Transcript TBK1 - DSpace at Open Universiteit

Workshop 4C-ID ontwerpmethodologie
Studiedag Technische Bedrijfskunde
Hogeschool Utrecht
Utrecht, 2 november 2010
Dr. Bert Hoogveld en Dr. Wendy Kicken
CELSTEC Learning & Cognition
Open Universiteit
Doel van de workshop
• Opfrissen of aanbrengen van kennis van en inzicht in toepassen van het
4C-ID model
• Oefening in het toepassen van de principes van het model op het
onderwijsontwerp van TBK
• Gezamenlijke reflectie/checkup of de principes in het onderwijsontwerp
goed zijn toegepast
• Verbeterpunten signaleren en vervolgactiviteiten afspreken
Programma workshop 4C-ID TBK
1 Inleiding
•
•
•
Warming-up: de ‘hele taak’
Waarom gebruik je het 4C-ID model?
De 4 componenten van het model
Koffiepauze
2 Aan de slag met de componenten:
•
•
De leertaak (60’)
Taakklassen (30’)
Lunch (45’)
•
•
Vaardighedenhierarchie, Standaarden. Prestatiecriteria.
Niet-routine aspecten: ondersteunende informatie.
Theepauze
•
Routine aspecten: procedurele informatie en
deeltaak-oefening.
3 Korte nabespreking en sluiting (10’)
Opdracht 1
Analyse van competenties
• Wat is de eigenlijke taak van een technisch bedrijfskundige in één zin
geformuleerd?
Opdracht 2
Analyse van competenties
• Weet je nog hoe je zelf technisch-bedrijfskundige expertise hebt
verworven?
• Hoe complex vind je die expertise om over te brengen aan een
nieuwkomer?
• Wat zou die nieuwkomer moeilijk vinden denk je?
Waarom gebruik je het 4C-ID model?
Waarom gebruik je het 4C-ID model?
Voorkom Cognitieve overbelasting!
• Cognitieve belasting is de hoeveelheid geestelijke inspanning die een
bepaalde complexe taak (bijvoorbeeld het innoveren van een bedrijf) met
zicht meebrengt voor het menselijk cognitieve systeem
• Beginners (studenten TBK) hebben veel meer moeite met een complexe
taak dan experts. Waar komt dat door?
• Voornamelijk door de beperkingen van de ‘architectuur’ van het menselijk
geheugen:
• Het lange-termijn-geheugen heeft een practisch onbeperkte
capaciteit
• Het korte termijn geheugen is beperkt in capaciteit
• Novicen hebben nog geen structuur van het domein in ltm
• Experts hebben verkorte toegang tot de structuur van ltm
Schema construction
Schema automation
Cognitieve Belasting en Instructie
Capaciteit
max.
VRIJ
ineffectieve
Intrinsiek
voor taak
ineffectieve
Intrinsiek
voor taak
Effective
ineffectieve
Intrinsiek
voor taak
In
a
trin siek
b
c
Capaciteit
min.
Gebruikelijke
instructie
CLT
instructie 1
minimaliseer
ineffective belast
CLT
instructie 2
maximaliseer
effective belast
CLT
instructie 3
Beheers
Intr belasting
Waarom gebruik je het 4C-ID model?
Voorkomen van cognitive overbelasting
Verminder de ineffective cognitieve belasting en de cognitieve belasting
die intrinsiek is voor de taak door met het 4C/ID-model:
•1) het moeilijkheidsniveau van de taak terug te brengen (taakklassen)
•2) en door het hoeveelheid ondersteuning bij de taak voortdurend aan
te passen aan het kennisniveau van de student (leertaken,
ondersteunende info, procedurele info, cognitieve feedback,
deeltaakoefening)
Waarom gebruik je het 4C/ID
model?
Training is in essentie: leren van
complexe cognitieve vaardigheden, beginnend met:
students die werken aan hele, authentieke taken van de TBK-er, maar zo
dat de cognitieve belasting geoptimaliseerd is,
Zodat ze de vaardigheid kunnen toepassen in
niewe, onbekende situaties of taken (bijvoorbeeld bedrijfsprocessen innoveren). Dit
is wat we transfer van leerprocessen noemen.
Tien Stappen
1. Ontwerp de leertaken
2. Orden de leertaken in taakklassen
3. Bepaal de prestatiecriteria
4. Ontwerp ondersteunende informatie
5. Analyseer cognitieve strategieën (aanpak)
6. Analyseer mentale modellen (kennis)
7. Ontwerp procedurele informatie
8. Analyseer cognitieve regels
9. Analyseer vereiste voorkennis
10. Ontwerp het leren van routinetaken
1. De leertaken
• Gebaseerd op authentieke situaties (bv.: verbeter een bedrijfsproces)
• Integratief (kennis, vaardigheden & attitudes)
• Gericht op transfer naar nieuwe taken
Opdrachten, projecten, problemen, taken, cases, etc.
2. De taakklassen /1
•
•
•
•
Leertaken worden gerangschikt van eenvoudig naar moeilijk.
