Transcript WOJEWÓDZKI PROGRAM NA RZECZ OSÓB STARSZYCH

WOJEWÓDZKI PROGRAM
NA RZECZ OSÓB STARSZYCH
NA LATA 2009-2013
POGODNA I BEZPIECZNA JESIEŃ ŻYCIA
NA WARMII I MAZURACH
przyjęty przez Zarząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego
Uchwałą Nr 1/2/09/III z dnia 6 stycznia 2009r.
FEDERACJA ORGANIZACJI SOCJALNYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO FOSa
URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W OLSZTYNIE
Olsztyn, 3 października 2011 r.
1
Wizja Programu:
„Człowiek starszy żyje w godnych warunkach,
pozbawionych barier, jest darzony
powszechnym szacunkiem, samodzielnie
funkcjonuje, czuje się bezpieczniejszy,
zdrowszy, jest bardziej zadowolony, świadomy,
lepiej porusza się w otoczeniu, bierze aktywny
udział w życiu publicznym, realizuje swoje
zainteresowania, ma możliwość wykorzystania
swojej wiedzy, doświadczenia i potencjału”
2
Misja Programu:
„Poprawa jakości życia i funkcjonowania
osób starszych oraz kształtowanie
pozytywnego obrazu w świadomości
społecznej, współpraca
międzypokoleniowa i rzecznictwo
interesów”
3
Monitoring wdrażania Programu
w latach 2009-2010
4
Odpowiedzialni za monitorowanie poszczególnych obszarów
Obszar I
Zdrowie, profilaktyka, służba zdrowia
Obszar II
System wsparcia – infrastruktura
i usługi socjalne
Regionalny Ośrodek
Polityki Społecznej
Departament Zdrowia
Obszar III
Aktywność, zainteresowania i potrzeby
duchowe osób starszych
Cel 1,3,5
Federacja FOSa
Cel 2
Wojewódzki Urząd Pracy
Cel 4
Biuro ds. Współpracy z Organizacjami
Pozarządowymi
Obszar IV
Wizerunek osoby starszej w społeczeństwie
Federacja FOSa
5
Obszar I
Zdrowie, profilaktyka, służba zdrowia
Cel strategiczny: Poprawa stanu zdrowia
osób starszych
6
Cel szczegółowy 1: Ułatwienie osobom starszym
dostępu do opieki
medycznej



W województwie warmińsko-mazurskim funkcjonują
2 poradnie geriatryczne: w Olsztynie i w Nidzicy.
W Warmińsko-Mazurskiej Okręgowej Izbie Lekarskiej
w Olsztynie, zarejestrowanych jest 4 lekarzy geriatrów.
W Okręgowych Izbach Pielęgniarek i Położnych
w Olsztynie i w Elblągu zarejestrowanych jest:
 1.310 pielęgniarek posiadających ukończone kursy
kwalifikacyjne niezbędne do opieki i pielęgnacji osób
starszych,
 37 pielęgniarek posiadających ukończone
7
specjalizacje w zakresie opieki nad osobami starszymi.
Cel szczegółowy 1: Ułatwienie osobom starszym
dostępu do opieki medycznej
c.d.




W latach 2009-2010 świadczeniami pielęgnacyjnymi i opiekuńczymi objętych
było 4.865 osób, opieką paliatywną i hospicyjną objętych było 6.870 osób.
W 2010 r. w 8 powiatach powstały nowe zakłady świadczące domowe usługi
pielęgnacyjne i opiekuńcze (bartoszycki, elbląski, giżycki, gołdapski, kętrzyński,
nowomiejski, olsztyński, szczycieński).
Wzrosła liczba miejsc udzielania świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych
oraz opieki paliatywno-hospicyjnej - z 99 w roku 2009 do 106 w roku 2010.
W roku 2010 zanotowano wzrost o 15 łóżek długoterminowych, w stosunku do
roku 2009 tj.:
•
549 łóżek w 2009 roku,
•
564 łóżka w 2010 roku.
8
Cel szczegółowy 2: Poprawa jakości opieki i usług
medycznych
latach 2009-2010 przeprowadzono 27 szkoleń, m.in. z zakresu
opieki długoterminowej, leczenia ran przewlekłych, choroby
Alzhaimera, choroby Parkinsona. Ogółem w szkoleniach uczestniczyło
ok. 250 osób.
W
Około 50% pacjentów korzystających z usług rehabilitacji
leczniczej to pacjenci powyżej 50 roku życia. W latach 2009-2010
z rehabilitacji leczniczej skorzystało łącznie 176.362 pacjentów, w tym
100.223 osoby to pacjenci powyżej 50 roku życia.
9
Cel szczegółowy 3: Zwiększenie świadomości i wiedzy na
temat starzenia i schorzeń wieku starszego



