Transcript Pobierz plik - RPO - Urząd Marszałkowski Województwa

1
Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach
Pomocy Technicznej Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 – 2013
oraz z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego
Wykładowca:
Wydział Wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego
dr inż. Marta Kołodziej-Hajdo
Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
Wybrzeże Słowackiego 12-14
50-411 Wrocław
www.rpo.dolnyslask.pl
Wrocław, listopad 2011
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Źródło:
1. Metodologia opracowania studium wykonalności analiza
ekonomiczno-finansowa na potrzeby Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego 2007-2013.
2. Przewodnik do analizy kosztów i korzyści projektów
inwestycyjnych (Fundusz Strukturalny – EFRR, Fundusz
Spójności i ISPA) –
www.funduszeeuropejskie.gov.pl/PoradnikBeneficjenta/Stron
y/poradnik_projekty_inwestycyjne.aspx
3. Wytyczne MRR
4. Kryteria wyboru operacji finansowanych w ramach RPO dla
województwa dolnośląskiego na lata 2007-2013
3
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
I. INFORMACJE OGÓLNE
Dla projektów realizowanych w ramach RPO WD wprowadza
się podział projektów o budżecie:
– projekty „mniejsze” do 1 mln euro,
– projekty „większe” powyżej 1 mln euro.
Dla określenia wartości przedsięwzięcia należy zastosować kurs wymiany EUR/PLN,
stanowiący średnią miesięcznych obrachunkowych kursów stosowanych przez Komisję
Europejską z ostatnich sześciu miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o
dofinansowanie[1]. Ustalony w momencie złożenia wniosku kurs wymiany EUR/PLN jest
stosowany również w celu identyfikacji, czy dany projekt nie uzyskał statusu dużego projektu
w przypadku zmiany całkowitego kosztu na późniejszym etapie.
[1] Miesięczne obrachunkowe kursy wymiany stosowane przez Komisję Europejską
publikowane są w mediach elektronicznych
(http://ec.europa.eu/budget/inforeuro/index.cfm?fuseaction=currency_historique&currency
=153&Language=en)
4
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
ZAŁĄCZNIKI
1. Założenia projekcji finansowej dla celów przeprowadzenia
analizy ekonomiczno-finansowej
projektu.wyniki_analizy_ekonomiczn_finansowej.xls
2. Załącznik nr 6a - Formularz wyliczenia luki finansowej (model
prosty).100709_luka_finansowa_zalacznik_6a.xls
3. Załącznik nr 6b -Formularz wyliczenia luki finansowej (model
złożony).100709_luka_finansowa_zalacznik_6b.xls
5
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
II. ANALIZA FINANSOWA
1. Definicje
Analiza finansowa: analiza mająca na celu ustalenie wartości
wskaźników efektywności finansowej projektu, weryfikację
trwałości finansowej projektu oraz ustalenie właściwego
(maksymalnego) dofinansowania z funduszy UE. Dokonywana jest
ona zazwyczaj z punktu widzenia właściciela infrastruktury. W
przypadku, gdy właściciel i operator (np. infrastruktury)
są odrębnymi podmiotami, można zastosować skonsolidowaną
metodę analizy.
W analizie finansowej, w celu ustalenia wskaźników efektywności
finansowej oraz wyliczenia luki w finansowaniu, stosuje się
metodę zdyskontowanego przepływu środków pieniężnych (DCF).
6
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Cele opracowania analizy finansowej:
1. ocena finansowej rentowności inwestycji i kapitału własnego
(krajowego) poprzez ustalenie wartości wskaźników
efektywności finansowej projektu;
2. weryfikacja trwałości finansowej projektu i
beneficjenta/operatora;
3. wykazanie potrzeb finansowych projektu (tj. że dla jego
realizacji niezbędna jest dotacja ze środków publicznych) i
ustalenie właściwego (maksymalnego) dofinansowania z
funduszy UE.
7
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Analiza finansowa powinna obejmować:
1. Określenie założeń dla analizy finansowej.
2. Zestawienie przepływów pieniężnych projektu, w tym planu
inwestycyjnego projektu
3. Ocenę finansowej efektywności inwestycji oraz kapitału
własnego
4. Określenie właściwego (maksymalnego) dofinansowania
projektu z funduszy UE,
5. Weryfikację trwałości finansowej projektu.
8
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wymagany zakres analizy finansowej:
 Założenia do analizy finansowej.
 Plan inwestycyjny.
 Finansowanie.
 Prognoza przychodów i kosztów operacyjnych.
 Zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto.
 Poziom dofinansowania ze środków UE. Metoda luki w
finansowaniu.
 Pro forma sprawozdania finansowe.
 Przepływy pieniężne projektu. Wskaźniki efektywności
finansowej projektu.
 Weryfikacja trwałości finansowej.
 Podsumowanie i wnioski.
9
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Całkowity koszt projektu/inwestycji: wydatki kwalifikowane,
niekwalifikowane, ponoszone do momentu zakończenia realizacji
projektu. Obejmuje m.in. nakłady inwestycyjne na realizację
projektu, powiększone o ewentualne rezerwy na nieprzewidziane
wydatki, jeżeli instytucja zarządzająca przewiduje taką możliwość,
koszty ogólne oraz inne koszty nie mające charakteru
pieniężnego, o których mowa w wytycznych o kwalifikowalności
wydatków, których wartość ustalana jest na zasadach określonych w
tych wytycznych. Całkowity koszt inwestycji powinien zawierać
podatek VAT, niezależnie od tego czy przepisy krajowe przewidują
możliwość jego odzyskania, czy też taka możliwości nie została
przewidziana. Podatek VAT powinien być ujęty w tabeli kosztu
całkowitego jako osobna kategoria.
10
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Nakłady inwestycyjne: nakłady poniesione na realizację projektu,
do momentu oddania do użytkowania majątku powstałego w
wyniku realizacji projektu; nakłady inwestycyjne dotyczące
realizacji projektu to nakłady ponoszone w okresie realizacji
projektu (na poszczególnych jego etapach), niezbędne do realizacji
projektu, a więc mające z projektem bezpośredni lub pośredni
związek, obejmujące zarówno wydatki kwalifikowalne, jak i
niekwalifikowalne ponoszone w związku z realizacją projektu,
dozwolone na mocy obowiązujących przepisów.
11
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Nakłady odtworzeniowe: nakłady inwestycyjne ponoszone w
okresie eksploatacji projektu (po zakończeniu jego realizacji),
przeznaczone na odtworzenie lub ulepszenie pewnych
elementów projektu i powiększające wartość tych elementów
majątku powstałego w wyniku realizacji projektu, których dotyczą.
Nakłady te muszą mieć charakter niezbędny dla zapewnienia
operacyjności projektu w przyjętym okresie odniesienia (tj. okresie
życia ekonomicznego projektu) i zgodnie wytycznymi MRR dla
aktywów o krótkim czasie życia mogą być ujmowane w analizie
finansowej razem z kosztami operacyjnymi. Wnioskodawca
powinien szczegółowo uzasadnić we wniosku o dofinansowanie
konieczność poniesienia tych nakładów dla zapewnienia
operacyjności projektu.
12
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Przychody operacyjne: oczekiwane, należne jednostce kwoty za
sprzedane produkty, towary, materiały i inne rzeczowe oraz
finansowe składniki zasobów majątkowych.
W myśl art. 55 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 przychody
operacyjne to opłaty ponoszone bezpośrednio przez korzystających
oraz wszelkie wpływy z projektu związane ze sprzedażą gruntu lub
budynków lub dzierżawą gruntu lub najem budynków, lub wszelkie
inne odpłatne świadczenie usług.
