Transcript jeotermal enerji

ÖNDER PEÇEL
15931758548
Jeotermal Enerji nedir?
 Jeotermal enerji, yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde
birikmiş ısının oluşturduğu, sıcaklıkları sürekli olarak
bölgesel atmosferik ortalama sıcaklığın üzerinde olan
ve çevresindeki normal yeraltı ve yerüstü sularına göre
daha fazla erimiş mineral, çeşitli tuzlar ve gazlar
içerebilen sıcak su ve buhar olarak tanımlanabilir.
Jeotermal enerjinin oluşum modeli
Dünya’da Jeotermal Enerji
 İlk çağlardan beri ilkel yollarla sağlık amaçlı olarak
yararlanılan doğal sıcak su kaynakları ilk defa 1827 yılında
İtalya'da asit borik elde etmek amacıyla kullanılmıştır.
Daha sonra 1904 yılında Larderello (İtalya) yöresinde yine
ilk defa jeotermal buhardan elektrik üretimine başlanmış
ve 1912 yılında gücü KWe (kilowatt elektrik) olan ilk turbo
jeneratör kurulmuştur. 1930 larda ise bu enerji İzlanda nın
Reykjavik kentinde ısıtma amacıyla kullanılmaya
başlanmıştır. 1949 yılında Yeni Zelanda Wairakei sahasında
turistik bir otele sıcak su temini amacıyla başlanan sığ
sondajlara daha sonra, elektirİk elde edebilmek amacıyla
devam edilmiş ve 1954 yılında 200 MWe elektrik kapasiteli
bir santral kurulmuştur. 1960'da Amerika'da, 1961'de
Meksika'da ve 1966'da Japonya'da santraller kurularak
jeotermal enerjinin kullanımı dünya çapında yayılmıştır.
Jeotermal Saha
Dünya çapında, 2010 yılı itibariyle jeotermal elektrik santrali kurulu kapasitesi (10,7GW) (Bertani, 2010)
DÜNYADA JEOTERMAL ENERJİ NİN DOĞRUDAN KULLANIMI (DÜNYA JEOTERMAL KONGRESİ 2000)
ÜLKELER
KURULU GÜÇ MWT
ÜRETİM GWh/yıl
ÇİN
2814
8724
JAPONYA
1159
7500
ABD
5366
5640
İZLANDA
1469
5603
TÜRKİYE
820
4377
YENİ ZELANDA
308
1967
GÜRCİSTAN
250
1752
RUSYA
307
1703
FRANSA
326
1360
MACARİSTAN
391
1328
İSVEÇ
377
1147
MEKSİKA
164
1089
İTALYA
326
1048
ROMANYA
152
797
İSVİÇRE
547
663
JEOTERMAL ENERJİ VE FOSİL YAKIT
KULLANIMI
İzlanda Reykjavik’te jeotermal
enerji öncesi ve sonrası
görülmektedir.
JEOTERMAL ENERJİNİN ÖNEMİ
Havamızı Temiz Tutalım
Fosil yakıtları kullanmak yerine,
Jeotermal kaynaklardan
elde edilen elektriği kullanarak,her yıl
22 milyon ton CO2,
200 bin ton nitrojen oksit
ve
110 bin ton külün
atmosfere atılmasını önlemekteyiz.
Türkiye’de Jeotermal Enerji
 Türkiye’de genç volkanik faaliyetlerin cereyan ettiği
Akdeniz volkanik kuşağı üzerinde olup ayrıca, Alp
zincirinin teşekkülü esnasında şiddetli kırılma
tektoniğine maruz kalmıştır. Böylece Batı Anadolu da
W-E doğrultulu horstlarla ve bunların arasında
grabenler teşekkül etmiş, bu arada derinlere inen
faylardan bazıları, jeotermal saha oluşumuna uygun
tipte asitik tüf, lav ve iğnimbiritlerin yükselmelerine
imkan sağlamışlardır.
Türkiye jeotermal enerji potansiyeli
 Jeolojik olarak Alp-Himalaya dağ oluşum kuşağında yer alan
ülkemiz, genç tektonik dönemde kazanmış olduğu çok kırıklı
yapısı ve geçirmiş olduğu volkanik faaliyetlerden dolayı
(Şekil-1) jeotermal kaynaklar yönünden zengin konumdadır.
Yaklaşık 1000 civarında doğal çıkış halinde sıcak su ve doğal
mineralli su kaynağı bulunmaktadır. Bu zenginliği kısaca
bilimsel olarak “potansiyel”, açığa çıkarılan kısmı ise
“kapasite” olarak ifade edebiliriz. Ülkemizin jeotermal ısı
potansiyeli yaklaşık 31.500 MW termal olarak kabul
edilmektedir.
 Türkiye’ de jeotermal enerji çalışmaları yaklaşık 45 yıl
önce MTA Genel Müdürlüğü tarafından başlatılmış ve
bugüne kadar yapılan çalışmalarla 190 adet jeotermal
alanın varlığı keşfedilmiştir. Bu alanların % 79’u Batı
Anadolu’da, % 8,5’i Orta Anadolu’da, % 7,5’i Marmara
Bölgesinde, % 4,5’i Doğu Anadolu’da ve % 0,5’i diğer
bölgelerde yer almaktadır. Jeotermal kaynaklarımızın
% 94’ü düşük ve orta sıcaklıklı olup, doğrudan
uygulamalar (ısıtma, termal turizm, mineral eldesi v.s.)
için uygun olup, % 6’sı ise dolaylı uygulamalar
(elektrik enerjisi üretimi) için uygundur. Keşfedilen bu
sahalarda yapılan sondajlı arama sonucunda ülkemiz
ısı potansiyelinin yaklaşık % 12,3’ü olan 3881 MWt ısı
enerjisi açığa çıkarılmıştır.