Learning tasks are organised from simple to complex
Leertaken in dezelfde taakklasse zijn even moeilijk
Klassen van leertaken worden gemaakt door te beginnen bij een
simpele vorm en te eindigen bij een complexe vorm van de taak
• Binnen eenzelfde taakklasse begin je met sterk ondersteund te
werken aan taken en eindig je met zelfstandig werken
Opdracht 4
Bedenk eens in tweetallen een onderscheid in niveau’s van
complexiteit in de taak van een technisch bedrijfskundige, die je zou
kunnen aanbrengen in de taak om taakklassen te maken.
2. De taakklassen /2
Ondersteuning en begeleiding
In elk van de taakklassen neemt de hoeveelheid
Ondersteuning af van veel naar weinig (‘scaffolding’)
scaffolding
task classes
3: Prestatiecriteria
• Wanneer wordt een taak of een vaardigheid beheerst?
• Samenhang tussen samenstellende vaardigheden: hiërarchische analyse
van de complexe vaardigheid: ‘vernieuwen van de bedrijfsprocessen’
vaardighedenhiërarchie
Complexe
vaardigheid
Deelvaardigheid
Deelvaardigheid
Deelvaardigheid
Deelvaardig- Deelvaardigheid
heid
Verticale relatie
Vaardigheden, lager in de
hiërarchie zijn
voorwaardelijk of
ondersteunend voor
hogergeplaatste
Horizontale relatie
Temporeel: Links geplaatste worden uitgevoerd vóór rechts
geplaatste, òf worden tegelijkertijd uitgevoerd, òf de tijd is
niet relevant.
Leren autorijden
Leren autorijden
Verkeersregels
toepassen in een situatie
De auto bedienen in
verkeerssituaties
Rijden van
A naar B
Leren autorijden
Verkeersregels
toepassen in een situatie
Herken
situatie
Pas regels
toe
De auto bedienen in
verkeerssituaties
Rijden van
A naar B
Leren autorijden
Verkeersregels
toepassen in een situatie
Herken
situatie
Pas regels
toe
De auto bedienen in
verkeerssituaties
rijden
Weg
Ininhalen
rijden parkeren
vanuit
helling
Rijden van
A naar B
Leren autorijden
Verkeersregels
toepassen in een situatie
Herken
situatie
Pas regels
toe
De auto bedienen in
verkeerssituaties
rijden
Weg
Ininhalen
rijden parkeren
vanuit
helling
Rijden van
A naar B
Weten
waar je
bent
Volgende
bestemming
bepalen
Ontwerp een vrijstaand huis
Ontwerp een vrijstaand huis
Maak schets
op grond van wens
van klanten
Werk schetsen om
tot bouwtekeningn
Maak bestektekening
voor de aannemer
Ontwerp een vrijstaand huis
Maak schets
op grond van wens
van klanten
Bepaal
behoeften
klan
Formuleer
Vertaal
lijst van
vereisten in
vereisten ruimtelijk ontwerp
Werk schetsen om
tot bouwtekeningn
Maak bestektekening
voor de aannemer
Ontwerp een vrijstaand huis
Maak schets
op grond van wens
van klanten
Bepaal
behoeften
klan
Formuleer
Vertaal
lijst van
vereisten in
vereisten ruimtelijk ontwerp
Werk schetsen om
tot bouwtekeningn
Uitvoerbaar
schetsontwerp
Maak bestektekening
voor de aannemer
constructie
tekeningen
Ontwerp een vrijstaand huis
Maak schets
op grond van wens
van klanten
Bepaal
behoeften
klan
Formuleer
Vertaal
lijst van
vereisten in
vereisten ruimtelijk ontwerp
Werk schetsen om
tot bouwtekeningn
Uitvoerbaar
schetsontwerp
Maak bestektekening
voor de aannemer
constructie
tekeningen
Bepaal
materiaalkeuze
Specificeer
technische
details
Ontwerp een vrijstaand huis
Maak schets
op grond van wens
van klanten
Bepaal
behoeften
klan
Werk schetsen om
tot bouwtekeningn
Formuleer
Vertaal
lijst van
vereisten in
vereisten ruimtelijk ontwerp
Stem ontwerp
af op
omgeving
Uitvoerbaar
schetsontwerp
Breng artistieke
visie in
Maak bestektekening
voor de aannemer
constructie
tekeningen
Bepaal
materiaalkeuze
Specificeer
technische
details
Ontwerp een vrijstaand huis
Maak schets
op grond van wens
van klanten
Bepaal
behoeften
klan
Werk schetsen om
tot bouwtekeningn
Formuleer
Vertaal
lijst van
vereisten in
vereisten ruimtelijk ontwerp
Stem ontwerp
af op
omgeving
Uitvoerbaar
schetsontwerp
Breng artistieke
visie in
Maak bestektekening
voor de aannemer
constructie
tekeningen
Bepaal
materiaalkeuze
Specificeer
technische
details
4. Ondersteunende informatie
• Helpt bij het uitvoeren van probleemoplos- en redeneeraspecten van de
leertaken
• Is relevant voor de gehele taakklasse
• Is gericht op elaboratie en begrijpen
5. Analyse van mentale modellen
Kennis over hoe het domein waarin je werkt is georganiseerd
•
•
•
Conceptuele modellen : wat is dit?
