Transcript Document

Monopol pełny
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
1
Monopol pełny
•
•
•
•
wielość podmiotów po stronie popytu,
jeden podmiot po stronie podaży
produkt nie ma bliskich substytutów
istnieją bariery: administracyjnoprawne, technologiczne i kapitałowe
doskonała przejrzystość rynku
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
2
• Producent
monopolista jest
jedynym
producentem na
rynku – dlatego
krzywa popytu na
produkty firmy jest
równocześnie krzywą
popytu rynkowego.
utargi
Monopol pełny /1/
D=d
0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
3
ilość
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
cena = Up Uc
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Uk
4
cena = Utarg przeciętny
12
10
8
6
4
cena = Up
2
0
0
5
10
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
15
5
ilość
cena = Utarg przeciętny
12
10
8
6
4
cena = Up
2
0
0
5
10
15
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
cena = Up
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
6
ilość
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
cena = Up Uc
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Uk
10
18
24
28
30
30
28
24
18
10
7
Utarg całkowity
40
30
20
Uc
10
0
0
5
10
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
15
8
ilość
Utarg całkowity
40
30
20
Uc
10
0
0
5
10
15
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
cena = Up Uc
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
10
18
24
28
30
30
28
24
18
10
9
ilość
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
cena = Up Uc
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Uk
10
18
24
28
30
30
28
24
18
10
10
8
6
4
2
0
-2
-4
-6
-8
10
utarg krańcowy
15
10
5
0
-5
0
5
10
15
Uk
-10
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
11
ilość
utarg krańcowy
15
10
5
0
-5
-10
0
5
10
15
Uk
cena = Up Uc
1
10
2
9
3
8
4
7
5
6
6
5
7
4
8
3
9
2
10
1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Uk
10
18
24
28
30
30
28
24
18
10
10
8
6
4
2
0
-2
-4
-6
-8
12
utarg całkowity, utarg przeciętny
35
30
25
20
cena = Up
Uc
15
10
5
0
0
5
10
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
15
13
utarg całkowity, utarg krańcowy
40
30
Uc
20
Uk
10
0
-10
0
2
4
6
8
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
10
12
14
utarg całkowity, przeciętny i krańcowy
40
30
cena = Up
Uc
20
10
Uc
Uk
cena=Up
0
-10
0
5
10 Uk
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
15
15
ilość
utarg całkowity, przeciętny i krańcowy
40
30
cena = Up
Uc
20
10
Uc
Uk
cena=Up
0
-10
0
5
10 Uk
15
cena = Up Uc
1
10
2
9
3
8
4
7
5
6
6
5
7
4
8
3
9
2
10
1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Uk
10
18
24
28
30
30
28
24
18
10
10
8
6
4
2
0
-2
-4
-6
-8
16
• Producent monopolista
jest jedynym
producentem na rynku –
dlatego krzywa popytu
na produkty firmy jest
równocześnie krzywą
popytu rynkowego.
Utarg przeciętny /cena/
jest większy od utargu
krańcowego; aby
sprzedać kolejny
produkt monopolista
musi obniżyć cenę.
