Transcript werk maken met zorg - Scholengemeenschap De Zeemeeuw

werken met zorg
werk maken van zorg
pedagogische werkdag
....school
werken met zorg
werk maken van zorg
een kijk op ...
•
•
•
PRODIA : protocollen diagnostiek
een vernieuwd zorgcontinuüm
HGW : handelingsgericht werken
3
SITUERING
PRODIA
•
•
•
(PROtocollen DIAgnostiek) :
consensus
verschillende netten : onderwijskoepels en CLB
overheid
wetenschappelijk onderzoek
4
SITUERING
PRODIA (PROtocollen DIAgnostiek) :
Integratie van verschillende denkkaders






protocollen
een continuüm van zorg
Handelingsgericht werken - HGW (school)
Handelingsgerichte diagnostiek – HGD (CLB)
Faire diagnostiek (kansarmen en allochtonen)
Rechtspositie en hulpverleningshouding
5
SITUERING
PRODIA (PROtocollen DIAgnostiek) :
Integratie van verschillende denkkaders

protocollen
concreet uitgewerkte procedures om in de diagnostische praktijk te handelen en te beslissen
specifieke instrumenten met de interpretatie- en beslissingscriteria in functie van een vraag.
= de leidraad om het diagnostisch proces te structureren





een continuüm van zorg
Handelingsgericht werken - HGW (school)
Handelingsgerichte diagnostiek – HGD (CLB)
Faire diagnostiek (kansarmen en allochtonen)
Rechtspositie en hulpverleningshouding
6
http://www.prodiagnostiek.be/index.php
http://www.prodiagnostiek.be/w_pdf_algemeen_deel.php
http://www.prodiagnostiek.be/taal/ls_pdf_lezen_spellen.php
http://www.prodiagnostiek.be/rekenen/r_pdf_rekenen.php
http://www.prodiagnostiek.be/zb-vb/zbvb_pdf_zb-vb.php
http://www.prodiagnostiek.be/hb/hb_pdf_hb.php
7
zorgvisie
fase 0
preventieve basiszorg
fase 1
uitbreiding van zorg
overstap
naar
school
op maat
fase 2
zorgvisie
zorgvisie
verhoogde zorg
fase 3
8
een continuüm van zorg
zorgvisie
- “Een opvatting over hoe de zorg georganiseerd moet zijn
uitgaand van een bepaald mensbeeld.”
- “De missie van een school/scholengemeenschap over
haar idee, normen en waarden over zorg, de aard en de
omvang van de doelgroepen, het zorgbeleid, de
vormgeving van de organisatie en de middelen binnen
haar onderwijscontext.”
9
zorgvisie
Fase 0: preventieve basiszorg
Fase 1: verhoogde zorg
zorgvisie
zorgvisie
Fase 3:overstap naar school op maat
10
SITUERING
PRODIA (PROtocollen DIAgnostiek) :
Integratie van verschillende denkkaders





een continuüm van zorg
Handelingsgericht werken - HGW (school)
Handelingsgerichte diagnostiek – HGD (CLB)
Faire diagnostiek (kansarmen en allochtonen)
Rechtspositie en hulpverleningshouding
11
Een visie op onderwijs
Adaptief onderwijs :
omgaan met verschillen / gelijke kansen
Sommige kinderen profiteren onvoldoende van
de onderwijsleeromgeving.
Daarom : doelbewust afstemmen van de
onderwijsleersituatie op verschillen tussen
leerlingen van dezelfde groep.
12
Handelingsgericht werken (HGW)
De uitgangspunten
onderwijs- en ondersteuningsbehoeften
2. afstemming en wisselwerking
3. de leerkracht doet er toe
4. aandacht voor het positieve
5. constructieve samenwerking
6. doelgericht (samen)werken
7. systematisch en transparant
1.
13
Methodiek voor onderwijs




Gemeenschappelijk visie en taal
Wetenschappelijk ondersteund (evidence based)
Mee in evolutie met de nieuwe kijk op zorg en
handicap (maatschappelijke ontwikkelingen)
Kwaliteitsindicatoren voor zorgbeleid
14
Uitgangspunt 1
onderwijsbehoeften en
ondersteuningsbehoeften
HGW
15
onderwijsbehoeften en
ondersteuningsbehoeften
Bewuste redenering
van
:
wat ‘heeft’ de groep/het kind
naar wat heeft de groep/het kind ‘nodig’
om een bepaald leerdoel te bereiken.
hulpzinnen : de leerling heeft
- instructies nodig die……
- opdrachten/materialen nodig die…….
- leeractiviteiten nodig die………
- feedback nodig die………
- groepsgenoten nodig die……..
- een leerkracht nodig die………..
- ouders nodig die…………
- een leeromgeving nodig die ………..
16
onderwijsbehoeften en
ondersteuningsbehoeften




van probleembespreker naar nadenken over doelen en
aanpak
oplossingsgericht werken geeft perspectieven
het concretiseert afstemming: hoe kunnen we dit aanpakken?
opent een communicatiekader:
ADHD, dyslexie, ASS geeft niet altijd zicht op onderwijsaanpak
maar kan richtinggevend zijn…


