ewaluacja_pr.profSP1-3_4

Download Report

Transcript ewaluacja_pr.profSP1-3_4

Raport z ewaluacji wewnętrznej
– Szkoła Podstawowa
Rok szkolny 2012/2013
Opracował zespół:
SP I-III: M.Żmuda, A.Wojtowicz, M.Lewandowska, Mariola Starszak
SP IV-VI: C.Ogrodnik, D.Tarkowska, Joanna Wróblewska
I Obszar. Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz
innej działalności statutowej szkoły lub placówki
Szkoła lub placówka osiąga cele zgodne z polityką oświatową państwa.
Szkoła lub placówka doskonali efekty swojej pracy.
Wymaganie 1.4 Respektowane są normy społeczne
Przedmiot ewaluacji: działania profilaktyczne szkoły
Charakterystyka wymagania: w szkole analizuje się podejmowane działania
wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie
właściwych zachowań, ocenia się ich skuteczność oraz modyfikuje w razie potrzeb,
uwzględniając inicjatywy uczniów
Cel ewaluacji: analiza programu profilaktyki – dokumentu oraz sposobu jego
funkcjonowania w szkole w celu ewentualnych modyfikacji jego zapisów oraz ich
upowszechnienia i stosowania
Pytania kluczowe:
1.W jaki sposób szkoła wspiera (może wspierać) uczniów w radzeniu sobie z
trudnościami w prawidłowym rozwoju i zdrowym życiu? (nauczyciele, rodzice,
uczniowie)
2.Jakie zachowania ryzykowne uczniów stanowią największe problemy? (nauczyciele,
rodzice, uczniowie)
3.Jakie działania skutecznie chronią (mogą chronić) uczniów przed zagrożeniami w
opinii nauczycieli, rodziców i uczniów?
4.Co ułatwia / utrudnia realizację szkolnego programu profilaktyki? (zespoły
przedmiotowe)
5.Jakie są potrzeby szkoleniowe z zakresu profilaktyki wśród nauczycieli, rodziców?
Kryteria:
• adekwatność do potrzeb
• stopień przydatności
• skuteczność
• efektywność
Metody badań:
• analiza dokumentacji: dzienniki lekcyjne
• ankiety dla uczniów i rodziców
• dyskusje w samorządach uczniowskich
• dyskusje z zespołach przedmiotowych
Harmonogram:
•
•
•
•
•
Grudzień: przygotowanie narzędzi
badawczych
Styczeń: przeprowadzenie badań
Kwiecień - maj: przegląd dokumentacji.
zebranie informacji z poszczególnych
badań
Czerwiec: przygotowanie raportu
Prezentacja raportu na posiedzeniu RP
Przegląd dokumentacji - podsumowanie klasy IV-VI
Tematyka
Ilość godzin
IVa
IVb
Va
Vb
VIa
razem
%
VIb
I. Kształtowanie i wspieranie
więzi rodzinnych
II. Zapobieganie problemom
w nauce jako jednej z
przyczyn uzależnień
III. Kształtowanie
świadomych postaw wobec
uzależnień
IV. Profilaktyka zdrowotna
2
3
2
0
1
0
8
13
0
1
2
0
2
0
5
8
1
2
1
0
0
3
7
11
5
3
4
7
4
4
27
43
V. Przeciwdziałanie agresji
wśród dzieci
Razem/ilość g.wych
4
1
2
1
3
5
16
25
Razem % - na realizację PP
12/29 10/23 11/31 8/28 10/2 12/2 63/169
9
9
41% 43% 35%
29% 34% 41% Śr. 37%
Samorząd Uczniowski Szkoły Podstawowej
1.Jakie działania na terenie szkoły pomagają uczniom radzić sobie z
zachowaniami ryzykownymi?
Działania:
Zainstalować dodatkowe kamery, częściej sprawdzać okolice hali, przeprowadzić
lekcje z pedagogiem szkolnym lub innym specjalistą, dyskutować na godz.
wychowawczych, oglądać wychowawcze filmy
2. Jakie zachowania ryzykowne uczniów stanowią największe problemy?
Największe problemy: palenie papierosów w okolicy hali, przepychanki w szatniach
i w sklepiku szkolnym
Ewaluacja programów profilaktycznych – zespoły przedmiotowe
1.W jaki sposób szkoła wspiera uczniów w radzeniu sobie z trudnościami w prawidłowym rozwoju i zdrowym
życiu?
