Transcript Türkiye - EastAgri

1
TÜRKİYE’NİN
TARIMSAL POTANSİYELİ
VE
TARIMA YATIRIM
Teoman YAĞLI
Strateji Geliştirme Başkanlığı
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
TÜRKİYE
14 Ekim 2010 - İSTANBUL
İÇİNEKİLER
• TARIMDA TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER
• NEDEN TÜRKİYE’DE TARIMSAL YATIRIM ?
• TARIMSAL YATIRIM ALANLARI VE FIRSATLARI
• TÜRKİYE’DE TARIMSAL DESTEKLER VE TEŞVİKLER
• TARIMSAL YATIRIMLARDA KAMU-ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİ
TARIMDA TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER
Tarımsal Göstergeler (2009)
Türkiye
EU-27
Tarım arazisi (Mil Ha)
25
172
Sulanabilir arazi (Mil Ha)
5,1
16,9
Tarımsal işletme sayısı (000)
3 076
13 700
Ortalama işletme büyüklüğü (Ha)
6
13
Toplam tarımsal ticaret büyüklüğü (Milyar $ )
20,8
487
Tarımda istihdam (Mil)
5,3
11,7
Tarımsal Gayri Safi Hasıla (Milyar $ )
50,8
500
Kaynak. TUİK, Trademap ve Eurostat
NEDEN TÜRKİYE’DE TARIMSAL
YATIRIM ?
NEDEN TÜRKİYE’DE TARIMSAL YATIRIM ?
*IMF tahminlerine
göre;
2010-2011
döneminde Avrupa’da
% 5’in üzerinde
büyüme beklentisi
olan önemli bir ülke
Türkiye…
*World Economic Outlook, 2010
NEDEN TÜRKİYE’DE TARIMSAL YATIRIM ?
Son 6 Yılın 5 Yılında büyüme gösterdi….
450.000
424.604
2009 da % 3.6’lık
büyüme
Tarımsal GSYH
(Milyon $)
400.000
350.000
300.000
56.649
56.061
48.125
45.860
43.438
40.609
38.514
36.528
33.656
29.555
28.002
26.456
22.795
Türkiye
Fransa
İspanya
İtalya
Meksika
Avustralya
İran
Almanya
Pakistan
Arjantin
Kanada
İngiltere
Mısır
Tarımsal Ekonomi;
80.391
Genel Ekonomi
Rusya
100.000
82.302
150.000
Endonezya
200.000
98.185
142.043
250.000
112.878
219.148
OECD ülkeleri içinde
2. en hızlı büyüyen
ülke…3
50.000
Japonya
Brezilya
ABD
Hindistan
Dünya’da 16.
Dünya’da 8.
Avrupa‘da 6. en Avrupa’da 1.
büyük ekonomi.. en büyük ekonomi..
Çin
0
NEDEN TÜRKİYE’DE TARIMSAL YATIRIM ?
DÜNYA TARIMSAL ÜRETİMİNDE;
2005’de 43,4 Milyar $
2009’da 50,9 Milyar $’a
yükselmiştir.
• En Büyük
Fındık, Kayısı, İncir, Kuru üzüm,
Kiraz
• 2.Büyük
Nohut, Biber, Hıyar, Karpuz
• 3-5. Büyük
Tarımın milli gelire
katkısı % 20
oranında arttı…
Mercimek, Zeytin, Mandarin, Çay
Vişne, Domates, Antep Fıstığı, Bal
• 6-10. Büyük
Pamuk, Buğday, Arpa, Elma, Koyun eti,
Badem, Ayçiçeği, Tütün
NEDEN TÜRKİYE’DE TARIMSAL YATIRIM ?
