Het eHealth-platform: doelstellingen, stand van zaken en toekomstperspectieven

Frank Robben Administrateur-generaal eHealth-platform Sint-Pieterssteenweg 375 B-1040 Brussel E-mail: [email protected]

Website eHealth-platform: https://www.ehealth.fgov.be

Persoonlijke website: www.law.kuleuven.be/icri/frobben

Structuur van de uiteenzetting

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

enkele evoluties in de gezondheidszorg doel van het eHealth-platform visie en strategie basisarchitectuur en basisdiensten voorbeelden van diensten met toegevoegde waarde in productie verdere prioriteiten enkele persoonlijke ideeën voor de sector van de labo’s waarborgen bij het gebruik van het eHealth-platform voordelen van eHealth voor de patiënten, de zorgverleners en de overheid 2 6/3/2012

1. Enkele evoluties in de gezondheidszorg

         meer chronische zorg i.p.v. louter acute zorg zorg op afstand (monitoring, bijstand, raadpleging, diagnose, operatie, …), o.a. thuiszorg mobiele zorg multidisciplinaire, transmurale en geïntegreerde zorg patiëntcentrische zorg en empowerment van de patiënt snel evoluerende kennis => nood aan betrouwbaar, gecoördineerd kennisbeheer en –ontsluiting dreiging van te tijdrovende administratieve processen nood aan degelijke ondersteuning van het gezondheids zorgbeleid en –onderzoek gebaseerd op kwaliteitsvolle, geïntegreerde en geanonimiseerde informatie grensoverschrijdende mobiliteit 3 6/3/2012

1. Vermelde evoluties vergen …

       samenwerking tussen alle actoren in de gezondheids zorg efficiënte en veilige elektronische communicatie tussen alle actoren in de gezondheidszorg kwaliteitsvolle, specialisme-overschrijdende elektronische patiëntendossiers zorgplannen en zorgpaden geoptimaliseerde administratieve processen technische en semantische interoperabiliteit waarborgen inzake • • • informatieveiligheid bescherming van de persoonlijke levenssfeer respect van het beroepsgeheim van de zorgverleners 4 6/3/2012

1. Elektronische communicatie bevordert ook …

  kwaliteit van de zorgverlening en patiëntveiligheid • • vermijden van verkeerde zorgen en geneesmiddelen vermijden van fouten bij de toediening van de zorgen en geneesmiddelen • beschikbaarheid van betrouwbare gegevensbanken met informatie over goede behandelingspraktijken en beslissings ondersteunende scripts vermijden van onnodig meervoudige onderzoeken => minder belasting voor patiënt en vermijden onnodige meerkosten 5 6/3/2012

2. Doel van het eHealth-platform

  hoe ?

• door een goed georganiseerde, onderlinge elektronische dienstverlening en informatie-uitwisseling tussen alle actoren in de gezondheidszorg • met de nodige waarborgen op het vlak van de informatie veiligheid, de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en het beroepsgeheim wat ?

• • • optimaliseren van de kwaliteit en de continuïteit van de gezondheidszorgverstrekking optimaliseren van de veiligheid van de patiënt vereenvoudigen van de administratieve formaliteiten voor alle actoren in de gezondheidszorg • degelijk ondersteunen van het gezondheidszorgbeleid 6 6/3/2012

3. Visie en strategie

    geen centrale opslag van persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid wel veilige elektronische gegevensuitwisseling tussen alle actoren in de gezondheidszorg indien de patiënt dit wenst, geleidelijk verwijzing naar plaatsen waar over hem/haar persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid beschikbaar zijn, zonder dat daaruit enige inhoudelijke informatie over de gezondheid kan worden afgeleid onverkorte toepassing van de wetgeving inzake • • • • de bescherming van de persoonlijke levenssfeer het beroepsgeheim de rechten van de patiënt de uitoefening van de geneeskunst 7 6/3/2012

