Transcript Gwiazdy - Fizyka - Bartosz Jabłonecki

FIZYKA
WAŻNE !!!
Bartosz Jabłonecki
Zapoznanie z programem
nauczania, wymaganiami,
PSO i BHP.
Bartosz Jabłonecki
Program nauczania
Bartosz Jabłonecki
Działy
I - Astronomia i grawitacja
II - Fizyka atomowa
III - Fizyka jądrowa
Bartosz Jabłonecki
PSO
Przedmiotowy
SYSTEM
OCENIANIA
Bartosz Jabłonecki
P
SO
Ocenianiu podlegają następujące formy aktywności:
• prace klasowe – obejmujące materiał z działu
• sprawdziany – obejmujące większy fragment materiału
• kartkówka – obejmująca ostatnio przerabianą tematykę
• praca w grupach
• odpowiedź ustna ucznia
• aktywność na lekcji
• prace pisemne wykonywane przez ucznia w domu
• przygotowanie do lekcji: (zeszyt, przybory, podręcznik)
• olimpiady i konkursy przedmiotowe.
Bartosz Jabłonecki
P
SO
W każdej klasie odbędą się, w ciągu semestru, co
najmniej jedna praca klasowa i/lub sprawdzian.
Każdy uczeń otrzyma, w ciągu semestru, co
najmniej trzy oceny z różnych form aktywności.
Poszczególnym formom aktywności ucznia
przyporządkowane zostaną następujące wagi:
• praca klasowa, sprawdzian, konkurs – waga 2
• kartkówka, praca w grupach, odpowiedź ustna, prace
pisemne i inne – waga 1
• aktywność i przygotowanie – waga 1*,
* gdzie „plus” oznacza 1/3 oceny bardzo dobrej, natomiast „minus” 1/3 oceny
niedostatecznej
Bartosz Jabłonecki
P
SO
Procedura ustalania ocen z prac pisemnych wg skali
procentowej:
0% - 30% - niedostateczna
31% - 50% - dopuszczająca
51% - 70% - dostateczna
71% - 90% - dobra
91% - 98% - bardzo dobra
99% - 100% - celująca
Bartosz Jabłonecki
P
SO
Podstawą wystawienia oceny semestralnej i
proponowanej
oceny semestralnej
będzie średnia
W wypadku,
gdy uczeń otrzyma
ważona ocen otrzymanych
w ocenę
ciągu całego
proponowaną
semestru wg
progów:
semestralną/końcoworoczną
1,00 – 1,74 -niedostateczną
niedostateczna lub inną która go
nie satysfakcjonuje, poprawia
1,75 – 2,74 - dopuszczająca
oceny cząstkowe z prac
2,75 – 3,74 - dostateczna
pisemnych koniecznych do
3,75 – 4,74 - dobra
uzyskania wyższej oceny za
4,75 – 5,49 - bardzo dobra
semestr/rok.
5,50 – 6,00 – celująca
!
Bartosz Jabłonecki
P
SO
Podstawą wystawienia oceny końcoworocznej i
proponowanej
oceny końcoworocznej
będzie
W przypadku
otrzymania oceny
średnia dwóch
ocen semestralnych
wgIprogów:
niedostatecznej
za semestr
uczeń jest zobowiązany do:
1,00 – 1,74 - niedostateczna
- napisania egzaminu
1,75 – 2,74 - dopuszczająca
poprawkowego,
2,75 – 3,74 - dostateczna
- innej formy poprawy ocen
3,75 – 4,74 -cząstkowych
dobra
z prac pisemnych.
4,75 – 5,49 - bardzo dobra
5,50 – 6,00 – celująca
!
Bartosz Jabłonecki
P
SO
 W sprawach nieregulowanych przez
Przedmiotowy System Oceniania obowiązuje
Wewnątrzszkolny System Oceniania.
Bartosz Jabłonecki
BHP
.
Bezpieczenstwo
|
HiGiENA
pracy
Bartosz Jabłonecki
B
H
p
• Nauczyciel dba o bezpieczny przebieg lekcji.
• Podczas prac grupowych, ćwiczeń laboratoryjnych itp.,
potrzebne przyrządy przynoszą wyznaczeni uczniowie,
zaś właściwy eksperyment można rozpocząć na
polecenie i po sprawdzeniu stanowiska przez
nauczyciela.
• Uczeń odpowiada materialnie za dokonanie umyślnie
uszkodzenia sprzętu.
• Instalację elektryczną może włączać i wyłączać tylko
nauczyciel.
• Zaistniały w gabinecie wypadek należy natychmiast
zgłosić nauczycielowi.
Bartosz Jabłonecki
Z bliska i z daleka
Jednostka astronomiczna (j.a.),
odpowiada średniej odległości Ziemi od
Słońca i wynosi około 150mln km.
Bartosz Jabłonecki
Z bliska i z daleka
1 rok świetlny (1r. św.) - jest to
odległość jaką światło, poruszające się z
prędkością 300000km/s, przebędzie w
ciągu jednego roku.
