Transcript Galaktyka
„Życie gwiazdy” Opracowała: Klaudia Kokoszka Czym jest gwiazda? Pod wpływem sił grawitacyjnych w ciągu miliardów lat cząsteczki gazu i drobinki pyłu zbliżają się do siebie. W miarę zbliżania rośnie siła grawitacji i proces ulega przyśpieszeniu . W końcu powstają olbrzymie kule gazu i pyłu o dużej gęstości i przeogromnej temperaturze. Gdzie się znajduje gwiazda? Galaktyka to układ gwiazd i materii międzygwiazdowej i jest największym związanym grawitacyjnie systemem gwiazd występującym we Wszechświecie. Na podstawie budowy wyróżnia się cztery zasadnicze typy galaktyk: spiralne, eliptyczne, soczewkowate i nieregularne. Galaktyki o bardzo małej jasności i małych rozmiarach liniowych nazywane są galaktykami karłowatymi niezależnie od ich budowy. Początki życia gwiazdy Czerwony olbrzym – gwiazda o stosunkowo niewielkiej masie (od 0,5 do ok. 8-10 mas Słońca), będąca na schyłkowym etapie ewolucji. Nazwa pochodzi od obserwowanej barwy i dużych rozmiarów. Jak powstaje? Pod koniec zużywania wodoru przez gwiazdę, słońce zaczyna puchnąć zmieniając jednocześnie kolor na czerwony, gdyż obniża się temperatura powierzchni. W tym samym czasie wnętrze gwiazdy kurczy się tworząc jądro o bardzo dużej wielkości. Faza przejściowa Biały karzeł – małe jądro powstałe z czerwonego olbrzyma, przedostatnia faza życia gwiazdy. Planeta świeci na biało z powodu wysokiej temperatury, ale nie jest w stanie wytwarzać energię i stopniowo stygnie. Śmierć gwiazdy Większość gwiazd kończy swój żywot wielkim wybuchem. Zapadnięte jądro gwiazdy przekształca się w gwiazdę neutronową lub czarną dziurę. Wybuch gwiazdy bardzo masywnej o masie kilkudziesięciu mas Słońca powoduje najprawdopodobniej wysłanie błysku gamma. Taki wybuch jest nazywany wybuchem hipernowej. W naszej galaktyce zaobserwowano dotąd 7 supernowych. Najsilniejszym wybuchem była gwiazda w Mgławicy Krab, odnotowana w wielu kronikach w 1054 roku. W ostatnich latach odkrywano średnio około 300 supernowych rocznie, z czego większość w galaktykach odległych od nas o miliardy lat świetlnych. Najlepiej jest zbadana supernowa zaobserwowana 1987 w Wielkim Obłoku Magellana, który jest naszym galaktycznym Pozostałość po supernowej Gwiazda neutronowa Gwiazda neutronowa powstaje w wyniku wybuchu gwiazdy tzw. supernowej w późnym stadium ewolucji gwiazd. Gwiazda o masie większej niż 10 mas Słońca, wytwarza u kresu swojej ewolucji żelazny rdzeń wielkości Ziemi, w którym nie mogą już zachodzić reakcje syntezy jądrowej. Elektrony poruszają się wtedy z prędkością prawie równą prędkości światła. Ciśnienie rozpędzonych elektronów równoważy grawitacyjną siłę przyciągania gęstej materii. Ale przy dostatecznie dużej energii elektronów ,łączą się one z protonami tworząc neutrony. Ciśnienie wtedy maleje, oddziaływanie grawitacyjne bierze górę i w niespełna sekundę rdzeń zapada się i zamienia w gwiazdę neutronową. Część wyzwolonej przy tym energii zostaje przekazana materii otaczającej rdzeń, która z prędkością kilkunastu tysięcy kilometrów na sekundę rozbiega się w przestrzeni kosmicznej. Czarna dziura Czarna dziura – obiekt astronomiczny, który tak silnie oddziałuje grawitacyjnie na swoje otoczenie, że nawet światło nie może uciec z jego powierzchni (prędkość ucieczki jest większa od prędkości światła). Czarne dziury to podstawowe składniki bardziej złożonych obiektów astronomicznych, takich jak niektóre rentgenowskie układy podwójne, rozbłyski gamma oraz aktywne galaktyki. Obiekty zawierające czarne dziury należą do najjaśniejszych we Wszechświecie. Życie Słońca Słońce– gwiazda centralna Układu Słonecznego, wokół której krąży Ziemia, inne planety oraz mniejsze ciała niebieskie. Słońce to najjaśniejszy obiekt na niebie i główne źródło energii docierającej do Ziemi. Jest ona obecnie w fazie czerwonego olbrzyma. Wg. Obliczeń ma produkować energię ponad 10 mld lat. Tzn. nie musimy się obawiać utraty tej gwiazdy przez najbliższe 5mld lat. ;)