Transcript Slides

Met ruime voorsprong
Hoe een academische school de wet van de
remmende voorsprong doorbreekt.
Een academische opleidingschool
Grijze woestenij van het
grote geld
Kleurrijke rust
Kleurrijke rust te OSB
te OSB
Donkere wereld
van een ondergronds bestaan
Kleurrijke rust
Kleurrijke rust te OSB
te OSB
Investeren in leren
Volhardende visie
Scheppen van
veiligheid
Hoge eisen aan nieuwe
docenten
Wet van de remmende voorsprong
Hoge werkdruk bij
beginnende
docenten
Aandacht voor de
zwakkere leerling
Nieuw beleid: investeren in het ontwerpen van onderwijs, met
oog op differentiatie
Uitdagen van de
sterkere leerling
Van prettige kring naar optimale
werkfase
Huh? Werk ik op een academische
opleidingsschool?
Poll: wie heeft er geen idee
van dat ie hier op een
Academische
Opleidingschool werkt?
Zulk beleid past een academische
opleidingsschool: altijd de blik
vooruit
Leren
Voor
de
leerlingen op
OSB
Voor
de
schoolleiding
OSB
de
leraren
op
O,Voor
ja? Voor
Voor
wie
dan?
de lerarenopleidingen in
OSBhet de beste plek is
Omdat
Amsterdam
om te leren
Leren
Waarom zou je op een academische
opleidingsschool willen werken?
Heeft investeren in onderwijs zin?
Heeft investeren in onderwijs zin?
Waar doen we het voor?
Doet een leraar ertoe?
Intelligentie
Prestaties
leerlingen
Sociaal-economisch milieu
20%
Docent
Leerkracht
20%? Is dat de moeite waard?
Leerlingprestatie
7
6,5
6
5,5
5
Geen effect
4,5
4
3,5
3
zeer zwak
zwak
gemiddeld
sterk
Leerkrachtvaardigheid
zeer sterk
6,5
6
5,5
5
Geen effect
Leerkracht
4,5
4
3,5
3
zeer zwak
zwak
gemiddeld
sterk
zeer sterk
+ 0,6
6,5
6
5,5
5
Geen effect
4,5
Leerkracht
4
3,5
3
zeer zwak
zwak
gemiddeld
sterk
zeer sterk
Wat weten we over wat leerkrachten
doen dat bijdraagt aan
leerlingprestaties?
Leerkrachthandelen dat ertoe doet,
geordend
Van der Grift, Groningen
24 leerkrachtactiviteiten geordend: moeilijkheid
vraagt leerlingen na te denken over oplossingsstrategieën
moedigt kritisch denken van leerlingen aan
stemt verwerking van leerstof af op verschillen tussen leerlingen
stemt instructie af op verschillen tussen leerlingen
biedt zwakke leerlingen extra leer- of instructietijd
leert leerlingen hoe zij complexe problemen kunnen vereenvoudigen
zorgt voor interactieve instructie- en werkvormen
laat leerlingen hardop denken
hanteert werkvormen die leerlingen activeren
stimuleert het zelfvertrouwen van zwakke leerlingen
gebruikt de leertijd efficiënt (nr 14 in de reeks)
geeft duidelijke uitleg van het gebruik van didactische hulpmiddelen en opdrac
gaat tijdens de instructie na of leerlingen de leerstof hebben begrepen
geeft feedback aan de leerlingen
betrekt alle leerlingen bij de les
bevordert dat leerlingen hun best doen
zorgt voor een doelmatig klassemanagement
geeft duidelijke uitleg van leerstof en opdrachten
gaat tijdens de verwerking na of leerlingen de opdrachten op een juiste manier uitvoeren
zorgt voor wederzijds respect
ondersteunt het zelfvertrouwen van leerlingen
zorgt voor een ordelijk verloop van de les
zorgt voor een ontspannen sfeer
