Złudzenia Optyczne

Definicja

Złudzenie optyczne - błędna interpretacja obrazu przez mózg pod wpływem kontrastu, cieni, użycia kolorów, które automatycznie wprowadzają mózg w błędny tok myślenia. Złudzenie wynika z mechanizmów działania percepcji, które zazwyczaj pomagają w postrzeganiu. W określonych warunkach jednak mogą powodować pozornie tylko prawdziwe wrażenia.

Przykłady

Złudzenie ściany kawiarni

 Na ilustracji obok wszystkie szare linie są do siebie równoległe. Taki wzór został ułożony z kafelków na ścianie pewnej kawiarni (St Michael's Hill, Bristol, Anglia). Zostało to zauważone i opisane w 1979 przez prof. Richarda L. Gregory i Priscillę Heard.

Siatka Hermana

 Na skrzyżowaniach białych pasów pojawiają się szare kropki. Jest to wynik hamowania obocznego – włókno nerwowe, które przewodzi pobudzenie z obszaru skrzyżowania białych pasków jest hamowane przez cztery sąsiadujące włókna. Tymczasem wszystkie inne hamowane są słabiej – tylko przez dwa.

Kontrast

 Złudzenie to polega na błędnej ocenie środkowego, poziomego pasa. Obserwatorowi wydaje się, że jego barwa zmienia się przeciwnie do barwy tła tj. od jasno-szarego po ciemno-szary. W rzeczywistości oceniany element jest jednolicie szary.

Kontrast Wielkości

 Wielkość sąsiadująca z drugą znacznie od niej większą wydaje nam się mniejsza niż inna, równa jej, ale posiadająca mniejsze wielkości wokół siebie. Złudzenie to ma podłoże psychologiczne. Dodatkowe elementy skłaniają nas do porównywania całych figur i narzucają nam sąd o całych figurach. Zasadzie tej ulegają odcinki prostych, pola okręgów, podstawy prostokątów, kąty.

Złudzenie Zollnera

 Złudzenie to związane jest z oceną wielkości kątów. Na ogół jesteśmy skłonni kąty ostre przeceniać, a kątów rozwartych niedoceniać. Czyli zarówno kąty ostre jak i rozwarte uważamy za bardziej proste, niż są w rzeczywistości.

Figury niemożliwe

 Są to przedstawienia trójwymiarowych figur na płaszczyźnie, które są sprzeczne w swojej przestrzenności, tzn. nie jest możliwe, aby skonstruować ich trójwymiarowe odpowiedniki.

Figury dwuznaczne

 W pewnych przypadkach nasz mózg zmuszony jest do zinterpretowania sceny czy ruchu, którego nie można postrzegać jednoznacznie. Nawet jeśli obraz na siatkówce oka pozostaje niezmienny, po upływie jakiegoś czasu możemy go postrzegać inaczej. Nigdy nie można widzieć dwóch wariantów jednocześnie.

Figury dwuznaczne c.d.

Wirująca tancerka

 Animacja ta stworzona została przez grafika Nobuyuki Kayaharę. Złudzenie to wynika z braku widzialnych wskazówek dot. głębi − np. ręce tancerki mogłyby równie dobrze obracać się przed nią w lewo albo za nią w lewo, a więc ona − zgodnie albo przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, na lewej albo prawej nodze. Gdy tancerka znajduje się bokiem do obserwatora, widzi on zarys jej twarzy i może rozpoznać, czy skierowana jest w lewo czy też w prawo. Niemożliwe jest jednak stwierdzenie, czy następnie obróci się ona twarzą czy też plecami w stronę obserwatora, gdyż jej sylwetka jest zaciemniona. Dlatego też nie wiadomo, czy to jej prawa czy też lewa noga dotyka podłoża.

Dziękujemy

Przygotowali: Tomasz Kacperek Jerzy Pela "Wszystko co widzimy, może być postrzegane w inny sposób. Dlatego pytam siebie; czy wszystko na co patrzymy nie jest iluzją?" - Sandro del Prete