Transcript 7. elske ensink

Zorg op maat
Screeningsprotocol
psychosociale veerkracht
Mw. drs. E. Ensink
Gezondheidszorgpsycholoog
Medische Psychologie
UMC St. Radboud - Kindernefrologie
Overzicht presentatie
• Waarom screenen
• Ontwikkelingstaken en opvoedingstaken
• Model veerkracht - kwetsbaarheid
• Multidisciplinaire behandeling
• Screening psychosociale veerkracht
Psychosociale kwetsbaarheid
• Cognitief, emotioneel, sociaal functioneren
• Kinderen met chronische aandoening vergroot risico op
psychosociale problemen: 10% → 20%
• Ook hun ouders: risico voor eigen welzijn en
gezinsfuntioneren
• Bij terminaal nierfalen hogere percentages gevonden
• Ook, de laatste decennia zijn cognitieve en
(o.a. Hatzmann, 2009; Wiedebusch et al., 2010)
psychosociale problemen en beperkingen verminderd (o.a.
Schröder & Hulstijn-Dirkmaat, 2004)
• Zorg op maat: Wie/Wanneer wel/niet?
Ontwikkelingstaken & opvoedingstaken
in vogelvlucht
• Ontwikkelingstaken voor kinderen
• Opvoedingstaken voor ouders
• Hobbels voor kinderen met ESRD
4
Ontwikkelings- en opvoedingstaken
In de baby, peuter, kleuterfase
Ontwikkelingstaken
5
Ontwikkelings- en opvoedingstaken
In de baby, peuter, kleuterfase
Ontwikkelingstaken
Hechting
Exploratie
Ontdekking ik en anderen
•
•
•
Opvoedingstaken
6
Ontwikkelings- en opvoedingstaken
In de baby, peuter, kleuterfase
Ontwikkelingstaken
Hechting
Exploratie
Ontdekking ik en anderen
•
•
•
Opvoedingstaken
Bieden van basisveiligheid
Stimuleren van toename onafhankelijkheid
Aangeven van grenzen
•
•
•
7
Ontwikkelings- en opvoedingstaken
In de baby, peuter, kleuterfase
Ontwikkelingstaken
Hechting
Exploratie
Ontdekking ik en anderen
•
•
•
Opvoedingstaken
Bieden van basisveiligheid
Stimuleren van toename onafhankelijkheid
Aangeven van grenzen
•
•
•
Hobbels
Motorische ontwikkeling
Voeding via sonde
Hospitalisatie
•
•
•
8
Ontwikkelings- en opvoedingstaken
In de schoolleeftijd
Ontwikkelingstaken
9
Ontwikkelings- en opvoedingstaken
In de schoolleeftijd
Ontwikkelingstaken
Cognitieve ontwikkeling
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Vrije tijd/sport
Zelfredzaamheid/zelfstandigheid
•
•
•
•
Opvoedingstaken
10
Ontwikkelings- en opvoedingstaken
In de schoolleeftijd
Ontwikkelingstaken
Cognitieve ontwikkeling
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Vrije tijd/sport
Zelfredzaamheid/zelfstandigheid
•
•
•
•
Opvoedingstaken
Eisen stellen
Frustratietolerantie verhogen
Randvoorwaarden creëren om zelfstandig problemen op te laten
lossen
•
•
•
11
Ontwikkelings- en opvoedingstaken
In de schoolleeftijd
Ontwikkelingstaken
Cognitieve ontwikkeling
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Vrije tijd/sport
Zelfredzaamheid/zelfstandigheid
•
•
•
•
Opvoedingstaken
Eisen stellen
Frustratietolerantie verhogen
Randvoorwaarden creëren om zelfstandig problemen op te laten
lossen
•
•
•
Hobbels
Vermoeidheid
Schoolverzuim - zoeken passend onderwijs
Missen sociale activiteiten
•
•
•
12
Ontwikkelings- en opvoedingstaken
In de puberteitsfase
Ontwikkelingstaken
13
Ontwikkelings- en opvoedingstaken
In de puberteitsfase
Ontwikkelingstaken
Identiteitsontwikkeling
Autonomie ontwikkeling
Sociale relaties
Lichamelijke ontwikkeling
•
•
•
•
Opvoedingstaken
14
Ontwikkelings- en opvoedingstaken
In de puberteitsfase
Ontwikkelingstaken
Identiteitsontwikkeling
Autonomie ontwikkeling
Sociale relaties
Lichamelijke ontwikkeling
•
•
•
•
Opvoedingstaken
Ouder meer op afstand
Coachende rol
•
•
15
Ontwikkelings- en opvoedingstaken
In de puberteitsfase
Ontwikkelingstaken
Identiteitsontwikkeling
Autonomie ontwikkeling
Sociale relaties
Lichamelijke ontwikkeling
•
•
•
•
Opvoedingstaken
Ouder meer op afstand
Coachende rol
•
•
Hobbels
Toekomstperspectief
Relaties en seksualiteit
Passende opleiding en werk
Balans autonomie – begeleiding (therapietrouw!)