utargi
Monopol pełny /2/
D=d
Up
Uk
0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
17
utargi
Utarg przeciętny i utarg krańcowy
Up
0
Uk
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
18
koszty
Koszty przeciętne i koszty krańcowe
Kk
Kp
0
ilość
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
19
koszty / utargi
Koszty oraz utargi przeciętne i krańcowe
Kk
Kp
Up
0
Uk
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
20
koszty / utargi
Punkt równowagi monopolu
– cena i ilość równowagi
Kk
B
p0
Kp
A
Up
0
q0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
Uk
21
koszty / utargi
Punkt równowagi monopolu - cd
Uc = ilość x cena = 0q0 x 0p0 = 0q0Bp0
Kk
B
p0
Kp
A
Up
0
q0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Uk
ilość
22
koszty / utargi
Punkt równowagi monopolu -cd
Kk
p0
k0
0
B
Kp
A
C
q0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Up
ilość
Uk
23
Koszty całkowite
koszty / utargi
Kc = ilość x Kp = 0q0 x 0k0 = 0q0Ck0
Kk
B
p0
Kp
A
C
k0
0
q0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Up
Uk
ilość
24
Zysk całkowity
koszty / utargi
0 q0 B p0 = utarg całkowity(uc)
0 q0 C k0 = koszty całkowite (kc)
k0 C B p0 = zysk całkowity (zc)
Kk
B
p0
Kp
A
C
k0
0
q0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Up
Uk
ilość
25
koszty / utargi
Maksymalizacja zysku w monopolu
Kk
Kp
Uk>kk
Uk<kk
Up
0
Q1
Qm
Q2
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
Uk
26
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
27
Różnicowanie cen w monopolu
Doskonałe
różnicowanie
cen
Niedoskonałe
różnicowanie
cen
/segmentacja rynku/
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
28
Doskonałe różnicowanie cen
- polega na sprzedawaniu każdej
jednostki danego produktu czy usługi po
możliwej do osiągnięcia cenie
maksymalnej
- krzywa utargu krańcowego pokrywa
się zatem z krzywą popytu firmy
/ponieważ każdy kupujący płaci swoją
najwyższą cenę
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
29
koszty / utargi
Punkt równowagi monopolu
– cena i ilość równowagi
Kk
p0
Kp
Up
0
q0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Uk
ilość
30
koszty / utargi
Doskonałe różnicowanie cen /1/
p.max
Kk
Kp
p.min
Up=Uk
0
q0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
31
koszty / utargi
Doskonałe różnicowanie cen /2/
0 q0 A p.max = utarg całkowity
p.max
Kk
p.min
A
k0
B
0
Kp
Up = Uk
ilość
q0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
32
koszty / utargi
Doskonałe różnicowanie cen /3/
p.max
Kk
p.min
A
k0
B
0
Kp
Up=Uk
ilość
q0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
33
koszty / utargi
Doskonałe różnicowanie cen /4/
0 q0 B k0 = koszty całkowite
p.max
Kk
p.min
A
k0
B
0
Kp
Up = Uk
ilość
q0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
34
koszty / utargi
Doskonałe różnicowanie cen /5/
0 q0 A p.max = utarg całkowity
0 q0 B k0 = koszty całkowite
p.max
K0 B A p.max = zysk całkowity
Kk
p.min
A
Kp
k0
B
Up = Uk
0
ilość
q0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
35
Niedoskonałe różnicowanie cen
wymaga spełnienia 2 warunków:
1/ monopolista musi mieć możliwość dzielenia
rynków na segmenty, a popyty kupujących na
nich muszą posiadać różne elastyczności
cenowe
2/ monopol ma możliwość zapobiegania
praktykom odsprzedawania produktu
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
36
Niedoskonałe różnicowanie cen (segmentacja rynku)
utargi
up
uk
0
Rynek /A + B/
koszty
Segment B
utargi
Segment A
ilość
up
uk
0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
kk
0
ilość
37
Niedoskonałe różnicowanie cen (segmentacja rynku)
Segment B
utargi
Rynek /A + B/
utargi
utargi
Segment A
Kk
up
uk
0
ilość
up
uk
0