Dünya Tarım Ürünleri
İhracatındaki payımız
Türkiye’nin tarım ürünleri
ihracatı
4 yılda % 30 artarak
2009 yılında
11.2 milyar dolara ulaştı
% 1.1
• En Büyük
Fındık, Kuru Kayısı ve
Üzüm, İncir, Nohut
• 2.Büyük
2009’da
Gıda Maddeleri Dış Ticareti
177 Ülkeye 1530 farklı Tarım
ve Gıda ürünü ihraç ediyor.
DÜNYA TARIM ÜRÜNLERİ
İHRACATINDA;
4,5 Milyar Dolar fazla verdi
Kiraz, Limon
• 3-5. Büyük
Mercimek, Tütün,
Zeytinyağı,
Mandarin,
Kestane
• 6-10. Büyük
2009’da
Tarım Ürünleri Dış Ticareti
1,6 Milyar Dolar fazla verdi
Biber, Zeytin, Antep Fıstığı,
Portakal, Domates, Şeftali,
Hıyar, Taze üzüm
NEDEN TÜRKİYE’DE TARIMSAL YATIRIM ?
Her Şeyden Önce
Güven ve İstikrar Ortamı
NEDEN TÜRKİYE’DE TARIMSAL YATIRIM ?
2006- 2009 Mayıs döneminde imzalanan veya uygulanan anlaşma sayısına göre yatırımcı ve
yatırımın gittiği hedef ülkeler
NEDEN TÜRKİYE’DE TARIMSAL YATIRIM ?
Türkiye bölgede yatırım
alan 2.ülke
konumundadır…
Batı Asya’da en çok yatırım alan ilk 5 ülke sıralaması
NEDEN TÜRKİYE’DE TARIMSAL YATIRIM ?
TARIMSAL
AÇIDAN ÇOK
ZENGİN
ÇEŞİTLİLİK
• İKLİM
• TOPRAK
• TOPOĞRAFYA
• SU KAYNAKLARI
• İNSAN KAYNAĞI
•
Tüketim büyüklüğü
•
Bölgesel pazar konumu
•
•
•
•
•
Elverişli kara, hava ve deniz
ulaşımı
Dinamik ve genç nüfus
yapısı
Enerji ve kalifiye iş gücü
Gelişmiş sanayi ve ticaret
altyapısı
Sektöre yönelik yaygın ve
kuvvetli eğitim altyapısı
TARIMSAL YATIRIM
ALANARI
VE
FIRSATLARI
TARIMSAL YATIRIM ALANARI VE FIRSATLARI

Yaş Meyve Sebze
 Hayvancılık
 Seracılık
 Su Ürünleri
 Tohumculuk
 Organik Tarım
Yaş Meyve Sebze Sektörü..
Ekolojik koşullar, sözleşmeli üretim, gıda işleme sektörüne kolay pazarlama ve
ihracat olanakları ile fırsat Meyve Sebze Sektöründe…
Dünya;
Sebze Üretiminde 4.
Meyve Üretiminde 8.
Türkiye;
43 Milyon ton Meyve Sebze Üretimi
2 Milyar $ İhracat
AB’nin toplam MeyveSebze İthalatı 50 Milyar $
Ortadoğu Ülkelerinin toplam
Meyve-Sebze İthalatı 5 Milyar $
Kaynak: Trademap,2009
64 Milyar $’lık
pazarın tam
ortasında
TÜRKİYE
Rusya’nın toplam
Meyve-Sebze
İthalatı 7 Milyar $
Afrika’nın toplam
Meyve-Sebze
İthalatı 1,8 Milyar $
Hayvancılık
Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvancılık
Dünya Toplam Et ithalatı
2001 yılında 30 Milyar $
% 233
2009 Yılında 70 Milyar $
AB’nin 42 Milyar $
Rusya’nın 6 Milyar $
Afrika’nın 2 Milyar $
et ithalatı vardır..