•
wczesna diagnoza problemów – szybkie rozpoznanie trudności i kierowanie na badania specjalistyczne
•
terapia specjalistyczna na terenie szkoły (pedagog, psycholog, terapeuta, z k-k, logopeda, rewalidacja) i pomoc
wyrównawcza (z zd-w)
•
działania w ramach pedagogizacji rodziców( spotkania ze specjalistami , materiały tematyczne – ulotki, gazetki,
str internetowa, rozmowy indywidualne)
•
zajęcia edukacyjne profilaktyczne
•
konkursy o tematyce prozdrowotnej (np. Nie pal przy mnie, proszę), olimpiada zdrowia
•
codzienna opieka pielęgniarki w szkole
•
akcje dotyczące zdrowia emocjonalnego (Cała Polska czyta dzieciom, Trzymaj formę, Sieciaki, Dzień
bezpiecznego internetu)
•
program zdrowego żywienia – mleko, warzywa, kanapki w sklepiku
•
organizacja kół zainteresowań (sks, wolontariat), zajęć dodatkowych
•
przestrzeganie przez pracowników praw ucznia
•
lekcje wychowawcze realizujące daną tematykę, wych. do życia w rodzinie, biologia, przyroda, w-f
•
pomoc nauczycieli dyżurujących w świetlicy
•
pomoc koleżeńska
•
koło PCK
•
gazetki poglądowe
•
zasoby biblioteki
2.Jakie zachowania ryzykowne stanowią największe problemy?
SP I-III
SP IV-VI
Gimnazjum
ZSZ
LO
-agresja fizyczna
-nieracjonalne odżywianie
(brak śniadania, zakup
niezdrowego jedzenia w
sklepiku
-cyberprzemoc
(sporadycznie)
-brak świadomej aktywności
fizycznej
-próby palenia papierosów
-agresja fizyczna
(uderzenia, izolowanie) i
słowna (wyzwiska, epitety,
wulgaryzmy)
-cyberprzemoc w
komunikatorach
-nieracjonalne odżywianie
się
-nieracjonalne odżywianie
-palenie papierosów
-zainteresowanie
sytuacjami picia alkoholu,
zażywania środków
psychoaktywnych
-trudności w nauce
-wagary i ucieczki z lekcji
-agresja słowna i fizyczna
-cyberprzemoc
-arogancja wobec
dorosłych i świadome
łamanie prawa szkolnego
-łamanie zasad
prawidłowego zachowania
-brak zainteresowań
własnych
-absencja
-wymuszanie zachowań
-przemoc psychiczna
-wagary
-agresja słowna
(wulgaryzmy
-trudności w nauce
-palenie papierosów
-zainteresowanie
sytuacjami picia alkoholu,
zażywania środków
psychoaktywnych
-wczesna inicjacja
seksualna (wczesne
macierzyństwo)
-wagary
-trudności w nauce –
problemy z motywacją
-zainteresowanie
sytuacjami picia alkoholu,
zażywania środków
psychoaktywnych
-wczesna inicjacja
seksualna (wczesne
macierzyństwo)
3.Jakie działania chronią uczniów przed zagrożeniami ?
-zaznajamianie uczniów z obowiązującym prawem
-profilaktyka (akcje w różnych strategiach i formach, lekcje wychowawcze)
-konsekwentne działania ze strony szkoły zgodnie z procedurami (uwagi, nagany, sprawa do sądu)
-pomoc pedagoga i psychologa
4.Co ułatwia i utrudnia realizację SPP?