Causale modelen: hoe werkt dit?
Structurele modellen: hoe zit dit in elkaar?
6. Analyse van cognitieve strategieën
Aanpak-kennis: weten hoe een probleem systematisch moet aanpakken
• Doel struktuur
• Heuristiek en vuistregels hiervoor
• Kennis van de tussenstappen die nodig zijn
7. Procedurele Informatie
•
•
•
Beschrijving van regels (bijv: als dit, dan dat,
anders…), procedures, scripts, nodig om taak uit
te voeren
Assistant looking over your shoulder
Presenteer in kleine eenheden, precies dan
wanneer nodig (Just-in-Time)
8 & 9. Analyse van routinetaken
Analyse van
procedurele en
op regels gebaseerde
aspecten van de taak
• procedures
• regels
Vereiste voorkennis
voorwaardelijk
voor
• concepten
• relaties
• principes
10. Deeltaakoefening
•
Een deel van de taak wordt apart geoefend
•
Cognitieve context: doe dit pas als
tenminste één hele taak duidelijk is
•
Richt je op automatiseren door vaak
herhalen van de deeltaak totdat deze
beheerst wordt
Blauwdruk voor een opleiding
Deeltaakoefening
Taakklasse
Ondersteunende info
C
FB
cognitive feedback
Procedurele info
Leertaak (zelfstandig uit te voeren)
)
Leertaak (volledig ondersteund)
Tien stappen en adaptief leren
Koffie Pauze
Aan de slag met de componenten
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Werkwijze bij TBK (Zie Onderwijsontwerp ppt TBK) en poster.
Actualiseren van deze werkwijze.
Een leertaak ontwerpen (specificeren) die een voorbeeld is van een
hele taak.
Soorten leertaken (‘training’ in de TBK slides) andere soorten dan
Aanvulopdrachten. Variatie aanbrengen in manier van leren.
Taakklassen maken of updaten
Prestatiecriteria en beoordeling (oefenen, (peer)feedback, beoordeling
Ondersteunende info: stilstaan bij het zelf zoeken naar geschikte kennis
voor het oplossen van een probleem (transfer en waardoor ontstaat die
in jullie curriculum?
Routineaspecten
Aan de slag met de componenten
1. Leertaken
Aan de slag met de componenten
1 Ontwerp van leertaken
• Zoek eerst naar concrete cases of problemen of oefeningen die als de
basis voor een hele taak kunnen dienen. Of check het bestaande
ontwerp hierop.
• Het belangrijkste leerproces is: inductie:
leid cognitieve schemata (strategieën, mentale modellen) af, die
steunen op ervaring
Aan de slag met de componenten
1 Ontwerp van leertaken
Type’s leertaken
• Product geörienteerde
• Proces geörienteerde
Ontwerpen van leertaken
Binnen iedere taakklasse neemt de ondersteuning af
(principe noemen we ‘fading’)
Gegeven situatie
Gedeeltelijke oplossing
Gegeven situatie (probleem)
Doel
Oplossing met uitleg van de
aanpak
Demonstratie van de
probleemoplossingsaanpak
Gegeven situatie
Doel situatie
4/18
Type’s leertaken
Product geörienteerde taken
Gegeven
situatie
Doel
situatie
Oplossing
Pas operationele regels toe
of los op volgens proces aanpak
proces-geörienteerde taken
naar: van Merriënboer 1997
Product-geörienteerde taken
aandacht gedurende de taak op product-aspecten
•
•
•
•
•
•
Uitgewerkte voorbeelden
Omgekeerde taken
Imitatie taken
Doelvrije problemen
Aanvul opdrachten
Gebruikelijke problemen
Belangrijke steun
Weinig steun
scaffolding / probleem oplossings hulp
Imitatieprobleem
Gegeven:
P1(23, 78)
P2(-65, 20)
Bereken de lengte van de lijn P1-P2
ANTWOORD
Lengte van lijn P1-P2=
P1
P2
Figuur
Gegeven:
P1(15,60)
voorbeeld
P2(-50,20)
Bereken de lengte van lijn P1-P2
OPLOSSING
1. Teken een rechthoekige driehoek
abc door lijnen P1 en P2 parallel
aan de X- en Y-as te zetten
2. Lengte van zijde a = P1(y)-P2(y) =
40
Lengte van zijde b =P1(x)+P2(x) =
65
3. D.m.v. de stelling van Pythagoras
kan de lengte van de lijn P1-P2 (=c)
worden berekend:
c2=a2+b2 -> c= 5825 =76.3
Aanvul- of completeerprobleem
P1
P2
Figuur
Gegeven:
P1(15,60)
P2(-50,20)
Bereken de lengte van de lijn P1-P2
OPLOSSING
1. Teken een rechthoekige driehoek
abc door lijnen P1 en P2 parallel aan
de X- en Y-as te zetten
2. Lengte van zijde a =
Lengte van zijde b =
3. D.m.v. de stelling van Pythagoras
kan de lengte van de lijn P1-P2 (=c)
worden berekend:
c2 = a2 + b2 ->
CELSTEC © 2010
Doelvrij-aspecifiek probleem
Gegeven:
P1(15, 60)
P2(-50, 20)
Bereken zoveel mogelijk afstanden
tussen de x-as en de y-as en de
punten P1 en P2
ANTWOORDEN:
P1
P2
Figuur
CELSTEC © 2010
Conventioneel probleem
