Transcript Prezentacja - prof. Tomasz G. Grosse

Warszawa, 16 października 2014 roku
Tomasz Grzegorz Grosse
Uniwersytet Warszawski
1
Cele prezentacji
1. Dwa podejścia do bezpieczeństwa
2.
3.
4.
5.
ekonomicznego: liberalizm a realizm.
Spojrzenie geoekonomii.
Bezpieczeństwo UE: dwa studia przypadku.
Główne wnioski.
Jakie są perspektywy zwiększenia
bezpieczeństwa geoekonomicznego w Europie?
2
Podejście liberalne
 Globalizacja i współzależność gospodarcza.
 Liberalny rynek i dobre instytucje (w tym prawo).
Krytyka i dyskusja:
 Problem niestabilnych rynków, zwłaszcza
finansowych.
 Problem instytucji:
– nie zawsze są optymalne (np. powstają w wyniku przetargu
politycznego),
- nie są często dostosowane do specyficznych warunków
lokalnych,
- mogą być asymetrycznie korzystne dla niektórych podmiotów (i
szkodliwe dla innych).
 Czy ład globalny (regionalny) potrzebuje hegemona
politycznego? Co z geopolityką?
3
Podejście realistyczne
 Kluczowe znaczenie ma władza nad systemem
gospodarczym (procesami ekonomicznymi).
 Bezpieczeństwo łączy się nierozerwalnie z
dominacją, autonomią lub z zależnością.
 Jest konsekwencją geopolityki (struktury i
rywalizacji geopolitycznej).
4
Co to jest geoekonomia?
 Powiązanie geopolityki (władzy: dominacji,
autonomii i zależności) z gospodarką.
 Polityki gospodarcze są źródłem akumulacji
potencjałów geopolitycznych (rozwoju) i
narzędziem geopolityki (zwiększania władzy w danej
przestrzeni geopolitycznej, np. w Europie lub na
świecie).
 Kluczowe znaczenie dla geoekonomii ma więc
trajektoria rozwoju (czy jest to rozwój
endogeniczny, czy zależny, czy długotrwały czy
szybko wyczerpujący nowe zasoby) oraz
 Władza i sposób działania regionalnego (bądź
światowego) reżimu gospodarczego.
5
Europa i jej bezpieczeństwo:
dwa studia przypadku
 Trajektoria rozwoju:
- Ekspansja wspólnego rynku w Europie, zwłaszcza na
wschód (przykład poszerzenia 2004-2007, a później
na Ukrainę).
- Powstrzymanie ekspansji w kierunku wschodnim
(spór o Ukrainę).
- Problem wyczerpania prostych inwestycji i
zaniedbania budowania konkurencyjności globalnej.
 Reżim wspólnej waluty:
- Asymetrycznie korzystny głównie dla państw Północy.
- Problem rosnących kosztów gosp. i politycznych.
- Problem niewystarczających reform.
6
Wniosek
- Bezpieczeństwo ekonomiczne w Europie jest
obecnie związane z umiejętnością znalezienia
nowej trajektorii rozwoju oraz
- rozwiązaniem problemów strefy euro.
7
Jaka przyszłość Europy?
 Strefa Euro: problem braku odpowiedniej unii
politycznej dla unii monetarnej.
 Z czego wynika słabość odpowiedzi na kryzys, w
tym inwestycji pobudzających wzrost i
konkurencyjność.
 Czy nowa trajektoria rozwoju może dotyczyć
technologii energetycznych?
8
Dziękuje Państwu za uwagę
Szerzej:
Tomasz Grzegorz Grosse –
W poszukiwaniu geoekonomii w Europie, ISP PAN,
Warszawa 2014.
9