Već postojeće i usvojene šifre za uzgojne grupe
izdanačkih šuma kod grupimičnog gazdovanja
su detaljnije raščlanjene
A, L, M, N ...
Oznaka pripadnosti gazdinskoj
klasi kod grupimičnog gazdovanja
1, 2, 3, 4, 5, 6.....
Oznaka uzgojne grupe kod
grupimičnog gazdovanja
I, II ..............
Uzgojne jedinice za kategorizaciju u
pogledu starosti (I - mlađe, II - starije)
1, 2, 3 ...........
meliorativni postupak u okviru uzgojne jedinice
(1 - konverzija, 2 - potpuna rekonstrukcija,
3 - delimična rekonstrukcija)
a, b ............
detaljnije definisanje meliorativnih
radova (a - restitucija, b - supstitucija)
PRIMERI
- Kvalitetne mlade izdanačke sastojine bukve za
konverziju
M2/I.2a - Loše, niskoproduktivne mlade izdanačke sastojine
hrasta za potpunu rekonstrukciju vršenjem
restitucije
L2/I.2b - Loše mlade izdanačke sastojine bukve za potpunu
rekonstrukciju vršenjem supstitucije
L2/I.3 - Loše mlade izdanačke sastojine bukve za delimičnu
rekonstrukciju (kombinuje se konverzija,
restitucija i supstitucija)
L2/II.1a - Starije izdanačke sastojine bukve za konverziju
prirodnom obnovom
N/I.2b
- Mlađe šikare predviđene za rekonstrukciju sa
zamenom vrste
L1/I.1
KOMBINOVANI (GRUPIMIČNI)
METOD MELIORACIJE
DEGRADIRANIH ŠUMA
 Kombinacija indirektne i direktne konverzije
(melioracije)
 Nalazi široku primenu
- u sastojinama mozaične izgrađenosti
- različitog stepena degradacije staništa i sastojine
 Koriste se i izrazi
• grupimičan način (metod) melioracije
• rekonstrukcija šuma
Grupimični metod melioracije
• Sastojina se tretira preko biogrupa stabala
različitog kvaliteta, porekla ili starosti
• U zavisnosti od stanja određuje se
odgovarajući postupak rekonstrukcije
• Kombinuje se konverzija, restitucija i
supstitucija
Grupimični metod melioracije
Rekonstrukcija površine Grupimični metod melioracije
Konkretne meliorativne mere za svaku biogrupu
1. Mere nege se vrše u mlađim sastojinama
2. Na površinama gde je razređen sklop sastojine - niži od 0,6 a
ima kvalitetnih stabala, vrši se popunjavanje unošenjem
(podsađivanjem) odgovarajuće vrste drveća
3. Grupe stabala koje nemaju nikakav ekonomski značaj restitucija ili supstitucija
4. U starijim kvalitetnijim sastojinama, gde stabla plodonose,
izvode se odgovarajuće seče prirodnog obnavljanja, uz
eventualno odgovarajuće pomoćne mere
5. Na površinama gde je proces prirodnog podmlađivanja u toku,
podmladak se oslobađa zasene, primenom odgovarajućeg seka
(naknadnog ili završnog)