ilość
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
up
uk
0
ilość
q0
38
Niedoskonałe różnicowanie cen (segmentacja rynku)
Rynek /A + B/
utargi
utargi
Segment B
utargi
Segment A
Kk
up
uk
0
ilość
up
uk
0
ilość
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
up
uk
0
ilość
q0
39
Niedoskonałe różnicowanie cen (segmentacja rynku)
Segment A
utargi
Rynek /A + B/
utargi
utargi
Segment B
Kk
up
uk
0
ilość
up
uk
0
ilość
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
up
uk
0
ilość
q0
40
Niedoskonałe różnicowanie cen (segmentacja rynku)
Segment B
utargi
Rynek /A + B/
utargi
utargi
Segment A
Kk
up
uk
0
qA
ilość
up
uk
0
qB
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
up
uk
0
ilość
q0
41
Niedoskonałe różnicowanie cen (segmentacja rynku
Segment A
Rynek /A + B/
utargi
utargi
utargi
Segment B
Kk
up
uk
0
qA
ilość
up
uk
0
qB
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
up
uk
0
ilość
q0
42
Niedoskonałe różnicowanie cen (segmentacja rynku)
Rynek /A + B/
pA
utargi
utargi
Segment B
utargi
Segment A
pB
0
qA
ilość
0
qB
ilość
0
q0
ilość
pA > pB oraz qA < qB
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
43
koszty / utargi
Komparatywna nieefektywność monopolu
ABC - komparatywna nieefektywność
Kk
B
Pm
Kp
Pwk
C
A
Up
0
Qm
Qkw
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Uk
44
ilość
cena
Nadwyżka konsumenta i producenta w wolnej
konkurencji
A
S
PAE – nadwyżka konsumenta
PBE – nadwyżka producenta
ABE – łączna nadwyżka (korzyść)
E
P
popyt (D)
D
podaż (S)
B
ilość
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
45
koszty / utargi
Nadwyżka konsumenta i producenta w monopolu
C
PmBC – nadwyżka konsumenta
PmBAD – nadwyżka producenta
Monopol:
DABC –łączna nadwyżka (korzyść)
Kk
B
Pm
Kp
A
Up
D
0
Qm
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Uk
ilość
46
koszty / utargi
Nadwyżka konsumenta i producenta w monopolu
i w wolnej konkurencji
C
PmBC – nadwyżka konsumenta
PmBAD – nadwyżka producenta
Monopol:
Up = Uk
DABC –łączna nadwyżka (korzyść)
Kk
B
Pm
Pwk
Kp
E
A
Wolna konkurencja:
PwkCE – nadwyżka konsumenta
PwkED – nadwyżka producenta
D
DEC – łączna nadwyżka (korzyść)
0
Qm
Qwk
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
47
koszty / utargi
Nadwyżka konsumenta i producenta w monopolu
i w wolnej konkurencji
C
Wolna konkurencja:
Monopol:
DEC – łączna nadwyżka (korzyść)
DABC –łączna nadwyżka (korzyść)
Społeczny koszt monopolu – ABE (spadek łącznej korzyści)
Kk
B
Pm
Pwk
E
Kp
A
Up = Uk
D
0
Qm
Qwk
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
48
koszty / utargi
Ingerencja rządu w rynek monopolu
Kk
B
Pm
C
Pmax
Kp
A
Up
0
Qm
Qmax
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Uk
ilość
49
koszty / utargi
Ingerencja rządu w rynek monopolu
Kk
B
Pm
C
Pmax
Kp
A
Up
0
Qm
Qmax
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Uk
ilość
50
Produkcja monopolisty w
długim okresie
• W długim okresie przedsiębiorstwo
monopolistyczne posługuje się tymi samymi
regułami, jak w okresie krótkim – tzn.
zrównuje Uk z Kk
• Maksymalizacja zysku może być osiągnięta
przy długookresowych kosztach przeciętnych:
- jeszcze malejących
- będących w minimum
- już rosnących
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
51
koszty / utargi
Równowaga długookresowa w monopolu /1/
dkk
dkp
Po
Uk
0
Up
Qo
ilość
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
52
koszty / utargi
Równowaga długookresowa w monopolu /2/
dkk
dkp
Po
Up
0
Qo
ilość
Uk
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
53
koszty / utargi
Równowaga długookresowa w monopolu /3/
dkk
Po
dkp
Up
0
Qo
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Uk
ilość
54