Gegeven:
P1(15, 60)
P2(-50, 20)
Bereken de lengte van de lijn P1-P2
ANTWOORD
Lengte van lijn P1-P2=
P1
P2
Figuur
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
bepalen
relevante
tijdsperiode
zoekvraag
formuleren
onderzoeksvraag
vertalen
in relevante
zoektermen
een
thesaurus
gebruiken
combineren
van
zoektermen
tot een
zoekopdracht
zoekopdracht
uitvoeren
zoekprogramma
hanteren
selecteren
gevonden
treffers
zoekbelang
velden artikelen
bepalen inschatten
op basis
van
samenvattingen
Booleaanse
operatoren
toepassen
CELSTEC © 2010
Omgekeerde taak
Studenten ontvangen een lijst met artikelen en een
zoekopdracht die een lijst van artikelen heeft opgeleverd. Ze
moeten aangeven voor welke mogelijke onderzoeksvragen de
lijst met artikelen en de zoekvragen relevant zouden kunnen
zijn.
Gegeven situatie:
Systeem werkt niet goed.
Wat zijn de symptomen?
Doel:
Diagnose van het kapotte onderdeel plus
reparatie
Oplossing:
Reparatie van de PID Controller TC 2.
Design of Learning tasks
Process-geörienteerde taken
zijn gericht op het oplossingsproces
• Hoe pakt de expert het aan?
• Uitvoeringscondities aanscherpen
• Proces-werkbladen of
cognitieve tools
• Gebruikelijke taken
Belangrijke steun
Afgenomen steun
scaffolding / probleemoplossings hulp
16/18
Design of Learning tasks
17/18
Proces-geörienteerde taken
Expert modelling:
• Uitgewerkte voorbeelden met een expliciete nadruk op het
proces van het oplossen van het probleem
• De expert denkt hardop terwijl hij zijn aanpak om het probleem
op te lossen demonstreert.
Design of Learning tasks
Proces-geörienteerde taken
Proces- werkbladen
• Herinneren de student aan de fasen van het
probleemoplossingsproces
18/18
Opdracht 4
Maak een taakklasse met een goed
uitgewerkte hele taak.
Product georiënteerde ondersteuning
gegeven
situatie
doel
situatie
oplossing
oplosproces
Proces georiënteerde ondersteuning
Opdracht 5
Zet twee gedeeltelijk opgeloste taken uit
het curriculum TBK om in andere typen
leertaken.
Product georiënteerde ondersteuning
gegeven
situatie
doel
situatie
oplossing
oplosproces
Proces georiënteerde ondersteuning
Korte pauze 10 min.
Aan de slag met de tien stappen
2. Taak klassen
Away we go with the components
1 Design of task classes 1/18
• First search for concrete cases, problems, exercises, which serve as
the basis for design
• Main learning process is induction:
deduce cognitive schemata (strategies, mental models) based on
experiences
Away we go with the components
1 Design of task classes 1/18
Example: searching for literature to answer research questions
naar literatuur zoeken
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
bepalen
relevante
tijdsperiode
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
zoekvraag
formuleren
bepalen
relevante
tijdsperiode
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
bepalen
relevante
tijdsperiode
zoekvraag
formuleren
onderzoeksvraag
vertalen
in relevante
zoektermen
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
bepalen
relevante
tijdsperiode
zoekvraag
formuleren
onderzoeksvraag
vertalen
in relevante
zoektermen
combineren
van
zoektermen
tot een
zoekopdracht
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
bepalen
relevante
tijdsperiode
zoekvraag
formuleren
onderzoeksvraag
vertalen
in relevante
zoektermen
combineren
van
zoektermen
tot een
zoekopdracht
een
thesaurus
gebruiken
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
bepalen
relevante
tijdsperiode
zoekvraag
formuleren
onderzoeksvraag
vertalen
in relevante
zoektermen
een
thesaurus
gebruiken
combineren
van
zoektermen
tot een
zoekopdracht
Booleaanse
operatoren
toepassen
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
bepalen
relevante
tijdsperiode
zoekvraag
formuleren
onderzoeksvraag
vertalen
in relevante
zoektermen
een
thesaurus
gebruiken
zoekopdracht
uitvoeren
combineren
van
zoektermen
tot een
zoekopdracht
Booleaanse
operatoren
toepassen
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
bepalen
relevante
tijdsperiode
zoekvraag
formuleren
onderzoeksvraag
vertalen
in relevante
zoektermen
een
thesaurus
gebruiken
combineren
van
zoektermen
tot een
zoekopdracht
zoekopdracht
uitvoeren
zoekprogramma
hanteren
Booleaanse
operatoren
toepassen
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