Ułatwienia
• współpraca nauczycieli
• istnienie gabinetów specjalistycznych
• -współpraca z rodzicami w czasie rozwiązywania problemów
• współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę (GOPS, PPP, policja, sąd, GOK, Straż pożarna,
stowarzyszenia, Sanepid, Centrum Onkologii w Bydgoszczy)
• wsparcie i życzliwość dyrekcji
• dobra współpraca z pedagogiem
• program Pomost
• filmy
• współpraca między nauczycielami
Utrudnienia
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
brak sprzętu multimedialnego w gabinetach specjalistycznych (Internet, video, nowoczesne programy)
hałas na korytarzach, niewietrzone korytarze w czasie lekcji, leżąca młodzież na korytarzach
ciągła zmiana przydziałów (rewalidacja)
zwiększone pensum pracy z uczniem (wielość dokumentacji)
zbyt mała ilość godzin pracy psychologa
brak socjoterapeuty
brak świetlicy z prawdziwego zdarzenia – niema możliwości pracy wychowawczej
wielość programów profilaktycznych – brak wyboru jednego kompatybilnego dla wychowawców,
nauczycieli i specjalistów (np. Pomost)
brak zajęć pozalekcyjnych np. dla zainteresowanych techniką, plastyką itd
konieczność pracy w świetlicy (zamiast zajęć dla uczniów SPE oraz rozwijających zainteresowania)
brak funduszy na prelekcje, wyjazdy, happeningi, akcje promocyjne
mało nowoczesnych pomocy
brak szerszej współpracy rodziców, którzy ukrywają zachowania dziecka chcąc je chronić
5. Jakie są potrzeby szkoleniowe wśród nauczycieli i rodziców?
Nauczyciele
• pierwsza pomoc – porządnie i praktycznie
• rozpoznawanie osób pod wpływem środków psychoaktywnych i innych uzależnień (np. od
jedzenia, komputera) – rodzaje, objawy, reagowanie
• „nowości” na rynku zagrożeń
• postępowanie z dorastającym nastolatkiem?
Rodzice
• -rola codziennej aktywności fizycznej i racjonalnego żywienia dzieci
• -zainteresowania i zdolności naszych dzieci
• -problem uzależnień
• -postępowanie z dorastającym nastolatkiem
Wyniki ankiety dla rodziców
Szkoła Podstawowa klasy I – III
Jakie działania podejmowane w szkole pomagają Państwa dziecku w prowadzeniu na
co dzień zdrowego stylu życia?
Gdzie na terenie szkoły Państwa dziecko może uzyskać pomoc, jeśli ma trudności w
nauce?
Jakie działania na terenie szkoły, Państwa zdaniem, pomagają uczniom radzić sobie z
zachowaniami ryzykownymi (zaburzenia odżywiania, wagary, agresja, przemoc,
kontakt ze środkami uzależniającymi, zachowania przestępcze i inne)?
Które z wymienionych poniżej działań pomagają Państwa dzieciom rozwijać swoje
hobby, pasje i podejmować pracę na rzecz innych?
Jakie zachowania uczniów, Państwa zdaniem, są największym problemem do
rozwiązania?
Jaka jest potrzeba, Państwa zdaniem, zorganizowania szkoleń dla rodziców, aby
wspierać ich w roli wychowawczej?
Co Państwa zdaniem powinno być priorytetem szkoły w zakresie profilaktyki?
Jakie inne działania szkoły, Państwa zdaniem, mogłyby skutecznie wspierać uczniów
w radzeniu sobie z ich problemami?
•
•
•
możliwość korzystania z sali gimnastycznej wraz z nauczycielem
szczególne wsparcie dla dzieci zdolnych, mogących być autorytetem
przeciwdziałać paleniu papierosów
Wyniki ankiety dla uczniów
Szkoła Podstawowa klasy I – III
Jakie działania w szkole pomagają Ci w prowadzeniu na co dzień zdrowego stylu
życia?
• Inne: wychowanie fizyczne, wycieczki, biwaki, dentysta
Gdzie na terenie szkoły możesz uzyskać pomoc, jeśli masz trudności w nauce?
• Inne: u rodziców, u pani
Jakie działania na terenie szkoły pomagają uczniom radzić sobie z zachowaniami
ryzykownymi (zaburzenia odżywiania, wagary, agresja i przemoc, kontakt ze
środkami uzależniającymi, zachowania przestępcze i inne)?
• Inne: rozmowa z koleżanką na osobności, „ja jestem pobity”, spotkanie u kolegów
Które z wymienionych poniżej działań pomagają Ci rozwijać twoje hobby, pasje i
podejmować pracę na rzecz innych?
•Inne: pierwsza pomoc
•Inne: wyjazdy na basen, taniec przy PS3
Jakie jeszcze działania szkoły mogłyby skutecznie wpłynąć na twoje bezpieczeństwo?