1 rok świetlny = 9500 mld km
8m
prędkość światła c  3  10 / s
Bartosz Jabłonecki
0x
http://maps.google.pl
100 km
odległość
Czersk - Gdańsk
0
Bartosz Jabłonecki
Polska
0
http://earthobservatory.nasa.gov/images/imagerecords/1000/1136/mo
dis_poland_lrg.jpg
1000 km
1x
Bartosz Jabłonecki
Ziemia
0
http://visibleearth.nasa.gov/view_detail.php
10 000 km
2x
Bartosz Jabłonecki
3x
100 000 km
36 000 km
orbita satelity
geostacjonarnego
0
Bartosz Jabłonecki
4x
1 mln km
380 000 km
orbita
Księżyca
0
Bartosz Jabłonecki
10 mln km
5x
orbita
Księżyca
0
Bartosz Jabłonecki
6x
100 mln km
Ziemia
41 mln km
Wenus
opozycja
Wenus
0
Bartosz Jabłonecki
Słońce
Ziemia
0
Jowisz
780 mln km
orbita
Jowisza
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/38/Uklad_Slonec
zny.svg (fragment)
1 mld km
7x
Bartosz Jabłonecki
Układ
Słoneczny
0
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/38/Uklad_Slonec
zny.svg
10 mld km
8x
Bartosz Jabłonecki
100 mld km
9x
Układ
Słoneczny
orbity
komet krótkookresowych
0
Bartosz Jabłonecki
1000 mld km
10x
orbity
komet długookresowych
0
Bartosz Jabłonecki
1 rok świetlny
11x
Obłok
Oorta
zasięg
występowania komet
0
Bartosz Jabłonecki
10 lat świetlnych (lś)
12x
Alfa Centauri
4,2 lś
Słońce
najbliższa
gwiazda
0
Bartosz Jabłonecki
100 lś
13x
Słońce
najbliższe gwiazdy
0
Bartosz Jabłonecki
1000 lś
14x
400 lś
Słońce
gromady otwarte
0
Bartosz Jabłonecki
10 000 lś
15x
Słońce
spiralne ramię
Oriona
0
Bartosz Jabłonecki
100 000 lś
0
30 000 lś
Słońce
Droga
Mleczna
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Universe_Reference_Map_%28Loc
ation%29_001.jpeg
16x
Bartosz Jabłonecki
1 mln lś
Droga
Mleczna
170 000 lś
Wielki
Obłok
Magellana
najbliższe
galaktyki
0
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Universe_Reference_Map_%28Loc
ation%29_001.jpeg
17x
Bartosz Jabłonecki
10 mln lś
2 mln lś
galaktyka
Andromedy
Grupa
Lokalna
0
Droga
Mleczna
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Universe_Reference_Map_%28Loc
ation%29_001.jpeg
18x
Bartosz Jabłonecki
100 mln lś
19x
okoliczne
gromady galaktyk
0
Bartosz Jabłonecki
1 mld lś
20x
zakres obserwowanego
wszechświata
0
Bartosz Jabłonecki
Układ Słoneczny
Mechanika ciał układu planetarnego
Rys. Układ geocentryczny Ptolemeusza II w. n.e.
Bartosz Jabłonecki
Układ Słoneczny
Mechanika ciał układu planetarnego
Planety dolne: Merkury i Wenus.
Planety górne: Mars, Jowisz, Saturn,
Uran, Neptun i Pluton (tradycyjnie).
Planety dolne zawsze znajdowały się w
pobliżu Słońca, nie oddalając się od niego
na niebie dalej niż: 28o (Merkury) i 48o
(Wenus).
Bartosz Jabłonecki
Układ Słoneczny
Mechanika ciał układu planetarnego
Rys. Układ
heliocentryczny
Kopernika.
Bartosz Jabłonecki
Układ Słoneczny
Mechanika ciał układu planetarnego
Przełomem w historii poglądów na
budowę Układu Słonecznego
było ukazanie się w roku 1543
dzieła Mikołaja Kopernika (1473 – 1543)
de Revolutionibus.
Bartosz Jabłonecki
Planety
Planety to stosunkowo duże ciała niebieskie,
obiegające Słońce lub inne gwiazdy.
Są ciałami „zimnymi’’, nie emitują własnego
światła i są widoczne dzięki oświetleniu przez
gwiazdę, wokół której krążą.
Posiadają atmosferę, a materia występuje na ich
powierzchni jednocześnie w trzech stanach
skupienia.
Bartosz Jabłonecki
Planety Układu
Słonecznego
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/38/Uklad_Sloneczny.svg
Bartosz Jabłonecki
Aleksander Wolszczan
odkrywca egzoplanet
W 1990 roku za pomocą
radioteleskopu w Arecibo
(Portoryko) odkrył
pierwsze trzy planety
poza Układem
Słonecznym, krążą one
wokół pulsara PSR
1257+12.
http://torun.gazeta.pl/
Bartosz Jabłonecki
Pierwsza zobrazowana planeta
układu pozasłonecznego (2004r.)