13
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Koszty operacyjne: są to koszty poniesione w związku z realizacją
i eksploatacją inwestycji, w tym koszty zwykłej i nadzwyczajnej
eksploatacji, jednak z wyłączeniem amortyzacji i kosztów
kapitałowych. Na potrzeby wyliczenia wskaźnika luki
w finansowaniu razem z kosztami operacyjnymi należy ująć również
nakłady odtworzeniowe związane z elementami infrastruktury, o
krótkim okresie użytkowania jak również zmiany w kapitale
obrotowym netto. W przypadku niektórych typów projektów, tj.
termomodernizacja lub modernizacja ich realizacja może
spowodować oszczędność kosztów operacyjnych w stosunku do
scenariusza bez projektu.
14
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Dla projektów, o których mowa wart. 55 ust.1 Rozporządzenia Rady
(WE) nr 1083/2006 oszczędność kosztów operacyjnych powinna
zostać uwzględniona w analizie luki w finansowaniu, chyba że
nastąpi równoważne zmniejszenie środków dotychczas
otrzymywanych od podmiotów publicznych, np. dotacji na
działalność operacyjną. Oszczędność kosztów może zostać
pominięta jeżeli beneficjent przedstawi szczegółowy mechanizm
ustalania wysokości otrzymywanej dotacji, zgodnie
z którym korzyści wynikające z oszczędności kosztów operacyjnych
będą równe co do wartości obniżeniu kwoty dotacji dla danego
podmiotu.
15
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Zmiany w kapitale obrotowym netto w okresie odniesienia: wzrost
lub spadek kapitału obrotowego netto w danym okresie.
Kapitał obrotowy netto stanowi różnicę pomiędzy aktywami
bieżącymi i zobowiązaniami bieżącymi. Ponieważ kapitał obrotowy
netto jest z natury zasobem, w celu przekształcenia go w strumień
pieniężny rozważane powinny być wyłącznie przyrosty
roczne, tj. zmiany w stosunku do poziomu kapitału obrotowego netto
w poprzednim roku.
Wzrost kapitału obrotowego netto w stosunku do poprzedniego roku traktowany
jest jako rodzaj nakładu poniesionego w danym roku na rzecz projektu. Zmiany w
kapitale obrotowym netto w całym okresie odniesienia powinny być wykazywane
jako odrębna kategoria od nakładów inwestycyjnych na realizację projektu. Przy
obliczaniu wskaźnika luki w finansowaniu zmiany te ujmowane są razem z kosztami
operacyjnymi przy wyliczaniu przychodów netto (DNR).
16
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Zmiana w zapotrzebowaniu na kapitał obrotowy
Kapitał obrotowy są to zamrożone środki pieniężne:
- odbiorcy produktów/usług płacą nam z opóźnieniem (sprzedajemy
każdego dnia, a zapłata następuje np. raz w miesiącu) (+),
- musimy zgromadzić zapasy, które zużywamy przez dłuższy okres (+),
- zobowiązania (-) płacimy dostawcom z opóźnieniem w stosunku do
wykonania usługi/dostarczenia towaru.
Kapitał obrotowyt = zapasyt + należności krótkoterminowet –
zobowiązania krótkoterminowet
Zmiana w zapotrzebowaniu na kapitał obrotowyt = KOt – KOt-1
17
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Przykład:
Lata
1
2
3
Przychody operacyjne
100 000
120 000
120 000
Wskaźnik cyklu należności krótkoterminowych – 14 dni
Wskaźnik zobowiązań krótkoterminowych (bez kredytów) – 7 dni
Wyznaczyć zapotrzebowanie na kapitał obrotowy w kolejnych latach.
18
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wartość rezydualna: wartość bieżąca netto majątku w ostatnim roku
okresu odniesienia przyjętego do analizy, obliczana jako wartość
bieżąca przewidywanych przepływów pieniężnych netto w tych
latach gospodarczego życia projektu, które wykraczają poza okres
odniesienia. Okres amortyzacji dla każdego typu aktywa powinien
odzwierciedlać jego ekonomicznie uzasadniony okres użytkowania, w
oparciu o jego oczekiwaną przydatność beneficjenta, a nie
minimaIny okres amortyzacji wynikający z właściwych przepisów
prawnych. Wartość rezydualna występuje wtedy, gdy okres
ekonomicznej użyteczności środków trwałych jest dłuższy niż okres
ich eksploatacji wynikający z przyjętego okresu odniesienia.
19
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
W przypadku gruntów wartość rezydualna wynosi 100% wartości początkowej.
W przypadku, w którym budynki użyteczności publicznej będące przedmiotem
projektu (np. szpitale, muzea, uniwersytety) będą wykorzystywane w tym
samym celu po zakończeniu okresu odniesienia i nie ma możliwości
potencjalnego osiągnięcia korzyści finansowej w wyniku sprzedaży obiektu,
można przyjąć, iż wartość rezydualna wynosi 0.
Wnioskodawca powinien uzasadnić we wniosku o dofinansowanie przyjętą
wartość rezydualną. Wartość rezydualna środków trwałych netto w ostatnim
roku odniesienia wykazywana jest w tabelach finansowych ze znakiem
przeciwnym do wydatków i de facto powiększa wpływy projektu, obok
przychodów w rozumieniu art. 55 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) nr
1083/2006.
20
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Przykład:
W wyniku projektu powstały:
1. Środki trwale o okresie amortyzacji 40 lat – 3 000 tys. zł
2. Środki trwałe o okresie eksploatacji 10 lat – 500 tys. zł
3. W 11 roku eksploatacji poniesiono nakłady odtworzeniowe w
wysokości 60% wartości początkowej środków trwałych o okresie
eksploatacji 10 lat.
4. Okres odniesienia – 20 lat, w tym przyjęty okres eksploatacji
projektu - 17 lat.
Należy wyliczyć wartość rezydualną projektu.
21
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wpływ: to każde zwiększenie stanu środków pieniężnych
podmiotu (projektu). Oznacza to, że nie wszystkie wpływy są
jednocześnie przychodami. Przy porównywaniu wpływów z
przychodami istnieje możliwość rozbieżności czasowej pomiędzy
nimi, która odzwierciedlona jest w postaci zmiany stanu
należności i rozliczeń międzyokresowych np. wystawienie dowodu
sprzedaży z odroczonym terminem płatności (powstanie
przychodu i należności) poprzedza wpływ środków pieniężnych
(uregulowanie należności).
Przykładem wpływów, które nie prowadzą do powstania
przychodów są np. zaciągnięcie kredytów, pożyczek itp.
22
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wydatek: to każde zmniejszenie stanu środków płatniczych
podmiotu (projektu). Wynika z tego, że nie wszystkie wydatki są
jednocześnie kosztami. Przykładem wydatków, które nie prowadzą
do powstania kosztów są np. spłata kredytów bankowych, wypłaty
z zysku itp.; natomiast wszystkie koszty w podmiocie połączone są
z koniecznością ponoszenia wydatków. Przy porównywaniu
wydatków z kosztami istnieje możliwość rozbieżności czasowej
pomiędzy nimi, która odzwierciedlona jest w postaci zmiany stanu
zapasów, zobowiązań i rozliczeń międzyokresowych np. naliczanie
wynagrodzeń dla pracowników (koszty wynagrodzeń) poprzedza
wypłatę wynagrodzeń (wydatek z tego tytułu).
23
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
2. Założenia
1. Horyzont czasowy (okres odniesienia).
24
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Okres odniesienia (referencyjny - horyzont czasowy): okres, za
który należy sporządzić prognozę przepływów pieniężnych
generowanych przez analizowany projekt związanych z faktyczną
realizacją projektu, liczony od roku złożenia wniosku. Okres
odniesienia obejmuje okres realizacji projektu (inwestycji) oraz
okres życia ekonomicznego projektu. Jako punkt odniesienia
przyjmuje się zalecane przez Komisję Europejską referencyjne
okresy odniesienia.
Przepływy związane z realizacją projektu (w tym nakłady na
przygotowanie projektu), poniesione przed rokiem złożenia
wniosku o dofinansowanie powinny zostać uwzględnione
w analizie w pierwszym roku odniesienia (tzn. roku złożenia
wniosku) w wartościach niezdyskontowanych.
