Transcript Elementy oceniania kształtującego

Elementy oceniania
kształtującego na
lekcjach historii
Wiosenne Spotkania Metodyczne, Wodzisław Śl. 7 kwietnia
2014 r.
Marcin Kopczyński, doradca metodyczny historii i wos
Elementy oceniania kształtującego
Cel szkolenia:

charakterystyka oceniania kształtującego

usprawnienie oceniania poprzez
stosowanie elementów oceniania
kształtującego w procesie dydaktycznym
Elementy oceniania kształtującego
Ocenianie kształtujące:

służy poprawie procesu kształcenia poprzez
przekazanie informacji zwrotnej, która
pomaga uczniowi uczyć się

to nowa koncepcja, ale bazująca na elementach
stosowanych w tradycyjnych modelach
oceniania (ocenianie to proces, ocenianie to
informacja zwrotna pomagająca uczniowi
samodzielnie planować swój rozwój)
Różnice między ocenianiem
kształtującym, a ocenianiem sumującym:

Wskazuje, czego uczeń
nie umie

Ustala poziom wiedzy –
ndst

Nie przewiduje ocen
(jedynie informację
zwrotną)

Polega na stosowaniu
ocen (ocena wyrażona
stopniem)

Jest procesem ciągłym

Służy podsumowaniu
procesu

Informuje, gdzie
aktualnie uczeń się
znajduje

Mówi o przeszłych
osiągnięciach
Elementy oceniania kształtującego

Ocenianie kształtujące, a polski system oświaty:
-
przepisy wymagają od nauczyciela wystawiania ocen
-
O. K. rozmija się ze specyfiką egzaminów zewnętrznych,
których celem jest podsumowanie procesu nauczania
-
ocenianie kształtujące nie zakłada likwidacji oceny
sumującej
-
obowiązkiem nauczyciela jest szukanie optymalnych
rozwiązań w zakresie oceniania wewnątrzszkolnego (prawo
oświatowe daje możliwość wykorzystywania elementów
oceniania kształtującego)
Elementy oceniania kształtującego

Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem?
Elementy oceniania kształtującego

Wybrane elementy oceniania
kształtującego
Elementy oceniania kształtującego

Atmosfera sprzyjająca uczeniu się, to taka, w której:
-
docenia się starania ucznia, a nie rezultat jego pracy
-
nauczyciel jest sojusznikiem, a nie wrogiem
-
nie chodzi o przyłapanie ucznia na niewiedzy, lecz
przekazaniu mu informacji o tym, co osiągnął i nad
czym musi popracować
- uczniowie nie rywalizują ze sobą
Elementy oceniania kształtującego

Cele lekcji to nic innego jak pytania: dlaczego
tego uczę, co chcę osiągnąć i po co?
-
ustalenie celu lekcji i przekazanie go uczniowi podnosi
efektywność nauczania (uczeń wie, co ważne, bierze
współodpowiedzialność, wie, na czym się skupić)
-
cel to nie charakterystyka danej partii materiału (temat), lecz
określone wiadomości i umiejętności (efekt)
-
warto wskazać związek danej wiedzy z rzeczywistością, jej
praktyczne zastosowanie
-
zaleca się formułować cel lekcji językiem ucznia
Elementy oceniania kształtującego

Przykład:
Temat: Kryzys demokracji w Europie Zachodniej.
Cel: Uczeń charakteryzuje okoliczności dojścia do władzy Hitlera i
Mussoliniego.
Cel dla ucznia: Po lekcji będziesz wiedział, w jaki sposób Mussolini i
Hitler przejęli rządy w swoich państwach.
Temat: Polacy wobec zaborców w drugiej połowie XIX w.
Cel: Uczeń ocenia polityczne koncepcje nurtu insurekcyjnego oraz
nurtu realizmu politycznego w XIX w.
Cel dla ucznia: Po lekcji będziesz potrafił wyrazić opinię, jaka taktyka
mogła przynieść Polakom więcej korzyści: zbrojne powstania przeciwko
zaborcom, czy współpraca z nimi
Elementy oceniania kształtującego

Ćwiczenie 1
Do zaproponowanych tematów lekcji ustal
cel lekcji oraz sformułuj go językiem ucznia
Elementy oceniania kształtującego

Zasady oceniania:

nauczyciel informuje uczniów, na co będzie zwracał uwagę,
co będzie oceniał, czego uczniowie mają się nauczyć

nauczyciel ustala zakres wiadomości i umiejętności: zna
(powtórzy), rozumie (omówi samodzielnie), stosuje
(posługuje się)

nauczyciel ocenia tylko to, co zostało zapowiedziane

nie należy łączyć oceny sumującej, z oceną kształtującą w
tym samym czasie
Elementy oceniania kształtującego

Przykład:

Cel: uczeń charakteryzuje specyfikę działań wojennych
podczas I wojny światowej
Na co zwracam uwagę: uczeń zna pojęcie wojna
pozycyjna, wymienia trzy nowe rodzaje broni użyte
podczas walk, ocenia wpływ nowych środków
technicznych na przebieg walk, dowodzi, że I wojna
światowa miała charakter „wojny totalnej”



Nie: będę pytał o zjazd gnieźnieński
Tak: data roczna zjazdu, oficjalny powód wizyty Ottona
III, gdzie powstały biskupstwa, lokalizacja na mapie
Elementy oceniania kształtującego

Pytania kluczowe:
-
pokazują szerszą perspektywę
-
są ściśle związane z celem lekcji
-
mają spowodować zainteresowanie ucznia tematem
-
pytanie kluczowe nie sprawdza wiedzy, tylko
inspiruje, skłania do zaangażowania w lekcję
Elementy oceniania kształtującego
Przykład:




Cel: Uczeń charakteryzuje okoliczności dojścia do władzy Hitlera i
Mussoliniego.
Pytanie kluczowe: Czy Hitler musiał użyć siły, by przejąć władzę w
Niemczech?
Cel: charakteryzuje główne kierunki polskiej polityki zagranicznej
w latach międzywojennych
Pytanie kluczowe: Czy zastanawialiście się, co by było, gdyby
Polska wspólnie z III Rzeszą zaatakowała Związek Radziecki?
Elementy oceniania kształtującego

Jak robią to inni:

Taka wojna jest możliwa. A Polska kupuje używane
czołgi.
Najpierw są, a później ich nie ma. Znikające piersi
Marii Sadowskiej.
3200 emerytury miesięcznie. Emerycie, sprawdź, co
musisz zrobić…
Kiedy Polak był Putinem.
Sanepid ostrzega: pozbądź się tych produktów.




Elementy oceniania kształtującego

Ćwiczenie 2
Do zaproponowanych celów lekcji stwórz
pytania kluczowe, które zaintrygują ucznia
tematem zajęć
Elementy oceniania kształtującego

Techniki zadawania pytań:
-
wydłużenie czasu na odpowiedź – optymalnie 3 minuty (dzięki temu
odpowiedzi są rozbudowane i bardziej treściwe, uczniowie śmielej
odpowiadają, bo mieli czas się przygotować, każdy uczeń mobilizuje się)
-
nie należy wyręczać uczniów w odpowiedzi i nie pozwalać na to innym
uczniom (niech każdy się zastanowi)
-
pytamy bez podnoszenia rąk (po upływie określonego czasu nauczyciel sam
wyznacza ucznia)
-
nie bać się niepoprawnych wypowiedzi (prawidłowo na nie reagować,
wykorzystać je do wyjaśnienia)
-
praca w parze
-
jakość pytania: otwarte, zrozumiałe
Elementy oceniania kształtującego

Przykłady:

Czy Adolf Hitler był zbrodniarzem?

Czy św. Augustyn zgodziłby się z twierdzeniem,
że egzystencjalizm jest humanizmem?

Czy naprawdę niemieccy żołnierze są
niezwyciężeni, jak bezustannie trąbi dumna
faszystowska propaganda?
Elementy oceniania kształtującego

Informacja zwrotna od nauczyciela powinna
zawierać:
-
wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów
pracy ucznia
-
odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub
dodatkowej pracy (unikaj ogólników)
-
wskazówki – w jaki sposób uczeń powinien poprawić
pracę
-
wskazówki – w jakim kierunku powinien pracować dalej
Elementy oceniania kształtującego

Przykłady:
Nie
Ty Kowalski to chyba nawet zeszytu w domu nie otworzyłeś?
-
Z Jagiellonów mocny nie jesteś!
-
Zbyt mało szczegółów!
Tak
Dobrze zdefiniowałeś totalitaryzm, ale nie udało ci się wymienić
wymaganych czterech cech wspólnych faszyzmu i nazizmu. Na przyszły
tydzień przeczytaj rozdział 3 podręcznika, a we wtorek napiszesz
poprawę. Następnym razem nie ograniczaj się do samych definicji.
Pamiętaj, że przy porównaniach powinieneś znać oba elementy, aby
znaleźć różnice i podobieństwa. To wymaga pogłębienia wiadomości.
Elementy oceniania kształtującego

Dlaczego warto zainteresować się ocenianiem
kształtującym:
-
sprzyja podnoszeniu efektywności oceniania, odejściu od
rutyny oraz krytycznemu spojrzeniu na dotychczasowe
metody oceniania
-
sprzyja współpracy z uczniem, poprawia relacje na linii
nauczyciel – uczeń w tak drażliwej kwestii, jak
ocenianie
-
może usprawnić współpracę z rodzicami dzięki właściwej
informacji zwrotnej i zmianie perspektywy: Czego się
dziś nauczyłeś? zamiast Jaką ocenę dziś dostałeś?
Elementy oceniania kształtującego
Dziękuję za uwagę