Transcript Prezentacja nie wyświetla się poprawnie

1








Idea powstania programu
Cele edukacyjne
Cele wychowawcze
Charakterystyka programu
Na czym polega innowacyjność programu?
Przebieg zajęć
Sposoby ewaluacji i ocena wiedzy i umiejętności uczniów
Oczekiwane efekty
2



Program zainspirowany został rozmowami z uczniami na
temat znajomości zwyczajów i obrzędów ludowych w naszym
kraju i kultywowaniu ich w rodzinnej tradycji.
Okazuje się, że wielu uczniów nie potrafi ich wymienić, nie
mówiąc już o uczestniczeniu w nich, a przecież obrzędy
i zwyczaje ludowe towarzyszą ludziom od zawsze, są
składnikiem naszej kultury i tradycji.
Program jest odpowiedzią na te potrzeby.
3





Świadome i aktywne uczestniczenie w zachowaniu
i pomnażaniu dziedzictwa kulturowego związanego z
najbliższym regionem
Rozbudzenie w uczniach potrzeby pielęgnowania
tradycji polskiej obrzędowości
Nabycie umiejętności orientowania się na mapie
Polski
Rozumienie roli źródeł historycznych dla rozwoju kultury i
cywilizacji
Umiejętność prezentacji wytworów własnej pracy
i zdobytych umiejętności
4



Umiejętność współpracy i współdziałania w grupie
Przestrzeganie reguł i norm postępowania
Zapewnienie atmosfery wzajemnej życzliwości
I tolerancji
5




Realizacja programu to godzinne lub dwugodzinne zajęcia pozalekcyjne,
realizowane w ciągu jednego tygodnia przed okresem lub datą danego
zwyczaju i obrzędu ludowego (45 scenariuszy zajęć). „Korowód obrzędowy”to program przeznaczony dla uczniów korzystających ze świetlicy szkolnej,
przeprowadzony w ramach zajęć pozalekcyjnych w roku szkolnym
2009/2010.
Tematyka zajęć związana z każdym zwyczajem i obrzędem ludowym
podzielona została na cztery pory roku: jesień, zimę, wiosnę lato i obejmuje:
historię pojawienia się danego zwyczaju i obrzędu, występowanie i
nazewnictwo w poszczególnych regionach Polski, zabawy tematyczne,
wytwory własnej pracy, dokumentację zajęć, ewaluację.
Program przeznaczony jest dla uczniów klas I-III SP ale mogą uczestniczyć w
nim także uczniowie klas starszych.
Podczas zajęć uczniowie poznają zwyczaje i obrzędy ludowe aktywnie w
nich uczestnicząc. Są to m.in.: katarzynki i andrzejki, jasełka, zwyczaje Świąt
Bożego Narodzenia i Wielkiej Nocy, zapusty, Niedziela Palmowa, topienie
Marzanny, sobótka, dożynki.
6
W świetlicy wyznaczony został kącik: „Korowód obrzędowy” z kalendarzem
obrzędowym, tematyką zajęć danej pory roku, przysłowiami ludowymi oraz
wierszem, którym witamy się podczas każdego spotkania (ułożonego
specjalnie na tę okazję).
Oto wierszyk:
„Dziś się wszyscy spotykamy
by w pamięci nam zostało
co obyczaj stary każe nieść tradycje wszystkim w darze.
Naród żyje tylko wtedy,
gdy nie boi się swej schedy,
język swój i obyczaje
pokoleniom swoim daje.”