25
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
2. Ceny zmienne.
3. Stopa dyskontowa – 8%.
4. Podatek VAT?
5. Zaleca się wykorzystanie dwóch scenariuszy
makroekonomicznych: podstawowego i pesymistycznego.
6. Wartość rezydualna nie powinna być niższa od wartości netto
aktywów projektu dofinansowanego z funduszy UE i związanych z
nim inwestycji odtworzeniowych na koniec ostatniego roku
okresu odniesienia przyjętego do analizy.
7. Nakłady inwestycyjne projektu planowanego do dofinansowania z
funduszy UE mogą obejmować rezerwy na nieprzewidziane
wydatki.
26
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
3. Metodologia analizy finansowej
Kategorie inwestycji:
Wyróżnia się dwie kategorie inwestycji, które są przedmiotem
różnych metod analizy finansowej. Kwalifikacji poszczególnej
inwestycji do danej kategorii dokonuje się na podstawie
odpowiedzi uzyskanych na następujące pytania:
a) Czy możliwe jest oddzielenie strumienia przychodów
inwestycyjnych od ogólnego strumienia przychodów beneficjenta?
b) Czy możliwe jest oddzielenie strumienia kosztów operacyjnych i
nakładów związanych z inwestycją od ogólnego strumienia
kosztów operacyjnych i nakładów
beneficjenta?
27
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Kategoria 1 dotyczy inwestycji, dla których możliwe jest oddzielenie
przepływów pieniężnych od ogólnych przepływów pieniężnych
beneficjenta. W tej sytuacji możliwe jest zastosowanie metody
standardowej.
Kategoria 2 dotyczy inwestycji, dla których niemożliwe jest
rozdzielenie przepływów pieniężnych, zarówno osobno dla kategorii
przychodów oraz kosztów, jak i dla obydwu kategorii równocześnie.
W tym przypadku niemożliwe jest zastosowanie metody
standardowej, w związku z czym analiza finansowa przeprowadzana
jest metodą złożoną, która opiera się na różnicowym modelu
finansowym.
28
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
ANALIZA FINANSOWA
1. Określenie założeń dla
sporządzenia analizy
finansowej i zestawienie
przepływów pieniężnych
projektu
-
nakłady inwestycyjne
przychody generowane przez projekt
koszty operacyjne projektu
wartość rezydualna
horyzont czasowy
finansowa stopa dyskontowa
2. Ustalenie wartości
wskaźnika dofinansowania
-
ustalenie wartości dofinansowania
z funduszy UE
3. Ustalenie wartości
wskaźników efektywności
finansowej projektu
-
finansowa wewnętrzna stopa zwrotu
z inwestycji (FRR/C)
finansowa wewnętrzna stopa zwrotu
z kapitału (FRR/K)
finansowa zaktualizowana wartość
netto inwestycji (FNPV/C)
finansowa zaktualizowana wartość
netto kapitału (FNPV/K)
-
4. Weryfikacja finansowej
trwałości projektu
29
-
wskazanie, że zasoby finansowe
wystarczą na sfinansowanie ogółu
kosztów projektu w całym horyzoncie
czasowym, w każdym z
analizowanych lat
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Przepływy pieniężne nettot = wpływyt -wydatkit
- Prognoza przyszłych przepływów gotówkowych projektu musi
zostać wykonana dla rocznych przedziałów czasowych dla całego
horyzontu czasowego.
- W analizie efektywności finansowej pod uwagę bierze się
wyłącznie przepływ środków pieniężnych, tj. rzeczywistą kwotę
pieniężną wypłacaną lub otrzymywaną przez dany projekt.
- W rezultacie niepieniężne pozycje rachunkowe, jak np.
amortyzacja, czy rezerwy na pokrycie nieprzewidzianych
wydatków nie mogą być uwzględniane w analizie.
30
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Finansowe wpływy gotówkowe zawierają:
- Przychody ze sprzedaży produktów i usług.
- Wartość rezydualną (zwykle dodawana na koniec roku prognozy).
31
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Finansowe wydatki gotówkowe zawierają:
- Nakłady inwestycyjne.
- Nakłady odtworzeniowe.
- Zmianę w zapotrzebowaniu na kapitał obrotowy.
- Koszty operacyjne.
32
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wskaźniki oceny efektywności finansowej projektów:
• metody proste (okres zwrotu, BEP)
• dyskontowe (NPV, IRR)
33
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wskaźniki oceny efektywności finansowej projektów:
 metody proste (okres zwrotu, BEP).
 dyskontowe (NPV, IRR).
Okres zwrotu, to czas który musi upłynąć od momentu
rozpoczęcia inwestycji do chwili odzyskania początkowych
nakładów przez osiągane w kolejnych latach nadwyżki finansowe.
Nadwyżki te obejmują zysk netto oraz amortyzację.
34
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Próg rentowności (BEP - break event point) to punkt graniczny, w
którym badane przedsięwzięcie nie przynosi zysków ani nie
powoduje strat.
Próg
rentowności
obszar
zysku
Przychody
Koszty
całkowite
obszar
strat
Koszty
zmienne
Koszty stałe
BEP
35
szt.
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Bieżąca wartość netto (NPV): suma otrzymana po pomniejszeniu
zdyskontowanej wartości oczekiwanych kosztów inwestycji o
zdyskontowaną wartość oczekiwanych korzyści. W ramach
analizy finansowej wylicza się finansową bieżącą wartość netto FNPV.
Wyróżnia się finansową bieżącą wartość netto inwestycji
(FNPV/C), która jest sumą zdyskontowanych strumieni
pieniężnych netto generowanych przez projekt oraz finansową
bieżącą wartość netto kapitału (FNPV/K), będącą sumą
zdyskontowanych strumieni pieniężnych netto wygenerowanych
dla beneficjenta w wyniku realizacji rozważanej inwestycji.
36
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
gdzie:
NCFt
dt
r
t
37
– przepływy pieniężne netto projektu w roku t
– współczynnik dyskontowy
– stopa dyskontowa
– kolejne lata okresu odniesienia
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR): stopa dyskontowa, przy której
bieżąca wartość netto strumienia kosztów i korzyści równa jest 0.
W ramach analizy finansowej ustalana jest finansowa stopa
zwrotu (FRR). Wewnętrzną stopę zwrotu porównuje się z
wysokością wskaźnika wzorcowego, aby ocenić efektywność
proponowanego projektu.
38
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Do wyliczenia wskaźników efektywności finansowej inwestycji
(FNPV/C i FRR/C) stosuje się następujące kategorie strumieni
pieniężnych:
1.
2.
3.
4.
39
Przychody operacyjne.
Wartość rezydualna.
Koszty operacyjne (bez amortyzacji).
Całkowite nakłady inwestycyjne (nakłady inwestycyjne, nakłady
odtworzeniowe, zmiana kapitału obrotowego).
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Do wyliczenia wskaźników efektywności finansowej z kapitału
(FNPV/K i FRR/K) stosuje się następujące kategorie strumieni
pieniężnych:
1. Przychody operacyjne.
2. Wartość rezydualna.
3. Koszty operacyjne (bez amortyzacji).
4. Koszty finansowe.
5. Spłata kredytów.
6. Kapitał własny.
7. Krajowy wkład publiczny (na poziomie lokalnym, regionalnym i
centralnym).
Nie bierze się w tym przypadku nakładów w części refinansowanej
dotacją z UE.