3. Visie en strategie

 bijzondere aandacht voor informatieveiligheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer, o.a. door • vercijfering van uitgewisselde persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid tussen de verzender en de bestemmeling • zeer doorgedreven preventieve toegangscontrole: wie mag in welke situaties toegang hebben tot welke gegevens over welke patiënten over welke periodes • persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid kunnen over het eHealth-platform slechts worden uitgewisseld mits machtiging in wet, door Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité of door de patiënt • • logging van uitgevoerde elektronische diensten (wie wat over wie wanneer, niet uitgewisselde persoonsgegevens !) informatieveiligheidspolicies en –consulenten 8 6/3/2012

3. Visie en strategie

     respect voor en ondersteuning van • bestaande lokale of regionale initiatieven inzake elektronische samenwerking in de gezondheidszorg • private initiatieven inzake elektronische dienstverlening aan actoren in de gezondheidszorg gebruik van het eHealth-platform is facultatief, niet verplicht beheer van het platform door vertegenwoordigers van de onderscheiden actoren in de gezondheidszorg respect voor de therapeutische vrijheid van de zorgverleners het eHealth-platform wijzigt niet de inhoudelijke taakverdeling tussen de onderscheiden actoren in de gezondheidszorg 9 6/3/2012

Portal Health

DTW DTW

4. Basisarchitectuur

Site RIZIV

DTW DTW Patiënten, zorgverleners en zorginstellingen

Portal eHealth platform MyCareNet

DTW DTW

Software zorginstelling

DTW DTW

Software zorgverlener

DTW DTW Gebruikers Netwerk Basisdiensten eHealth-platform GAB Leveranciers

6/3/2012

GAB GAB

10

GAB GAB GAB



4. Basisdiensten

volledig operationeel 1.

coördinatie van elektronische deelprocessen 2.

3.

4.

5.

portaalomgeving ( https://www.ehealth.fgov.be

) geïntegreerd gebruikers- en toegangsbeheer beheer van loggings systeem voor end-to-end vercijfering • bij verzending naar een bestemmeling die gekend is op het moment van de vercijfering • bij verzending naar een bestemmeling die niet gekend is op het moment van de vercijfering 6.

7.

8.

persoonlijke elektronische brievenbus voor elke zorgverlener met basisfunctionaliteiten elektronische datering (time stamping) codering en anonimisering 11 6/3/2012



4. Basisdiensten

in acceptatie 9.

verwijzingsrepertorium (metahub)  operationeel tegen Q2 2012 6.

persoonlijke elektronische brievenbus voor elke zorgverlener met volledige functionaliteiten  in ontwikkeling 10.

extramurale gezondheidskluis  6/3/2012 • • voor elke basisdienst zijn de cookbooks voor het gebruik ervan gepubliceerd zijn SLA’s inzake de beschikbaarheid en de performantie vastgelegd en gepubliceerd, en worden deze SLA’s systematisch gerespecteerd 12

4. Gebruikers- en toegangsbeheer

Authorisation management Administrator User Policy Fetch Policies Action on application DECLINED Action on application Decision request Policy Application (PEP) Action on application ALLOWED Decision answer Administration (PAP) Policy Decision (PDP) Information Question/ Answer Policy Information (PIP) Application Information Question/ Answer Policy Information (PIP) Policy Repository 13 Authentic Source Authentic Source 6/3/2012

4. Vercijfering bekende bestemmeling

eHealth-platform Message originator

1

Asks for public key Web service Ask public key Internet

2

Authenticates sender

4

Encrypts message

3

Sends public key Identification certificate Message recipient

5

Decrypts message Stored private key Public keys repository 14 6/3/2012

4. Vercijfering onbekende bestemmeling

2

sends key

1

asks for key Key Management / Depot

5

receives key

4

justifies right to obtain key User 1 Originator User 2 Recipient

4

justifies right to obtain message

3

sends encrypted message

5

receives message Messages Depot Message encrypted with symmetric key 15 6/3/2012

4. Elektronische datering (time stamping)

1

document A

User

document B hashing

2

hashcode A hashcode B

3

timestamp bag

6

archive

eHealth-platform 6

archive

5

electronic signature

4

electronic time stamping 16 6/3/2012

4. Coördinatie elektronische deelprocessen

Clients eHealth Service Bus (ESB) Application Orchestration Application Application Exposed services Orchestration Application Integration & Monitoring Consulted services Providers Application Application Application 17 6/3/2012

