Transcript ISBD - założenia, problemy, perspektywy

ISBD - założenia, problemy,
perspektywy
Grażyna Jaroszewicz
27.05.2010
Biblioteka Narodowa
ISBD
 International
Standard Bibliographic
Description
 Międzynarodowy
Znormalizowany Opis
Bibliograficzny
 Preliminary
consolidated ed.,
2007
 Wstępne,
skonsolidowane
wydanie, 2007
ISBD – historia (lata 60. i 70.)
 1969 – Komitet ds. Katalogowania IFLA
sponsoruje międzynarodowe spotkanie
ekspertów ds. katalogowania
 1971 – International Standard
Bibliographic Description for Monographic
Publications – ISBD(M)
 1977 – General International Standard
Bibliographic Description– ISBD(G)
 1978 – znowelizowane ISBD(M) zgodne z
ISBD(G)
ISBD – historia (lata 80.)
 1981 – ISBD Review Committee
 harmonizacja postanowień
poszczególnych ISBD
 poprawienie przykładów
 zwiększenie przydatności przepisów
dla katalogerów opracowujących
dokumenty zapisane w alfabetach
innych niż łaciński
 Projekt realizowano do końca lat
80.
ISBD – historia (lata 90.)
 początek lat 90. – FRBR Study Group w IFLA
 1998 – Raport końcowy FRBR Study Group
 wznowienie działalności ISBD Review Group –
główne cele:
 dokonanie pełnego przeglądu ISBD
 zapewnienie zgodności postanowień ISBD z
FRBR
******************************************
 2004 – Tom Densley: Mapping ISBD elements to
FRBR entity attributes and relationships
ISBD – historia (po 2000 r.)
 2003 - początek prac nad
przygotowaniem skonsolidowanego
wydania ISBD
 2007 – International standard
bibliographic description
(ISBD). Preliminary consolidated ed.
 2009 - Full ISBD Examples. Preliminary
edition
 2009 - Area 0: Content Form and Media
Type Area
 2010 – planowana jest publikacja
wydania znowelizownego ISBD
ISBD dla poszczególnych typów
dokumentów (podsumowanie)

1974



1977







ISBD (CM) – International Standard Bibliographic Description for Cartographic
Materials (1977, 1987)
ISBD (NBM) – International Standard Bibliographic Description for Non-Book Materials
(1977, 1987)
ISBD (G) – General International Standard Bibliographic Description (1977, 1992,
2004)
1980


ISBD (M) – International Standard Bibliographic Description for Monographic
Publications (1974, 1978, 1987, 2002)
ISBD (S) – International Standard Bibliographic Description for Serials (1974, 1977,
1988)
ISBD (A) – International Standard Bibliographic Description for Older Monographic
Publications (Antiquarian)(1980, 1991)
ISBD (PM) – International Standard Bibliographic Description for Printed Music (1980,
1991)
1990

ISBD (CF) - International Standard Bibliographic Description for Computer Files (1990)

ISBD (ER) – International Standard Bibliographic Description for Electronic Resources
(1997)
1997
2002

ISBD (CR) – International Standard Bibliographic Description for Serials and Other
Continuing Resources (2002)
Study Group on Future Directions
of the ISBDs
 2003 – ISBD Review Group powołuje Study
Group on Future Directions of the ISBDs
 Cele:
 Przygotowanie skonsolidowanego,
uaktualnionego ISBD na podstawie ISBD dla
poszczególnych typów dokumentów;
zaspokojenie potrzeb katalogerów i innych
użytkowników informacji bibliograficznych
 Przygotowanie spójnych postanowień
dotyczących wszystkich typów dokumentów oraz
specjalnych zasad dla zasobów specjalnych
zgodnie z wymaganiami dotyczącymi ich opisu.
Study Group on Future Directions
of the ISBDs
 Zasady:
 zapewnienie spójności opracowania formalnego
dokumentów w skali międzynarodowej;
ułatwienie wymiany rekordów bibliograficznych
 uwzględnienie różnych poziomów opisu
 określenie elementów formalnych niezbędnych
do identyfikacji i selekcji zasobu
 skupienie się raczej na zbiorze elementów
informacji, niż na ich prezentacji (display) lub
wykorzystaniu w systemach zautomatyzowanych
 uwzględnienie aspektu ekonomicznego podczas
opracowania postanowień ISBD
ISBD
Preliminary consolidated ed., 2007