40
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Tabela VIII. Finansowa efektywność inwestycji - Projekt UE [zł]
Lp. Kategoria/Okres projekcji
I. WPŁYWY RAZEM
1. Przychody operacyjne
2. Wartość rezydualna
II. WYDATKI RAZEM
Całkowite nakłady inwestycyjne
(wraz z nakładami
1. odtworzeniowymi)
2. Koszty operacyjne bez amortyzacji
3. Zmiana kapitału obrotowego netto
III. Przepływy pieniężne netto
Stopa dyskontowa
Finansowa zaktualizowana
wartość netto z inwestycji
(FNPV/C)
Finansowa wewnętrzna stopa
zwrotu z inwestycji (FRR/C)
41
Rok 2008
Rok 2009
0
0
Rok 2010
0
0
Rok 2011
0
6 000
0
6 000
1 492 634
488 739 4 017 345
185 534
1 492 634
0
0
-1 492 634
8%
488 739 3 884 880
0
140 551
0
-8 086
-488 739 -4 017 345
0
188 280
-2 746
-179 534
-6 743 417,57
-10,60%
…
Rok 2029 Rok 2030
6 000
6 000 2 891 384
6 000
6 000
6 000
2 885 384
312 882
325 354
338 636
0
313 558
-676
-306 882
0
0
326 074
339 403
-720
-767
-319 354 2 552 748
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Tabela IX. Finansowa efektywność kapitału - Projekt UE [zł]
Lp. Kategoria/Okres projekcji
Rok 2008 Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011
I. WPŁYWY RAZEM
0
0
0
6 000
1. Przychody operacyjne
0
0
0
6 000
2. Wartość rezydualna
II. WYDATKI RAZEM
1 492 634 488 739 708 137 -904 948
1. Koszty operacyjne bez amortyzacji
0
0 140 551 188 280
2. Koszty finansowe
3. Spłata kredytów/pożyczek
Nakłady inwestycyjne - kapitał
4. własny
1 492 634 488 739 575 672 -1 090 482
Nakłady inwestycyjne - środki
5. budżetowe
6. Nakłady odtworzeniowe
0
0
0
0
7. Zmiana kapitału obrotowego netto
0
0
-8 086
-2 746
8. Inne wydatki
III. Przepływy pieniężne netto
-1 492 634 -488 739 -708 137 910 948
Stopa dyskontowa
8%
Finansowa zaktualizowana wartość
netto z kapitału (FNPV/K)
-3 040 645,32
Finansowa wewnętrzna stopa
zwrotu z kapitału (FRR/K)
-8,12%
42
…
Rok 2029 Rok 2030
6 000
6 000 2 891 384
6 000
6 000
6 000
2 885 384
312 882 325 354 338 636
313 558 326 074 339 403
0
-676
-306 882
0
-720
0
-767
-319 354 2 552 748
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
4. Poziom dofinansowania projektu – metoda luki
Projekt generujący dochód: w myśl art. 55 Rozporządzenia Rady
(WE) nr 1083/2006 są to wszelkie projekty współfinansowane z
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego lub Funduszu
Spójności, których całkowity koszt przekracza 1 mln EUR,
obejmujące inwestycję w infrastrukturę, korzystanie z której
podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających
oraz wszelkie projekty pociągające za sobą sprzedaż gruntu lub
budynków lub dzierżawę gruntu lub najem budynków, lub
wszelkie inne odpłatne świadczenie usług, dla których wartość
bieżąca przychodów w rozumieniu art. 55 ust. 1 Rozporządzenia
Rady (WE) nr 1083/2006 przewyższa wartość bieżącą kosztów
operacyjnych.
43
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Projektami generującymi dochody nie są projekty, które podlegają
zasadom pomocy publicznej w rozumieniu ort. 87 TWE, w tym
pomocy „de minimis”, lub dla których wsparcie związane jest z
instrumentami inżynierii finansowej w rozumieniu ort. 44
rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 oraz Sekcji 8
Rozporządzenia Komisji ( WE) nr 1828/2006.
44
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
W myśl rozporządzenia Rady (WE) nr 1341/2008 z dnia 18 grudnia
2008 r. zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1083/2006
ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu
Społecznego oraz Funduszu Spójności w odniesieniu do
niektórych projektów generujących dochody, projektami
generującymi dochody nie są również projekty współfinansowane
przez Europejski Fundusz Społeczny oraz te projekty
współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego lub Funduszu Spójności, których całkowity koszt nie
przekracza 1 mln EUR.
45
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wart. 55 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 wyróżniono
dwie kategorie projektów generujących dochód:
– projekty infrastrukturalne oraz inne projekty, dla których
istnieje możliwość obiektywnego oszacowania dochodu z
wyprzedzeniem (art. 55 ust. 2),
– projekty, dla których nie można obiektywnie oszacować
dochodu z wyprzedzeniem (art. 55 ust 3).
Możliwość oszacowania
dochodu
46
Taryfy
Szacowany popyt
Projekty art. 55 ust.2 – TAK
Jasno określona
i przewidywalna polityka
taryfowa,
Dostępność danych i modeli, na
których opierają się opinie
ekspertów
Projekty art. 55 ust. 3 -NIE
Brak danych, nowy popyt
generowany przez podaż
Brak danych, opinie ekspertów
wysoce subiektywne
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Krok 1. Badanie dochodowości projektu
Jeżeli zgodnie z wytycznymi dla projektu należy wyznaczyć
wskaźnik luki, w pierwszej kolejności należy zbadać jego
dochodowość wg poniższego schematu:
Suma zdyskontowanych przychodów
operacyjnych
Suma zdyskontowanych kosztów operacyjnych
Suma zdyskontowanych nakładów
odtworzeniowych
Suma zdyskontowanej zmiany
w zapotrzebowaniu na kapitał obrotowy
Zdyskontowany dochód netto
47
47
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Poziom dofinansowania projektów
Projekt podlega zasadom pomocy publicznej
TAK
NIE
Poziom dofinansowania wg
zasad i limitów danego
programu pomocy publicznej
Projekt o wartości powyżej 1 mln EUR
TAK
NIE
Projekt generuje przychody
TAK
NIE
Projekt generuje dochód netto
TAK
NIE
Poziom
dofinansowania
wg uregulowań
dla danego
Programu/działa
nia
Poziom dofinansowania w oparciu o
metodę luki w finansowaniu
48
48
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Krok 2. Określenie wartości DNR
DNR
- zdyskontowany przychód (dochód) netto
DNR = zdyskontowane przychody – zdyskontowane koszty
operacyjne + zdyskontowana wartość rezydualna
49
49
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Krok 3. Określenie wskaźnika luki finansowej
R = Max EE / DIC
Max EE- maksymalny kwalifikowany wydatek
Max EE = DIC - DNR
DIC
50
- zdyskontowany nakład inwestycyjny,
50
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wskaźnik „luki w finansowaniu”: jest to ta część
zdyskontowanych nakładów inwestycyjnych poniesionych na
realizację projektu, która nie jest pokryta sumą zdyskontowanych
dochodów z projektu.
51
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Krok 4. Określenie „kwoty decyzji”, tzn. „kwoty, dla
której ma zastosowanie stopa współfinansowania dla danej osi
priorytetowej”:
DA = EC * R
gdzie:
EC
- koszty kwalifikowane niezdyskontowane
Krok 5. Określenie maksymalnej wartości dotacji UE
Dotacja UE = DA * Max Crpa
Max CRpa
- to maksymalna stopa współfinansowania
określona dla osi priorytetowej.
52
52
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Jeżeli projekt należy do przedsięwzięć niedochodowych poziom
dofinansowania wyznaczamy w oparciu o poniższą relację:
Dotacja UE = EC * Max CRpa
53
53
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Przykład:
• Wartość projektu: 6 mln PLN
• Stopa luki finansowej 75%
• Wydatki kwalifikowane 5,2 mln PLN, wydatki
niekwalifikowane 0,8 mln PLN
• Stopa dofinansowania priorytetu/działania: 85%
DA = 5,2 mln PLN x 75% = 3,9 mln PLN
Dotacja UE = 3,9 mln PLN x 85% = 3,32 mln PLN
54
54
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
5. Analiza trwałości
Analiza trwałości finansowej: ma na celu weryfikację tego, czy
zasoby finansowe wystarczą na pokrycie wszystkich wydatków
finansowych, rok po roku, na przestrzeni całego okresu
odniesienia. Trwałość finansowa inwestycji zostaje potwierdzona,
jeśli skumulowane przepływy pieniężne netto nie są ujemne w
żadnym z analizowanych lat. Ponadto, trwałość finansowa
powinna zostać zbadana w odniesieniu do
beneficjenta/operatora.