bepalen
relevante
tijdsperiode
zoekvraag
formuleren
onderzoeksvraag
vertalen
in relevante
zoektermen
een
thesaurus
gebruiken
combineren
van
zoektermen
tot een
zoekopdracht
zoekopdracht
uitvoeren
zoekprogramma
hanteren
zoekvelden
bepalen
Booleaanse
operatoren
toepassen
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
bepalen
relevante
tijdsperiode
zoekvraag
formuleren
onderzoeksvraag
vertalen
in relevante
zoektermen
een
thesaurus
gebruiken
combineren
van
zoektermen
tot een
zoekopdracht
zoekopdracht
uitvoeren
zoekprogramma
hanteren
selecteren
gevonden
treffers
zoekvelden
bepalen
Booleaanse
operatoren
toepassen
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
bepalen
relevante
tijdsperiode
zoekvraag
formuleren
onderzoeksvraag
vertalen
in relevante
zoektermen
een
thesaurus
gebruiken
combineren
van
zoektermen
tot een
zoekopdracht
zoekopdracht
uitvoeren
zoekprogramma
hanteren
selecteren
gevonden
treffers
zoekbelang
velden artikelen
bepalen inschatten
op basis
van
samenvattingen
Booleaanse
operatoren
toepassen
CELSTEC © 2010
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
bepalen
relevante
tijdsperiode
zoekvraag
formuleren
onderzoeksvraag
vertalen
in relevante
zoektermen
een
thesaurus
gebruiken
combineren
van
zoektermen
tot een
zoekopdracht
zoekopdracht
uitvoeren
zoekprogramma
hanteren
selecteren
gevonden
treffers
zoekbelang
velden artikelen
bepalen inschatten
op basis
van
samenvattingen
Booleaanse
operatoren
toepassen
CELSTEC © 2010
het maken van taakklassen
voorbeeld: zoeken naar literatuur
aannames voor het vereenvoudigen van de hele taak
• hoeveelheid verwachte artikelen (enkele, vele)
• type resultaat waarop gezocht wordt (titels,
samenvattingen, volledig artikel)
• hoeveelheid zoektermen en Booleaanse operatoren
(enkele zoektermen, veel zoektermen, zoektermen
verbonden door Boolean’s)
• soort database waarin gezocht wordt (één waarmee
men bekend is, tot alle relevante op het domein)
CELSTEC © 2010
het maken van taakklassen
voorbeeld: zoeken naar literatuur
aannames voor het vereenvoudigen van de hele taak
taakklasse 1
taakklasse 2
taakklasse 3
hoeveelheid
artikelen
beperkt
groot
groot
type
resultaat
titels van artikelen
titels van
artikelen
titels,
samenvattingen
en hele teksten
complexiteit
zoektermen
weinig termen;
goed gedefinieerd;
één
onderzoeksgebied
veel termen;
goed
gedefinieerd;
één gebied
slecht
gedefinieerd;
overlappend;
méér gebieden
soort
database
één database
één database
databases van
meer gebieden
CELSTEC © 2010
het maken van taakklassen
voorbeeld: zoeken naar literatuur
aannames voor het vereenvoudigen van de hele taak
taakklasse 1
taakklasse 2
taakklasse 3
hoeveelheid
artikelen
beperkt
groot
groot
type
resultaat
titels van artikelen
titels van
artikelen
titels,
samenvattingen
en hele teksten
complexiteit
zoektermen
weinig termen;
goed gedefinieerd;
één
onderzoeksgebied
veel termen;
goed
gedefinieerd;
één gebied
slecht
gedefinieerd;
overlappend;
méér gebieden
soort
database
één database
één database
databases van
meer gebieden
CELSTEC © 2010
het maken van taakklassen
voorbeeld: zoeken naar literatuur
aannames voor het vereenvoudigen van de hele taak
taakklasse 1
taakklasse 2
taakklasse 3
hoeveelheid
artikelen
beperkt
groot
groot
type
resultaat
titels van artikelen
titels van
artikelen
titels,
samenvattingen
en hele teksten
complexiteit
zoektermen
weinig termen;
goed gedefinieerd;
één
onderzoeksgebied
gedefinieerd veel
termen; goed;
één gebied
slecht
gedefinieerd;
overlappend;
méér gebieden
soort
database
één database
één database
databases van
meer gebieden
CELSTEC © 2010
het maken van taakklassen
voorbeeld: zoeken naar literatuur
aannames voor het vereenvoudigen van de hele taak
taakklasse 1
taakklasse 2
taakklasse 3
hoeveelheid
artikelen
beperkt
groot
groot
type
resultaat
titels van artikelen
titels van
artikelen
titels,
samenvattingen
en hele teksten
complexiteit
zoektermen
weinig termen;
goed gedefinieerd;
één
onderzoeksgebied
veel termen;
goed
gedefinieerd;
één gebied
slecht
gedefinieerd;
overlappend;
méér gebieden
soort
database
één database
één database
databases van
meer gebieden
CELSTEC © 2010
Opdracht 6
Beschrijf enkele taakklassen en leertaken uit het curriculum
TBK.
