Türkiye Ekonomisinde Ozel Emeklilik Kesimi ve Onemi

Download Report

Transcript Türkiye Ekonomisinde Ozel Emeklilik Kesimi ve Onemi

BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ
11
Kamu Emeklilik Sistemi - Birinci Basamak
Nüfus: 73,7 Mio
Çalışma Yaşındaki
Nüfus: 53 Mio
Sosyal Güvenlik Kurumu 16,2 milyon aktif, 8,8*
milyon pasif üyeye sahiptir ve a/p oranı 1,84’tür.
*Aktif dosya sayısı
10,6
İşgücü: 26 Mio
Çalışan
Nüfus
23 Mio
Aktif
Pasif
5,1
Çalışma Yaşındaki
Nüfus, 2050: 63 Mio
3,4
2,3
1,7
2,06
1,67
1,36
2050 Yılında Toplam
Nüfus: 98 Mio
Kamu Çalışanları
2
Özel Sektör
Serbest Meslek
Sahipleri
2007 EMEKLİLİK REFORMU
65
Emeklilik Yaşı Kademeli Olarak
Yükseltiliyor
Erkek
Karşılama oranı düşürüldü.
Kadın
2010 yılı sosyal güvenlik harcamaları 121,4 milyar TL,
açığı ise 26,7 milyar TL’dir. Merkezi yönetim bütçe
harcamaları 287,6 milyar TL, sosyal güvenlik kurumu
açığının merkezi yönetim bütçesine oranı 19%’dur.
61
60
59
58
Bireylere kapsamlı faydalar ve sürdürebilir bir kamu
emeklilik sistemi sağlamak açısından tamamlayıcı bir
emeklilik sistemine ihtiyaç vardır.
2007
Kaynak: Tuik, Sosyal Güvenlik Kurumu
2036
2048
2
Dengeli Emeklilik Sistemi Nedir?
Dengeli Emeklilik Sistemi
Maaş
3.
Üçüncü Basamak
(Gönüllü, BES)
3.
2.
İkinci basamak
(Mesleki)
1.
1.
Birinci Basamak (Kamu)
Mevcut Yaşam
Standartlarının
Korunması
Asgari Geçim
Emekli Maaşı
 Birinci basamak kamu emeklilik sistemi, geçinebilmek için gerekli asgari seviyede güvenlik
sunmaktadır. Ancak ikinci ve üçüncü basamak, zorunlu ve gönüllü özel emeklilik sistemleri
yardımıyla kişiler, mevcut yaşam standartlarını emekli olduklarında da koruyabilmektedirler.
 Dengeli bir emeklilik sistemi için her üç basamağın da birbirini tamamlaması gerekmektedir.
3
Dengeli Emeklilik Sistemlerinin Büyüklükleri
%129,8
140%
%118,3
120%
OECD Ülkelerinde Toplam Emeklilik
Fonlarının GSMH’ye Oranı – 2009
100%
%82,3
80%
%67,8
60%
%44,1
40%
20%
%13,5%13,4%13,1%11,8
%8,1 %7,5 %5,2
%4,9 %4,6 %4,1 %2,3 %2,2 %2,2
or
e
K
T
ür
ki
ük
se ye
m
b
ur
g
al
ya
L
%67,8
Bireysel Emeklilik
Mesleki Emeklilik
%7,5
%0,1
%0,0
%1,2
%0,3
Yeni Zelanda
%4,3
%13,4
%10,9
ABD
Meksika
%13,1
%13,1
Polonya
%4,6
%6,3
Portekiz
%0,0
%0,3
İtalya
Türkiye
%0,9
%3,8
Macaristan
%1,3
Çek Cumhuriyeti
o
P
Bireysel ve Mesleki Emeklilik
Fonlarının GSMH’ye Oranı
Kaynak: OECD Raporu
İt
z
ac
er
is
Y
en
ta
n
iZ
el
an
d
a
İs
pa
n
ya
M
ek
si
ka
A
lm
an
ya
A
Ç
v
ek
us
t
C
um u ry
a
h
ur
iy
et
i
M
rt
ek
i
ny
a
a
o
lo
nd
P
B
D
İr
la
A
nd
vu a
st
ra
ly
a
İz
la
A
H
ol
la
n
da
0%
4
Bireysel Emeklilik Sisteminin Kuruluşu
Bakanlar Kurulu’nca T.B.M.M’
ye sunulan "Bireysel Emeklilik
Tasarruf ve Yatırım Sistemi
Kanunu Tasarısı" ile
vatandaşların emekliliğe
yönelik gönüllü tasarruflarını
düzenleyen bireysel emeklilik
hesaplarına dayalı fonlu bir
sistem oluşturulması
amaçlanmıştır.