•
•
•
•
•
•
•
•
zajęcia z obrony własnej
zamknięte bramy w czasie lekcji i przerwy
nie biegać po korytarzu
tablety zamiast książek
fotele zamiast krzeseł
dostęp do internetu
szafki w szkole
nowe ławki
Końcowe wyniki badania
I.
Odpowiedzi na pytania kluczowe
1. W opinii uczniów, rodziców jak i nauczycieli największym wsparciem dla
dzieci w radzeniu sobie z trudnościami w prawidłowym rozwoju i zdrowym
życiu jest podejmowanie danej tematyki na zajęciach edukacji
wczesnoszkolnej, możliwość nabycia zdrowej żywności na terenie szkoły i
udział w projektach edukacyjnych. Dodatkowo uczniowie równie wysoko
ocenili udział w imprezach sportowo-rekreacyjnych.
2. Zdaniem wszystkich badanych największy problem wśród zachowań
ryzykownych stanowi agresja fizyczna i słowna.
3. Wśród działań chroniących uczniów przed zagrożeniami, zarówno
rodzice jak i uczniowie, wskazali za istotne podejmowanie tej tematyki na
lekcjach oraz wspólne rozmowy z uczniem, rodzicem, wychowawcą i
pedagogiem. Dla większości uczniów ważna okazała się także ocena z
zachowania, spotkania z policją, zaś dla rodziców indywidualne rozmowy z
wychowawcą.
4. Realizację szkolnego programu profilaktyki ułatwia:
• współpraca nauczycieli
• istnienie gabinetów specjalistycznych
• współpraca z rodzicami w czasie rozwiązywania problemów
• dobra współpraca z pedagogiem
• współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę (PPP, GOPS, Policja, OSP).
Utrudnia:
• hałas na korytarzach
• brak socjoterapeuty
• brak w świetlicy wychowawców na pełnych etatach
• brak zajęć pozalekcyjnych rozwijających zainteresowania dzieci, w
związku z koniecznością pracy nauczycieli w świetlicy.
5. Z analizy ankiet wynika, że szczególnie interesująca dla rodziców jest
następująca tematyka:
• Rola zainteresowań – jak je odkrywać w dziecku, kształtować, rozwijać i
doceniać
• Planowanie swojej przyszłości – motywowanie do nauki, sposoby uczenia
się, relaks.
Jako dogodną dla nich formę ich realizacji wskazują:
• prelekcje na ogólnych spotkaniach podczas wywiadówek
• zajęcia warsztatowe w małych grupach ze specjalistą.
Wnioski (etap I-III)
1. Kontynuować prowadzenie zajęć z zakresu edukacji wczesnoszkolnej o tematyce
wspierającej uczniów w radzeniu sobie z trudnościami w prawidłowym rozwoju i
zdrowym życiu oraz organizować imprezy sportowo-rekreacyjne.
2. Nadal realizować program zdrowego żywienia – mleko, warzywa, kanapki.
3. Eliminować przejawy agresji słownej i fizycznej wśród uczniów i zwiększyć
działania o charakterze profilaktycznym przeciwdziałającym tym negatywnym
zachowaniom.
4. W związku z podkreśleniem przez rodziców i uczniów skuteczności wspólnych
rozmów z wychowawcą wyodrębnić pomieszczenie na tego typu rozmowy.
5. Przywrócić stały etat wychowawcy świetlicy w celu stworzenia szerszej
możliwości pracy wychowawczej i profilaktycznej z dziećmi.
6. Wznowić zajęcia pozalekcyjne w ramach dodatkowych godzin z KN (kółka
plastyczne, techniczne, muzyczne, astronomiczne, matematyczne, taneczne,
konstrukcje, pierwsza pomoc, gimnastyka korekcyjna).
7. Organizować zajęcia warsztatowe dla rodziców w małych grupach ze specjalistą,
wspierające ich umiejętności wychowawcze i profilaktyczne w celu eliminowania
niepożądanych zachowań wśród dzieci, a także kształtowania oraz rozwijania
wśród nich właściwych postaw.
Analiza wyników ankiety Szkolnego
Programu Profilaktyki
Szkoła Podstawowa -klasy IV-VI
Unisław 2012/2013
ilość ankietowanych – 95 rodziców
Jakie działania prowadzone w szkole pomagają Państwa dziecku w
prowadzeniu na co dzień zdrowego stylu życia?
