Elementy oceniania kształtującego
Download
Report
Transcript Elementy oceniania kształtującego
Elementy oceniania
kształtującego na
lekcjach historii
Wiosenne Spotkania Metodyczne, Wodzisław Śl. 7 kwietnia
2014 r.
Marcin Kopczyński, doradca metodyczny historii i wos
Elementy oceniania kształtującego
Cel szkolenia:
charakterystyka oceniania kształtującego
usprawnienie oceniania poprzez
stosowanie elementów oceniania
kształtującego w procesie dydaktycznym
Elementy oceniania kształtującego
Ocenianie kształtujące:
służy poprawie procesu kształcenia poprzez
przekazanie informacji zwrotnej, która
pomaga uczniowi uczyć się
to nowa koncepcja, ale bazująca na elementach
stosowanych w tradycyjnych modelach
oceniania (ocenianie to proces, ocenianie to
informacja zwrotna pomagająca uczniowi
samodzielnie planować swój rozwój)
Różnice między ocenianiem
kształtującym, a ocenianiem sumującym:
Wskazuje, czego uczeń
nie umie
Ustala poziom wiedzy –
ndst
Nie przewiduje ocen
(jedynie informację
zwrotną)
Polega na stosowaniu
ocen (ocena wyrażona
stopniem)
Jest procesem ciągłym
Służy podsumowaniu
procesu
Informuje, gdzie
aktualnie uczeń się
znajduje
Mówi o przeszłych
osiągnięciach
Elementy oceniania kształtującego
Ocenianie kształtujące, a polski system oświaty:
-
przepisy wymagają od nauczyciela wystawiania ocen
-
O. K. rozmija się ze specyfiką egzaminów zewnętrznych,
których celem jest podsumowanie procesu nauczania
-
ocenianie kształtujące nie zakłada likwidacji oceny
sumującej
-
obowiązkiem nauczyciela jest szukanie optymalnych
rozwiązań w zakresie oceniania wewnątrzszkolnego (prawo
oświatowe daje możliwość wykorzystywania elementów
oceniania kształtującego)
Elementy oceniania kształtującego
Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem?
Elementy oceniania kształtującego
Wybrane elementy oceniania
kształtującego
Elementy oceniania kształtującego
Atmosfera sprzyjająca uczeniu się, to taka, w której:
-
docenia się starania ucznia, a nie rezultat jego pracy
-
nauczyciel jest sojusznikiem, a nie wrogiem
-
nie chodzi o przyłapanie ucznia na niewiedzy, lecz
przekazaniu mu informacji o tym, co osiągnął i nad
czym musi popracować
- uczniowie nie rywalizują ze sobą
Elementy oceniania kształtującego
Cele lekcji to nic innego jak pytania: dlaczego
tego uczę, co chcę osiągnąć i po co?
-
ustalenie celu lekcji i przekazanie go uczniowi podnosi
efektywność nauczania (uczeń wie, co ważne, bierze
współodpowiedzialność, wie, na czym się skupić)
-
cel to nie charakterystyka danej partii materiału (temat), lecz
określone wiadomości i umiejętności (efekt)
-
warto wskazać związek danej wiedzy z rzeczywistością, jej
praktyczne zastosowanie
-
zaleca się formułować cel lekcji językiem ucznia
Elementy oceniania kształtującego
Przykład:
Temat: Kryzys demokracji w Europie Zachodniej.
Cel: Uczeń charakteryzuje okoliczności dojścia do władzy Hitlera i
Mussoliniego.
Cel dla ucznia: Po lekcji będziesz wiedział, w jaki sposób Mussolini i
Hitler przejęli rządy w swoich państwach.
Temat: Polacy wobec zaborców w drugiej połowie XIX w.
Cel: Uczeń ocenia polityczne koncepcje nurtu insurekcyjnego oraz
nurtu realizmu politycznego w XIX w.
Cel dla ucznia: Po lekcji będziesz potrafił wyrazić opinię, jaka taktyka
mogła przynieść Polakom więcej korzyści: zbrojne powstania przeciwko
zaborcom, czy współpraca z nimi
Elementy oceniania kształtującego
Ćwiczenie 1
Do zaproponowanych tematów lekcji ustal
cel lekcji oraz sformułuj go językiem ucznia
Elementy oceniania kształtującego
Zasady oceniania:
nauczyciel informuje uczniów, na co będzie zwracał uwagę,
co będzie oceniał, czego uczniowie mają się nauczyć
nauczyciel ustala zakres wiadomości i umiejętności: zna
(powtórzy), rozumie (omówi samodzielnie), stosuje
(posługuje się)
nauczyciel ocenia tylko to, co zostało zapowiedziane
nie należy łączyć oceny sumującej, z oceną kształtującą w
tym samym czasie
Elementy oceniania kształtującego
Przykład:
Cel: uczeń charakteryzuje specyfikę działań wojennych
podczas I wojny światowej
Na co zwracam uwagę: uczeń zna pojęcie wojna
pozycyjna, wymienia trzy nowe rodzaje broni użyte
podczas walk, ocenia wpływ nowych środków
technicznych na przebieg walk, dowodzi, że I wojna
światowa miała charakter „wojny totalnej”
Nie: będę pytał o zjazd gnieźnieński
Tak: data roczna zjazdu, oficjalny powód wizyty Ottona
III, gdzie powstały biskupstwa, lokalizacja na mapie
Elementy oceniania kształtującego
Pytania kluczowe:
-
pokazują szerszą perspektywę
-
są ściśle związane z celem lekcji
-
mają spowodować zainteresowanie ucznia tematem
-
pytanie kluczowe nie sprawdza wiedzy, tylko
inspiruje, skłania do zaangażowania w lekcję
Elementy oceniania kształtującego
Przykład:
Cel: Uczeń charakteryzuje okoliczności dojścia do władzy Hitlera i
Mussoliniego.