Reconstrueer achteraf welke complicerende factoren
gebruikt zijn bij de taakklassen zoals die in het curriculum
TBK gemaakt zijn.
Product georiënteerde ondersteuning
gegeven
situatie
doel
situatie
oplossing
oplosproces
Proces georiënteerde ondersteuning
blok1
blok2
blok3
blok4
blok5
blok6
stage
sem 5
eenvoudig
rijke
beroeps
opdrachten
sem 6
minor
afstuderen
complex
Specificeer complexiteit blok 3
TBK competenties
blok 3
eenvoudig
verwerven opdracht
analyse en diagnose
specificeren doelen
kiezen oplosstrategie
ontwerpen bedrijfsproces
- innovatieve technolgie
- kwantificeren
- marktpotentie gebruiken
implementatie en nazorg
lerend vermogen
uitdagend
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
complex
Zoek projectcase
projectopdracht
('wedstrijd')
Taste
(casus van Wolters-Noordhof)
Zoek gelijkwaardige cases
expertvoorbeeld
cases met gelijke complexiteit
projectopdracht
('wedstrijd')
Consultant komt met een case
Taste
(casus van Wolters-Noordhof)
Zoek gelijkwaardige cases
expertvoorbeeld
aanvulopdrachten
('training')
cases met gelijke complexiteit
projectopdracht
('wedstrijd')
Consultant komt met een case
Miracle
(casus van Wolters-Noordhof)
Taste
(casus van Wolters-Noordhof)
Lunchpauze
Aan de slag met de tien stappen
3. Prestatiecriteria
Vaardighedenhiërarchie
•
•
Functie
Types vaardigheden in de hiërarchie
• Terugkerend
• Niet-terugkerend
• Te automatiseren
• Niet te automatiseren
vaardighedenhiërarchie
Complexe
vaardigheid
Deelvaardigheid
Deelvaardigheid
Deelvaardigheid
Deelvaardig- Deelvaardigheid
heid
Verticale relatie
Vaardigheden, lager in de
hiërarchie zijn
voorwaardelijk of
ondersteunend voor
hogergeplaatste
Horizontale relatie
Temporeel: Links geplaatste worden uitgevoerd vóór rechts
geplaatste, òf worden tegelijkertijd uitgevoerd, òf de tijd is
niet relevant.
Toerisme- en recreatiemanagement
Xios Hogeschool Hasselt België
analy se v an
het aanbod
def iniëren
v an het
concepties
productdef initie
f inancieel
beheer
inv ullen en uitv oeren v an de
componenten v an de
marketing mix
marktonderzoek
analy se v an
de v raag
hoger
opgeleide
medewerker
toeristische
sector
productbeleid
contracten met
soorten
dienstv erleners
prijsbeleid
bepalen
promotie
communicatiebeleid
v aststellen
pr
multichannel
distributie
v erkoop
technieken
personeelsbeleid
klanten
dossierbeheer
f uncties
toewijzen
reis kunnen
leiden
inf ormeren
contracteren
kwaliteitsbeheer
boekhouding
personeelsdossierbeheer
klachtenmanagement
ev aluatie
nieuw
ontwikkelde
product
hoger
opgeleide
medewerker
toeristische /
recreatieve
organisatgie
Toerisme- en recreatiemanagement
Xios Hogeschool Hasselt België
3
bedrijfsbeheer
marktonderzoek
kwaliteitsbeheer
3
invullen en uitvoeren van de
componenten van de
marketing mix
3
3
2
analyse van analyse van
het aanbod
de vraag
definiëren
van het
concepties
productdefinitie
productbeleid
contracten met
soorten
dienstverleners
prijsbeleid
bepalen
promotie
competenties:
1) toeristisch recreatieve producten kunnen verkopen
2) toeristisch recreatieve producten kunnen
ontwikkelen
3) management of tourism/een toeristische organisatie
kunnen leiden
communicatiebeleid
vaststellen
pr
multichannel
distributie
verkoop
technieken
informeren
personeelsbeleid
klanten
dossierbeheer
contracteren
1
financieel
beleid
functies
toewijzen
naservice
klachtafhandeling
boekhouding
personeelsdossierbeheer
evaluatie
nieuw
klachtenontwikkelde
management
product
Hogeschool Zuyd Heerlen
facility management
bepaal
behoeften
vertaal
behoefte
in programma
van eisen
bepaal
implemen- controleer
vorm
teer dienst- en
dienstverle verlening
geef leiding
ing
evalueren
CELSTEC © 2010
Hogeschool Zuyd Heerlen
facility management
2
bepaal
behoeften
vertaal
behoefte
in programma
van eisen
1
bepaal
implemen- controleer
vorm
teer dienst- en
dienstverle verlening
geef leiding
ing
3
evalueren
4
1 = adviseren
2 = implementeren
3 = organiseren
4 = facility management
CELSTEC © 2010
Nadrukmanipulatie
Hogeschool Zuyd Heerlen
facility management
2
bepaal
behoeften
vertaal
behoefte
in programma
van eisen
1
bepaal
implemen- controleer
vorm
teer dienst- en
dienstverle verlening
geef leiding
ing
3
evalueren
4
1 = adviseren
2 = implementeren
3 = organiseren
4 = facility management
CELSTEC © 2010
Vaardigheden hiërarchie
TBK competenties
verwerven opdracht
analyse en diagnose
specificeren doelen
kiezen oplosstrategie
ontwerpen bedrijfsproces
- innovatieve technolgie
- kwantificeren
- marktpotentie gebruiken
implementatie en nazorg
lerend vermogen
per
blok
kiezen
eenvoudig
uitdagend
complex
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Opdracht 7
• Maak een vaardighedenhiërarchie voor de technisch bedrijfskundige
• Maak een vaardighedenhiërarchie binnen één bepaald domein waarin de
bedrijfskundestudent een project aanvaardt.