gelijke onderwijsbehoeften: geeft indicaties voor je
preventieve basiszorg
ondersteuningsbehoeften: wat heb ik nodig als leerkracht
om die aanpak te realiseren ?
17
Uitgangspunt 2
afstemming en wisselwerking
Robert Marzoan
HGW
18
afstemming en wisselwerking
Effectieve leerkrachten
behandelen niet alle leerlingen hetzelfde
Wat is het effect op de aanpak van deze leerling in deze
klasgroep en kan ik die afstemmen op wat nodig is?
Kijken naar ‘problemen’ als:
- Welke klas heb ik?
- Hoe kan ik als leerkracht mijn aanpak organiseren zodat ik
een zo goed mogelijk antwoord heb op die onderwijsbehoeften
- Wat is haalbaar voor mij?
19
Leerling – leerkracht – klas : een driehoeksrelatie
(uit: Leerkracht – Veerkracht , p.46 )
leerkracht
ouders
buurt
samenleving
leerling
centrale
thema
klas
20
Uitgangspunt 3
De leerkracht 58%
doet er toe
Robert Marzoan
Robert Marzano
HGW
21
De leerkracht doet ertoe
van onderwijsbehoeften
naar ondersteuningsbehoeften van de leerkracht
 De leerkracht is de spil van veranderingsprocessen
Wat heb ik nodig om een gewenste aanpak te bieden?
Wat herinner je zelf bij het idee van een ‘goede’ leerkracht?
22
Meta- analyse
35 jaar en 1200 onderzoeken
Marzano (2007)
Schoolsucces
80% leerlingenkenmerken 20% thuissituatie
binnen die 20% impact op ontwikkeling leerling:
33% door schoolfactoren - 66% door de leerkracht
Leerontwikkeling bij kinderen
6% per jaar zonder onderwijs
14% bij de minste effectieve leerkracht
58% bij de meeste effectieve
... of elk jaar tot meer dan de helft van wat je reeds kent, erbij verwerven…
Leerkracht pak je kans, benut de invloed die je hebt !
23
Leerkrachten maken een verschil
(Karin Verschueren, 2009)





Rol is niet spectaculair groot, maar wel betekenisvol
Negatieve interacties zijn risicofactor voor ontwikkeling kind
Openlijk kritiek in de klas: meer kans op probleemgedrag en minder
kans op diploma.
Voor kwetsbare leerlingen is positieve relatie compenserend.
Feedback van leerkracht beïnvloedt sociale positie kind: andere
kinderen nemen het over.
verbeter het relationele,positieve klasklimaat
24
Uitgangspunt 4
Positieve aspecten
HGW
25
Aandacht voor het “positieve”
“Enkel focussen op problemen richt ons onbewust op
wat niet goed gaat en zoeken bevestiging van onze zorg…”
Systematisch zoeken naar sterke kanten van het kind,
de ouders en de leerkracht(en)
hulpzinnen

Wanneer gaat het wel goed?

Verbeter de samenwerking met kind, collega’s en ouders

Verhoog het gevoel van competentie; ze biedt perspectieven.

Motivatie neemt toe bij de leerling en de leerkracht

Benutten in aanpak = effectieve.(start tot model van aanpak)
26
belang van ernsttaxatie




objectiveren van de klacht
probleemanalyse op basis van concrete gedragingen
aan- of afwezigheid van positieve kenmerken en
protectieve factoren
hoe meer risicofactoren en hoe minder protectieve
factoren, hoe ernstiger
27
Uitgangspunt 5
constructieve samenwerking
Robert Marzoan
HGW
28
constructief samenwerken =
constructief communiceren





Samenwerken met alle participanten en alle partijen
vanuit hun deskundigheid
Ouders zijn welkom op school
 gemeenschappelijk belang : hun kind
constructieve oudergesprekken
gedeeld verantwoordelijk:
 leerkrachten zijn de onderwijsprofessionals
 ouders zijn de ervaringsdeskundige
Praten met of over leerlingen en ouders?
29
Uitgangspunt 6
Doelgericht samenwerken
Robert Marzoan
HGW
30
Doelgericht samenwerken



concrete doelen voor leerlingen
een haalbaar en realistisch handelingsplan
uitgangspunt :
- Wat heeft dit kind nodig?
- Wat heeft de leerkracht nodig om doel te bereiken?

belang van de beginsituatie (beeldvorming) :
- Wat weten we al? Wat willen we nog weten?....
31
Doelgericht werken




haalbare en realistische doelen (SMART) voor leerlingen
en ouders
gerichte feedback en evaluatie
gevoel van competentie voor de leerkracht en voor de
leerling.
planmatig werken
Wat willen we veranderen en is dit veranderbaar ?
32
Uitgangspunt 7
Systematisch en transparant
Robert Marzoan
HGW
33
Systematisch en transparant





van denken naar doen als rode draad
doordachte formulieren en documenten ondersteunen
systematiek en transparantie
Wie doet wat, wanneer en hoe? Hoe evalueren en
wanneer volgen we op?
Zijn alle participanten betrokken en wordt er
gecommuniceerd?
Zijn documenten functioneel?
34
Bronnenmateriaal

Pameijer N. & van Beukering T. : HANDELINGSGERICHTE DIAGNOSTIEK – een
praktijkmodel voor diagnostiek en advisering bij onderwijsleerproblemen.
Uitgeverij Acco, 2004

Pameijer N., van Beukering T., Schulpen Y., & Van de Veire H. : HANDELINGSGERICHT
WERKEN OP SCHOOL – samen met leerkracht, ouders en kind aan de slag.
Uitgeverij Acco, 2007

Pameijer N., van Beukering T., de Lange ,Schulpen & Van de Veire H.:
HANDELINGSGERICHT WERKEN IN DE KLAS. Uitgeverij Acco, 2009
35
werken met zorg
werk maken van zorg
Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst
Brugge
werken met zorg
werk maken van zorg
Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst
Brugge