Transcript Program Wzmacniania Rodziny dla rodziców i młodzieży w wieku

Program Wzmacniania Rodziny
dla rodziców i młodzieży w wieku 10 – 14 lat
Fundacja Na Rzecz Zapobiegania Narkomanii
„MARATON”
Warszawa 16. 11. 2012
Program Wzmacniania Rodziny
Honorowy patronat nad programem
PWR 10-14 sprawuje
Dyrektor
Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania
Narkomanii.
Dodatkowo wspiera nas także PARPA.
Program Wzmacniania Rodziny
Strengthening Families Program (SFP)
Autorzy:
prof. Karol Kumpfer, Utah University (1983)
prof. Virginia Molgaard, Iowa State University
(1992)
Program Wzmacniania Rodziny
CEL
Ograniczenie używania środków psychoaktywnych
oraz innych zachowań problemowych w okresie
dojrzewania
rozwijanie umiejętności wychowawczych i sprawowania
kontroli przez rodziców;
 rozwijanie umiejętności interpersonalnych i indywidualnych
wśród nastolatków;
 wzmacnianie więzi w rodzinie;

Program Wzmacniania Rodziny
Czynniki ryzyka:
Rodzice:
Wymagające i odrzucające zachowania
Słaba kontrola dziecka
Surowa i nieadekwatna dyscyplina
Słaby przekaz na temat zasad rodzinnych
Program Wzmacniania Rodziny
Czynniki ryzyka:
Młodzież:
Agresywne i odrzucające zachowania
Negatywne wpływy rówieśnicze
Słabe wyniki w nauce
Brak pozytywnych celów
Zła relacja z rodzicami
Program Wzmacniania Rodziny
Czynniki chroniące:
Rodzice:
Pozytywne
uczucia wobec dziecka
Wspierające zaangażowanie rodziny
Oczekiwania odpowiednie do wieku dziecka
Odpowiedni nadzór nad dzieckiem
Jasne oczekiwania dotyczące używania substancji
psychoaktywnych
Program Wzmacniania Rodziny
Czynniki chroniące:
Młodzież:
Pozytywna orientacja na przyszłość
Umiejętność odpierania presji rówieśniczej
Związek z pozytywną grupą młodzieży
Umiejętność radzenia sobie z emocjami
Empatia wobec rodziców
Cechy programu:

rodzice i dzieci uczą się razem

w jednej realizacji bierze udział 7 do 10 rodzin

cykl podstawowy tworzy siedem dwugodzinnych sesji

spotkania raz w tygodniu, przez pierwszą godzinę zajęć
grupy dzieci i rodziców pracują osobno, druga godzina
jest wspólna dla obu grup

cztery przypominające sesje do zrealizowania 3 do 12
miesięcy po zakończeniu właściwego programu
Cechy programu:

nagrania DVD prezentujące scenki z życia rodziny

przyjazne materiały dla uczestników programu

zajęcia prowadzone metodami aktywnymi (odgrywanie
ról, dyskusje, gry i zabawy edukacyjne, zadania dla grup)

rygorystyczna ewaluacja
Zakres tematyczny sesji dla rodziców
cykl podstawowy







Miłość i granice
Ustalanie zasad domowych
Promowanie dobrego zachowania
Wyciąganie konsekwencji
Budowanie mostów
Ochrona przed używaniem substancji
psychoaktywnych
Zapewnienie pomocy rodzinie w wyjątkowych
sytuacjach
Zakres tematyczny dla młodzieży
cykl podstawowy







Cele i marzenia
Docenić rodziców
Radzenie sobie ze stresem
Przestrzeganie zasad
Radzenie sobie z presją rówieśniczą
Presja rówieśnicza i prawdziwi przyjaciele
Prosząc o pomoc innych
Zakres tematyczny sesji rodzinnych
cykl podstawowy
 Wspieranie
celów i marzeń
 Docenić członków rodziny
 Narady rodzinne
 Zrozumieć wartości rodzinne
 Rozwijanie komunikacji wewnątrz rodziny
 Rodzina a presja rówieśnicza
 Podsumowanie
Skuteczność programu
Ewaluacja amerykańska - 1


