Transcript YER *EK*LLER*N* OLU*TURAN HAREKETLER

YER ŞEKİLLERİNİ
OLUŞTURAN HAREKETLER
YER ŞEKİLLERİNİ OLUŞTURAN
HAREKETLER

Epirojenik Hareketler

Orojenik Hareketler
Hızlı Gelişen Hareketler
(Volkanizma ve Depremler)

EPİROJENİK HAREKETLER
Epiros= Kıta, kara Jenez= Oluşum
Tabakaların karşılıklı duruşları
bozulmadan, yer kabuğunun çok
geniş alanlarında, çok yavaş ve dikey
gelişen hareketlerdir.
Hareket hızı yılda 1-2 mm’dir.

EPİROJENİK HAREKETLERİN SEBEPLERİ

İzostazik Etkenler

Termik Hipotez

Yan Basınçlar
ANADOLU’NUN OLUŞUMU

Bir yaylanma sonucunda Akdeniz ve Karadeniz
çanakları çökerken, Anadolu yükselmeye uğramıştır.
OROJENİK HAREKETLER
Oro=Dağ, Jenez=Oluşum
 Yerkabuğunu oluşturan kalın tabakaların sıkışması,
yer ve biçim değiştirmesi sonucunda beliren yatay ve
dikey hareketlerin tümüdür. Epirojeneze göre, daha
dar alanda ve daha hızlı gelişirler.

BAŞLICA OROJENİK HAREKETLER
Kaledonien Orojenezi (Paleozoik)
 Hersinien Orojenezi (Paleozoik)
 Alpin Orojenezi (Tersiyer)

OROJENİK HAREKETLER
Kıtaların Kayması Teorisi
 Plaka (Levha) Tektoniği

KITALARIN KAYMASI TEORİSİ

İlk defa Alman meteorolog ve fizikçi Alfred
Wegener tarafından 1911 yılında ortaya atılan
kıtaların kayması teorisi; Güney Amerika ve
Orta Afrika kıyılarının uzanışı ve buralardaki
fosil buluntuları arasındaki benzerlikten yola
çıkılarak geliştirilmiştir.
KITALARIN KAYMASI TEORİSİ
KITALARIN KAYMASI TEORİSİ
PLAKA (LEVHA) TEKTONİĞİ

Plastik bir özelliğe sahip olan, Astenosfer üzerinde
yüzen levhaların birbiriyle olan yakınlaşma ya da
uzaklaşma durumudur. Bu hareketlenmenin
nedeni,
astenosferdeki
konveksiyonel
hareketlerdir.
LEVHA TEKTONİĞİ
PLAKA (LEVHA) TEKTONİĞİ

Astenosferdeki konveksiyonel hareketler, ısınma ve
soğumaya bağlı olarak gerçekleşir. Bu hareketler
esnasında
plakaların
birbirine
yaklaşmalarına
Konverjans,
birbirinden
uzaklaşmalarına
ise
Diverjans denilir.
PLAKA (LEVHA) TEKTONİĞİ

Konveksiyonel
hareketlerin
yükselici
bölümlerinde birbirinden uzaklaşan plakalar,
çöküntü hendeklerini (trench) oluştururken,
konveksiyonel hareketlerin alçalıcı bölümlerinde
birbirine yaklaşanlar plakalar ise yüksek dağ
kütlelerini oluşturur.
PLAKA (LEVHA) TEKTONİĞİ
Dalma-Batma Zonu, Yitim Zonu, Hadal Bölge
Beniof Zonu, Ada Yayı, Rift

HIZLI GELİŞEN HAREKETLER

Volkanizma

Depremler
VOLKANİZMA

Yerin derinliklerindeki magma denilen kızgın
erimiş kütlenin, yer kabuğu hareketleri sonucu
ortaya
çıkan
iç
basınçlar
sonucu,
yer
kabuğundaki zayıf zonlardan (kırıklardan) yer
yüzüne çıkmasıdır.
DEPREMLER

Yerkabuğundaki gerilme ve sıkışmaların oluşturduğu
dalgalardır.
HİPSOGRAFİK EĞRİ

Yeryüzündeki kara ve deniz oranının grafiğe işlenmiş
halidir.