Transcript Bezrobotni (prezentacja PPT)

Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej
BADANIE PAPI
OSOBY BEZROBOTNE
Diagnoza sytuacji osób 50+ w Polsce, w świetle opinii bezrobotnych
– niepublikowane wyniki badań
Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR
1
PAPI
Badania wykonane zostały standaryzowanym kwestionariuszem ankiety
TARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ
”
aport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT.
Charakterystyka badania
•
•
•
•
•
•
•
W sumie ankieterzy zadali 48 pytania
W tym 19 pytań otwartych
Pytania metryczkowe
Pytania uszczegółowiające dane respondenta
W badaniu zastosowano liczne kafeterie oraz rangi
Analiza ilościowa objęła wszystkie zadane pytanie w pięciu przekrojach funkcjonalnych
Analiza ilościowa została przeprowadzona z uwzględnieniem podstawowych miar statystycznych, takie
jak obliczenie średniej statystycznej, średniej ważonej, mediany, dominanty, odchylenia standardowego
BADANIE PAPI
OSOBY BEZROBOTNE
Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej
i współfinansowany przez EFRR
2
PAPI
• Badanie ilościowe dotyczące sytuacji osób bezrobotnych w wieku 50+ na regionalnym rynku
pracy
• Badanie przeprowadzono w miesiącach marzec – lipiec 2012 roku
TARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ
”
aport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT.
Metodologia badania i próba
• Technika: PAPI (Paper and Pencil Interview) - wywiady bezpośrednie realizowane przy użyciu
papierowej ankiety wypełnianej przez wykwalifikowanego ankietera. Ankieter przeprowadza
wywiad w sposób bezpośredni (face to face). Zadaje pytania i notuje w kwestionariuszu
odpowiedzi. W razie wątpliwości udziela respondentowi wyjaśnień. Uzyskane w ten sposób wyniki
są kodowane (przy pytaniach otwartych) i wprowadzane do komputera. Wywiady mogą być
przeprowadzane w domach respondentów, miejscu pracy, siedzibie ośrodka badawczego.
Głównymi zaletami tej techniki są: pewność kompletnego uzupełnienia kwestionariusza,
standaryzacja miejsca w jakim odbywa się badanie, możliwość udzielania wyjaśnień przez
ankietera w przypadku niezrozumienia pytania.
• Bezrobotny – mieszkaniec Katowic, zarejestrowany w PUP jako osoba pozostająca bez pracy
• Próba: N=150 Kryteria doboru: WIEK: powyżej 50 roku życia, STAN ZATRUDNIENIA: bezrobotny
• Średni czas trwania wywiadu: około 23 minut
3
Metodologia badania - struktura próby
PAPI
aport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT.
TARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ”
Struktura badanej próby wg ostatnio zajmowanego stanowiska
1,3% 1,3%
2,0%
2,0%
Dyrektorzy, wysocy urzędnicy
państwowi
11,3%
17,3%
Specjaliści z wyższym
wykształceniem\wolne zawody
6,0%
Technicy i wyspecjalizowani
technicy adm.-biurowi
Właściciele prywatnych firm
Pracownicy handlu i usług
Robotnicy wykwalifikowani
19,3%
Robotnicy niewykwalifikowani
Oprócz pytań rekrutacyjnych bezrobotnym
zadano dodatkowe pytania metryczkowe,
które
pozwoliły
na
dokładniejszą
charakterystykę respondentów.
Pytania te dotyczyły:
• ostatniego zajmowanego stanowiska
• przyczyny zakończenia pracy
• okres poszukiwania pracy
• wielkość dochodów netto gospodarstwa
domowego
Inne
39,3%
Odmowa odpowiedzi
W odpowiedzi na pytanie o ostatnio zajmowane stanowisko, bezrobotni najczęściej
podawali robotników wykwalifikowanych (39,3%) oraz pracowników handlu i usług
(19,3%)
4
aport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT.
TARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ”
Metodologia badania - struktura próby
PAPI
Struktura badanej próby wg przyczyny zakończenia pracy
Straciłem pracę w skutek bankructw a
pracodaw cy, likw idacji stanow iska,
zw olnień grupow ych
Straciłem pracę ze w zględu na w iek
13,8%
Zostałem zw olniony z innych
przyczyn
0,6%
37,1%
11,3%
Odszedłem bo za mało zarabiałem
Odszedłem z pow odu złych
w arunków pracy
Zakończyłem pracę na czas
określony/ doryw czą
1,9%
Respondenci
na
pytanie
najczęściej odpowiadali, że
zakończyli prace wskutek
bankructwa
pracodawcy
(37,1%)
oraz
zwolnienia
z innych przyczyn niż wiek
(12,6%)
Ze w zględów rodzinnych
Z pow odu choroby,
niepełnospraw ności
10,7%
1,9%
Podjąłem naukę
4,4%
5,7%
12,6%
Inne przyczyny
5
Metodologia badania - struktura próby
PAPI
aport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT.
TARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ”
Struktura badanej próby wg okresu poszukiwania pracy
Następne pytanie jest związane
z czasem pozostawania bez pracy.
Blisko 3/4 respondentów pozostaje
bez pracy do czterech lat (72,9%).
Wysoki odsetek osób pozostaje bez
pracy ponad pięć lat.
27,1%
34,7%
do roku
od 1 do 4 lat
5 lat i więcej
Struktura badanej próby wg wielkości dochodów
38,2%
9,2%
30,6%
15,3%
¾
respondentów
dysponowało
dochodem netto do 2000 PLN.
Niespełna jeden na 10 posiadał
więcej
niż
3000
PLN
na
gospodarstwo domowe.
do 1000 zł
od 1001 do 2000 zł
od 2001 do 3000 zł
pow yżej 3000 zł
44,9%
6
OBSZARY BADAŃ
PRAWO I GOSPODARKA
kluczowe pytania: czy prawo jest
barierą czy determinantą wzrostu zatrudnienia osób w wieku 50
plus? Czy w gospodarce jest miejsce na pracę dla osób w wieku 50
plus?
ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE
kluczowe pytania: jakie
czynniki determinują wzrost lub są barierą w zatrudnianiu osób w
wieku 50 plus? Gdzie odnajdujemy źródła determinujące
bezrobocie wśród osób wieku 50 plus?
POLITYKA SPOŁECZNA I WYKLUCZENIE SPOŁECZNE
kluczowe
pytania: czy we współczesnym społeczeństwie jest miejsce na
starość? Jakie czynniki wpływają na wykluczenie społeczne osób w
wieku 50 plus z rynku pracy? Czy osoby w wieku 50 plus na rynku
pracy dotyka problem dyskryminacji?
7
BADANIE PAPI
OCENA OBSZARÓW PRAWO
I GOSPODARKA
8
aport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT.
TARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ”
WNIOSKI I REKOMENDACJE
PAPI
Ograniczenie liczby obowiązujących przepisów i liczby ich aktualizacji oraz wypracowania
rozwiązań ukierunkowanych na uelastycznienie przepisów i ich spójność to niezbędne działania
ograniczające bariery w zatrudnianiu osób w wieku 50 plus w sektorze MSP
Z uwagi na wydłużony (4 lata) okres ochronny przed emeryturą opracowanie instrumentów
ograniczających zagrożenia, wynikające z jego długości takich jak: spadek stanu zdrowia, lęk
przed zatrudnianiem osób w okresie ochronnym, obawa o likwidacje miejsca pracy to kolejne
działanie mogące ograniczyć bariery w zatrudnianiu osób w wieku 50 plus w sektorze MSP
Poprawa sytuacji osób w wieku 50 plus w obszarach wykształcenie, dyspozycyjność, wydajność
i adaptacyjność to kolejny warunek mogący ograniczyć bariery w zatrudnianiu osób w wieku 50
plus w sektorze MSP
Kolejnymi obszary interwencji mogącymi ograniczyć bariery w zatrudnianiu osób w wieku 50 plus
w sektorze MSP są: systematyczne rozpoznawanie zapotrzebowania na pracowników w wieku
50 plus, opracowanie rozwiązań wzmacniających przekonanie wśród pracodawców, że
zatrudnianie osób w wieku 50+ jest opłacalne i efektywne oraz realizowanie szkoleń i kursów dla
osób w wieku 50 plus odpowiadających realnemu zapotrzebowaniu pracodawców.
