Transcript ochrona środowiska przyrodniczego podstawowymi formami

OCHRONA ŚRODOWISKA
PRZYRODNICZEGO
PODSTAWOWYMI FORMAMI OCHRONY
ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO W POLSCE
SĄ:
•
•
•
•
•
•
PARKI NARODOWE
REZERWATY PRZYRODY
PARKI KRAJOBRAZOWE
OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU
OBSZAR NATURA 2000
GATUNKOWA OCHRONA ROŚLIN I ZWIERZĄT
ORAZ:
• OBIEKTY UZNANE ZA POMNIKI
PRZYRODY
• STANOWISKA DOKUMENTACYJNE
• UŻYTKI EKOLOGICZNE
• ZESPOŁY PRZYRODNICZOKRAJOBRAZOWE
PARKI NARODOWE
OBSZAR O POWIERZCHNI NIE MNIEJSZEJ NIŻ 1000 ha,
które zostały utworzone na podstawie rozporządzenia
Rady Ministrów.
WYRÓŻNIAJĄ SIĘ WARTOŚCIAMI PRZYRODNICZYMI,
NAUKOWYMI, KULTUROWYMI, SPOŁECZNYMI
I WYCHOWAWCZYMI.
NO ICH TERENIE OCHRONIE PODLEGA CAŁOŚĆ
PRZYRODY, A TAKŻE SWOISTE CECH
KRAJOBRAZU.
TWORZONE SĄ W CELU POZNANIA I ZACHOWANIA
CAŁOŚCI SYSTEMÓW PRZYRODNICZYCH A TAKŻE
ODTWARZANIA ELEMENTÓW ZNIEKSZTAŁCONYCH
LUB ZANIKŁYCH.
W POLSCE SĄ 22 PARKI NARODOWE
(zajmują ok.1 % pow. kraju)
REZERWATY PRZYRODY
OBSZARY CHRONIONE NA KTÓRYCH ZACHOWANE SĄ
EKOSYSTEMY W STANIE NATURALNYM LUB MAŁO
ZMIENIONYM, W TYM W SZCEGÓLNOŚCI:
• SIEDLISKA PRZYRODNICZE
• OKREŚLONE GATUNKI ROŚLIN I ZWIERZĄT
• ELEMENTY PRZYRODY NIEOŻYWIONEJ
Rezerwaty powołuje rozporządzeniem wojewoda.
PARKI KRAJOBRAZOWE
OBSZARY CHRONIONE ZE WZGLĘDU NA ICH
WARTOŚCI PRZYRODNICZE, HISTORYCZNE,
KULTUROWE; W CELU ICH ZACHOWANIA,
POPULARYZACJI, UPOWSZECHNIANIA W
WARYNKACH ZRÓWNOWARZONEGO ROZWOJU.
Parki krajobrazowe powołuje rozporządzeniem wojewoda
OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU
TWORZONE W CELU POWIĄZANIA MAŁYCH
JEDNOSTEK W W CAŁY SYSTEM OBSZARÓW
CHRONIONYCH ZE WZGLĘDU NA ZRÓŻNICOWANE EKOSYSTEMY ZNAJDUJĄCE SIĘ W ICH
OBRĘBIE, KTÓRE MOGĄ BYĆ WYKORZYSTANE
MASOWEJ TURYSTYKI I WYPOCZYNKU,
LUB BĘDĄCE W ICH OBRĘBIE KORYTARZE
EKOLOGICZNE.
KORYTARZE EKOLOGICZNE
TO OBSZARY POZOSTAJĄCE POMIĘDZY DWOMA LUB
WIĘCEJ OBSZARAMI CHRONIONYMI, UMOŻLIWIAJĄCE
MIGRACJE ROŚLIN I ZWIERZĄT
Obszary chronione powstają na podstawie rozporządzenia
Wojewody lub rady gminy.
BUDOWLE HABITOWE
JEST TO JEDNA Z METOD NIWELOWANIA
SKUTKÓW ROZWOJU CYWILIZACJI.
BUDOWLE TE UMOŻLIWIAJĄ MIGRACJE
GATUNKÓW W OBRĘBIE POPROWADZONYCH
TRAS SZYBKIEGO RUCHU ORAZ CHRONIĄ
ZWIERZĘTA PRZED ŚMIERCIĄ NA SKUTEK
ZDERZENIA SIĘ Z POJAZDEM.
BUDOWLE HABITOWE MAJĄ POSTAĆ:
• TUNELI – KONSTRUKCJA BUDOWLANA,
STANOWIĄCE PRZEJŚCIE DLA ZWIERZĄT,
USYTUOWANE POD AUTOSTRADAMI,
KTÓRE MOGĄ BYĆ:
- MAŁE O OKRĄGŁYM PRZEKROJU
(ŚREDNICA 20-50 cm) PRZEZNACZONE
PRZEDE WSZYSTKIM DLA MAŁYCH
ZWIERZĄT, TAKICH JAK: GADY, PŁAZY;
(ŚREDNICA 40-100cm) DLA ZWIERZĄT
ŻYJĄCYCH W NORACH, TAKICH JAK:
KUNY, BORSUKI, LISY.