toont in gedrag en taalgebruik respect voor leerlingen
24 leerkrachtactiviteiten geordend: moeilijkheid
vraagt leerlingen na te denken over oplossingsstrategieën
moedigt kritisch denken van leerlingen aan
stemt verwerking van leerstof af op verschillen tussen leerlingen
stemt instructie af op verschillen tussen leerlingen
biedt zwakke leerlingen extra leer- of instructietijd
leert leerlingen hoe zij complexe problemen kunnen vereenvoudigen
zorgt voor interactieve instructie- en werkvormen
laat leerlingen hardop denken
hanteert werkvormen die leerlingen activeren
stimuleert het zelfvertrouwen van zwakke leerlingen
gebruikt de leertijd efficiënt
geeft duidelijke uitleg van het gebruik van didactische hulpmiddelen en opdrachten
gaat tijdens de instructie na of leerlingen de leerstof hebben begrepen
geeft feedback aan de leerlingen
betrekt alle leerlingen bij de les
bevordert dat leerlingen hun best doen
zorgt voor een doelmatig klassemanagement
geeft duidelijke uitleg van leerstof en opdrachten
gaat tijdens de verwerking na of leerlingen de opdrachten op een juiste manier uitvoeren
zorgt voor wederzijds respect
ondersteunt het zelfvertrouwen van leerlingen
zorgt voor een ordelijk verloop van de les
zorgt voor een ontspannen sfeer
toont in gedrag en taalgebruik respect voor leerlingen
24 leerkrachtactiviteiten geordend: moeilijkheid
vraagt leerlingen na te denken over oplossingsstrategieën
moedigt kritisch denken van leerlingen aan
stemt verwerking van leerstof af op verschillen tussen leerlingen
stemt instructie af op verschillen tussen leerlingen
biedt zwakke leerlingen extra leer- of instructietijd
leert leerlingen hoe zij complexe problemen kunnen vereenvoudigen
zorgt voor interactieve instructie- en werkvormen
laat leerlingen hardop denken
hanteert werkvormen die leerlingen activeren
stimuleert het zelfvertrouwen van zwakke leerlingen
gebruikt de leertijd efficiënt
24 leerkrachtactiviteiten geordend: moeilijkheid
vraagt leerlingen na te denken over oplossingsstrategieën
moedigt kritisch denken van leerlingen aan
stemt verwerking van leerstof af op verschillen tussen leerlingen
stemt instructie af op verschillen tussen leerlingen
biedt zwakke leerlingen extra leer- of instructietijd
leert leerlingen hoe zij complexe problemen kunnen vereenvoudigen
zorgt voor interactieve instructie- en werkvormen
laat leerlingen hardop denken
hanteert werkvormen die leerlingen activeren
stimuleert het zelfvertrouwen van zwakke leerlingen
gebruikt de leertijd efficiënt
Bevindingen
Prestaties van leerlingen hangen samen met
het niveau waarop de leraar opereert
Hoe hoger op de
leerkrachthandelingsschaal, hoe beter de
leerlingen presteren
Mooi, maar is het niet zo dat
leerkrachten deze handelingen
allengs verwerven?
Nee, dat is niet zo …
Ontwikkeling van kwaliteit van pedagogischdidactisch handelen
2
1,5
zorgt voor wederzijds respect
ondersteunt het zelfvertrouwen van
leerlingen
zorgt voor een ordelijk verloop van de les
zorgt voor een ontspannen sfeer