 Açığa çıkarılan bu ısı enerjisinin yaklaşık % 30’u
(İzmir, Gönen, Simav, Kırşehir, Kızılcahamam, Afyon
merkez, Sandıklı, Kozaklı, Diyadin, Salihli, Edremit,
Sarayköy, Bigadiç gibi yerleşim birimlerinin konut ve
termal tesis ısıtmasında ( yaklaşık 100.000 konut
eşdeğeri), sera (yaklaşık 1000 dönüm) ve sağlık ve
termal turizm (215 adet tesis) alanlarında
kullanılmaktadır.
Türkiye’de elektrik üretimine uygun sahalar












1. Aydın-Germencik (232 0C),
2.Denizli-Kızıldere (242 0C),
3.Manisa-Alasehir-Kurudere (184 0C)
4.Manisa-Salihli-Göbekli (182 0C)
5.Çanakkale-Tuzla (174 0C)
6.Aydın-Salavatlı (171 0C)
7.Kütahya-Simav (162 0C)
8.İzmir-Seferihisar (153 0C)
9.Manisa-Salihli-Caferbey (150 0C)
10.Aydın-Yılmazköy (142 0C)
11.İzmir-Balçova (136 0C)
12.İzmir-Dikili (130 0C)
Ülkemizde jeotermal Kaynakların Kullanımı ve Hedefler
 Türkiye’de elektrik üretimine uygun potansiyel
içeren 17 adet saha bulunmaktadır ve bu sahaların
tamamı Batı Anadolu’da yer almaktadır. Bu sahalarda
üretim yapan kurulu güç 91,7 Mwe dir. Tüm bu
sahaların geliştirme çalışmaları tamamlandığında bu
kapasite 630 Mwe’ ye çıkarılabilecektir. Bugün için bu
sahalardan Denizli-Kızıldere’de 15 Mw ve 5 Mw, AydınSalavatlıda 7,4 Mw ve 9,5 Mw, Aydın Germencikte 47,4
Mw ve Çanakkale’de 7,5 Mw kurulu güce sahip
santralden elektrik üretilmektedir. Ayrıca MTA Genel
Müdürlüğü tarafından keşfedilmiş diğer sahalardan
Aydın-Umurlu, İzmir-Seferihisar, Aydın-Atça ve AydınBozköy’de gerek sözleşme, gerekse ihale yolu ile
yatırımcılara devredilmiş sahalarda santral inşa
çalışmaları devam etmektedir.
 Bugün için bilinen 17 adet jeotermal sahada teknik ve
ekonomik olarak elde edilmeye hazır 630 MWe
potansiyel mevcut olup bu sahaların geliştirilmesi ve
yeni ilave edilecek sahalar ile birlikte önümüzdeki 10
yıllık süreç içersinde jeotermal kaynaklara dayalı
elektrik üretim tesisleri kapasitesinin 1000 MWe
ulaşabileceği değerlendirilmektedir.
Ülkemizde jeotermal enerjiden doğrudan kullanım
olarak merkezi ısıtma, sera ısıtması ve termal turizmde
yararlanılmaktadır. Ülkemizde 18 yerleşim
birimimizde merkezi konut ısıtması (67700 konut
eşdeğeri, 608 MWt), 15 sahada seracılık, (1579000 m2,
292 MWt) ve 200’ün üzerinde termal tesiste tedavi ve
termal turizm amaçlı yararlanılmaktadır.
MTA Genel Müdürlüğü’nce önümüzdeki dokuzuncu 5 yıllık plan döneminde
akışkanlarca taşınarak sığ derinliklerde (yaklaşık 1000 m civarı) geçirgengözenekli kayalara depolanmayla oluşmuş jeotermal sistemlerin geliştirilerek
daha derin kısımlarının (1500-2000 m) araştırılması yanında; akışkan içermeyen
çok daha derinlerde bulunan ve içersinde ısı depolanmış kızgın kayaların
keşfedilmesi amacıyla 3000-4000 m derinlere kadar sondajlı arama yapma
planlanmış olup 2009 yılından itibaren bu projeler uygulamaya konulmuştur. Bu
kapsamda Kütahya ili Şaphane ilçesinde 3000 m olarak planlanmış olup sondaj
çalışması devam etmektedir. Gelecek 10 yılda gelişen bilim ve teknoloji sayesinde
kızgın kuru kayalardan elektrik ve ısı üretimi daha ekonomik hale gelecek ve
böylece ticari bir anlam kazanacaktır. Bu amaçla ülkemiz yer kabuğu
içerisindeki bu alanların tespit edilerek fizibiliteye esas fiziksel ve kimyasal tüm
parametrelerinin belirlenmesi ve bunların harita ve envanterinin çıkarılması
büyük önem taşımaktadır.
JEOTERMAL ENERJİNİN FAYDALARI
1) Temiz ve Güvenli bir enerji kaynağıdır.
2) Yenilenebilir ve devam ettirilebilir, bir
enerji kaynağıdır.
3) Sürekli ve sabit bir enerji kaynağı sağlar,
4) Fosil yataklarından enerji sağlar ve enerji
kaynaklarına çeşitlik getirir.
5) İthal enerji gereksinimini azaltır ve yerel
ekonomiye katkı sağlar,
6) Uzak yerleşim birimleri için modüler ve
arttırılabilir, enerji santrali çözümleri sağlar.
GÜZEL ENERJİ TEMİZ ENERJİ
TEŞEKKÜRLER…