Transcript Podstawy socjologii

Dlaczego ludzie nie zawsze zachowują się tak, jak tego oczekujemy?
Założenie o tym, że człowiek ma skłonność
do zachowań zgodnych z normami,
oczekiwaniami innych, ale w pewnych,
wyjątkowych sytuacjach zachowuje się
niezgodnie z nimi.
 Powyższe pytanie można rozumieć w
podwójny sposób:
1. Dlaczego ludzie zachowują się dewiacyjnie?
2. Dlaczego pewne zachowania są traktowane
jako dewiacyjne?






Odrzucenie wyjaśnień biologicznych i odwołujących się
do charakteru jednostki (antropometria i fizjonomika;
badania Richarda R. Dugdale’a; rasa)
Teoria zróżnicowanych powiązań Edwina H.
Sutherlanda
Teoria anomii Roberta Mertona i jej współczesna
problematyczność
Zachowania dewiacyjne jako konsekwencja
delegitymizacji systemu
Zachowanie dewiacyjne jako rezultat niepewności i lęku
(problematyczność zachowań zbiorowych)



Brak założeń dotyczących natury ludzkiej
Żadne zachowanie nie może zostać uznane
za dewiacyjne w ogóle, bo staje się nim w
rezultacie społecznej reakcji
Zachowania dewiacyjne to nie osobna klasa
zachowań, ale cecha przypisywana im przez
tych, którzy dokonują ich oceny.
Howard S. Becker- zachowanie dewiacyjne rodzi się jako
skutek skrzyżowania dwu wymiarów: zgodności zachowania
z normami oraz specyfiki społecznej reakcji na nie:
a. Zachowania niezgodne z normami i uznane za dewiacyjne
(czysta dewiacja)
b. Zachowanie niezgodne z normami nie traktowane jako
dewiacja (ukryta dewiacja)
c. Zachowanie zgodne z normami uznane za dewiację
(fałszywe oskarżenie)
d. Zachowanie zgodne z normami, nie traktowane jako
dewiacyjne (konformizm)


a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
Selektywność w ocenie działań jednostek i jej
źródła:
sytuacyjność- istotność kontekstu i okoliczności;
zgeneralizowane oceny- uprzedzenia;
skutki działania;
umowność ;
zmienność oceny w czasie;
dominujące style dewiacji;
piętno




Stygmatyzacja- postrzeganie pewnych osób
jako
dewiantów nie ze względu na ich zachowania, ale ze
względu na pewną widzialną ich cechę, która nakazuje
przypisanie tym osobom dewiacyjnej tożsamości.
Stygmat i jego rodzaje: znaki cielesne; znaki plemienne;
cechy charakteru
Przypisanie stygmatu oznacza zgeneralizowaną ocenę
(najczęściej negatywną) pewnej osoby, która nie musi
wiązać się z jej zachowaniami.
Kariera dewiacyjna






Wytwarzanie grupowych tożsamości
Pomoc w przedefiniowaniu zmiany
społecznej
Uzasadnienie konieczności istnienia państwa
i jego instytucji
Reprodukowanie ( źle funkcjonującego)
systemu
Pomoc w racjonalizowaniu niepowodzeń
Medialny dystraktor
Pytania do treści wykładu
1.
2.
3.
4.
5.
Scharakteryzuj pokrótce jedno z możliwych wyjaśnień tego, dlaczego ludzie
zachowują się w sposób dewiacyjny
Czego skutkiem, według Howarda S. Beckera, są zachowania dewiacyjne?
Z czego wynika selektywność w ocenie pewnych działań jako dewiacyjnych?
Co to jest stygmatyzacja? (Goffman)
Po co społeczeństwu dewianci?
Pytania do lektury obowiązkowej:
Becker H.S, Rodzaje dewiacji. Model sekwencyjny, (w: ) Socjologia. Lektury,
Sztompka P., Kucia M. (red.)Kraków, 2005, str. 596-608
1.
2.
Scharakteryzuj pokrótce ideę sekwencyjnego modelu dewiacji
Co to jest kariera dewiacyjna i jakie są jej możliwe etapy?