Orta Doğu ülkelerin 5 Milyar $
Sektöre Sağlanan hibe ve destekler
Meralar
Toplam desteklerin % 22
25 Yıla kadar Özel Sektöre kiralanabilmesi
• Genç nüfusun çokluğundan dolayı (Beslenme İhtiyacı)
• Refah düzeyinin artması
Kaynak: Trademap,2009
Önemli Bir Yatırım Alanı
Hayvancılık
Kanatlı Hayvan Sektörü
Üretim 1.3 Milyon ton
Dünya’da 205
Ülke içersinde 12.
İhracat 120 Bin ton (160 Milyon $)
Tüketim hızla artıyor
4 Kg -1990
15 Kg 2008
% 270
İç Pazar
Artan talep
İhracat
Rusya Federasyon’una 500 Bin ton ihracat imkanı …
Etçi ve yumurtacı kanatlı damızlık materyalleri ithalat yolu ile karşılanan bu sektörde
damızlık yatırımları fırsat sunmaktadır.
Seracılık Sektörü…
620 bin dekar örtü altı alanı ile Avrupa’da 2. sıradadır
Büyük oranda ihracata yönelik bir yatırım alanı,
İşletme ve pazarlama sorunları çözülmüş modern sera yatırımlarına olanak tanıyan
Tarıma Dayalı İhtisaslaşmış Organize Sanayi Bölgeleri ile yeterli alt yapı,
Teknolojik veya Jeotermal enerji kullanılarak inşa edilecek sera işletmeleri için hazine
arazilerinin 49 yıllığına kiralanma olanağı ve kırsal kalkınma destekleri kapsamında
%50 hibe imkanı,
Ziraat Bankası ve Tarım Kredi kooperatiflerince % 7,5 faizli 750.000 TL’ye kadar
yatırım ve işletme kredileri kullandırılabilmektedir.
Su Ürünleri..
Doğal Kaynaklarımız
Sayı
Alan (ha)
Doğal Göller
200
906.118
Baraj Gölleri
206
342.377
Göletler
952
27.032
Denizler (toplam yüzey
alanı)
4
24.607.200
TOPLAM
1.362
26.000.000
177.000 km uzunluğunda 33 adet
nehir ve 8.333 km kıyı uzunluğuna
sahip ülkemizde 2009 yılında toplam
623.291 ton su ürünleri üretimi ve
350 Milyon $ ihracat gerçekleşmiştir.
Dünyada sağlıklı beslenmenin temel öğeleri arasında gösterilen balıketi ve
su ürünlerinin dünyadaki üretimi ve tüketimi ve ticareti sürekli artış göstermektedir.
Dünya Su Ürünleri
159 Milyon Ton- Üretim
70 Milyar $ ihracat
+
İşlenmiş Su ürünleri İhracatı = 94 Milyar $
Su Ürünleri üretim ve avcılığına uygun ekolojik yapı ve
AB’ne ihracat imkanları ile önemli bir yatırım alanıdır.
Tohumculuk..
Dünya tohum ticareti yaklaşık 37 milyar $’dır.
Türkiye toplam tohum ticareti yaklaşık 350
milyon $’dır.
Hibrit sebze tohumlarının % 30’un üzerinde
kısmı Türkiye’de üretilmektedir.
1- Uygun Ekoloji ve
Biyolojik çeşitlilik:
2- Uluslararası
Tohumculuk Sistemleri
ile entegre:
3-Tarımsal Destekler:
4- Küresel Pazarlara
Yakınlık:
Organik Tarım
Dünya Organik Gıda Pazarı değeri
2008 yılında 52 Milyar $
2013 Yılında 85 Milyar $
ulaşması beklenmektedir.
% 10,3
her yıl ortalama
Sadece ABD’nin 2013 yılındaki Pazar Pazar büyüklüğünün 43 Milyar $
AB’nin ise 38 Milyar $ olması beklenmektedir.
Türkiye’de 326 bin ha alanda, 212 çeşit üründen, 984 bin ton üretim gerçekleşmiştir.