7






Tematyka i forma przebiegu zajęć. Uczniowie mają okazję poznania dawnych obrzędów ludowych
oraz pochwalenia się tradycjami w swojej rodzinie.
W programie zastosowano elementy oceniania kształtującego (OK). Przed każdym zajęciem
wyznaczony uczeń głośno czyta zawieszoną na ścianie dokładną tematykę zajęć, dzięki temu nie ma
elementu zaskoczenia ani niepewności. Uczniowie czują się pewnie i bezpiecznie, co sprzyja dobrej
atmosferze.
Dzieci same oceniają w jakim stopniu opanowały wiedzę na dany temat. Po każdym zajęciu
powtarzamy wiadomości zdobyte dnia poprzedniego. Po każdym cyklu zajęć jest końcowy test –
„Prawda, czy fałsz” , w którym mogą same śledzić swoje odpowiedzi (bez ocen) i szybko poprawić
błędy.
W celu zapamiętania treści, których jest bardzo dużo, zastosowano liczne zabawy ruchowe: np..
„zabawy z przepiórką” w okresie żniw, drzeć pierze, wróżenie, zabawa w „strrraasznyyy tor przeszkód”,
„W krainie Mikołaja ” i wiele innych. Innym wzmocnieniem jest przygotowanie występu „Idą, idą
przebierańce”, (przedstawienie „Idą, idą przebierańce” mogli obejrzeć uczniowie klas I-III będzińskich
szkół podstawowych i dzieci z Domów Dziecka, podczas organizowanego w naszej szkole „Wielkiego
Balu w Królewskim Mieście”), włączenie uczniów najmłodszych klas do radosnego powitania wiosny i
topienia Marzanny, udział w powiatowym konkursie na Palmę wielkanocną.
Po poznaniu danego zwyczaju lub obrzędu ludowego wszyscy uzupełniamy tabelę, jak było dawniej,
jak jest dzisiaj i jakie są nowe elementy tradycji.
Uczestnicząc w rocznym cyklu zwyczajów i obrzędów ludowych, zgodnie z kalendarzem, uczniowie
przyswajają sobie zarówno tematykę tych obrzędów, a także ich powiązanie i odniesienie do świąt,
pór roku, czy innych wydarzeń społecznych.
8








W dniu rozpoczynającym zajęcia uczniowie zostają zapoznani z
aktualnym tematem zwyczaju lub obrzędu ludowego i
szczegółowym planem zajęć.
Powitanie i wspólne odczytanie wiersza, przypomnienie
wiadomości dnia lub cyklu poprzedniego.
Prowadzenie zajęć przyswajających wiedzę na temat danego
zwyczaju i obrzędu. Zajęcia przybierają różne formy i
prowadzone są różnymi metodami (np. wykład nauczyciela,
film, spotkania z ciekawymi ludźmi, wyszukiwanie wiadomości z
Internetu, oglądanie albumów).
Dzielenie uczniów na grupy – praca z atlasem i mapą Polski.
Pokazywanie na mapie regionów Polski, gdzie kultywowane są
dane zwyczaje i obrzędy ludowe.
Zabawa tematyczna
Wyszukiwanie wiadomości z Internetu, oglądanie albumów –
dzielenie się wiedzą. Wspólne uzupełnianie tabelki obrzędowej
co było dawniej, co jest dzisiaj i nowe elementy zwyczaju.
Zajęcia plastyczne, techniczne, ruchowe, teatralne –twórcze
działania praktyczne.
Każdy dzień kończy się ewaluacją i podziękowaniem za wspólną
zabawę. Po zakończeniu cyklu zajęć uczniowie rozwiązują test.
9
10
11
12
Na zajęcia zaprosiliśmy
florystkę, panią Zaporę,
mamę uczestnika „Korowodu
obrzędowego”. Każde
dziecko zabrało do domu
wykonany przez siebie
wieniec adwentowy.
13
Pieczeniem chleba zajęli się chłopcy.
Dziewczynki zrobiły herbatę i nakryły do
stołu.
14
Do radosnego powitania
wiosny zaprosiliśmy
uczniów najmłodszych
klas, którzy nieśli ze sobą
małe „Marzanki”. Przed
spaleniem w rzece tylko
jednej słomianej kukły,
odśpiewaliśmy przyśpiewki
ludowe. Do szkoły
wracaliśmy wesoło z
gaikiem, budząc duże
zainteresowanie
mieszkańców Łagiszy.
15
Przystąpiliśmy do konkursu,
organizowanego przez Muzeum Zagłębia
w Będzinie, na „Zagłębiowską Palmę
Wielkanocną” i zdobyliśmy I wyróżnienie
oraz nagrody książkowe.
16