16 Mayıs 2000
Sosyal Güvenlik
Reformunun bir
parçası olarak TBMM
tarafından kabul
edilmiştir.
28 Mart 2001
Kanun,
yürürlüğe
girmiştir.
7 Nisan 2001
7 Ekim 2001
Satışa
başlanmıştır.
27 Ekim 2003
24366 sayılı
Resmi Gazete’de
yayımlanmıştır.
5
Bireysel Emeklilik Sistemi
Emekliliğe hak kazanmak için
56 yaş ve 10 yıl katkı payı
ödeme koşulları mevcuttur.
3. basamak belirlenmiş katkı esasına
dayanan gönüllü bir sistemdir.
Sağlam mevzuat ve
düzenleme yapısı vardır.
Emeklilik şirketleri için ağır
lisans ve sermaye yeterlilik
koşulları mevcuttur.
Emeklilerin önünde 3 seçenek
vardır:
Toplu para, programlı geri ödeme
ve yıllık gelir sigortası.
Hak ediş kanunuyla birlikte (azami
5 yıl) işveren katkılı planlarda hızlı
bir ivme beklenmektedir.
Denetim Mekanizmaları
Emeklilik Gözetim Merkezi
Hazine
Takasbank
Portföy Yönetim Şirketi
Garanti Portföy
Takasbank nezdinde tutulan
bireysel emeklilik hesapları
emeklilik şirketi tarafından verilecek
olan şifre ile Takasbank’tan veya
yine emeklilik şirketinden alınacak
şifre ile şirketin WEB sitesi, çağrı
merkezinden takip edilebilir.
Sermaye Piyasası Kurulu
6
Bireysel Emekliliğe Girmek İçin 10 İyi
Neden
Rahat Bir Emeklilik
Profesyonel Fon Yönetimi
Güven
Lisanslı Aracılardan Hizmet
Şeffaflık
Ödemeye Ara Verme Hakkı
Vergi Avantajı
İşveren Grup Emeklilik
Sözleşmeleri
Kontrol
Esneklik
7
Bireysel Emeklilik Sistemi- Vergi Avantajı
Ücretli çalışanlar için aylık
maaşlarının %10’una, serbest
meslek sahipleri için yıllık
gelirlerinin %10’una kadar olan
kısmı için vergi avantajı bulunuyor.
Ayda 100 TL katkı payı yatıran 25 yaşındaki
bir katılımcı için
Vergi
Dilimi
Vergi Stopajları
Sonrası Toplam
Ödeme
%15
31.620 TL
%20
29.760 TL
%27
27.156 TL
%35
24.180 TL
Emeklilikte
Ulaşılan
Birikim
Tutarı
147.302 TL
8
Bireysel Emeklilikte Katılımcının Hakları
Katkı payı ödemelerine ara verebilir.
Katkı payı ödemelerinin hangi fonlarda yatırıma yönlendirileceğine karar verebilir.
Yılda 6 kez değişiklik yapılabilir.
Sistemden istediği zaman birikimlerini alarak ayrılabilir.
İsterse emekliliğe hak kazandığında biriktirmeye devam edebilir.
Mevcut emeklilik planını değiştirebilir. Yılda 4 kez plan değişikliği yapılabilir.
Sözleşme yürürlük tarihinden itibaren 1 yıl sonra mevcut birikimlerini başka bir
emeklilik şirketine aktarabilir.
Sözleşme yürürlüğe girmeden cayma hakkı vardır. Giriş aidatı hariç tüm ödemeler
iade edilir.