9
aport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT.
TARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ”
WNIOSKI I REKOMENDACJE
PAPI
Uelastycznienie możliwości łączenia dochodów z pracy i świadczeń z ZUS może wpłynąć na
zwiększenie zatrudnienia osób 50 plus. Może przyczynić się również do wychodzenia z pracy
w szarej strefie
Wcześniejsze świadczenia emerytalne nie należą do głównych przyczyn wczesnej
dezaktywacji zawodowej osób w wieku 50 plus. Aby przejść na wcześniejsze świadczenia
emerytalne już teraz należy spełniać bardzo rygorystyczne kryteria oceny. Wcześniejsze
świadczenia są traktowane jako zabezpieczenie źródła dochodu z chwilą utraty miejsca pracy
Należy zachęcić osoby 50 plus do podejmowania legalnej pracy przez prowadzenie bardziej
przyjaznej polityki podatkowej
Systemy motywacyjne dostosowane do konkretnych osób przyczyni się do wzmocnienia pozycji
osób 50 plus na rynku pracy lub zwiększy szanse na jej znalezienie
10
BADANIE PAPI
OCENA OBSZARÓW
ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE
11
aport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT.
TARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ”
WNIOSKI I REKOMENDACJE
PAPI
Zbyt niskie kwalifikacje zawodowe, nienadążanie za zmianami technologicznymi, brak
znajomości języków obcych i długotrwałość wprowadzania osób w wieku 50 plus do
zaawansowanych technologii to kluczowe bariery ograniczające zatrudnianie osób z tej grupy
wiekowej w przedsiębiorstwach z sektora wysokich technologii
W świetle zrealizowanych badań możemy uznać, że niezbędnym działaniem wzmacniającym
pozycję osób w wieku 50 plus na rynku pracy jest promowanie i upowszechnianie w formach
szkoleń i wdrożeń w przedsiębiorstwach metod „Zarządzania wiekiem” oraz flexicurity
Wzmacnianie współpracy na linii pracodawcy – instytucje rynku pracy. Brak współpracy utrwalać
będzie pogląd, że pomoc instytucji rynku pracy nie sprzyja wzrostowi zatrudnienia osób w wieku
50 plus. W opinii bezrobotnych brak współpracy wpływa na niską aktywność zawodową osób
w wieku 50 plus
Rozwinięcie i wzmocnienie czynników jakimi są kwalifikacje zawodowe, doświadczenie, wiedza,
fachowość, umiejętność organizacji pracy, motywacja do pracy to kluczowe działania
wzmacniające pozycję osób w wieku 50 plus w procesie zatrudniania osób w wieku 50 plus
Brak kwalifikacji zawodowych, dostęp do różnych świadczeń, presja na odejście z zatrudnienia,
niskie zarobki i wytwarzanie w miejscu pracy klimatu niesprzyjającego pozostawaniu
w zatrudnieniu (mobing) to kluczowe działania mogące ograniczyć proces wychodzenia z rynku
pracy relatywnie młodych osób
12
aport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT.
TARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ”
WNIOSKU I REKOMENDACJE
PAPI
W celu wzmocnienia pozycji osób w wieku 50 plus na rynku pracy za ważne i pilne należy uznać
podjęcie działań ukierunkowanych na prowadzenie cyklicznego monitoringu rynku pracy dla osób
w wieku 50 plus, zbliżenie oferty szkoleniowej do obiektywnych potrzeb w zatrudnieniu
i prowadzenie cyklicznych kampanii upowszechniających informacje o sytuacji osób w wieku 50
plus na rynku pracy
Lęk przed bezrobociem oraz obniżenie oceny dotyczącej własnego zdrowia to dwa kluczowe
czynniki determinujące osoby w wieku 50 plus do wchodzenia do szarej strefy.