- WIĘKSZE O PROSTĄKĄTNYM PRZEKROJU
(szerokość ok. 2-6 m, wysokość ok. 3 m),
PRZEZNACZONYCH DLA NIECO WIĘKSZYCH
ZWIERZĄT LUB TYCH, KTÓRE BOJĄ SIĘ
CIASNYCH, ZAMKNIĘTYCH POMIESZCZEŃ,
A WIĘC: JELENI, SAREN, ŁOSI, DZIKÓW
(choć dla tych zwierząt najlepszym rozwiązaniem
są przejścia otwarte).
• EKODUKTY – SPECJALNE WIADUKTY
DLA DUŻYCH SSAKÓW KOPYTNYCH,
BUDOWANE JAKO KŁADKI NAD
AUTOSTRADAMI.
BUDOWLE HABITOWE WYMAGAJĄ
SPECJALNEGO OBSADZENIA ROŚLINNOŚCIĄ,
KTÓREJ ZADANIAMI SĄ NAPROWADZENIE
ZWIERZĄT NA PRZEZNACZONE DLA NICH TRASY
PRZEJŚĆ ORAZ OCHRONA PRZED HAŁASEM
I SILNYM ŚWIATŁEM.
OBSZAR NATURA 2000
OBEJMUJĄ OBSZARY W CELU SPECJALNEJ
TRWAŁEJ I SKUTECZNEJ OCHRONY GATUNKÓW
LUB SIEDLISK ZAGROŻONYCH WYGINIĘCIEM,
ALBO ODTWORZENIA WŁAŚCIWEGO STANU
TEJ OCHRONY.
OCHRONA GATUNKOWA ROŚLIN
I ZWIERZĄT
MA NA CELU OCHRONĘ ROŚLIN I ZWIERZĄT,
W SZCZEGÓLNOŚCI GATUNKÓW RZADKICH,
ENDEMICZNYCH, A TAKŻE SIEDLISK ICH WYSTĘPOWANIA, KTÓRE SĄ RÓWNIEŻ OCHRONĄ W MYŚL
PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO O ZACHOWANIU
RÓŻNORODNOŚCI GATUNKOWEJ I GENETYCZNEJ
Przykładem jest Rozporządzenie Ministra
Środowiska z 2001 roku (Dz. U. 106/2001, poz.
1167 i Dz. U. 130/2001, poz. 1456) podają:
• ŚCISŁEJ OCHRONIE GATUNKOWEJ
217 GATUNKÓW ROŚLIN NASIENNYCH
- DRZEWA, NP. BRZOZA OJCOWSKA, JARZĄB
SZWEDZKI, SOSNA LIMBA
- KRZEWY I KRZEWINKI, NP.
BARWINEK POSPOLITY, BLUSZCZ POSPOLITY,
BRZOZA KARŁOWATA, KOSODRZEWINA,
ROKITNIK ZWYCZAJNY, WICIOKRZEW
POMORSKI, WAWRZYNEK WILCZEŁYKO,
-ROŚLINY KWIATOWE, NP.
DZIEWIĘĆSIŁ BEZŁODYGOWY, GOŹDZIKI,
GRĄŻELE, GRZYBIENIE, LILIA ZŁOTOGŁÓW,
MIŁEK WIOSENNY, PARZYDŁO LEŚNE,
ROJNIKI, STORCZYKI, SZAROTKA ALPEJSKA
- PAPROTNIKI, NP.
DŁUGOSZ KRÓLEWSKI, JĘZYCZNIK ZWYCZAJNY,
PIÓROPUSZNIK STRUSI, WIDŁAKI
-LICZNE MSZAKI I POROSTY
-23 GATUNKI GRZYBÓW WIELOOWOCNIKOWYCH
•CZĘŚCIOWEJ OCHRONIE GATUNKI ROŚLIN MIN.:
- DRZEWA,KRZEWY I KRZEWUSZKI, NP.
BAGNO ZWYCZAJNE, CIS POSPOLITY, KALINA
KORALOWA, KRUSZYNA POSPOLITA,
PORZECZKA CZARNA
- ROŚLINY ZIELNE, NP.
ASTER GAWĘDKA, KOCANKA PIASKOWA,
KONWALIA MAJOWA, KOPYTNIK POSPOLITY,
NAPARSTNICA ZWYCZAJNA, PIERWIOSNEK
WYNIOSŁY, PRZYLASZCZKA POSPOLITA
-MSZAKI;
-POROSTY, NP. PŁUCNICA ISLANDZKA;
-GRZYBY WILOOWOCNIKOWE NIE OBJĘTE
OCHRONĄ ŚCISŁĄ.
OBIEKTY OBJĘTE OCHRONĄ, KTÓRE
ZOSTAŁY UZNANE ZA:
•POMNIK PRZYRODY – TWORY PRZYRODY
ŻYWEJ I NIEOŻYWIONEJ LUB ICH SKUPIENIA
O SZCZEGÓLNEJ WARTOŚCI NAUKOWEJ
KULTUROWEJ, HISTORYCZNO PAMIĄTKOWEJ
• STANOWISKO DOKUMENTACYJNE – OBSZAR
CHRONIONY, NA KTÓRYM ZNAJDUJĄ SIĘ
WAŻNE POD WZGLĘDEM NAUKOWYM I DYDAKT.
MIEJSCA WYSTĘPOWANIA SKAMIENIAŁOŚCI,
TWORÓW MINERALNYCH,
FORMACJI GEOLOGICZNEJ, ITP..
• UŻYTEK EKOLOGICZNY
• ZESPÓL PRZYRODNICZ-KRAJOBRAZOWY