Aynı şirkette bulunan hesaplar/sözleşmeler istenilen zamanda ve herhangi bir sınıra
tabi olmadan birleştirilebilir.
Katılımcının sistemde bulunduğu ay sayısı ile haciz, rehin veya iflas
tarihinde geçerli brüt asgari ücret tutarının çarpımına karşılık gelen birikim
tutarının üzerindeki tutar nafaka borcu alacaklılarının hakkı saklı kalmak
kaydıyla haczedilemez, rehnedilemez ve iflas masasına dahil edilemez.
9
Bireysel Emeklilik Sisteminde Kesintiler
Giriş Aidatı
 En çok brüt asgari ücret tutarının yarısı kadar
 Yeni bir bireysel emeklilik hesabı açıldığında
 Sadece 1 kez ödenir.
 En çok 5 yıl ertelenebilir.
Yönetim Gideri Kesintisi
Ödenen katkı payının en fazla %8’ine kadar
Fon İşletim Gideri Kesintisi
Fon varlıklarının günlük yüzbinde onuna kadar
10
Yedinci Yılında Katılımcı Sayısı 2 Milyonu Aştı
Katılımcı Sayısı (000)
2.281
2.415
Bireysel Emeklilik
Şirketleri
1.988
1.745
1.458
13
1.074
+
673
314
Emeklilik
Fonu Sayısı
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Fon Büyüklüğü (Milyon TL)
12.011
2011
12.912
138
9.097
6.373
Aracı Sayısı
4.571
2.820
300
2004
1.225
2005
17.227
2006
2007
Kaynak: Emeklilik Gözetim Merkezi, 22 Nisan 2011
2008
2009
2010
2011
11
Gelecek Grup ve İşveren Katkılı Planlarda
Yatırıma Yönlendirilen Tutar (Milyon TL)
Bireyesel
Plan
%77
İşveren
Katkılı
Plan
%4
Kaynak: Emeklilik Gözetim Merkezi, 24 Aralık 2010 itibarıyla
Gruba
Bağlı
Bireysel
Plan
%19
12
Emeklilik Sektör Verileri
Katılımcıların Yaş
Dağılımı
% 37,92
% 32,99
% 19,13
% 6,07
% 3,89
<25
25 - 34
35 - 44
56 üzeri
45 - 55
%32,8
En fazla katılımcı sayısına
sahip 10 il
%9,7
%8,2
Kaynak: Emeklilik Gözetim Merkezi, 15 Nisan 2011 itibarı ile
yd
ın
%1,5
A
l
%2,1
İç
e
uğ
la
%2,2
M
oc
ae
li
%2,6
K
da
na
%2,9
A
ur
sa
%3,8
B
ly
a
A
nt
a
ir
İz
m
nk
ar
a
A
İs
t
an
bu
l
%4,4
13
2020 Yılında Bireysel Emeklilik Sektörü
5 Milyon Katılımcı, 120 Milyar TL Fon
III. Basamak:
Çalışan:
2020 Yılında Nüfus:
80 Milyon
120
2020 Yılında
Tahmini Katılımcı
Sayısı (Milyon)
5
28 Mio
18-56 Yaş Grubu: 45 Mio
Toplam Nüfus:
2020 Yılında Emeklilik
Fon Büyüklüğü
(Milyar TL)
5 Mio
2020 Yılında GSMH
(Trilyon TL)
Emeklilik Fonu /
GSMH
2,4
%5
80 Mio
Mevcut varsayımlarla ilerlendiğinde, 2020 yılında üçüncü basamak BES sistemi, GSMH’nin %5’ine ulaşacak.
Bu tarihte toplam çalışan sayısı ise 28 milyona, 18-56 yaş grubunda olan kitle 45 milyon seviyesine
ulaşacaktır.
Mevcut sistemi büyütmek veya faydalanan kesimi artırabilmek için:
 Emeklilik fonlarının çeşitlendirilmesi (Önemli adımlar atıldı.)
 Vergi teşviklerinin yaygınlaştırılması ve kolaylaştırılması (İlerleme beklenmektedir.)
14
TEŞEKKÜRLER
15
15/114