67%
33%
13%
18%
22%
9%
0%
Czy Państwo uważają, że Wasze dziecko ma trudności w osiąganiu
wyników na miarę swoich możliwości i ambicji?
67%
17%
Tak
16%
Nie
Trudno mi ocenić
Gdzie na terenie szkoły Państwa dziecko może uzyskać pomoc, jeśli
ma trudności w nauce?
72%
39%
21%
16%
9%
Indywidualna
pomoc nauczyciela
uczącego danego
przedmiotu
Zajęcia
wyrównawcze z
danego przedmiotu
Pomoc koleżeńska
Pomoc nauczyciela
w świetlicy
4%
Pomoc pedagoga
szkolnego lub
nauczyciela
rewalidacji
Inne
Jakie działania na terenie szkoły,Państwa zdaniem, pomagają
uczniom radzić sobie z zachowaniami ryzykownymi?
72%
37%
35%
24%
13%
21%
27%
21%
19%
10%
2%
0%
Które działania pomagają Państwa dzieciom rozwijać swoje
zainteresowania?
35%
37%
31%
26%
17%
12%
10%
7%
2%
3%
3%
3%
Jakie zachowania uczniów, Państwa zdaniem, są
najważniejszym problemem do rozwiązania?
• 4a: agresja, rozwijanie zainteresowań- więcej kółek
tematycznych, brak tolerancji.
• 4b: agresja, nadpobudliwość, stres, brak tolerancji na
wszelką inność, bezpieczeństwo wśród rówieśników,
planowanie swojej przyszłości, wulgarność.
• 5a: agresja, wulgarne zachowania, brak współpracy
koleżeńskiej, wagary.
• 5b: agresja, przemoc, rywalizacja, brak szacunku do
młodszych i słabszych ,złośliwość wobec kolegów i
koleżanek i wykluczenie ich z grupy dominującej.
• 6a: agresja, złe relacje między uczniami- dokuczanie i
naśmiewanie się z innych.
• 6b: agresja, wulgarność, brak współczucia, spędzanie dużo
czasu przed komputerem.
Jaka jest potrzeba, Państwa zdaniem, zorganizowania szkoleń dla
rodziców, aby wspierać ich w roli wychowawczej? Tematyka.
55%
39%
31%
23%
0%
Zdrowy styl życia – jak
wprowadzać zdrowy styl
w życie swojej rodziny
Planowanie swojej
przyszłości –
motywowanie do nauki,
sposoby uczenia się,
relax
Zapobieganie
zachowaniom
ryzykownym – jak
wzmacniać czynniki
chroniące dziecko
Rola zainteresowań – jak
je odkrywać w dziecku,
kształtować, rozwijać i
doceniać
Inne
Jaka jest potrzeba, Państwa zdaniem, zorganizowania szkoleń dla
rodziców, aby wspierać ich w roli wychowawczej? Formy
37%
31%
27%
13%
1%
Prelekcje na ogólnych
spotkaniach na
wywiadówkach
Zajęcia warsztatowe w
małych grupach ze
specjalistą
Ulotki, strona
internetowa szkoły
Indywidualne
konsultacje dziecka,
rodzica z nauczycielem
przedmiotu, specjalistą
Inne
Jakie jeszcze działania szkoły, Państwa zdaniem, mogłyby
skutecznie wspierać uczniów w radzeniu sobie w wyżej
wymienionych problemach?
• 4a: Zajęcia tematyczne –kółka zainteresowań, większa współpraca z
rodzicami, rozmowy z psychologiem.
• 4b: pomoc koleżeńska ,zajęcia warsztatowe, pogadanki w
mniejszych grupach z pedagogiem i psychologiem, bezproblemowe
spotkania rodziców z nauczycielami.
• 5a: Częstsze powiadamianie rodziców o złych wynikach i
postępowaniu dziecka, wyeliminowanie niezdrowej żywności ze
sklepiku szkolnego, nadzór i obserwacja na przerwach, organizacja
konkursów na określony temat.
• 5b: Spotkania dotyczące danych problemów, zamknięcie sklepiku
szkolnego lub wprowadzenie tylko zdrowej żywności.
• 6a: Koła zainteresowań.