• Relateer de hiërarchie aan de gebruikte taakklassen
• Hoe worden de studenten beoordeeld op hun prestaties? Wat zijn de
normen en criteria voor prestaties binnen verschillende domeinen/rollen?
Aan de slag met de tien stappen
4. Ondersteunende
informatie
naar literatuur zoeken
kiezen geschikte
database
bepalen
relevant
vakgebied
bepalen
relevante
tijdsperiode
zoekvraag
formuleren
onderzoeksvraag
vertalen
in relevante
zoektermen
een
thesaurus
gebruiken
combineren
van
zoektermen
tot een
zoekopdracht
zoekopdracht
uitvoeren
zoekprogramma
hanteren
selecteren
gevonden
treffers
zoekbelang
velden artikelen
bepalen inschatten
op basis
van
samenvattingen
Booleaanse
operatoren
toepassen
CELSTEC Solutions © 2009
ondersteunende info
0
ondersteunende
info:
cognitieve strategieën:
* aanpak 4 fasen
- database kiezen
- zoekvraag
- zoekopdracht
- selectie resultaten
* aanpak om snel op
relevantie te scannen
mentale modellen:
* zoekconcepten
* organisatie database
* principes thesaurus
* typen artikelen
1
2
3
taakklasse 1
Cognitieve strategieën: Kennis over hoe we
problemen systematisch kunnen aanpakken.
Doelstructuur
Heuristieken en vuistregels voor het bereiken van
ieder subdoel
Mentale modellen: Kennis over hoe de wereld is
georganiseerd
Conceptuele modellen: wat is dit?
Causale modellen: hoe werkt dit?
Structurele modellen: hoe zit dit in elkaar?
CELSTEC Solutions © 2009
ondersteunende info
0
ondersteunende
info:
cognitieve strategieën:
*
mentale modellen:
* sjablonen van
zoekvragen die
booleaanse combinaties
van trefwoorden
beschrijven waarmee
zoekvragen specifieker
gemaakt kunnen
worden
1
2
3
taakklasse 2
Cognitieve strategieën: Kennis over hoe we
problemen systematisch kunnen aanpakken.
Doelstructuur
Heuristieken en vuistregels voor het bereiken van
ieder subdoel
Mentale modellen: Kennis over hoe de wereld is
georganiseerd
Conceptuele modellen: wat is dit?
Causale modellen: hoe werkt dit?
Structurele modellen: hoe zit dit in elkaar?
CELSTEC Solutions © 2009
ondersteunende info
0
1
2
taakklasse 3
ondersteunende
info:
cognitieve strategieën:
* aanpak om aantal
databases te bepalen en
tevens op samenvattingen
en teksten te zoeken
mentale modellen:
* sjablonen van zoekvragen
die booleaanse combinaties
van trefwoorden beschrijven
om zoekvragen specifieker te
kunnen maken
* overzicht over verschillende
databases voor verschillende
gebieden, structuur daarvan
Cognitieve strategieën: Kennis over hoe we
problemen systematisch kunnen aanpakken.
Doelstructuur
Heuristieken en vuistregels voor het bereiken van
ieder subdoel
Mentale modellen: Kennis over hoe de wereld is
georganiseerd
Conceptuele modellen: wat is dit?
Causale modellen: hoe werkt dit?
Structurele modellen: hoe zit dit in elkaar?
CELSTEC Solutions © 2009
Blauwdruk voor een opleiding
Deeltaakoefening
Taakklasse
Ondersteunende info
C
FB
cognitive feedback
Procedurele info
Leertaak (zelfstandig uit te voeren)
)
Leertaak (volledig ondersteund)
Opdracht 8
1) Specificeer de aanpak-kennis in één domein in een specifieke taakklasse
2) Specificeer de mentale modellen in één domein. Beschrijf ze kort ipv te
verwijzen naar literatuur of naar ‘bodies of knowledge’. Expliciteer de
bepaalde domeinkennis in een specifieke taakklasse.