Tekst dokumentu powstał w wyniku połączenia powiązanych ze
sobą postanowień z poszczególnych ISBD i nadania im nowej
struktury; aktualizacja, uogólnienie słownictwa.
Postanowienia ogólne odnoszące się do wszystkich typów
zasobów znajdują się na początku opisu poszczególnych
elementów; dopiero po nich, jeżeli jest to potrzebne, znajdują
się szczegółowe zalecenia uzupełniające wymagane do opisu
zasobów specjalnych lub określające wyjątki od ogólnej zasady
Nieznacznie zmieniono system przestankowania (zwiększenie
interoperacyjności systemów wyszukiwania i formatów
prezentacji)
Zachowano dotychczasowe miejsce w strukturze ISBD GMD –
General Material Designation, pomimo planów zmiany miejsca
tego elementu (prace Material Designations Study Group;
Strefa O)
ISBD – typy dokumentów
 ISBDs
 Antiquarian
 Computer files /
Electronic resources
 Cartographic
materials
 Serials /Serials and
other continuing
resources
 Monographic
publications
 Non-book materials
 Printed music
 ISBD (2007)
 Printed texts
 Cartographic
resources
 Electronic resources
 Moving images
 Multimedia resources
 Notated music
resources
 Sound recordings
 Still images
ISBD – struktura
ISBD – kolejność elementów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Strefa tytułu i oznaczenia odpowiedzialności
Strefa wydania
Strefa specjalna dla określonych typów zasobów lub
pewnych kategorii wydawnictw
Strefa adresu wydawniczego
Strefa opisu fizycznego
Strefa serii
Strefa uwag
Strefa identyfikatora zasobu i warunków dostępu
(sposobu uzyskania dokumentu)
ISBD – słownik (ok. 220 terminów)
ISBD a Statement of International
Cataloguing Principles (2009)
 ISBD jest standardem przeznaczonym
dla bibliotek; ICP jest dokumentem
skierowanym nie tylko do bibliotek,
ale również do archiwów, muzeów i
innych instytucji.
ISBD a FRBR






ISBD Review Group uznała za istotne wyjaśnienie relacji pomiędzy ISBD i
modelem FRBR
Próby przystosowania słownictwa ISBD do terminów FRBR – np. „dzieło”
(work), „realizacja” (expression), „materializacja” (manifestation) i
„egzemplarz” (item) powinny zastąpić w ISBD takie terminy jak np.
”wydanie” (publication)
Trudności - wynikające z tego, że określenia stosowane w modelu FRBR
oparto na modelu jednostek i relacji, który funkcjonuje na wyższym
poziomie abstrakcji, niż pojęcia stosowane w ISBD
W 2003 r. ISBD Review Group zdecydowała o unikaniu terminologii FRBR w
ISBD (zalecenie IFLA Meeting of Experts on a International Cataloguing
Code, Frankfurt 2003)
Pomimo to wprowadzono pewne zmiany terminologiczne – m. in.
stosowanie terminu „zasób” (resource) zamiast „dokument/pozycja” (item) i
„publikacja/wydanie” (publication); termin „item” inaczej jest używany w
FRBR niż w poszczególnych ISBD
2004 – Tom Densley: Mapping ISBD elements to FRBR entity attributes and
relationships
ISBD Review Group
 Grupy robocze
 Material Designations Study Group
 Examples Supplement Study Group
(2006-)
 ISBD/XML Study Group (2008-)
Examples Supplement Study
Group
 Full ISBD Examples. Preliminary
edition
 główne cele:
 ułatwienie zrozumienia struktury ISBD
 poprawa „skuteczności” stosowania ISBD w praktyce
 dokument dostępny online na stronie IFLA
 zaktualizowany w grudniu 2009 r.
 przykłady w szesnastu językach:
 angielskim, arabskim, chińskim, chorwackim,
duńskim, fińskim, francuskim, hiszpańskim,
holenderskim, japońskim, koreańskim, niemieckim,
portugalskim, rosyjskim, szwedzkim, włoskim
 nie uwzględniono strefy 0
ISBD/XML Study Group
(2008- )
 Project Development of ISBDXML
Schema
 wprowadzenie ISBD do środowiska sieciowego;
umieszczenie ISBD w środowisku semantic web;
obecność wzorcowych informacji
bibliograficznych w sieci
 konferencja IFLA w 2010 r. - prezentacja m.in.
pierwszego projektu schematu ISBDXML
 sierpień 2010 - styczeń 2011 – zakończenie
projektu
Nowelizacja ISBD
 Draft of ISBD for worldwide review
dostępny jest na stronie IFLA od 11 maja
2010 r.
 Uwagi można zgłaszać do 11 lipca 2010 r.
 Zmiany, m.in..:
 Dodanie strefy O; GMD usunięto ze strefy 1
 Prace redakcyjne – eliminujące redundancję i
zapewniające większą spójność
 Uproszczenie klasyfikacji elementów
(obowiązkowy, fakultatywny lub warunkowy) –
oznaczone są tylko elementy obowiązkowe
 Słownik uzupełniony o nowe hasła i definicje
Dziękuję za uwagę!