Transcript Gold - prewencja schorzeń układu oddechowego

Inicjatywa GOLD jako przykład
prewencji schorzeń układu oddechowego
Prof. dr hab. med. Ewa Niżankowska-Mogilnicka
Specjalista Wojewódzki do Spraw Pulmonologii
Kierownik Kliniki Chorób Płuc CMUJ
Przewlekła obturacyjna choroba płuc
• Obejmuje przewlekłe zapalenie oskrzeli (nieżyt)
oraz rozedmę płuc
• objawy: kaszel, odkrztuszanie plwociny, duszność
wysiłkowa, spoczynkowa
• objawy niewydolności oddechowej- stała
konieczność koncentratora tlenu w domu
• skrajne inwalidztwo
Przewlekła obturacyjna choroba płuc
(POChP)
• Stanowi poważny i narastający problem zdrowia publicznego
na całym świecie, związany z rozpowszechnieniem nałogu
palenia tytoniu i zanieczyszczeniem środowiska.
• Wśród przyczyn przewlekłej chorobowości i umieralności
w Stanach Zjednoczonych POChP zajmuje 4 miejsce, a 5
miejsce wśród przyczyn skrócenia życia w pełnym zdrowiu
na całym świecie.
• Instytucje odpowiedzialne za opiekę zdrowotną i urzędnicy
państwowi nie poświęcają tej chorobie należytej uwagi.
POChP w Polsce
• Szacuje się, że w Polsce na POChP choruje około
2 mln ludzi.
• Grupę dużego ryzyka zachorowania na POChP
osoby, które ukończyły 40 rż. i palą lub paliły
papierosy przez co najmniej 10 lat.
• Około 5 mln ludzi spośród 16 mln mieszkańców
Polski po 40 rż. pali papierosy przynajmniej od 10
lat.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc
(POChP)
Zaangażowana grupa naukowców zachęciła
amerykański National Heart, Lung and Blood
Institute oraz Światową Organizację Zdrowia do
utworzenia Światowej Inicjatywy Zwalczania
Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc - Global
Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease -
GOLD
GOLD: Dokumenty
• Raport: Światowa strategia
rozpoznawania, leczenia i zapobiegania
POChP
• Skrócone wytyczne postępowania
(Executive Summary)
• Podręczny przewodnik postępowania dla
pracowników służby zdrowia
• Poradnik dla chorych i ich rodzin
Patogeneza POChP
Czynnik szkodliwy
(dym tytoniowy, zanieczyszczenia, narażenie
zawodowe)
Czynniki genetyczne
Infekcje dróg
oddechowych
Inne
POChP
Raport GOLD
Cztery składowe postępowania
w POChP
1. Ocena i monitorowanie ciężkości choroby
2. Zmniejszenie narażenia na czynniki ryzyka
3. Postępowanie w stabilnej POChP
- edukacja
- leczenie farmakologiczne
- leczenie niefarmakologiczne
4. Postępowanie w zaostrzeniach choroby
Ocena ciężkości i monitorowanie
przebiegu choroby:
główne aspekty
• Spirometria jest „złotym standardem” w
rozpoznawaniu i ocenie ciężkości POChP.
• Pracownicy służby zdrowia prowadzący
diagnostykę i leczenie chorych na POChP
powinni mieć możliwość wykonywania
spirometrii.
Zmniejszenie narażenia na
czynniki ryzyka:
główne aspekty
• W zapobieganiu wystąpieniu i progresji POChP
duże znaczenie ma zmniejszenie narażenia na dym
tytoniowy, pyły i środki chemiczne w miejscu pracy
oraz zanieczyszczenia powietrza w mieszkaniach
i środowisku zewnętrznym.
• Zaprzestanie palenia jest najskuteczniejszą
i najbardziej opłacalną metodą zmniejszenia ryzyka
rozwoju POChP i zatrzymania postępu choroby
(dane kategorii A).