55
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Analiza trwałości projektu obejmuje następujące działania:
1. Analizę zasobów finansowych
2. Analizę sytuacji finansowej beneficjenta
3. Określenie źródeł prefinansowania nakładów inwestycyjnych
współfinansowanych
z funduszy UE
56
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Tabela X. Weryfikacja trwałości finansowej - scenariusz z projektem [zł]
Lp. Kategoria/Okres projekcji
I. WPŁYWY RAZEM
1. Źródła finansowania, w tym:
a. Dotacja rozwojowa (EFRR)
b. Wkład własny
c. Inne środki:
środki Gminy - prefinansowanie
środki Gminy - finansowanie kosztów
operacyjnych
2. Przychody operacyjne
II. WYDATKI RAZEM
1. Nakłady inwestycyjne
2. Nakłady odtworzeniowe
3. Zmiana w kapitale obrotowym netto
4. Koszty operacyjne bez amortyzacji
5. Koszty finansowe
6. Spłata kredytów/pożyczek
7. Inne wydatki projektu, w tym:
a. zwrot prefinansowania
b.
III. Przepływy pieniężne netto
Skumulowane przepływy pieniężne
IV. netto
57
Rok 2008 Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011
1 538 234
535 251 4 470 302 1 329 040
1 518 234
515 251 4 450 302 1 303 040
0
0 3 309 208 1 090 482
373 159
122 185
971 220
0
1 145 075
393 066
169 874
212 558
1 119 476
366 554
0
…
Rok 2029 Rok 2030
366 341
379 107
392 703
340 341
353 107
366 703
0
340 341
0
353 107
0
366 703
25 599
20 000
1 538 234
1 492 634
0
0
45 600
26 512
20 000
531 715
488 739
0
-2 624
45 600
169 874
20 000
4 458 493
3 884 880
0
-8 086
186 151
212 558
26 000
1 321 616
0
0
-2 746
233 880
340 341
26 000
358 482
0
0
-676
359 158
353 107
26 000
370 954
0
0
-720
371 674
366 703
26 000
384 236
0
0
-767
385 003
0
0
0
0
395 548
395 548
1 090 482
1 090 482
0
0
0
0
0
0
0
3 536
11 809
7 424
7 859
8 153
8 467
0
3 536
15 345
22 769
128 098
136 251
144 718
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
6. Projekcje sprawozdań finansowych
Sprawozdania finansowe powinny być sporządzone w układzie
grup głównych.
Powinny one obejmować:
-bilans,
- rachunek zysków i strat,
- przepływy pieniężne.
58
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Rachunek
przepływów
pieniężnych
(Okresowe)
Wpływy
pieniężne
Stan
począt k.
59
Bilans
majątkowy
Majątek
Kapit ał
(bez środków pieniężnych)
Dług
(Okresowe)
Wydat ki
Stan środków pieniężnych
Rachunek
zysków i strat
(Okresowe)
(Okresowe)
Koszty
P rzychody
Wynik finansowy
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Bilans to wartościowe zestawienie składników majątku (aktywów)
oraz źródeł ich pochodzenia (finansowania), czyli pasywów,
sporządzone na określony dzień i w określonej formie.
Bilans w formie dokumentu księgowego jest sporządzany zwykle
na początek lub koniec roku obrotowego, a tylko w wyjątkowych
przypadkach na inną datę. W jednostkach gospodarczych
kontynuujących działalność bilans stanowi swego rodzaju pomost
między dwoma latami obrotowymi. Dla jednego roku jest on
bilansem końcowym (bilansem zamknięcia), dla drugiego zaś bilansem początkowym (otwarcia). Oznacza to, że na jego podstawie
otwiera się i zamyka księgi rachunkowe.
60
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Majątek
Aktywa trwałe
Wartości niematerialne i prawne
Rzeczowe aktywa trwałe
Należności długoterminowe
Inwestycje długoterminowe
Długoterminowe rozliczenia
międzyokesowe
Kapitał własny
Kapitał podstawowy
Inne kapitały ...
....
Zysk (strata) netto
Aktywa obrotowe
Zapasy
Należności krótkoterminowe
Inwestycje krótkoterminowe
Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
Rezerwy na zobowiązania
Zobowiązania długoterminowe
Zobowiązania krótkoterminowe
Rozliczenia międzyokresowe
AKTYWA RAZEM =
61
Źródła finansowania
= PASYWA RAZEM
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
AKTYWA
(ujęcie rzeczowe)
Aktywa trwałe
 Wartości
niematerialne i
prawne
 Rzeczowe aktywa
trwałe
 Należności
długoterminowe
 Inwestycje
długoterminowe
 Długoterminowe
rozliczenia
międzyokresowe
62
Aktywa obrotowe
 Zapasy
 Należności
krótkoterminowe
 Inwestycje
krótkoterminowe
 Krótkoterminowe
rozliczenia
międzyokresowe
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
nabyte patenty, wynalazki, znaki towarowe
Wartości niematerialne
i prawne
zakończone prace B+R
wartość firmy
grunty i prawo wieczystego użytkowania
AKTYWA TRWAŁE
Środki trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe
maszyny, urządzenia
budynki, lokale, inne obiekty inżynieryjne
środki transportu
inne (np. meble, wyposażenia)
środki trwałe w budowie i zaliczki na inwestycje
Należności
długoterminowe
Inwestycje
długoterminowe
Długoterminowe
rozliczenia
międzyokresowe
63
w nieruchomości i wartości niematerialne i prawne
w udziały, akcje, pożyczki w jednostkach
powiązanych i niepowiązanych kapitałowo
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
KAPITAŁY
WŁASNE
Kapitał zapasowy
Kapitał z aktualizacji wyceny
Pozostałe kapitały rezerwowe
Długoterminowe
Kapitał podstawowy
ZOBOWIĄZANIA I REZERWY
NA ZOBOWIĄZNIA
rezerwy
kredyty i pożyczki
własne długoterm. papiery wart.
dłużne
Leasing finansowy i inne zobow.
Zysk/strata netto
Krótkoterminowe
Kredyty i pożyczki
Z tyt. dostaw i usług
Otrzymane zaliczki
Zobowiązania wekslowe
Zobowiązania budżetowe
i pracownicze
Fundusze specjalne i inne zobow.
64
Rozliczenia międzyokresowe
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Rachunek zysków i strat dostarcza użytkownikowi informacji o
wynikach działalności jednostki, czyli o jej rentowności.
Wypracowany zysk netto stanowi źródło wzrostu zasobów
jednostki, a poniesiona strata netto powinna zostać pokryta z
kapitału własnego i powoduje zmniejszenie zasobów jednostki.
Rachunek zysków i strat jest sprawozdaniem dynamicznym,
sporządzanym za dany okres.
Sporządza się je zgodnie z zasadą memoriałową. Wynik
działalności jednostki, czyli osiągnięty zysk netto lub strata netto
jest wykazywany w bilansie w ramach kapitału własnego jako zysk
(strata) netto.
65
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Schemat 2. Ogólna postać rachunku zysków i strat:
A. Przychody podstawowej działalności operacyjnej
B. Koszty podstawowej działalności operacyjnej
C. Zysk/strata ze sprzedaży (A-B)
D. Pozostałe przychody operacyjne
E. Pozostałe koszty operacyjne
F. Zysk/strata z działalności operacyjnej (C+D-E)
G. Przychody finansowe
H. Koszty finansowe
I. Zysk/strata z działalności gospodarczej (F+G-H)
J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych
K. Zysk/strata brutto (I+/-J)
L. Podatek dochodowy i inne obciążenia zysku
M.Zysk/strata netto (K-L)
66
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
U podstaw koncepcji spojrzenia na jednostkę gospodarczą
przez pryzmat przepływów pieniężnych leżą dwie zasady memoriałowa i kasowa. Rachunkowość memoriałowa jest
konwencją szeroko i ogólnie przyjętą i akceptowaną, chociaż
pomiar przy wykorzystaniu tej zasady nadal budzi
kontrowersje. Wskazane wydaje się jednak dążenie do
zawarcia w rocznych raportach finansowych informacji
wynikających z przyjęcia obu założeń - kasowego i
memoriałowego. Nadaje to informacji finansowej cechy
kompletności, spójności, obiektywności i zrozumiałości,
przyczyniając się w znacznym stopniu do przekazywania
rzetelnego i jasnego obrazu sytuacji finansowej firmy w
danym okresie.
