Transcript PPT De Tweede wereldoorlog in Nederland

H3.3 NEDERLAND TIJDENS DE
DUITSE BEZETTING
10 Mei 1940
• 10 Mei 1940: aanval op Nederland als onderdeel
van de Blitzkrieg op West-Europa
• 14 mei 1940: bombardement op Rotterdam
• 15 mei 1940: Nederland capituleert
• Koningin en regering vluchten naar Engeland
• Achtergebleven bestuurders hebben opdracht ‘in belang
van volk’ met de ‘nieuwe gezagsdragers’ samen te
werken’.
Brandend Rotterdam
Regering in ballingschap (Londen)
• Koningin Wilhelmina symbool van het verzet in
Nederland, mede dankzij toespraken voor Radio
Oranje
Verloop Duitse bezetting van Nederland
• Eerste fase: 1940-1942
• Duits bestuur (o.l.v. Seyss-Inquart) behandelt Nederlanders ‘met
fluwelen handschoen’:
• Reden: Nazi’s proberen ‘Germaans broedervolk’ aan Duitse kant te
krijgen
• daarom ook geen militair bestuur zoals in België en Frankrijk
• Houding meeste Nederlanders:
• Aanpassen aan nieuwe situatie (accommodatie)
• Sommigen collaboreren (werken samen): NSB o.l.v. Mussert groeit
• Nauwelijks verzet
• In 1941: strenger Duits optreden
• NSB enige politiek partij
NSB-leider Anton Mussert
• Duitsers controleren vakbonden, kunst, pers, onderwijs en
jeugdorganisaties
Seyss-Inquart spreekt NSB-bijeenkomst toe
Vroeg verzet:
februaristaking 1941
• Solidariteit arbeiders met Joden
• Bijzonder: enige grootschalige demonstratie door niet-joden in WestEuropa
• Duitsers onderdrukken staking met geweld
Jodenvervolging in Nederland
• 1940-1941: burgerrechten joden ontnomen en steeds
meer geïsoleerd
• Bv. Beroeps- en uitgaansverboden / dragen jodenster / oprichting
jodenwijken
• 1942-1943:vrijwel alle joden via kamp Westerbork en
Vught naar Auschwitz en Sobibor getransporteerd en
vermoord
• Slechts enkelen weten door onderduik (met steun van Nederlands
verzet) de oorlog te overleven
2e fase 1943-1944
• Duitsers treden harder op:
• Verplichte tewerkstelling mannen in Duitsland
• Steeds meer schaarste aan goederen wegens leveringen aan
Duitsland
• Gevolg: (Lichte) groei verzet
Laatste fase: 1944-1945
• Na invasie in Normandië
en slag bij
Arnhem (september 1944) komt Nederland in de
frontlinie te liggen:
(juni 1944)
• Gevolg: grote delen Zeeland, Limburg en rivierengebied
lijden onder oorlogsgeweld
• Noord-Nederland blijft bezet:
• Wegens spoorwegstaking (uitgeroepen door regering in Londen)
grote schaarste aan voedsel en brandstof
• Gevolg: Hongerwinter: tienduizenden slachtoffers, vooral in
de steden
Mei 1945
• Bevrijding van Noorden en Westen van Nederland door
Canadezen en Engelsen
• 5 mei 1945: capitulatie Duitse leger in Nederland