Poszukiwanie rozwiązań mogących wpłynąć na zmianę wizerunku i postrzeganie osób w wieku
50 plus zdaniem bezrobotnych 50 plus to kolejny ważny czynnik mogący istotnie wzmocnić
pozycję tych osób na rynku pracy
Opracowanie mechanizmów gwarantujących trwałość i niezmienność kontynuacji działań na
rzecz osób w wieku 50 plus na rynku pracy, bez względu na zmianę sytuacji politycznej to w
opinii bezrobotnych warunek konieczny do poprawy sytuacji tej populacji osób na rynku pracy
13
BADANIE PAPI
Obszary: polityka społeczna
i wykluczenie społeczne
14
aport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT.
TARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ”
WNIOSKI I REKOMENDACJE
PAPI
Opracowanie i wdrożenie kampanii informacyjnej negującej twierdzenie, że we współczesnej
kulturze konsumpcyjnej brak miejsca na starość oraz że ludzi starzy są odpowiedzialnością za
liczne problemy społeczne może być ważnym mechanizmem poprawy ich sytuacji na rynku pracy
Samodzielność, dyspozycyjność i chęć uczenia się przez całe życie to kluczowe czynniki dla
stabilnej pozycji na rynku pracy w opinii bezrobotnych 50 plus. Opracowanie kampanii
promującej wskazane czynniki może przyczynić się do większej ich stabilizacji na rynku pracy
Poszukiwanie rozwiązań mogących wpłynąć na zmianę wizerunku i postrzeganie osób w wieku
50 plus przez pracodawców to kolejny ważny czynnik mogący istotnie wzmocnić pozycję tych
osób na rynku pracy
15
BADANIE PAPI
PODSUMOWANIE
16
aport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT.
TARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ”
PODSUMOWANIE
PAPI
Funkcjonujące obecnie w Polsce regulacje prawne ograniczają dostęp do miejsc pracy osób starszych,
co wpływa na wielkość bezrobocia tej grupy wiekowej
Zdaniem połowy respondentów, MSP defaworyzują osoby 50 plus przy zatrudnianiu
Co drugi z respondentów nie widzi zależności pomiędzy wcześniejszym świadczeniem emerytalnym a
biernością zawodową. Przeciwnego zdania jest co trzeci z badanych
Wcześniejsze świadczenia emerytalne nie są także, zdaniem bezrobotnych 50 plus, przyczyną nie
podejmowania pracy przez osoby w tym przedziale wiekowym
W Polskich firmach nie jest znana i tym samym nie jest stosowana Strategia Zarządzania Wiekiem
(opinia 8 na 10 badanych)
Źle została oceniona pomoc Urzędów Pracy i innych instytucji rynku pracy przy działaniach mających
na celu zwiększenie zatrudnialności osób 50 plus
Brak kwalifikacji zawodowych w połączeniu z dostępem do różnych świadczeń przyczynia się do
wychodzenia z rynku pracy relatywnie młodych osób (63%)
17
PODSUMOWANIE
PAPI
aport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT.
TARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ”
Podobnie jak przy strategii zarządzania wiekiem, również pojęcie Flexicurity nie jest znane
Do wcześniejszego odchodzenia z pracy zawodowej zdaniem bezrobotnych 50 plus w dużej mierze
przyczynia się lek przed utratą pracy
Również przy podejmowaniu wcześniejszych świadczeń emerytalnych kluczowym czynnikiem
motywującym do takiej decyzji jest lęk przed bezrobociem. Jest on częściej wskazywany aniżeli
obniżający się stan zdrowia czy słabnąca wiara we własne siły
Lęk przed bezrobociem jest kluczowym czynnikiem determinującym bezrobotnych 50 plus do
przechodzenia do pracy w szarej strefie
Samodzielność, dyspozycyjność oraz
pozycji na rynku pracy
uczenie się przez całe życie to główne czynniki stabilizacji
18
Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej
BADANIE PAPI
OSOBY BEZROBOTNE
Piotr HETMAŃCZYK
GIG
Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR
19