67
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Bilans
(Ujęcie statyczne – stan)
zasada memoriałowa
Rachunek zysków i strat
(ujęcie dynamiczne – ruch)
68
zasada kasowa
Rachunek przepływów pieniężnych
(ujęcie dynamiczne – ruch)
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Rachunek przepływów pieniężnych – pokazuje zmiany w stanie
środków pieniężnych w danym okresie obrachunkowym oraz
określa na ile wynikały one z działalności operacyjnej,
inwestycyjnej i finansowej.
69
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
W rachunku przepływów pieniężnych uwzględnić należy wpływy i wydatki
z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej jednostki, z
wyjątkiem wpływów i wydatków będących rezultatem zakupu lub
sprzedaży środków pieniężnych:
• działalność operacyjna to podstawowy rodzaj działalności jednostki
oraz inne rodzaje działalności, niezaliczone do działalności inwestycyjnej
lub finansowej,
• działalność inwestycyjna związana jest z nabywaniem bądź zbywaniem
składników aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych
oraz wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści,
• działalność finansowa, to pozyskiwanie bądź utrata źródeł
finansowania (zmiany w rozmiarach i relacjach kapitału lub funduszu
własnego i obcego w jednostce) oraz wszystkie związane z nimi pieniężne
koszty i korzyści.
70
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
71
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
72
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
73
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
7. Ocena sytuacji beneficjenta
W oparciu o bilans
Ocena sytuacji finansowej podmiotu powinna ujawnić wszelkie
istotne czynniki wpływające na nią korzystnie i niekorzystnie.
Kondycja finansowa rozumiana jest jako określony stan jego
gospodarki finansowej ilustrowany przede wszystkim
zadłużeniem, rentownością i zdolnością do regulowania
zobowiązań (płynnością).
74
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Płynność finansowa rozumiana jest jako zdolność do
terminowego regulowania zobowiązań bieżących.
Płynność finansowa podmiotu może być oceniona przy pomocy
następujących wskaźników :

pokrycia bieżących zobowiązań,

szybkość spłaty zobowiązań bieżących.
75
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wskaźnik bieżącej
płynności finansowej
=
aktywa bieżące
zobowiązania bieżące
Ustalenie tego wskaźnika w oparciu o bilans księgowy narzuca konieczność
wykorzystania następującej formuły:
Wskaźnik bieżącej
płynności finansowej
aktywa obrotowe – należności z tytułu dostaw
i usług powyżej 12 miesięcy
zobowiązania krótkoterminowe – zobowiązania
=
z tytułu dostaw i usług powyżej 12 miesięcy +
rezerwy krótkoterminowe + rozliczenia
międzyokresowe krótkoterminowe
Zadowalający poziom tego wskaźnika mieści się w granicach 2,0 - 1,5.
76
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wskaźnik płynności
=
szybki
aktywa bieżące – zapasy – rozliczenia
międzyokresowe czynne
zobowiązania bieżące
Wskaźnik szybki wynoszący 1,0 uważany jest za satysfakcjonujący.
77
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Analiza zadłużenia
Wskaźniki zadłużenia ułatwiają ocenę możliwości obsługi przez
podmiot całości jego zadłużenia, na co składają się odsetki
należne kredytodawcom oraz zwrot pożyczonego kapitału.
78
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
Wskaźnik ogólnego
=
zadłużenia
aktywa ogółem
Stopa zadłużenia pokazuje jaka część aktywów firmy jest finansowana
kapitałami obcymi. Zgodnie z zasadą złotej reguły finansowania wskaźnik ten
powinien kształtować się na poziomie 0,5. Według standardów zachodnich
wskaźnik ten powinien oscylować w przedziale 0,57 – 0,67.
Wskaźnik
zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
zadłużenia kapitału =
kapitał własny
własnego
Uwzględniając fakt iż koszty obsługi długu są uznawane podatkowo, co oznacza
realnie niższe oprocentowanie zadłużenia, finansowanie może być uznawane za
stabilne przy wskaźniku równym 2 (1/3 finansowania z kapitałów własnych, 2/3
z kapitałów obcych), a nawet 3.
79
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
III. ANALIZA EKONOMICZNA
Analiza ekonomiczna: analiza posługująca się wartościami
ekonomicznymi, które odzwierciedlają wartości jakie
społeczeństwo byłoby gotowe zapłacić za określone dobro lub
usługę. Analiza ekonomiczna wycenia wszystkie czynniki zgodnie z
ich wartością użytkową lub kosztem alternatywnym
dla społeczeństwa. Analiza ekonomiczna jest szczególnym
rodzajem analizy kosztów i korzyści - przeprowadzana jest w
drodze skorygowania wyników analizy finansowej o efekty
fiskalne, efekty zewnętrzne oraz odchylenia cenowe(ceny
rozrachunkowe).
80
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Jednostek samorządu terytorialnego
 Wskaźnik WZ1 – Udział zobowiązań ogółem w dochodach
ogółem
gdzie:
Do – dochody ogółem,
Zo – zobowiązania według tytułów dłużnych.
81
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
 Wskaźnik WZ2 – Zobowiązania ogółem bez zobowiązań na
projekty unijne w dochodach ogółem
gdzie:
Do – dochody ogółem,
Zo_UE – zobowiązania według tytułów dłużnych bez zadłużenia na
projekty unijne.
82
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wskaźniki WZ1 oraz WZ2 obrazują poziom zadłużenia, czyli udział
zobowiązań ogółem jednostki samorządu terytorialnego w
dochodach ogółem.
Wskaźnik WZ1 uwzględnia wszystkie zobowiązania jednostek
samorządu terytorialnego, natomiast we wskaźniku WZ2
zobowiązania ogółem są pomniejszone o zobowiązania na
projekty unijne.
Łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec
roku budżetowego nie może przekroczyć 60% wykonanych
dochodów ogółem tej jednostki.
83
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
 Wskaźnik WZ3 – Obciążenie dochodów ogółem obsługą
zadłużenia bez rat kapitałowych na projekty unijne
gdzie:
Do – dochody ogółem,
O – odsetki od zaciągniętych kredytów i pożyczek,
R_UE – spłata rat kapitałowych od zaciągniętych kredytów i
pożyczek bez rat kapitałowych na projekty unijne
84
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wskaźnik WZ3 obrazuje poziom obsługi zadłużenia, czyli udział
wydatków na obsługę zadłużenia obejmujących odsetki i spłaty
rat kapitałowych od zaciągniętych kredytów i pożyczek, wykupu
papierów wartościowych i obligacji samorządowych
w dochodach ogółem. Im większa jest wartość tej relacji tym
większe jest ryzyko wystąpienia niewypłacalności jednostki
samorządu terytorialnego.
85
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Łączna kwota przypadających w danym roku budżetowym spłat
rat kredytów i pożyczek oraz potencjalnych spłat kwot
wynikających z udzielonych przez jednostki samorządu
terytorialnego poręczeń i gwarancji wraz z należnymi w danym
roku odsetkami od tych kredytów i pożyczek oraz należnych
odsetek i dyskonta, a także przypadających w danym roku
budżetowym wykupów papierów wartościowych emitowanych
przez jednostki samorządu terytorialnego, nie może przekroczyć
15% planowanych na dany rok budżetowy dochodów jednostki
samorządu terytorialnego.