İhracat olarak ise 7.566 bin ton üründen 28 Milyon $ elde edilmiştir (2009 yılı).
Organik tarıma uygun yeterli toprak ve teknik alt yapı
Organik tarım mevzuatları AB mevzuatına uygunluğu
AB pazarlarına yakınlık
Organik tarıma sağlanan destekler
Kaynak:Datamonitor
Bu büyük Pazar için önemli bir
yatırım ortamı
TÜRKİYE
TÜRKİYE’DE TARIMSAL
DESTEKLER
VE
TEŞVİKLER
TÜRKİYE’DE TARIMSAL DESTEKLER VE TEŞVİKLER
•
•
•
•
•
•
•
•
Alan Bazlı Tarımsal Destekler
Fark Ödemesi Destekleri
Hayvancılık Destekleri
Kırsal Kalkınma Destekleri
Tarım Sigortası Destekleri
Telafi Edici Ödemeler Kapsamındaki
Tarımsal Destekler
Diğer Tarımsal Amaçlı Destekler
Faiz İndirimli Tarımsal Krediler
ayrıntılı bilgi için ….
• 2010 yılında
5 Milyar $ destek …
• 2003-2010 döneminde
toplam 25 Milyar $ destek
kullandırılmıştır…
TÜRKİYE’DE TARIMSAL DESTEKLER VE TEŞVİKLER
• Bölgesel Teşvik Sistemi
• Tarımda Bölgesel Teşvik Alanları
1. Entegre Hayvancılık
2. Gıda Ürünleri
3. Seracılık
4. Soğuk Hava Sistemleri (Depoları)
5. Tarım Makineleri Sanayi
6. Su Ürünleri
TÜRKİYE’DE TARIMSAL DESTEKLER VE TEŞVİKLER
TÜRKİYE’DE TARIMSAL DESTEKLER VE TEŞVİKLER
Tarımda son 4 yılda;
1.
Toplam 748 adet yatırım teşvik belgesi düzenlenmiş..
2.
2,4 Milyar $ lık yatırım tutarına ulaşılmış..
3.
Yaklaşık 25.000 kişinin istihdamı sağlanmıştır...
TARIMSAL YATIRIMLARDA
KAMU-ÖZEL SEKTÖR
İŞBİRLİĞİ
TARIMSAL YATIRIMLARDA KAMU-ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİ
TİGEM Tarımsal İşletmelerinin Coğrafi Dağılımı
Türkgeldi
Karaköy
İnanlı
Gökhöyük
Sakarya
Tahirova
Atatürk
Gökçeada
Kumkale
Anadolu
Karacabey
Çiçekdağı
Bala
Altınova
Malya
Dalaman
K.Karabekir
Hafik
Altındere
Ulaş
Koçaş
Gözlü
Acıpayam
Göle
Kazova
Merkez
Polatlı
Manisa
Gelemen
Sultansuyu
Alparslan
K.Maraş
Konuklar
Çukurova
Turunçgiller
Boztepe
Ceylanpınar
Hatay
İşletme
Arazi varlığı
(ha)
(%)
Devlete ait işletmeler
24
350.325
94,2
Kiralanan işletmeler *
11
12.707
3,4
2
8.924
2,4
37
371.956
100,0
Ortak yatırım işletmeleri
2
TOPLAM
Toplam: 38 işletme
Devlete ait işletme sayısı (24)
Kiralanan işletme sayısı (11)
Ortak yatırım işletme sayısı (2)
Tarımsal Yatırımcılara Rehberlik Hizmeti…
TEŞEKKÜRLER..
Tarım alanında yatırım yapmak isteyen
ulusal ve uluslararası yatırımcılara, ülkemizdeki fırsat ve
imkânlar hakkında bilgi vermek üzere Bakanlık bünyesinde
Tarımsal Yatırımcı Danışma Ofisi (TARYAT)
kuruldu.
www.tarim.gov.tr
www.taryat.gov.tr
Film