toont in gedrag en taalgebruik respect
voor leerlingen
1
0,5
0
-0,5
e
-1
-1,5
-2
-2,5
start
1 t.m. 5
6 t.m. 10
11 t.m. 15
16 t.m. 20
21 t.m.25
27 t.m. 30
>30
Groei in eerste vijf jaar (gemiddeld)
hanteert werkvormen die leerlingen activeren
stimuleert het zelfvertrouwen van zwakke leerlingen
2
gebruikt de leertijd efficiënt
1,5
geeft duidelijke uitleg van het gebruik van didactische
hulpmiddelen en opdrachten
gaat tijdens de instructie na of leerlingen de leerstof
hebben begrepen
geeft feedback aan de leerlingen
betrekt alle leerlingen bij de les
bevordert dat leerlingen hun best doen
zorgt voor een doelmatig klassemanagement
geeft duidelijke uitleg van leerstof en opdrachten
1
0,5
0
-0,5
-1
-1,5
-2
-2,5
start
1 t.m. 5
6 t.m. 10
11 t.m. 15
16 t.m. 20
21 t.m.25
27 t.m. 30
>30
Groei tussen 5-10 jaar
2
1,5
laat leerlingen hardop denken
Hadelingsscore
1
0,5
0
-0,5
-1
-1,5
start
1 t.m. 5
6 t.m. 10
11 t.m. 15
16 t.m. 20
Ervaring
21 t.m.25
27 t.m. 30
>30
En verder?
2
1,5
Hadelingsscore
1
0,5
0
-0,5
-1
-1,5
-2
-2,5
start
1 t.m. 5
6 t.m. 10
11 t.m. 15
16 t.m. 20
Ervaring
21 t.m.25
27 t.m. 30
>30
Waar komt de gemiddelde leerkracht niet aan
toe
2
1,5
Hadelingsscore
1
0,5
0
-0,5
-1
-1,5
-2
vraagt leerlingen na te denken over oplossingsstrategieën
moedigt kritisch denken van leerlingen aan
stemt verwerking van leerstof af op verschillen tussen
leerlingen
stemt instructie af op verschillen tussen leerlingen
biedt zwakke leerlingen extra leer- of instructietijd
leert leerlingen hoe zij complexe problemen kunnen
vereenvoudigen
zorgt voor interactieve instructie- en werkvormen
-2,5
start
1 t.m. 5
6 t.m. 10
11 t.m. 15
16 t.m. 20
Ervaring
21 t.m.25
27 t.m. 30
>30
Waar komt de gemiddelde leerkracht niet aan
toe
2
1,5
Hadelingsscore
1
0,5
0
-0,5
-1
-1,5
-2
vraagt leerlingen na te denken over oplossingsstrategieën
moedigt kritisch denken van leerlingen aan
stemt verwerking van leerstof af op verschillen tussen
leerlingen
stemt instructie af op verschillen tussen leerlingen
biedt zwakke leerlingen extra leer- of instructietijd
leert leerlingen hoe zij complexe problemen kunnen
vereenvoudigen
zorgt voor interactieve instructie- en werkvormen
-2,5
start
1 t.m. 5
6 t.m. 10
11 t.m. 15
16 t.m. 20
Ervaring
21 t.m.25
27 t.m. 30
>30
Uitvlucht?
2
1,5
Hadelingsscore
1
0,5
0
Duitsland,
402 leraren basisonderwijs
-0,5
-1
-1,5
-2
-2,5
start
1 t.m. 5
6 t.m. 10
11 t.m. 15
16 t.m. 20
Ervaring
21 t.m.25
27 t.m. 30
>30
Minder goed in orde (inspectieonderzoek NL)
Afstemmen op
verschillen
Intensieve en
activerende les
0
20
40
60
80
100
So what?
Dan: specifiek aandacht voor zwakkere
en betere leerling vereist in de werkfase
De OSB wil alle leerlingen een
optimale kans bieden
Leerlingprestaties verbeteren …
Is dat moeilijk?
Moet ik dan voor iedereen aparte lessen gaan maken?
Je kunt het zo moeilijk maken als je
wilt
Eerst maar wat eenvoudigs
Voorbeelden voor Nederlands
Uit onderzoek
Voorbeeld 1
Laat aan leerlingen de keuze wat voor tekst zij schrijven
Martine Braaksma
Argumentatieve tekst, havo-vwo 4