86
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Przykład oceny jst. Budżet jst.xlsx
87
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
III. Analiza ekonomiczna
Analiza ekonomiczna: analiza posługującą się wartościami
ekonomicznymi, które odzwierciedlają wartości, jakie
społeczeństwo byłoby gotowe zapłacić za określone dobro lub
usługę. Analiza ekonomiczna wycenia wszystkie czynniki zgodnie z
ich wartością użytkową lub kosztem alternatywnym dla
społeczeństwa. Analiza ekonomiczna jest szczególnym rodzajem
analizy kosztów i korzyści - przeprowadzana jest w drodze
skorygowania wyników analizy finansowej o efekty fiskalne, efekty
zewnętrzne oraz odchylenia cenowe (ceny rozrachunkowe).
88
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Analiza ekonomiczna:
– przeprowadzona z punktu widzenia całego społeczeństwa, a nie
beneficjenta,
– uwzględnia koszty i korzyści zewnętrzne,
– uwzględnia wszelkie zniekształcenia o charakterze np.
podatkowym, które mają wpływ na rzeczywistą efektywność
ekonomiczno-społeczną inwestycji,
– wymagana dla dużych projektów w pełnym zakresie (przeliczenie
na euro), dla mniejszych może mieć charakter analizy jakościowej.
89
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Analiza kosztów i korzyści (ang. Cost-Benefit Analysis - CBA):
schemat analityczny, mający na celu ustalenie, czy lub w jakiej
mierze dany projekt zasługuje na realizację z publicznego lub
społecznego punktu widzenia. Analiza kosztów i korzyści różni się
od zwykłej oceny finansowej tym, że uwzględnia wszystkie zyski
(korzyści) i straty (koszty), niezależnie od tego, kto je ponosi
(również jako Analiza K/K). Analiza K/K przybiera często postać
analizy ekonomicznej, w której koryguje się wyniki analizy
finansowej o efekty fiskalne, efekty zewnętrzne oraz odchylenia
cenowe. Wyniki analizy K/K można wyrazić na wiele sposobów, w
tym w postaci wewnętrznej stopy zwrotu, bieżącej wartości netto
i współczynnika korzyści-koszty.
90
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Efekty zewnętrzne: w analizie projektów efekt zewnętrzny jest to
rezultat projektu odczuwany przez jego otoczenie i stąd nie
uwzględniony w ewaluacji projektu jako takiego. Ogólnie rzecz
biorąc, efekt zewnętrzny występuje wtedy, gdy fakt produkcji lub
konsumpcji dobra lub usługi przez jedną jednostkę gospodarczą
ma bezpośredni wpływ no poziom dobrobytu producentów
lub konsumentów wchodzących w skład innej jednostki. Efekty
zewnętrzne mogą być pozytywne lub negatywne.
91
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Analiza ekonomiczna (projekty „większe” powyżej 1 mln euro)
1. Założenia do analizy ekonomicznej.:
2. Analiza kosztów i korzyści:
- Korekta o efekty fiskalne,
- Rachunek kosztów i korzyści społecznych,
- Odchylenia cenowe,
- Wskaźniki ekonomicznej efektywności projektu,
- Koszty i korzyści projektu o charakterze niefinansowym.
3. Opis i kwantyfikacja efektów społecznych inwestycji.
4. Analiza efektywności kosztowej.
5. Podsumowanie i wnioski z analizy ekonomicznej.
92
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Analiza ekonomiczna (projekty „mniejsze” poniżej 1 mln euro)
1. Założenia do analizy ekonomicznej.
2. Opis i kwantyfikacja efektów społecznych inwestycji – metoda
wielokryterialna.
3. Analiza efektywności kosztowej.
4. Podsumowanie i wnioski z analizy ekonomicznej.
93
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
ANALIZA EKONOMICZNA
1. Korekta o efekty fiskalne
-
wyeliminowanie z przepływów
pieniężnych określonych w ramach
analizy finansowej tych strumieni,
które nie mają odpowiednika w
realnych zasobach (m.in. dotacje,
podatki pośrednie, inne transfery)
2. Rachunek kosztów
i korzyści ekonomicznych
-
identyfikacja i kwantyfikacja efektów
nie uwzględnionych w analizie
finansowej
3. Przekształcenie cen
rynkowych w ceny
ekonomiczne
-
wyeliminowanie zniekształcenia cen
4. Ustalenie wskaźników
efektywności ekonomicznej
projektu
-
ekonomiczna wewnętrzna stopa
zwrotu
z inwestycji (EIRR)
ekonomiczna zaktualizowana wartość
netto inwestycji (ENPV
wskaźnika korzyści do kosztów (B/C)
-
94
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wskaźnik Korzyści/Koszty (B/C)
Bierzemy pod uwagę sumę zdyskontowanych korzyści oraz koszty
(w okresie projekcji) a nie absolutne wartości korzyści.
Bt

t
B
NPV(B t)
(1

r)

 t n0
Ct
C
NPV(Ct)

t
(1

r)
t 0
n
Bt - korzyści w okresie t,
Ct - koszty w okresie t
r - stopa dyskontowa
95
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Dla projektu należy określić następujące ekonomiczne wskaźniki
efektywności:
• Ekonomiczna wartość bieżąca netto (ENPV): powinna być
większa niż zero dla projektu potrzebnego z gospodarczego
punktu widzenia.
• Ekonomiczna stopa zwrotu (ERR): powinna być wyższa niż
społeczna stopa dyskontowa (5,5%).
• Stosunek korzyści do kosztów (B/C): powinien być większy niż 1.
96
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Tabela XI. A) Ekonomiczna analiza kosztów i korzyści Projekt UE [zł] - ENPV i ERR
Lp. Kategoria/Okres projekcji
Przepływy pieniężne netto z
I. analizy finansowej
II. Korekty fiskalne
Rachunek kosztów i korzyści
III. społecznych
1. Korzyści społeczne
wzrost liczby turystów i kuracjuszy
a. w Uzdrowisku
zmniejszenie bezrobocia i wzrost
b. zamożności mieszkańców
2. Koszty społeczne
a.
b.
Ekonomiczne przepływy pieniężne
III. netto
Stopa dyskontowa
Ekonomiczna zaktualizowana
wartość netto (ENPV)
Ekonomiczna wewnętrzna stopa
zwrotu (ERR)
Wskaźnik Korzyści/Koszty z
inwestycji (B/C-C)
97
Rok 2008
Rok 2009
-1 492 634
0
Rok 2010
Rok 2011
-488 739 -4 017 345
0
5 525
…
-179 534
10 008
-306 882
28 648
Rok 2029
Rok 2030
-319 354 2 552 748
30 511
32 494
0
0
894 348
894 348
776 044
776 044
77 235 7 385 755 7 400 126 7 415 431
77 235 7 385 755 7 400 126 7 415 431
0
0
0
0 7 164 667 7 164 667 7 164 667
0
0
894 348
0
776 044
0
-1 492 634
5,5%
54 378 284,61
42,74%
7,880
405 609 -3 235 776
77 235
0
221 088
0
235 459
0
250 764
0
-92 291 7 107 521 7 111 283 10 000 673
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
IV. ANALIZA WRAŻLIWOŚCI I RYZYKA
Analiza wrażliwości: technika analityczna umożliwiająca
systematyczne badanie tego, co dzieje się z wynikami projektu w
sytuacji, kiedy zdarzenia odbiegają od ich wartości szacunkowych
ustalonych no etapie planowania i polega na określeniu wpływu
zmiany pojedynczych zmiennych krytycznych na określoną
procentowo wartość, na wartość finansowych i ekonomicznych
wskaźników efektywności projektu, przy czym istotą analizy
wrażliwości jest, iż zmianie poddawana być powinna tylko jedna
zmienna, podczas gdy inne parametry powinny pozostać
niezmienione.
98
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Analiza ryzyka: badanie prawdopodobieństwa tego, że projekt
wygeneruje określone wyniki, jak również ustalanie najbardziej
prawdopodobnego przedziału odchyleń tych wyników od wartości
reprezentującej najbardziej dokładny ich szacunek. Analiza ryzyka
daje lepszą podstawę do oceny stopnia ryzykowności określonego
projektu indywidualnego lub stosunkowego ryzyka
obciążającego alternatywne projekty niż analiza wrażliwości.