Program POCHP
Poznaj wiek swoich płuc
Organizatorzy:
Specjalista Wojewódzki ds. Pulmonologii
prof. dr hab. Ewa Niżankowska-Mogilnicka
dr med. Wojciech Skucha, Ordynator Oddziału Pulmonologii Proszowice
dr med. Marcin Kuta, Dyrektor Kasy Chorych ds. lecznictwa
dr med. Grażyna Spychałowicz, Koordynator ds. profilaktyki Kasy Chorych
dr B. Różański, Dyrektor Departamentu Analiz i Planowania Kasy Chorych
Finansowanie:
- Małopolska Regionalna Kasa Chorych,
Dyrektor dr Jacek Kukurba
- Firma Behringer Ingelheim
Cel programu
• Wczesne wykrywanie przewlekłej obturacyjnej
choroby płuc
• ukierunkowane postępowanie u osób ze
stwierdzoną patologią układu oddechowego
• kompleksowa pomoc w rzuceniu nałogu palenia
Metodologia programu
• Badaniem spirometrycznym zostały objęte osoby,
nie leczone wcześniej na POCHP z grupy
podwyższonego ryzyka - palacze powyżej 39
roku życia, palący ponad 10 lat
• Osoby, u których została stwierdzona POCHP
poddano badaniu na poziom 1AT
Realizacja programu
• Przed rozpoczęciem programu - akcja informacyjna w
mediach,
• Pacjenci zgłaszają się do Poradni Chorób Płuc bez
skierowania z POZ-u,
• Przeprowadzona ankieta „POZNAJ WIEK SWOICH
PŁUC”
• Badanie spirometryczne, w tym próba rozkurczowa,
• U młodych chorych z obturacją ciężkiego stopnia
wykonano badanie poziomu 1AT
Zakres programu
• Badaniem objęto około 8,5 tys. osób,
• w 19 placówkach na terenie całego województwa
małopolskiego
Rozmieszczenie placówek
miechowski
olkuski
Miechów
Olkusz
dąbrowski
proszowicki
krakowski
Chrzanów Krzeszowice
Dąbrowa Tarn.
Proszowice
chrzanowski
m. Kraków
Oświęcim
oświęcimski
Wieliczka
Brzesko
m. Tarnów
wielicki
tarnowski
wadowicki
bocheński
brzeski
myślenicki
Sucha Besk.
Limanowa
suski
limanowski
m. Nowy Sącz
nowosądecki
nowotarski
tatrzański
Zakopane
gorlicki
Procentowy rozkład badanych w
grupach wiekowych
Procentowy rozkład wieku
45,00
39,92
40,00
35,00
30,05
30,00
25,00
17,83
20,00
15,00
10,00
7,34
4,73
5,00
0,00
do 40 lat
40 - 50
50 - 60
60 - 70
70 - 80
0,11
0,02
80 - 90
90 - 100
Przewlekłe zapalenie oskrzeli wśród
badanych
47%
53%
kaszel < 2 lata lub brak
przewlekłe zapalenie
oskrzeli
Odsetek pacjentów z POCHP
FEV1 / VC%N < 85%
17,38
spir <= 85
spir > 85
82,62
Postać POCHP
(wg. klasyfikacji GOLD)
Postać POCHP
51,32
60,00
50,00
40,00
30,82
% 30,00
16,01
20,00
1,85
10,00
0,00
stopień I
postać lekka
stopień IIa
stopień IIb
postać umiarkowana
stopień III
postać ciężka
Przewlekła obturacyjna choroba płuc
(POChP)
Inicjatywa GOLD zwróci na POChP uwagę
rządów, osób odpowiedzialnych za zdrowie
publiczne, pracowników służby zdrowia i
całego społeczeństwa, niemniej jednak do
opanowania tego poważnego problemu
zdrowia publicznego konieczne będą
skoordynowane wysiłki wszystkich
zaangażowanych w opiekę zdrowotną.
GOLD w Polsce






Polskie Towarzystwo Ftizjopneumonologiczne
Towarzystwo Internistów Polskich
Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc
Konsultant Krajowy w dziedzinie chorób płuc
Konsultant Krajowy w dziedzinie chorób wewnętrznych
Konsultant Krajowy w dziedzinie medycyny rodzinnej
www.gold.mp.pl
Global Initiative
for Chronic
Obstructive
Lung
Disease