•
•
•
•
16
Extra ontwikkelingstaken
voor chronisch zieke kinderen
• Leren omgaan met beperkingen
• Leren omgaan met leefregels, medicatie en
ziekenhuisbezoeken
• Leren omgaan met emoties en frustraties
• Leren omgaan met verschillen t.a.v. andere kinderen
17
18
12
6
4
2
1
0
volw
18
volw
12
6
4
2
Superviseren
Managen
1
Zorgen
0
18
12
6
4
2
1
0
volw
Psychosociale veerkracht
Protectieve factoren
Risicofactoren
Draagkracht
Draaglast
Psychosociale veerkracht
High
risk
Medium
risk
Not at risk
Aandoening
- type
- ernst
- leeftijd ontstaan
Behandeling
- conservatief
PD / HD
transplantatie
- iatrogene effecten
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Aandoening
- type
- ernst
- leeftijd ontstaan
Behandeling
- conservatief
PD / HD
transplantatie
- iatrogene effecten
Medische uitkomstmaten
- lichamelijke gezondheid
- lichamelijk functioneren
- zorgconsumptie
Sociaal emotioneel
functioneren
Cognitief functioneren
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Kind
Medische uitkomstmaten
- lichamelijke gezondheid
- lichamelijk functioneren
- zorgconsumptie
Aandoening
- type
- ernst
- leeftijd ontstaan
Sociaal emotioneel
functioneren
Behandeling
- conservatief
PD / HD
transplantatie
- iatrogene effecten
Cognitief functioneren
Gezin
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Kind
- sekse
- persoonlijkheid
- intelligentie
Medische uitkomstmaten
- lichamelijke gezondheid
- lichamelijk functioneren
- zorgconsumptie
Aandoening
- type
- ernst
- leeftijd ontstaan
Sociaal emotioneel
functioneren
Behandeling
- conservatief
PD / HD
transplantatie
- iatrogene effecten
Cognitief functioneren
Gezin
- gezinssamenstelling
- SES
- comorbiditeit
- ouderlijke stress
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Kind
- sekse
- persoonlijkheid
- intelligentie
Medische uitkomstmaten
- lichamelijke gezondheid
- lichamelijk functioneren
- zorgconsumptie
Aandoening
- type
- ernst
- leeftijd ontstaan
Sociaal emotioneel
functioneren
Behandeling
- conservatief
PD / HD
transplantatie
- iatrogene effecten
Cognitief functioneren
Gezin
- gezinssamenstelling
- SES
- comorbiditeit
- ouderlijke stress
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Kind
- sekse
- persoonlijkheid
- intelligentie
- ziekteverloop
- ontwikkelingsfase
- coping
- schoolgang
- therapietrouw
Aandoening
- type
- ernst
- leeftijd ontstaan
Medische uitkomstmaten
- lichamelijke gezondheid
- lichamelijk functioneren
- zorgconsumptie
Sociaal emotioneel
functioneren
Behandeling
- conservatief
PD / HD
transplantatie
- iatrogene effecten
- gezinsfunctioneren
- dagelijkse stress
- coping ouders
Cognitief functioneren
Gezin
- gezinssamenstelling
- SES
- comorbiditeit
- ouderlijke stress
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Kind
- sekse
- persoonlijkheid
- intelligentie
- therapietrouw
Veerkracht
Aandoening
- type
- ernst
- leeftijd ontstaan
- ziekteverloop
Beloop
tijdens
- ontwikkelingsfase
- coping
behandeling
- schoolgang
Uitgangpunt
Behandeling
- conservatief
Screenen voor
PD / HD
aanvang
transplantatie
- iatrogene effectenbehandeling
Gezin
Direct
zorg op maat
- gezinssamenstelling
- SES
- comorbiditeit
- ouderlijke stress
In ontwikkeling
Interactie en
interventies
- gezinsfunctioneren
- dagelijkse stress
multidisciplinair
- coping ouders
behandelteam
Medische uitkomstmaten
- lichamelijke gezondheid
- lichamelijk functioneren
- zorgconsumptie
Sociaal emotioneel
functioneren
Cognitief functioneren
Volgen
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Multidisciplinaire behandeling
• Kindernefrologen en verpleegkundigen
• Nurse practitioner
• Gezondheidszorgpsycholoog
• Medisch maatschappelijk werker
• Pedagogisch medewerker
• Consulenten Educatieve voorziening
• Paramedici: dietist, logopedist, fysiotherapeut
Screening
• In kaart brengen psychosociale veerkracht
• Bij aanvang behandeling terminaal nierfalen
• Middels vragenlijsten kind en ouders
• Terugkoppeling naar patient en gezin + MDO
• Snelle en gerichte interventie mogelijk
Screening
• Functioneren kind
•
•
•
Sociaal – emotioneel en gedragsmatig functioneren
Cognitieve problemen en schoolsfunctioneren
Functioneren ouders
Ouderlijke stress, draagkracht en comorbiditeit
Aanwezige hulpverlening in eigen omgeving (school,
revalidatiecentrum, fysiotherapie..)
Zorg en hulpvraag ouders en kind
Kind
- sekse
- persoonlijkheid
- intelligentie
Aandoening
- type
- ernst
- leeftijd ontstaan
Behandeling
- conservatief
PD / HD
transplantatie
- iatrogene effecten
- ziekteverloop
- ontwikkelingsfase
- coping Educatieve
voorziening
- schoolgang
- therapietrouw
Gezondheidszorg
psycholoog
Pedagogisch
Nurse practitioner
medewerker
Medische uitkomstmaten
- lichamelijke gezondheid
- lichamelijk functioneren
- zorgconsumptie
Sociaal emotioneel
functioneren
- gezinsfunctioneren
- dagelijkse stress
- coping ouders
Cognitief functioneren
Medisch
maatschappelijk werk
Gezin
- gezinssamenstelling
- SES
- comorbiditeit
- ouderlijke stress
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Psychosociale kwetsbaarheid en zorg
High
risk
Medium
risk
Not at risk
Psychosociale kwetsbaarheid en zorg
High
risk
Medium
risk
Not at risk
Intensive care
Medium
care
Monitoring
Dank voor uw aandacht