• 6b: Częste rozmowy z rodzicami, wycieczki tematyczne, wspieranie
nauczycieli.
Analiza wyników ankiety szkolnego
Programu Profilaktyki
Szkoła Podstawowa klasy IV-VI
Unisław 2012/2013
ilość ankietowanych – 115 uczniów
Jakie działania w szkole pomagają Ci w prowadzeniu na co dzień
zdrowego stylu życia?
78%
40%
16%
13%
10%
38%
3%
Czy uważasz, że masz trudności w osiąganiu wyników w nauce na
miarę swoich możliwości i ambicji?
37%
33%
30%
Tak
Nie
Trudno mi ocenić
Gdzie na terenie szkoły możesz uzyskać pomoc, jeśli masz trudności
w nauce?
63%
50%
46%
23%
17%
4%
Indywidualna
pomoc nauczyciela
uczącego danego
przedmiotu
Zajęcia
wyrównawcze z
danego przedmiotu
Pomoc koleżeńska
Pomoc nauczyciela
w świetlicy
Pomoc pedagoga
szkolnego lub
nauczyciela
rewalidacji
Inne( korepetycje,
pomoc rodziców)
Jakie działania na terenie szkoły pomagają uczniom radzić sobie z
zachowaniami ryzykownymi?
57%
39%
37%
23%
22%
36%
35%
27%
19%
24%
11%
3%
Które działania pomagają Ci rozwijać swoje zainteresowania?
59%
37%
30%
29%
25%
14%
10%
4%
4%
14%
11%
4%
Jakie jeszcze działania szkoły mogłyby skutecznie wspierać
uczniów w radzeniu sobie w wyżej wymienionych
problemach?
• 4a: regularne spotkania z psychologiem, pomaganie dzieciom,
które nie rozumieją zadań, rozmowa na temat problemów z
nałogami, oraz plakaty na ten temat.
• 4b: więcej zajęć dodatkowych, więcej konkursów.
• 5a: wybudować basen, więcej kamer, więcej nauczycieli
dyżurujących, więcej godzin w-f, dodatkowe zajęcia z informatyki.
• 5b: w sklepiku same owoce i warzywa, szafki, edukacja z
komputerami.
• 6b: każdy uczeń posiada swoją szafkę, więcej nauczycieli na
korytarzu, skuteczne kary dla uczniów, mniejsze klasy, więcej kół
zainteresowań (kółko informatyczne), zajęcia dodatkowe z każdego
przedmiotu, nie więcej niż 6 godzin lekcyjnych dziennie, mniej
zadań domowych.
• 6a: więcej kamer, częste spotkania z pedagogiem, wspieranie,
pomaganie, surowe kary, mówić na lekcji co szkodzi zdrowiu.
Wnioski (etap IV – VI)
Biorąc pod uwagę analizę wyników badań przeprowadzonych wśród uczniów, rodziców i
nauczycieli, oraz analizę dokumentów wyciągnięto następujące wnioski:
1. Bezzwłocznie informować rodziców (opiekunów) uczniów o nieusprawiedliwionych
nieobecnościach w szkole i wagarach. Stosować ustalone procedury w przypadku
stwierdzenia uchylania się ucznia od obowiązku szkolnego.
2. Jeszcze bardziej promować i kształtować właściwe zachowania uczniów i stosować listy
pochwalne od wychowawcy i dyrektora do rodziców.
3. Aby rozwijać zainteresowania uczniów wskazane byłoby prowadzenie zajęć dodatkowych
z każdego przedmiotu.
4. Wprowadzić dodatkowy temat w pracy wychowawczej: cyberagresja.
5. W każdej klasie zorganizować spotkanie z pielęgniarką nt. zdrowego stylu życia.
6. Zaplanować szkolenie dla rodziców i nauczycieli nt. Rozpoznawania symptomów różnych
uzależnień.
7. Dla rodziców zaplanować zajęcia warsztatowe, które będą wspierać ich w roli
wychowawczej (planowanie przyszłości, motywowanie do nauki, sposoby uczenia się ).
8. Na korytarzu szkolnym wyznaczyć gazetkę na której uczniowie będą promowali zdrowy
styl życia.
9. Na lekcjach stosować elementy samooceny ucznia w celu rozpoznawania własnych
możliwości i trudności.