Prowadzono działania edukacyjno-informacyjne,
bezpłatne badania, akcje edukacyjno- profilaktyczne,
wykłady dotyczące programów profilaktyki raka piersi
i raka szyjki macicy.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Olsztynie z okazji
Dnia Seniora zorganizował Dzień Otwarty, podczas
którego informowano o programach profilaktycznych.
Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Olsztynie
opracowała Model Opieki Długoterminowej w Polsce we
współpracy z Konsultantem Krajowym w Dziedzinie
10
Pielęgniarstwa Przewlekle Chorych i Niepełnosprawnych.
Obszar II
System wsparcia – infrastruktura i usługi
socjalne
Cel strategiczny: Zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego,
wyrównywanie szans i przeciwdziałanie wykluczeniu
społecznemu osób starszych
11
Cel szczegółowy 1: Wsparcie osób starszych funkcjonujących
samodzielnie w swoim środowisku


W monitorowanym okresie 35 ośrodków pomocy społecznej stwierdziło podwyższenie
poziomu świadczonych usług opiekuńczych.
W 27 gminach naszego województwa funkcjonuje instytucja dobrego sąsiada.

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Olsztynie, od 2009 roku wdraża pomysł „opiekunki
sąsiedzkiej”:







w 2009 roku – 13 opiekunek świadczyło tego typu usługi,
w 2010 – 15 opiekunek,
w pierwszej połowie 2011 roku – 12 opiekunek.
Wzrosła liczba środowiskowych domów samopomocy, z 42 w roku 2009 do
46 w roku 2010. Nie zmieniła się liczba 22 dziennych domów pomocy.
Wzrosła liczba miejsc oferowanych przez dzienne domy pomocy i środowiskowe domy
samopomocy – z 2.703 miejsc w 2009 r. do 2.960 miejsc w roku 2010.
Wszystkie ośrodki pomocy społecznej w latach 2009-2010 udzielały pomocy finansowej i
rzeczowej osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, w tym osobom
starszym.
Bardzo wiele ośrodków udzielało pomocy w oparciu o wieloletni Rządowy program
„Pomoc państwa w zakresie dożywiania” oraz Europejski Program Pomocy
Żywnościowej PEAD.
12
Cel szczegółowy 2: Rozwój systemu opieki nad osobami
starszymi nie mogącymi funkcjonować
w swoim środowisku





W województwie warmińsko-mazurskim funkcjonuje 41 domów pomocy
społecznej, w tym 36 domów, w których mogą być umieszczane osoby starsze.
W roku 2009 powstały pierwsze 3 rodzinne domy pomocy (dwa w Olsztynie
i jeden w Nowym Kawkowie), w roku 2010 powstał kolejny dom w Reszkach
k/Ostródy.
W województwie warmińsko-mazurskim funkcjonuje 7 placówek zapewniających
całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom
w podeszłym wieku, prowadzonych na podstawie przepisów o działalności
gospodarczej w: Olsztynie, Marcinkowie gm. Purda, Waplewie, dwie w Morągu,
Lidzbarku Warmińskim, Ulesiu.
Wzrosła liczba miejsc w w/w placówkach wsparcia całodobowego –
z 6850 miejsc w roku 2009 do 6951miejsc w roku 2010.
Prowadzone są działania wspierające i promujące tworzenie rodzinnych,
niepublicznych oraz prywatnych domów pomocy społecznej dla osób starszych.
13
Cel szczegółowy 3: Zapewnienie odpowiedniego poziomu usług
socjalnych

W latach 2009 -2010:
- 929 pracowników 124 jednostek organizacyjnych
pomocy i integracji społecznej (ops, pcpr, dps, śds),
podniosło kwalifikacje zawodowe w zakresie potrzeb
osób starszych.
14
Cel szczegółowy 3: Zapewnienie odpowiedniego poziomu usług
socjalnych
c.d.
Promocja dobrych praktyk






