Transcript powerpoint par. 4.3

§4.3 Delfstoffen in de diepte
NL is rijk aan delfstoffen = stoffen die uit de aardkorst worden gehaald,
omdat zij nuttig zijn voor de mens.
•
•
•
•
•
NL beschikt over:
Kalksteen  bouwmaterialen (cement & beton), kunstmest, voedingsstof
Steenkool  brandstof voor elektriciteitswinning
Veel Aardgas  brandstof voor auto, huis, etc.
Aardolie  brandstof
Steenzout  voor allerlei zouthoudende producten
Kalksteen
NL was eigenlijk niet meer
dan de bodem van een
subtropische zee  ontelbare
kalkskeletjes en schelpen van
dieren die in de zee hebben
geleefd, hebben de kalksteen
gevormd.
Kalksteen
Hoe kalksteen is ontstaan kun je hier zien.
Hoe kalksteen werd en nog steeds wordt toegepast kun je hier zien.
Steenkool en aardgas
Tropische planten sterven
af en vormen de bodem
van NL.  De
sedimentlagen daar
bovenop zorgen voor
samenpersing  ontstaan
steenkool en het daaruit
voorkomende aardgas.
Steenkool en aardgas
Hoe steenkool (en aardgas) zijn ontstaan zie je hier.
Hoe aardgas wordt gewonnen kun je hier zien.
Steenkool
Steenkool ontstaat door het inkolingsproces = het proces waarbij veen
door samenpersen verandert in steenkool.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
In 7 stappen:
Planten sterven af
Komen onder water te liggen
Ontstaan van veen
Hoge druk en hoge temperatuur door bovenliggende lagen
Ontstaan van bruinkool
Nog hogere druk door nieuwe lagen
Ontstaan van steenkool
Steenkool
Steenkool
Steenkool is vrijwel uitsluitend in Zuid-Limburg uit de grond gehaald.
Waarom eigenlijk alleen daar?
Daar lag het steenkool redelijk dicht aan de oppervlakte (door tektonische
opheffing, zie §4.1) en in de rest van NL niet. Zie bron 49.
Ook nog belangrijk…
Wanneer je bron 57 van §4.3 eens goed bekijkt, dan zie je hoe de
ondergrond van Noord-NL is opgebouwd. 2 belangrijke begrippen die daarin
genoemd worden zijn:
moedergesteente = de gesteentelaag waar een bepaalde stof uit is
ontstaan.
reservoirgesteente = de gesteentelaag waarin een bepaalde stof is
opgeslagen.
Zo is het moedergesteente van aardgas steenkool en het
reservoirgesteente van aardgas zandsteen.
Voorwaarde in dit geval was wel dat er zich boven het aardgas een
ondoordringbare laag bevond, namelijk het steenzout.
(steenzout is ontstaan in de periode……..)
Steenzout
Het ontstaan van steenzout zie je hier.
Hoe steenzout wordt gewonnen kun je hier zien.
REPETITIE, par. 4.1 t/m 4.3:
- Tekstboek doornemen
- Herhaal ook je werkboek
- Denk aan aantekeningen / samenvattingen in je schrift
- Denk aan oefenstencils (en het nakijken hiervan)
- Materiaal op de AK-site
- Succes met leren!