Miejsce:
33 szkoły z rejonu o wysokim odsetku rodzin
w trudnej sytuacji ekonomicznej w stanie Iowa
Porównywane grupy rodzin (dobrane losowo):
uczestnicy Strengthening Families Program
(SFP10-14);
(2) uczestnicy programu „Preparing for Drug-Free
Years” (Hawkins i wsp., 1992)
(3) nie objęci żadnym programem
(1)
Ewaluacja amerykańska - 1

Wyniki po 6 latach u młodzieży objętej SFP 10-14 w porównaniu
z grupami kontrolnymi (Spoth i wsp., 2001):





niższy poziom używania narkotyków i picia alkoholu
0% użytkowników amfetaminy (w pozostałych grupach >3%)
różnice między grupami pogłębiały się wraz z upływem czasu
mniej problemów z zachowaniem w szkole
Wyniki wśród rodziców (Molgaard i wsp., 2000):


poprawa umiejętności wychowawczych (ustalanie granic,
budowanie pozytywnych więzi z dzieckiem, określanie zasad
obowiązujących dziecko i konsekwentne ich przestrzeganie)
wzrost pozytywnych uczuć wobec dziecka
Ewaluacja amerykańska - 2

Porównywane grupy rodzin (dobrane losowo):
SFP10-14 + Life Skills Training (LST);
(2) Life Skills Training (LST);
(3) nie objęci żadnym programem
(1)
Ewaluacja amerykańska - 2

Wyniki po roku u młodzieży objętej SFP10-14 w porównaniu
z grupami kontrolnymi (Spoth i wsp., 2002):
 liczba nowych użytkowników alkoholu była w grupie 1
(SFP + LST) o 30% niższa a w grupie 2 (LST) o 4% niższa
niż w grupie kontrolnej (3)

Wyniki po 4 latach (Spoth i wsp., 2006):
 ograniczenie używania amfetaminy

Wyniki po 10 latach, (Spoth i wsp., 2008): ograniczenie
używania:
 narkotyków
 leków psychoaktywnych
Ewaluacja amerykańska - 3
 Wyniki
po 10 latach (Trudeau i wsp.,
2007)

22-latkowie (którzy jako 12-latkowie wraz
z rodzicami uczestniczyli w SFP10-14) mieli
znacząco mniej problemów ze zdrowiem
psychicznym (depresji, lęku, fobii, zaburzeń
osobowości), niż ich rówieśnicy
Wyniki przeglądu Cochrane
(dla WHO)





6000 badań ewaluacyjnych programów
profilaktyki alkoholowej dla osób poniżej 25 roku
życia
56 programów zakwalifikowanych do przeglądu
12 programów, których ewaluacja spełniała
założone wymogi metodologiczne
3 programy o udowodnionej skuteczności
SFP 10-14 – najbardziej skuteczny
Etapy adaptacji programu w Polsce

Analiza materiału oryginalnego dokonana przez trzech
ekspertów IPN

Zmiany wprowadzone po przeprowadzeniu grup
fokusowych (Olsztynek, Głogów, Warszawa).

Zmiany wprowadzone po realizacji zajęć grupowych
w sesji wiosennej i jesiennej (Olsztynek, Olsztyn,
Głogów, Warszawa).
Wprowadzone zmiany

Zmiany w zakresie czynności organizacyjnych
i przygotowawczych do realizacji programu
oraz samego przebiegu zajęć.

Zmiany dotyczące zawartości merytorycznej
podręcznika.
Materiały edukacyjne
Strengthening Families
Program SFP 10 – 14
Program Wzmacniania Rodziny
PWR 10 - 14
Ewaluacja w Polsce
I etap – sesje pilotażowe:
2008 - 2009:
 program
realizowano w 4 miastach
 zajęcia przeprowadzono w 6 grupach
a udział w nich wzięło 120 osób
Ewaluacja w Polsce
II etap – ewaluacja ogólnopolska:
2010 – 2012
 Grupę eksperymentalną tworzy 13 ośrodków
 Łącznie program jest realizowany w 36 grupach
 Działaniami zostało objętych 521 rodzin
Grupę kontrolną tworzy 7 ośrodków, które
realizują procedurę badawczą z 18 grupach
 Działaniami zostało objętych 235 rodzin