W roku 2008 kapituła Konkursu Godni Naśladowania wprowadziła do kategorii
konkursowych, kategorię na najlepszą inicjatywę na rzecz osób starszych.
Od 2009 r. województwo warmińsko-mazurskie aktywnie uczestniczy w Ogólnopolskiej
Kampanii na rzecz Przeciwdziałania Przemocy wobec Osób Starszych
i Niepełnosprawnych.
W kwietniu 2009 roku Wojewódzki program na rzecz osób starszych prezentowany był
w Senacie RP podczas debaty dotyczącej problematyki osób starszych.
W roku 2009, XI Warmińsko-Mazurskie Dni Rodziny przebiegały pod hasłem „Człowiek
starszy we współczesnej rodzinie i społeczeństwie”.
W 2010 roku powstały cztery lokalne programy na rzecz osób starszych tj. dla: Olsztyna,
Elbląga, Nowego Miasta Lubawskiego oraz Działdowa.
W październiku każdego roku obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Seniora.
15
Cel szczegółowy 4: Stworzenie systemu diagnozowania
i monitorowania potrzeb osób starszych

Uchwałą Nr 8/139/10/III Zarządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia
15 lutego 2010 r. powołano Zespół ds. diagnozowania potrzeb osób starszych
i monitorowania Wojewódzkiego programu na rzecz osób starszych na lata 20092013 „Pogodna i bezpieczna jesień życia na Warmii i Mazurach”. W skład Zespołu
wchodzi 16 osób z różnych placówek, podmiotów i instytucji.
Badania o charakterze regionalnym:



„Osoby starsze w województwie warmińsko-mazurskim” sporządzone w 2006
roku przez Warmińsko-Mazurskie Biuro Planowania Przestrzennego.
„Diagnoza sytuacji ludzi starszych w województwie warmińsko-mazurskim na
przełomie 2007/2008 roku” - opracowane przez Zespół z Katedry Pedagogiki
Społecznej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie pod kierunkiem
prof. UWM dr hab. Ewy Kantowicz.
„Instytucje wobec potrzeb ludzi starszych w województwie warmińsko-mazurskim” –
badanie przeprowadzone w 2010 roku przez Obserwatorium Integracji Społecznej
przy ROPS w Olsztynie.
16
Cel szczegółowy 5: Rozwój systemu informacji, poradnictwa
i doradztwa

W województwie warmińsko-mazurskim w latach 2009-2010 funkcjonowały cztery
podmioty zbliżone charakterem działania do Lokalnych Centrów Informacji i
Doradztwa dla Osób Starszych, były to:
•
•
•
•


Punkt Informacji dla Seniorów – który prowadzi swoją działalność w Dziennym
Domu Pomocy dla Osób Niepełnosprawnych przy ul. Emilii Plater 13 w Olsztynie.
Dzienny Dom Pomocy, funkcjonujący w strukturach Miejskiego Ośrodka Pomocy
Społecznej w Lidzbarku Warmińskim przy ul. Góreckiego 7.
Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ornecie, przy ul. 1-go Maja 6.
Ośrodek Wsparcia, przy ul. 24 Stycznia 9, utworzony w wyniku wdrażania PIS
PPWOW, funkcjonujący w strukturach Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w
Rozogach.
W monitorowanym okresie nie powstało w województwie warmińsko-mazurskim
regionalne centrum informacji i doradztwa dla osób starszych, ich rodzin
i opiekunów.
Od 2010 roku prowadzi działalność Rzecznik Praw Osób Starszych i jego
zastępca.
17
Cel szczegółowy 6: Zwiększenie roli organizacji pozarządowych
w realizacji usług z zakresu pomocy społecznej
W latach 2009-2010:
 41 jednostek organizacyjnych pomocy i integracji społecznej (ops,
pcpr, dps, śds) zorganizowało szkolenia/seminaria dla swoich
pracowników oraz dla przedstawicieli organizacji pozarządowych
w zakresie przygotowanie do realizacji usług na rzecz osób starszych.
 W powyższych szkoleniach udział wzięło:
 1.534 pracowników instytucji pomocy społecznej,
 251 przedstawicieli organizacji pozarządowych.
W monitorowanym okresie :
 51 gmin i 13 powiatów zleciło organizacjom pozarządowym
realizację 117 zadań na rzecz osób starszych.
 Łącznie wsparciem objęto 10.816 osób starszych
 Z budżetów gmin i powiatów przekazano dofinansowanie w łącznej
18
wysokości 14.236.475 zł
Obszar III
Aktywność, zainteresowania i potrzeby duchowe
osób starszych
Cel strategiczny: Pełnoprawny, aktywny udział osób
starszych w życiu społecznym,
gospodarczym i politycznym
19
Cel szczegółowy 1: Podniesienie aktywności osób
starszych i działających na ich rzecz
organizacji