99
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Analiza ryzyka może być przeprowadzona w dwóch
płaszczyznach:
– Analiza ryzyka czynników jakościowych,
– Analiza wrażliwości wskaźników efektywności finansowej
przedsięwzięcia na zmianę kluczowych parametrów ilościowych.
Analizowany poziom odchyleń winien znajdować się w
przedziale +/- 20%, chyba, że uzasadnione będzie dokonanie
analizy w innym przedziale wrażliwości.
Dla projektów „mniejszych” analizę ryzyka można ograniczyć
tylko do parametrów ilościowych.
100
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Do jakościowych czynników ryzyka, które mogą być poddane
analizie, można zaliczyć:
•
•
•
•
101
Ryzyko formalno-instytucjonalne.
Uwarunkowania społeczno-ekonomiczne.
Ryzyko ekologiczne, techniczne i technologiczne.
Ryzyko związane z przygotowaniem i realizacją
przedsięwzięcia.
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Ryzyko/Zmiana parametru
np.
10% wzrost nakładów inwestycyjnych
20% wydłużenie okresu realizacji
projektu
15% wzrost największego kosztu
eksploatacyjnego
Zmiana innych istotnych czynników….
102
Prawdopodobieństwo
Niskie
Średni
Wysokie
Komentarz
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Jakościowa analiza ryzyka trwałości finansowej
Ryzyko/Zmiana
parametru
10% wzrost nakładów
inwestycyjnych
Prawdopodobieństwo
Niskie
Średni
Wysokie
niskie
Komentarz
Należy wskazać, że około 40% wydatków zostanie już poniesione do momentu
złożenia wniosku. Zatem ryzyko wzrostu odnosi się jedynie, do nakładów
planowanych do poniesienia w 2010 r.
Po okresie wzrostu cen materiałów oraz kosztów obserwuje się obecnie
ustabilizowanie sytuacji na rynkach, a nawet ograniczenie dynamiki ich wzrostu. Z
uwagi jednak na dynamicznie zmieniającą się sytuację makroekonomiczną (kryzys
finansowy), a także specyficzne uwarunkowania gospodarcze (planowane
inwestycje infrastrukturalne ze wsparciem środków UE, organizacja „Euro ) trudno
przewidywać jednoznacznie kierunki kształtowania się cen materiałów i usług
budowlanych w najbliższych latach.
Dlatego Wnioskodawca w celu uniknięcia ryzyka wzrostu nakładów podejmie
odpowiednie kroki:
10% wzrost kosztów
operacyjnych
103
niskie
1.
na bieżąco weryfikacji podlegać będzie zakres rzeczowy prac oraz
budżet inwestycji,
2.
prowadzona będzie systematyczna kontrola wykonawstwa
uwzględniająca zakres rzeczowy i finansowy,
3.
zapewniony zostanie odpowiedni nadzór techniczny.
W odniesieniu do większości pozycji kosztów ich poziom uzależniony jest cen, które
warunkuje rynek i zużycia, które wynika ze specyfiki przedsięwzięcia.
Aby zminimalizować to ryzyk Wnioskodawca będzie prowadzić bieżącą kontrolę tej
grupy kosztów oraz opracowana zostanie restrykcyjna polityka zatwierdzania
wydatków do poniesienia jeszcze przed ich fizycznym wystąpieniem.
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wśród czynników ilościowych, których wpływ na wyniki
efektywności finansowej należy poddać analizie ryzyka należy
wymienić:
– jednostkowe ceny za usługę/produkt,
– poziom ceny rozliczeniowej,
– wielkość popytu,
– koszty energii,
– poziom stopy dyskontowej,
– nakłady inwestycyjne,
– zatrudnienie.
104
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wyniki analizy wrażliwości dla wskaźników FNPV [zł]
Zmienna krytyczna
FNPV/C
+20%
105
FNPV/K
-20%
+20%
-20%
1. nakłady inwestycyjne
-7.987.119,63
-6.854.876,99
-3.524.435,99
-3.430.463,55
2. koszty operacyjne
-7.979.250,15
-6.862.504,81
-4.035.701,59
-2.918.956,25
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Wytyczne do analizy wrażliwości i ryzyka:
 Analiza wrażliwości powinna zbadać zmiany sald przepływów
środków pieniężnych spowodowane zmiennością istotnych
parametrów,
 Analiza ryzyka powinna mieć charakter jakościowy, gdzie
ocenia się prawdopodobieństwo faktycznego wystąpienia
danego ryzyka (niskie, średnie, wysokie) i omówić okoliczności,
które sprawią wystąpienie określonej sytuacji.
106
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Ryzyko \ scenariusz makroekonomiczny
10% spadek popytu na usługi w ciągu 2 lat po
zakończeniu realizacji projektu
5% spadek taryf w ciągu 2 lat po zakończeniu
realizacji projektu
20% przekroczenie budżetu inwestycji podczas
wdrażania projektu
10% wzrost najbardziej istotnego kosztu
eksploatacyjnego (np. cen paliwa w przypadku
transportu miejskiego)
Inne istotne czynniki
107
Podst.
Pesymist.
Tabela 17. Analiza wrażliwości trwałości finansowej [zł]
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Analiza wrażliwości trwałości finansowej [zł]
Lp.
1
2
108
Zmienna krytyczna
10% wzrost nakładów
inwestycyjnych:
a)1-wszy rok realizacji
b)2-gi rok realizacji
10% wzrost kosztów
operacyjnych:
a)1-wszy rok eksploatacji
b)2-gi rok eksploatacji
c)3-ci rok eksploatacji
d)4-ty rok eksploatacji
e)5-ty rok eksploatacji
Wariant podstawowy
Wariant
pesymistyczny
3.536
15.345
2.624
-377.779
22.769
27.708
32.781
37.988
43.318
14.802
15.015
15.283
15.591
15.919
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
V. OCENA PROJEKTU – KRYTERIA FINANSOWE
Kryteria oceny formalnej:
1. Luka finansowa - Czy luka projektu została prawidłowo
wyliczona (TAK/NIE)?
109
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
 Kryteria oceny merytorycznej:
1. Sytuacja finansowa Wnioskodawcy - Czy sytuacja finansowa
wnioskodawcy/podmiotu wdrażającego gwarantuje
możliwość realizacji projektu (z uwzględnieniem innych zadań
inwestycyjnych) – w zależności od typu wnioskodawcy i z
uwzględnieniem odpowiednich zapisów ustawowych, np.
ustawy o finansach publicznych?
 TAK/NIE
110
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
Kryteria oceny merytorycznej:
2. Zagrożenia realizacji projektu - Czy zostały opisane
propozycje minimalizacji ryzyka wystąpienia zagrożeń?
 nie zostały opisane, (0)
 zostały opisane, bez podania sposobów gwarantujących
minimalizację zagrożenia, (1)
 zostały opisane i przedstawione sposoby minimalizujące
zagrożenia, (4)
3. Prawidłowość zastosowania metodologii - Czy metodologia
analizy finansowej i/lub ekonomicznej została zastosowana
prawidłowo?
 TAK/NIE
111
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
4. Źródła finansowania projektu – Czy źródła finansowania
projektu dają gwarancję realizacji projektu i w trakcie
realizacji projektu będzie utrzymana płynność finansowa
(nieujemny cash flow)
 TAK/NIE.
5. Założenia do prognoz ekonomicznych i finansowych – Czy
przedstawiono założenia do prognoz ekonomicznych i
finansowych (TAK/NIE):
 nie podano źródła weryfikacji założeń,
 podano źródła weryfikacji założeń.
112
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
6. Efektywność ekonomiczna projektu – Czy wskaźniki
efektywności projektu są na poziomie:
 nie zadowalającym, (0)
 akceptowalnym, (2)
 wyróżniającym, (4)
113
Interpretacja i analiza zapisów studium wykonalności
w kontekście analizy ekonomiczno-finansowej projektu
… dziękuję za uwagę
114
115