Ewaluacja w Polsce
po roku od jego realizacji
W badaniach wykorzystano skale i pytania
dotyczące:
1.relacji rodzic – dziecko /bliskość, złość i
agresja, spójność i wsparcie/
2.praktyk wychowawczych rodziców
/monitorowanie dziecka, wprowadzanie zasad/
3.zachowań problemowych dziecka
Ewaluacja w Polsce
po roku od jego realizacji - wyniki
Używanie substancji psychoaktywnych
przez młodzież:
- wskaźnik różnicy między pomiarami
w roku 2010 a 2011 informujący
o zaprzestaniu używania
poszczególnych substancji /papierosy,
alkohol, marihuana/
1.
Ewaluacja w Polsce
po roku od jego realizacji - wyniki
Ewaluacja w Polsce
po roku od jego realizacji - wyniki
2. Relacje między rodzicami a dziećmi
wzrost
częstości wspólnego spędzania
czasu
poprawa jakości życia rodzinnego,
w
tym spójności, wzajemnego wsparcia,
ograniczenia złości i agresji
Ewaluacja w Polsce
po roku od jego realizacji - wyniki
3. Praktyki wychowawcze rodziców
Wzrost
poziomu egzekwowania zasad
przez matki i ojców
Ocena programu przez dzieci i rodziców
uczestniczących w zajęciach
86% rodziców i 76% dzieci
– zadowolonych i bardzo zadowolonych
 1% rodziców i 6 % dzieci – niezadowolonych
 86% rodziców i 65% dzieci – poleciłoby ten
program innym
 73% rodziców i 51 % dzieci – chcieliby
jeszcze raz wziąć udział w podobnych
zajęciach

Rekomendacja
Program Wzmacniania Rodziny 10-14 spełnia
standardy jakości poziomu II
– „Dobra praktyka”
zgodnie z kryteriami oceny przyjętymi
w ramach Systemu rekomendacji programów
profilaktycznych i promocji zdrowia
psychicznego.
KBPN, PARPA, ORE
Zasoby kadrowe
 Obecnie
•
•
w Polsce przygotowano:
6 trenerów programu PWR
155 realizatorów zajęć
Pilotażowa realizacja programu w Olsztynku
sesja 1
Pilotażowa realizacja programu w Olsztynku
sesja 3
II etap ewaluacji – Ciechanów
sesja 3
Pilotażowa realizacja programu w Warszawie
sesja 2
II etap ewaluacji – Ciechanów
sesja 2
Pilotażowa realizacja programu w Warszawie
sesja 1
KONTAKT
Fundacja Na Rzecz Zapobiegania
Narkomanii „MARATON”
Placówka koordynująca:
Poradnia Profilaktyki Środowiskowej „MARATON”
ul. Elektoralna 26 Warszawa
Tel: (22) 620 64 35 Fax: (22) 620 28 31
www.rodzina.fundacja-maraton.org.pl
www.fundacja-maraton.pl
email: [email protected]
Dostępne artykuły prasowe

REMEDIUM NR 12 2009 –
str 8 „Program Wzmacniania Rodziny” A. Rustecka - Krawczyk

Serwis Informacyjny NARKOMANIA NR 3 2011 –
str. 25 „Ewaluacja Programu Wzmacniania Rodziny” K. Kocoń, K. Okulicz – Kozaryn

MERITUM NR 2 2011 –
str. 18 „Program Wzmacniania Rodziny” G. Piotrkowska

TERAPIA UZALEŻNIENIA I WSPÓŁUZALEŻNIENIA NR 5 2011 –
str. 9 „Program Wzmacniania Rodziny” G. Piotrkowska

Serwis Informacyjny NARKOMANIA NR 2 2012
str. 18 „Skuteczność PWR po roku od jego realizacji” K. Okulicz - Kozaryn, J. Raduj
Program Wzmacniania Rodziny
Dziękuję za uwagę.
Zapraszam do obejrzenia zwiastunu
programu na stronie
www.fundacja-maraton.pl
Grażyna Piotrkowska