Pytanie kluczowe: Czy Hitler musiał użyć siły, by przejąć władzę w
Niemczech?
Cel: charakteryzuje główne kierunki polskiej polityki zagranicznej
w latach międzywojennych
Pytanie kluczowe: Czy zastanawialiście się, co by było, gdyby
Polska wspólnie z III Rzeszą zaatakowała Związek Radziecki?
Elementy oceniania kształtującego
Jak robią to inni:
Taka wojna jest możliwa. A Polska kupuje używane
czołgi.
Najpierw są, a później ich nie ma. Znikające piersi
Marii Sadowskiej.
3200 emerytury miesięcznie. Emerycie, sprawdź, co
musisz zrobić…
Kiedy Polak był Putinem.
Sanepid ostrzega: pozbądź się tych produktów.
Elementy oceniania kształtującego
Ćwiczenie 2
Do zaproponowanych celów lekcji stwórz
pytania kluczowe, które zaintrygują ucznia
tematem zajęć
Elementy oceniania kształtującego
Techniki zadawania pytań:
-
wydłużenie czasu na odpowiedź – optymalnie 3 minuty (dzięki temu
odpowiedzi są rozbudowane i bardziej treściwe, uczniowie śmielej
odpowiadają, bo mieli czas się przygotować, każdy uczeń mobilizuje się)
-
nie należy wyręczać uczniów w odpowiedzi i nie pozwalać na to innym
uczniom (niech każdy się zastanowi)
-
pytamy bez podnoszenia rąk (po upływie określonego czasu nauczyciel sam
wyznacza ucznia)
-
nie bać się niepoprawnych wypowiedzi (prawidłowo na nie reagować,
wykorzystać je do wyjaśnienia)
-
praca w parze
-
jakość pytania: otwarte, zrozumiałe
Elementy oceniania kształtującego
Przykłady:
Czy Adolf Hitler był zbrodniarzem?
Czy św. Augustyn zgodziłby się z twierdzeniem,
że egzystencjalizm jest humanizmem?
Czy naprawdę niemieccy żołnierze są
niezwyciężeni, jak bezustannie trąbi dumna
faszystowska propaganda?
Elementy oceniania kształtującego
Informacja zwrotna od nauczyciela powinna
zawierać:
-
wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów
pracy ucznia
-
odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub
dodatkowej pracy (unikaj ogólników)
-
wskazówki – w jaki sposób uczeń powinien poprawić
pracę
-
wskazówki – w jakim kierunku powinien pracować dalej
Elementy oceniania kształtującego
Przykłady:
Nie
Ty Kowalski to chyba nawet zeszytu w domu nie otworzyłeś?
-
Z Jagiellonów mocny nie jesteś!
-
Zbyt mało szczegółów!
Tak
Dobrze zdefiniowałeś totalitaryzm, ale nie udało ci się wymienić
wymaganych czterech cech wspólnych faszyzmu i nazizmu. Na przyszły
tydzień przeczytaj rozdział 3 podręcznika, a we wtorek napiszesz
poprawę. Następnym razem nie ograniczaj się do samych definicji.
Pamiętaj, że przy porównaniach powinieneś znać oba elementy, aby
znaleźć różnice i podobieństwa. To wymaga pogłębienia wiadomości.
Elementy oceniania kształtującego
Dlaczego warto zainteresować się ocenianiem
kształtującym:
-
sprzyja podnoszeniu efektywności oceniania, odejściu od
rutyny oraz krytycznemu spojrzeniu na dotychczasowe
metody oceniania
-
sprzyja współpracy z uczniem, poprawia relacje na linii
nauczyciel – uczeń w tak drażliwej kwestii, jak
ocenianie
-
może usprawnić współpracę z rodzicami dzięki właściwej
informacji zwrotnej i zmianie perspektywy: Czego się
dziś nauczyłeś? zamiast Jaką ocenę dziś dostałeś?
Elementy oceniania kształtującego
Dziękuję za uwagę