Najpopularniejsze są Uniwersytety Trzeciego Wieku, w roku 2010
w województwie warmińsko-mazurskim działało 18 UTW.
od 1 września 2009 r. do 31 sierpnia 2010 r. Federacja FOSa
realizowała projekt Akademia III Wieku Warmii i Mazur,
w ramach którego utworzono Szkołę Animatorów Społecznych
pracujących w środowisku osób starszych. W szkoleniach wzięło
udział 16 animatorów - liderów, przedstawicieli organizacji
pozarządowych i innych instytucji, pracujących
w środowisku osób starszych.

3 października 2009 r. podczas II Wojewódzkiej Konferencji
z Okazji Międzynarodowego Dnia Seniora miało miejsce
ukonstytuowanie się Sieci na Rzecz Seniorów Warmii i Mazur.
Deklarację przystąpienia do Sieci w tym dniu podpisało ponad 20
20 podmiotów, zarówno organizacji socjalnych, jak i instytucji.
Cel szczegółowy 1: Podniesienie aktywności osób starszych
i działających na ich rzecz organizacji
Poakcesyjny Program Wsparcia Obszarów Wiejskich
Program Integracji Społecznej
Łącznie usługami dla osób starszych objęto 4.908 osób,
na realizację zadań na rzecz osób starszych przeznaczono ok. 1.300.000 zł
Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013
Priorytet VII Promocja Integracji Społecznej

W latach 2009-2010 w niżej wymienionych Działaniach powyższego programu
uczestniczyło łącznie 1.961 osób starszych, w tym:
 Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji – 964 osoby
 Działanie 7.2 Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii
społecznej – 395 osób
 Działanie 7.3 Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji – 602 osoby.
21
Cel szczegółowy 2: Zwiększenie aktywności zawodowej osób 50+
 W latach 2009-2010 z usług poradnictwa zawodowego skorzystało łącznie 18.348 osób
bezrobotnych powyżej 45 roku życia. Wskutek działalności poradniczej zatrudnienie
podjęło łącznie 1.511 osób po 45 roku życia
Strategia Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w Województwie WarmińskoMazurskim do 2020 roku, w jednym ze swoich priorytetów zakłada działania na rzecz
wzrostu aktywności zawodowej i edukacyjnej bezrobotnych 45/50+.
 Grupę osób 45/50+ potraktowano jako priorytetową w działaniach aktywizacyjnych
w corocznie opracowywanym Regionalnym Planie Działań na rzecz Zatrudnienia
w Województwie Warmińsko-Mazurskim.
 Powiatowe urzędy pracy wykorzystały środki z rezerwy Funduszu Pracy na realizację
programu aktywizacji zawodowej osób 45/50+ pozyskując dodatkowo na ten cel:
 w 2009 roku – 7.108.000 tys. zł, aktywizując 1.363 osoby
 w 2010 roku – 5.670.000 zł, aktywizując 1.163 osoby.
22
Cel szczegółowy 3: Wzmocnienie integracji międzypokoleniowej



W ramach realizacji Akademii III wieku realizowane były
międzypokoleniowe działania zaplanowane przez osoby starsze
w ich społecznościach lokalnych (np. festyny, spotkania, warsztaty
filmowe).
XI Warmińsko-Mazurskie Dni Rodziny, w roku 2009 r.
przebiegały pod hasłem „Człowiek starszy we współczesnej
rodzinie i społeczeństwie”.
Organizowane są uroczyste obchody Międzynarodowego Dnia
Seniora, Dnia Babci, Dnia Dziadka.
23
Cel szczegółowy 4: Rozwój wolontariatu 50+

W latach 2009-2010 przeprowadzono następujące kampanie medialne i akcje
społeczne promujące wolontariat osób starszych:

„Lubię pomagać”

„Hospicjum to też życie”

„Pomarańczowa Rewolucja”
Ponadto:



Ideę wolontariatu 50 + w sposób innowacyjny promowała Federacja FOSa,
poprzez realizację projektu polegającego na wymianie wolontariuszy 50+
z Polski i Holandii.
Hospicjum Domowe im. Św. Wojciecha w Mrągowie cyklicznie szkoliło
wolontariuszy hospicyjnych sprawujących opiekę w domu chorego oraz
systematycznie pozyskiwało wolontariuszy hospicyjnych działających na
rzecz osób z chorobą nowotworową.
W województwie warmińsko-mazurskim działalność prowadzą 22 Centra
Wolontariatu.
24
Cel szczegółowy 5: Zaspokajanie potrzeb duchowych i religijnych
osób starszych
Federacja FOSa we współpracy z Miastem Ełk oraz Caritas Diecezji Ełckiej
zorganizowała w dniu 8 maja 2010 r. w Ełku - I Ekumeniczne Spotkania
Środowisk Osób Starszych - wzięło w nich udział ok. 300 osób.
Podczas spotkań odbyły się liczne występy artystyczne, kucharskie, różnego
rodzaju warsztaty oraz wspólny wieczór taneczny.
25
Obszar IV
Wizerunek osoby starszej w społeczeństwie
Cel strategiczny: Poprawa wizerunku osób
starszych w społecznościach
lokalnych
26
Cel szczegółowy 1: Podniesienie poziomu wiedzy na temat osób
starszych
 Wydawano artykuły i dodatki publikowane w mediach lokalnych i regionalnych.
 Federacja FOSa:
• rozpoczęła systematyczne wydawanie pisma Generacja,
• stworzyła dwie produkcje filmowe poświęcone tematyce osób starszych,
• zamieszczała publikacje na stronach www, kolportowała ulotki.
 Fundacja Elbląg –przeprowadziła kampanię pod hasłem „Zawsze jest czas na pasje”.
 Gazeta Olsztyńska - od września 2011 r. zaplanowała comiesięczne wydawanie
dodatku „Aktywnie po 50-tce”.
27
Cel szczegółowy 2: Ograniczenie przejawów dyskryminacji
osób starszych
Rzecznicy podejmowali interwencję w sprawach kolejek na
operację zaćmy, utworzenia poradni geriatrycznej, uwzględnienia
problematyki osób starszych w przygotowywanej tzw. ustawie
antydyskryminacyjnej.
28
Cel szczegółowy 3: Promocja aktywności osób starszych
Statuetkę Godni Naśladowania:



W 2009 r. przyznano Stowarzyszeniu Opieki PaliatywnoHospicyjnej i Długotrwale Unieruchomionych – „Pomocna Dłoń"
z Braniewa za inicjatywę „Uniwersytet III Wieku".
W 2010 r. otrzymało Stowarzyszenie „Kolonia nad Szkwą”
z Kolonii za projekt „Most międzypokoleniowy nad rzeką
Szkwą”.
Zespoły seniorskie zapraszane są na liczne festyny, konferencje,
spotkania okolicznościowe, na których prezentują swoje występy
taneczne, wokalne itp.
29
Cel szczegółowy 4: Zwiększenie zainteresowania mediów tematyką
osób starszych


W wymiarze regionalnym działania z tego zakresu podejmuje m.in.
Federacja FOSa. W celu promocji działań Rzecznika Praw Osób
Starszych i jego zastępcy, w sierpniu 2010 r. w Olsztynie i Elblągu
zorganizowano 2 konferencje prasowe.
Rzecznik Praw Osób Starszych i jego zastępca udzielili wywiadów
dla takich mediów jak: TVP Olsztyn, Radio Olsztyn, Radio Planeta,
Olsztyn 24, Gazeta Olsztyńska, Dziennik Elbląski, Gazeta Wyborcza
Olsztyn.
30
Cel szczegółowy 5: Rzecznictwo interesów osób starszych


Powstały cztery lokalne programy na rzecz osób starszych w:
Olsztynie, Elblągu, Nowym Mieście Lubawskim oraz Działdowie.
Federacja FOSa w styczniu 2010 r. powołała Rzecznika Praw Osób
Starszych Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz jego
zastępcę.


Rzecznik oraz jego zastępca przyjęli w sumie kilkudziesięciu
interesantów w sprawach mieszkaniowych (eksmisje, zakłócanie
spokoju), zdrowia i opieki społecznej (kolejek w szpitalach, dostępu do
zabiegów rehabilitacyjnych), problemów prawnych.
W dniu 15 maja 2010 r. Rzecznik Praw Osób Starszych wystosował apel
do senatorów z województwa warmińsko-mazurskiego o uwzględnienie
problematyki osób starszych w przygotowywanej tzw. ustawie
31
antydyskryminacyjnej.
WOJEWÓDZKI PROGRAM
NA RZECZ OSÓB STARSZYCH NA LATA 2009-2013
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Wiesława Przybysz
Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej
Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Warmińsko-Mazurskiego
w Olsztynie
32