Korte lessenserie waarin leerlingen informatie
verzamelen en ordenen over een bepaald onderwerp en
dan

Leerlingen schrijven een gewone tekst, of

Leerlingen schrijven een hypertext
Welke groep leert het meest van die oefening voor het
schrijven van een tekst?
Hypertext oefenen
Tekstkwaliteit
Gewone tekst oefenen
ZWAK
Schrijfvaardigheid
STERK
Voorbeeld 2
Er zijn leerlingen die meer leren als je ze niet helpt
Tanja Janssen
Makkelijker kunnen we het niet
maken!
Lezen, begrijpen en waarderen van literaire
teksten (korte verhalen)




Leerlingen bedenken zelf vragen bij het verhaal en
bespreken die met elkaar
Idem, leerlingen krijgen hulp (voorbeelden, werkbladen)
Andere leerlingen maken gewoon vragen bij de tekst.
Welke groep leert het meest? Gaat het meest vooruit op
literair lezen?
De leerlingen die zelf vragen bij
teksten bedachten bij de teksten en
die vragen onderling bespraken…
En hoe zit het met die twee groepen
die zelf vragen bedachten, met en
zonder hulp?
Dialogisch leren
Waardering voor
verhalen
Dialogisch leren met hulp
WEINIG
Leeservaring
VEEL
Dat vind ik nou grappige didactiek!
Sterkere leerlingen help je door hen
niet te helpen met allerlei
voorbeelden, werkbladen etc.
Voorbeeld 3 Teksten schrijven bij
Nederlands en andere vakken
Verschillende typen schrijvers; verschillende lesopbouw
Marleen Kieft, 2006
Wil je leerlingen leren schrijven (DOEL)?
Of wil je schrijven gebruiken als
leeractiviteit bij andere vakken (MIDDEL)?
Eerst: Nederlands
Doel: je wilt leerlingen leren teksten te
schrijven
Houd dan rekening met de
lesopbouw
Planners versus Beeldhouwers
Onderzoek:
Twee lessenseries
argumentatieve teksten
schrijven
Serie van vijf lessen; op drie
momenten een verschil in
beide lessenseries
Planners:
Een lessenserie voor leerlingen
die graag plannen aan het
begin (anders weten ze niet
waarover ze moeten schrijven
Beeldhouwers:
Een lessenserie voor leerlingen
die eerst moeten schrijven om
te zien wat ze over het
onderwerp willen zeggen
(ontdekkend schrijven)
Schrijven via Plannen
Tekstkwaliteit
Schrijven via Reviseren
ZWAK
Beeldhouwerstype
STERK
Schrijven via Plannen
Tekstkwaliteit
Schrijven via Reviseren
ZWAK
Plannertype
STERK
Dus
Uitgesproken stijl van schrijven?
Dan leer je het beste schrijven via PLANNING-vooraf
Geen uitgesproken stijl van schrijven?
Dan leer je het beste schrijven via ONTDEKKEND schrijven
Dan: Schrijven als leermiddel: de stof
beter begrijpen etc.
Bijvoorbeeld: schrijven om een gelezen boek of verhaal beter te
begrijpen, werkstuk bij geschiedenis
Schrijven via Plannen
Kwaliteit van literaire
interpretatie
Schrijven via Reviseren
ZWAK
Beeldhouwerstype
STERK
Schrijven via Plannen
Kwaliteit van literaire
interpretatie
Schrijven via Reviseren
ZWAK
Plannertype
STERK
Dus: schrijven als middel om leerstof beter te
begrijpen? Kies dan:
Schrijverstype
Planner
Cursus Plan
X
Non-planner
Beeldhouwer
Non-beeldhouwer
Cursus Ontdek
X
X
X
Voorbeeld 4: Aanbieden van nieuwe
leerstof
Oefenen baart kunst?
Martine Braaksma, onderzoek op OSB, klas 2
Leertaak

Schrijf een korte argumentatieve tekst, op basis
van een argumentatieschema


standpunt, argumenten, subargumenten
Vijf korte oefeningen
Tekstkwaliteit
Oefenen
ZWAK
Aanleg
STERK
Observeren
Tekstkwaliteit
Oefenen
ZWAK
Aanleg
STERK
…en waarom?
Tekstkwaliteit
Observeren: wie is de zwakste van de twee?
Observeren: wie de is beste van de twee?
ZWAK
Aanleg
STERK
Differentiatie: Kies leeractiviteiten bij nieuwe
leerstof
Zwakke leerling
OBS-zwak
Sterkere leerling
OEF / OBS-sterk
He, he…
Afronding
Onderwijsontwerpen met
Onderzoek biedt steun bij
aandacht voor de zwakke
instructiebeslissingen
en de goede leerling in een
en dezelfde klas is niet
perse ingewikkeld
Academische
opleidingschool
Dat doen we
samen
De werkfase wordt effectiever
als er sprake is van didactische
differentiatie
Tweede serie oefeningen

Drie iets langere teksten, maar nog steeds kort
Oefenen les 2
Tekstkwaliteit
Oefenen les 1
ZWAK
Aanleg
STERK
Tekstkwaliteit
Observeren: wie van de twee deed het het beste?
Oefenen
Observeren: wie van de twee deed het minder goed?
ZWAK
Aanleg
STERK
Tekstkwaliteit
Observeren: wie van de twee deed het het beste?
Observeren: wie van de twee deed het minder goed?
ZWAK
Aanleg
STERK
Differentiatie: Kies leeractiviteiten bij nieuwe
leerstof
Eerste les
Tweede les
Zwakke leerling
OBS-zwak
OEF/OBS-zwak
Sterkere leerling
OEF/OBS-sterk
OBS-sterk/OEF