3) Welke criteria voor feedback op de juiste toepassing van de aanpakkennis hanteren de docenten en begeleiders in deze blokken? Is er alleen
terugkoppeling via Blackboard?
Ontwerp
ondersteunende informatie
4-6
Boek Visser en Van Goor *
5.1 Ondernemingsresultaat
5.2 Omzet en winstbijdrage
6.6 De formule van Camp
6.7 Fluctuaties vraag en levertijd
6.8 Bestelmethoden
6.9 Stochastische modellen
model
stappenplan
Bepaal instructie strategie
- Presenterende deel colleges
- Vragende deel colleges
Aan de slag met de tien stappen
7. Routineaspecten van
de taak
Procedurele informatie
0
1
2
3
taakklasse 1
just in time
info:
procedures om een
met een zoekprogramma
te kunnen werken
Beschrijvingen van regels (bv if-then-else), procedures,
of scripts nodig voor taak-uitvoering
Assistant looking over your shoulder
Presenteer in kleine eenheden, precies wanneer het
nodig is (Just-in-Time)
CELSTEC Solutions © 2009
Procedurele informatie
0
1
2
3
taakklasse 2
just in time
info:
regels om booleaanse
zoekvragen te specificeren
Beschrijvingen van regels (bv if-then-else), procedures,
of scripts nodig voor taak-uitvoering
Assistant looking over your shoulder
Presenteer in kleine eenheden, precies wanneer het
nodig is (Just-in-Time)
CELSTEC Solutions © 2009
Procedurele informatie
0
1
2
taakklasse 3
just in time
info:
procedures voor het
zoeken naar specifieke
databases
Beschrijvingen van regels (bv if-then-else), procedures,
of scripts nodig voor taak-uitvoering
Assistant looking over your shoulder
Presenteer in kleine eenheden, precies wanneer het
nodig is (Just-in-Time)
CELSTEC Solutions © 2009
Opdracht 9
1) Gee voorbeelden van uitwerking van just-in-time en van routinetaken in
het TBK curriculum.
2) Wat onderscheidt terugkoppeling op de uitvoering van deze routinetaken
in Blackboard van de cognitieve feedback op de ondersteunende
informatie?
3) Gebruikt u cognitieve tools? Hoe zet u die in en hoe begeleidt u die?
7-10
Ontwerp routinetaken
+ informatie
Routinetaken
Op BlackBoard worden enkele
oefeningen verstrekt voor het
berekenen van standaard deviaties
en de normaalverdeling.
JIT-informatie
Voorafgaand aan het
terugkoppelcollege waarin de
uitwerking van deze opdrachten zal
worden toegelicht wordt een
voorbeeld uitwerking op BlackBoard
aangeboden.
Aan de slag met de tien stappen
8 + 9. Analyse van
routines
8 en 9. Analyseren van routinematige
vaardigheden
Procedurele en
regelgebaseerde
analyse
•procedures
•regels
Voorkennis
voorwaardelijk
•concepten
•relaties
•principes
CELSTEC Solutions © 2009
10. Deeltaakoefening
Een deelaspect van de hele taak
wordt eruit gelicht en apart geoefend
Cognitieve context: pas na een hele
taak
Gericht op automatiseren door heel
veel herhaling
CELSTEC Solutions © 2009
8 en 9. Analysis of routines
Procedural and
rule-based
analysis
•procedures
•rules
Voorkennis
conditional
•concepts
•relations
•principles
Aan de slag met de tien stappen
10. Deeltaakoefening
10. Deeltaakoefening
•
Een deel van de taak wordt apart geoefend
•
Cognitieve context: doe dit pas als
tenminste één hele taak duidelijk is
•
Richt je op automatiseren door vaak
herhalen van de deeltaak totdat deze
beheerst wordt
Opdracht 10
• Hoe wordt deeltaakoefening in het curriculum TBK gerelateerd aan hele
taken?
• Is er ten minste ervaring genoeg met de hele taak voordat automatiseren
van routines plaatsvindt?
• Hoe weet de student hoe hij of zij de routine beheerst en waar kan de
student dat aan afmeten?
Korte evaluatie
In hoeverre is het opfrissen/introduceren van het werken met het 4C-ID
model geslaagd?
Kunt u verder met ontwikkelen van uw onderwijs?
Is er behoefte aan nazorg/follow-up?
Bent u tevreden over de training?
Follow-up tips
In het voorjaar 2011 vindt er dit keer ter gelegenheid van verschijnen van het
boekje ‘Innovatief onderwijs in de praktijk: toepassingen van het 4C-ID
model’ door Bert Hoogveld/Ameike Janssen-Noordman en Jeroen van
Merriënboer een symposium 4C-ID plaats te Utrecht.
De Open Universiteit brengt binnenkort de mogelijkheid lid te worden van
een Community 4C-ID in de nieuwe omgeving: OpenU (www.openU.nl )
Deze community wordt gemodereerd door Bert Hoogveld
Besluit
Bedankt voor de prettige samenwerking.
Bert Hoogveld
Wendy Kicken