Tematyka zajęć
Jesień:
IX 2009 – Dożynki
1.Rytm dnia i nocy
2.Koniec żniw – bohaterowie święta dożynkowego
3.Wieńce dożynkowe
4.Orszak dożynkowy
5.Zabawy z „przepiórką”
X 2009 - Dni świętych patronów
1.Wróżenie pogody –przysłowia ludowe
2.Św. Marcin – legenda i wiersze
3.Św. Franciszek i św. Jadwiga
4.Prządki i pierzaki
5.Wszystkich Świętych i Zaduszki
XI 2009 - Katarzynki i andrzejki
1.Katarzynki – wróżby chłopców
2.Andrzejki – wróżby dziewcząt i chłopców
3.Wróżby i odczytywanie przyszłości
4.Wróżby z udziałem zwierząt
5.Zabawa andrzejkowa
Zima:
XII 2009 -Początek roku obrzędowego
1.Adwent i roraty
2.Św. Barbara i dzień św. Mikołaja
17
3.Zwyczaje Świąt Bożego Narodzenia
4.Choinka, podłaźnik, symbolika słomy
5.Kolędy i pastorałki
I /II 2010 - Przebierańcy i maszkary
1.Czas zabawy i swawoli
2.Przebierańcy i maszkary
3.Jasełka i herody
4.Zapusty –„nowe latka” i „byśki”
5.Popielec
Wiosna
III 2010 - Odrodzenie życia
1.Zwiastuny wiosny
2.Marzanna, Śmiercicha, Śmiertka….- symbol zimy i śmierci
3.Topienie lub palenie słomianej kukły
4.Tajemnicza geneza obrzędu
5.Maik, gaik, lateczko
IV 2010 -Palmowa Niedziela
1.Symbolika wierzby i palmy wielkanocnej
2.Rodzaje palm
3.Palma zagłębiowska
4.Chłostanie palmami
5.Pucheroki
18
IV/V Wielkanoc
1.Wielki Tydzień
2.Pisanki, kraszanki, oklejanki…
3.Chodzenie z kurkiem
4.Siuda Baba i dziady śmigusowe
5.Zabawy wielkanocne
V 2010 -Majówka
1.Majenie domów
2.Zabawy i konkursy
Lato
VI 2010-Zielone Świątki i inne obrzędowe zabawy
1.Ozdabianie domów
2.Święcenie wianków z ziół i kwiatów
3.Krakowski lajkonik
4.Wigilia i dzień św. Jana
5.Noc cudów i wianki na wodzie
6.Czas oczekiwania i czas zbiorów
19



Po każdych zajęciach na tablicy ewaluacji dzieci rysują buźki
ilustrujące nastrój i zdobytą wiedzę
Na każdym zajęciu powtarzamy wiadomości zdobyte dnia
poprzedniego
Po poznaniu danego zwyczaju lub obrzędu ludowego w
danym dniu, uzupełniamy tabelę obrzędową,
Nazwa zwyczaju lub obrzędu ludowego
Dawniej


Dziś
Nowe elementy
tradycji
Rozwiązujemy krzyżówki, układamy puzzle, uzupełniamy
rysunki, test „Prawda, czy fałsz”
Po każdym cyklu zajęć jest „burza mózgów”.
Dzieci odpowiadają na pytania, a odpowiedzi zapisujemy:
najbardziej podobało mi się…..
najciekawsze było……
byłem zachwycony…..
wiele przyjemności sprawiło mi…..
nauczyłem się…..
nie podobało mi się…..
najtrudniejsze było dla mnie……
przeszkadzało mi……
21




Dzieci biorących udział w zajęciach przybywało z każdym cyklem więcej.
Przychodziły do świetlicy dużo wcześniej, chętnie pomagając w
przygotowaniu pomocy dydaktycznych. Świetlica zamieniała się w izbę
ludową pełną niespodzianek. Różnorodność obrzędów i zwyczajów
ludowych pozwalało na stosowanie różnorodnych metod i form pracy i
ciekawych pomocy.
Dużą radość sprawiały zabawy tematyczne w auli oraz prace plastyczne.
Chętnie też wyszukiwali informacji w Internecie i w starych źródłach
historycznych (życzliwie wypożyczonych z bibliotek miejskich).
Uczniowie nauczyli się odnajdywać regiony na mapie Polski, co początkowo
sprawiało im dużo kłopotów, a także wzbogacili słownictwo i zwroty ludowe
związane z obrzędami ludowymi. Opracowany „Kalendarz pogody
na 2010 r.” cieszył się dużym zainteresowaniem ze strony uczniów i
nauczycieli.
Wytwory pracy własnej, jak wieniec dożynkowy, upieczony chleb, wieńce
adwentowe, palmy wielkanocne, pisanki, wianki sobótkowe, czy udział w
przedstawieniu, na długo pozostaną w pamięci uczniów, a ja czerpać będę
satysfakcję z trafnego wyboru tematu innowacji pedagogicznej , jaką jest
„Korowód obrzędowy”.
22
Dziękuję za uwagę
23