2M1207b
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Primera_foto_planeta_extrasolar_ESO.jpg
Bartosz Jabłonecki
Pozasłoneczny układ planetarny
(2008r.)
Wokół OGLE-06-109L krążą przynajmniej
dwie planety:
OGLE-2006-BLG-109L b
OGLE-2006-BLG-109L c.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/
5/59/OGLE-2006-BLG-109_scheme2.png
Bartosz Jabłonecki
Księżyc – towarzysz Ziemi
Fazy Księżyca
1) nów
2) sierp
3) pierwsza kwadra
4) niepełna tarcza
5) pełnia
6) niepełna tarcza
7) ostatnia kwadra
8) sierp
Bartosz Jabłonecki
pierwsza
kwadra
sierp
Księżyc – towarzysz Ziemi
niepełna
tarcza
nów
pełnia
sierp
niepełna
tarcza
ostatnia
kwadra
ś
w
i
a
t
ł
o
s
ł
o
n
e
c
z
n
e
Bartosz Jabłonecki
Księżyc – towarzysz Ziemi
Zaćmienie Księżyca
Podczas zaćmienia Księżyca jest on
niewidoczny, ponieważ Ziemia zasłania
Księżycowi światło Słoneczne.
Bartosz Jabłonecki
Księżyc – towarzysz Ziemi
Zaćmienie Słońca
Podczas zaćmienia Słońca jest ono
niewidoczne (tylko w części powierzchni
Ziemi), ponieważ zasłania je Księżyc.
Bartosz Jabłonecki
Gwiazdy i galaktyki
Galaktyki to skupiska (układy) złożone
nawet z miliardów gwiazd.
Siły grawitacji powodują, że gwiazdy
tworzą takie układy.
Bartosz Jabłonecki
Bartosz Jabłonecki
Bartosz Jabłonecki
Bartosz Jabłonecki
http://apod.nasa.gov/apod/archivepix.html
Wielki Obłok Magellana
Bartosz Jabłonecki
http://apod.nasa.gov/apod/archivepix.html
Wielki Obłok Magellana
- Seahorse
Mały Obłok Magellana
http://apod.nasa.gov/apod/archivepix.html
Bartosz Jabłonecki
Galaktyka NGC 1569
Bartosz Jabłonecki
Bartosz Jabłonecki
Galaktyka Wirowa- M51 i jej towarzysz NGC 5195
Bartosz Jabłonecki
Bartosz Jabłonecki
http://apod.nasa.gov/apod/archivepix.html
Hickson 44 – zwarta grupa galaktyk
Gwiazdy i galaktyki
Gwiazdy to rozżarzone kule gazowe.
Temperatura we wnętrzu gwiazd sięga
milionów stopni.
Najbliższą nam gwiazdą jest Słońce.
Za pomocą naszego wzroku możemy
dostrzec w nocy ok. 2500 gwiazd.
Bartosz Jabłonecki
Bartosz Jabłonecki
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Star-sizes.jpg
Wielkość gwiazd
Cykl życia słońca
http://apod.nasa.gov/apod/archivepix.html
Bartosz Jabłonecki
http://apod.nasa.gov/apod/archivepix.html
Bartosz Jabłonecki
Obserwacje
makroskopowe
Bartosz Jabłonecki
Niebo nad mostem kolejowym w Buszkowie.
Bartosz Jabłonecki
Bartosz Jabłonecki
Zjawisko paralaksy – idea
tło
2
1
P – obserwowany przedmiot
b – baza
(odległość między oczami)
d – odległość do przedmiotu
 – kąt paralaksy
1 i 2 – położenie na tle
obserwowanego przedmiotu
(widziane jednym i drugim
okiem)
P
2
d
b/2
Bartosz Jabłonecki
Paralaksa geocentryczna
Księżyc na tle gwiazd

d
A
Rz
B
  57 ' 3 "  1

d  384 000 km
Ziemia
Bartosz Jabłonecki
Paralaksa heliocentryczna
obserwowana
gwiazda
2
Ziemia
tło gwiazdy
odległe
d
Słońce
Ziemia
Bartosz Jabłonecki
Parsek
Gwiazda znajduje się w odległości
jednego parseka (1pc) od Słońca, jeżeli
jej paralaksa heliocentryczna wynosi 1
sekundę łuku (1’’).
1 pc = 30,9 bln km = 3,26 lś
Gwiazda znajdująca się 2 razy dalej
będzie miała paralaksę dwukrotnie
mniejszą (wielkości te są odwrotnie
proporcjonalne).
Bartosz Jabłonecki
Zadanie
Paralaksa 61Cygni wynosi:
0,28718’’ (sekundy łuku).
Oblicz jej odległość od Słońca w:
 parsekach (pc)
 latach świetlnych (lś).
Bartosz Jabłonecki
Zadanie domowe
Zad. 2 str. 47
Gwiazda Betelgeza świecąca w
gwiazdozbiorze Oriona ma paralaksę
0,005”. Ile wynosi jej odległość od Słońca
w parsekach i w latach świetlnych.
Bartosz Jabłonecki
KONIEC
www.fizyka.iss.com.pl