Transcript Татаж авах
Хөдөө аж ахуйн гаралтай түүхий эдийн чанарын хяналт, лабораторийн зэрэглэл Доктор Б.Батжаргал МУИС, Биологи, Биотехнологийн Сургууль, Биохими, Биоорганик химийн тэнхим Хөдөө аж ахуйн гаралтай түүхий эд Мал, амьтны гаралтай түүхий эд Мах Арьс, шир Ноос , ноолуур Ургамлын гаралтай түүхий эд Үр тариа Хүнсний ногоо Тэжээл Түүхий эдийн чанар Хүнсний бүтээгдэхүүний чанар Манай улсын хүнсний уламжлалт гол эх үүсвэр нь хөдөө аж ахуйн салбар бөгөөд хүнсний аюулгүй байдлыг хангах хүрээ нь малын бэлчээр, тариан талбайгаас хэрэглэгчид хүртлэх хэлхээг хамрах тул эрсдэл гарч болзошгүй эгзэгтэй шат дамжлага, цэгүүдийг зөв сонгон тодорхойлж тандалт судалгаанд суурилсан урьдчилсан сэргийлэх үйл ажиллагааг хэрэгжүүлдэг дэлхий нийтээр мөрдөж буй менежментийн тогтолцоог өөрийн оронд нэвтрүүлэхийг зорин ажиллаж байна. Мал аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүний чанар аюулгүй байдлын талаар • Улсын хэмжээнд хүнсэнд хэрэглэж буй махны 7-10 орчим хувийг үйлдвэрийн аргаарбэлтгэж 90хувийг гар аргаар ил задгай бэлтгэн тээвэрлэлт, хадгалалт, борлуулалтын шатанд эрсдэлд өртөж байна. • 2011 онд улсыын хэмжээнд тариалсан хүнсний ногооны үр 100%, төмсний үрийн 70%, үр тарианы үрийн 75%стандартад тэнцсэн байна. Үрийн чанар өмнөх оноос 2%-иар сайжирсан. Мал, амьтны гаралтай хүнсний бүтээгдэхүүний бохирдол Биологийн • Паразитууд • Микробын бохирдол Химийн • Паразитын эсрэг бэлдмэлүүд • Хүнд металлууд • Цацраг идэвхт бодис • Гормон • Антибиотик • Пестицидүүд Физикийн • Цацрагийн бохирдол • Хольц Чанарын хяналт хийх лабораториуд Баталгаа гаргах, илрүүлэх • Төв лабораториҮндэсний лавлагаа лаборатори • Аймаг, хотын хяналтын лабораториуд Илрүүлэх • Хүнсний зах, Үйлдвэрийн дотоод лабораториуд • Хилийн боомтын лабораториуд Лабораторийн ангилал • Олон улсад лабораториудын биоаюулгүй байдлыг болон лабораторийн аюулгүй байдлыг хангаж байгаагаас нь хамааран 4 түвшинд хувааж үздэг. • IV зэрэглэлийн лаборатори • III зэрэглэлийн лаборатори • II зэрэглэлийн лаборатори • I зэрэглэлийн лаборатори Лабораторийн зэрэглэл тогтоохдоо • Лабораторийн байрлал, тусгаарлагдсан байдал, хяналт хамгаалалтын түвшин, орон зайн байрлал болон инженерийн байгууламжийн бүрэн бүтэн байдал • Лабораторийн тоног төхөөрөмжийн байдал, биоагенттай харьцах байдал • Хүний нөөцийн чадавх тэдний мэдлэг мэдээлэл • Дүрэм журмын хэрэгжилт, бүртгэл удирдлага, тайлан мэдээллийн тогтолцоо Биоаюулгүй байдлын үндэсний хорооноос лабораторийн зэрэглэл тогтоосон судалгаа Манай улсад судалгаанд хамрагдсан нийт 45 лабораториуд 1-3 зэрэглэлд хамардаг болох нь тогтоогдов. 4-р зэрэглэлийнлаборатори одоохондоо манай орны хувьд байхгүй бөгөөд ийм лаборатори нь өндөр зэрэглэлийн лабораторид хамаарагдах, дэлхийд цөөн тоотой байдаг бөгөөд цэрэг, онц аюултай ХАО-ийг гаргах турших үйл ажиллагаа явагддаг. Ийм төрлийн лаборатори байгуулах өртөг зардал өндөр байна. Хөдөө аж ахуйн түүхий эдийн чанартай холбоотой монгол улсын стандартууд • • • • • • • • • • MNS 0033-2007НООС, НООЛУУР. ХОНИНЫ НООСТ MNS 0036-2007 НООС, НООЛУУР. ТЭМЭЭНИЙ НООС MNS 0038-2007 НООС, НООЛУУР. ЯМААНЫ НООЛУУРТ MNS 215-2007 НООС, НООЛУУР. САВЛАХ, ХАЯГЛАХ, ХАДГАЛАХ MNS 5646-2011 НООС ТҮҮХИЙ ЭДИЙГ ТЭЭВЭРЛЭХЭД ТАВИГДАХ ЕРӨНХИЙ ШААРДЛАГА MNS 1111-2007 ҮХЭР, АДУУНЫ ӨРӨӨЛ, ХОНЬ, ЯМААНЫ ГУЛУУЗ МАХ MNS 5245-2008 ТҮҮХИЙ ЭДИЙН ТӨРӨЛУСӨН ЗАХЫН АНГИЛАЛ MNS 5646-2006 НООС, ТҮҮНИЙ ЭДИЙН ТЭЭВЭРЛЭЛТ, АНГИЛАЛ MNS 5649 -2006 ҮР ТАРИА, ГУРИЛ, БУДАА ТЭЭВЭРЛЭЛТ MNS 1111:2007 ҮХЭР, ӨСВӨР ҮХЭР, АДУУНЫ ӨРӨӨЛ, ТАЛ ӨРӨӨЛ, ХОНЬ, ХУРГА, ЯМААНЫ ГУЛУУЗ МАХ. ТЕХНИКИЙН ЕРӨНХИЙ ШААРДЛАГА Анхаарал тавьсанд баярлалаа