5. Voorbeelden diensten toegevoegde waarde

   invoer in en raadpleging van • • • het Kankerregister het register m.b.t. de heup- en knieprothesen (Orthopride) de registers m.b.t. de verstrekte zorgen inzake hartimplantaten (Qermid) • het gedeeld elektronisch artritisdossier, met inbegrip van elektronische processen voor terugbetaling van anti-TNF medicatie (Safe) PROCARE RX waarmee radiologen anoniem radiografieën en bijhorende informatie kunnen opladen en opsturen aan deskundigen voor revisie of second opinion ondersteuning van het elektronisch zorgvoorschrift in >50 ziekenhuizen 18 6/3/2012

5. Elektronisch voorschrift ziekenhuizen

Hospital 1

prescription A prescription B

2

hashcode A hashing hashcode B

3

timestamp bag

6

archive 6/3/2012 19

eHealth-platform 6

archive

4 5

electronic signature electronic time stamping

5. Voorbeelden diensten toegevoegde waarde

       beheer van wachtdiensten van huisartsen en tandartsen (Medega) elektronische mededeling van wachtverslagen door geneesheren van wacht aan de houder van een GMD raadpleging van de wilsbeschikkingen inzake euthanasie rapportering over MUG-interventies incidenties van bepaalde ziekten (bvb. H1N1-virus) elektronische raadpleging van verzekerbaarheid in de ziekteverzekering door verplegers(groeperingen) elektronische overmaking van facturen derde betaler door verplegers(groeperingen) aan ziekenfondsen elektronische aangifte van de geboorte 20 6/3/2012

5. Voorbeelden diensten toegevoegde waarde

  Resident Assessment Instrument (BelRAI) elektronische invoer en raadpleging van de evaluatie van de gehandicapten in het informatiesysteem van de FOD Sociale Zekerheid (Medic-e)  platform voor gegevensuitwisseling tussen het Vlaams Agentschap voor Zorg en Gezondheid en de door haar erkende diensten (VESTA)  on line registratiesysteem voor de private voorzieningen uit de sector Bijzondere Jeugdzorg in Vlaanderen  zorgportaal SARAI van het Ziekenhuisnetwerk Antwerpen (ZNA) ter ondersteuning van • de samenwerking tussen huisartsen, specialisten en zorgteams in het kader van de zorgtrajecten van het RIZIV (diabetes en nierinsufficiëntie) • de bijdrage van huisartsen aan het multidisciplinair oncologisch consult 21 6/3/2012

6. Multidisciplinair delen van gegevens

 gegevens uit ziekenhuizen • • delen van documenten tussen ziekenhuizen en artsen het “

HUB en metaHUB systeem

”  extramurale gegevens • • delen van gestructureerde gegevens tussen 1ste lijn en andere extramurale zorgverstrekkers de “

extramurale kluis

”  gekoppeld en interoperabel • • • informed consent therapeutische / zorg-relatie … 22 6/3/2012

6/3/2012

6. HUB – metaHUB : as is

Remote files unknown 23

4: All data available

6. HUB – metaHUB : to be

A Meta Hub C B 24 6/3/2012

6/3/2012 25

6/3/2012 26

Extramurale kluis

Delen van gegevens - elke actor houdt zijn eigen dossier bij, - maar kan bepaalde onderdelen ervan delen met andere actoren - voorbeelden : - medicatie schema - SUMEHR - parameters - journaal …

6/3/2012 27

Extramurale kluis

Toegang

voor zorgverstrekkers met een “zorgrelatie” - afhankelijk van hun rol

Geen toegang

voor - IT-administrators, hoster,… - eHealth-platform - overheid … zonder de actieve medewerking van de houder van de 2 e sleutel

6. Verdere prioriteiten

 Recip-e: ondersteuning van het systeem voor ambulant elektronisch voorschrijven van geneesmiddelen en, nadien, andere gezondheidszorgen eHealth Key depot Prescriber Pharmacy Recip-e 28 6/3/2012

6. Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV

Prescriber A couple of days 6/3/2012 A couple of days Sickness fund medical advisor 29 Pharmacy After many days

6. Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV

Prescriber A few seconds Sickness fund 6/3/2012 medical advisor A few seconds A few seconds 30 Pharmacy

6. Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV

6/3/2012 31

6. Verdere prioriteiten

  gegevensbank m.b.t. de zorgverleners en de zorginstellingen gezamenlijk beheerd door de FOD Volksgezondheid, het RIZIV, het FAGG en de Gemeenschappen en gehost door het eHealth-platform gegevensbank m.b.t. de farmaceutische specialiteiten, beheerd door het FAGG en het RIZIV en gehost door het eHealth-platform 32 6/3/2012

6. Gegevensbank zorgverleners/instellingen

6/3/2012 33

6. Verdere prioriteiten

   gegevensbanken met de verzekerbaarheidstoestand en de andere rechten van de patiënt in de ziekteverzekering, beheerd en gehost door de ziekenfondsen gegevensbank met bepaalde therapeutische relaties tussen zorgverleners en patiënten, gehost door de ziekenfondsen gegevensbank m.b.t. best practices inzake behandeling van patiënten bij bepaalde diagnoses, beheerd door CEBAM en gehost door het eHealth-platform 34 6/3/2012

7. Ideeën voor labo’s

  voorstel voor een systeem van elektronische uitwisseling van labo-aanvragen en resultaten voor de sector van de extramurale labo’s in België • een geïntegreerde labo-aanvraagmodule binnen elke huisartsensoftware voor het geadresseerd en niet-geadresseerd verzenden van aanvragen naar extramurale labo’s • het geadresseerd verzenden van de (gedeeltelijke) resultaten naar de huisarts en de integratie binnen het eletronisch patiëntendossier • laboresultaten in de extramurale kluis en een centrale geanonimiseerde sector databank dit alles met respect voor privacy en beroepsgeheim op basis van de basisdiensten van het eHealth-platform 35 6/3/2012

7. Voorgestelde architectuur

Aanvrager EMD Lab: Patient:

(optional) INSZ

Go to Form EMD PLUG Extended Technical & Business Connector

Codering van het INSZ + unieke code (time) 1 2

STS Codage UAM ESB Send Labo Results: Geadresseerd via eHealth Box Extramurale kluis en resultaten Geanonimiseerde Setor DB

check

LABO PLATFORM (anonymous data) FORM APPLICATION Rules / Templates UAM ESB STS E2EE Send Print

Add: • Patient • Lab Timestamping Send via eBox or Recip-e 3 4

TS ehBox Recipe-e Send Lab Request:

•

Geadreseerd via eHealth Box

•

Niet-geadresseerd via Recip-e

6 7 5

Sector Analyse STS WS client Labo LIMS

36 6/3/2012

 

7. Intelligent formulierenplatform

huisarts krijgt toegang tot een intelligent formulierenplatform • huisartsensoftware genereert een unieke code op basis van het gecodeerde INSZ van de patiënt en een gedetailleerde tijdsaanduiding • via het systeem voor gebruikers- en toegangsbeheer krijgt de arts toegang tot het laboplatform • generieke formulieren en formulieren per labo worden aangeboden; de evolutie naar gestandaardiseerde generieke formulieren wordt op deze manier gestimuleerd.

• naar schatting 80 % van de aanvragen kan opgevangen worden door generieke formulieren • templates voor bepaalde symptomen en ziektebeelden (op basis van best practices) Intelligent aankruisen van testen vrijheid voor de aanvrager om andere testen te selecteren • generatie van een unieke barcode of scanning van de unieke barcode van een recipiënt voor optimale koppeling tussen aanvraag en stalen • aanvraag wordt in Kmehr (of HL7) formaat opgeslagen in een tijdelijke buffer de aanvraag blijft op elk moment anoniem 37 6/3/2012

7. Laboresultaten in de extra-muros kluis

     de labo-aanvragen en resultaten kunnen opgenomen worden in de extramurale kluis met als toegevoegde waarde • systeem van patiënt consent, therapeutische relaties en threshold encryptie bepaalt fijnmazige toegang tot de gegevens • geïntegreerd in breder gedeeld patiëntendossier het beheer van de toegang tot de laboresultaten blijft mede in handen van de zorgactoren (threshold encryption) deze gegevens kunnen ook dienen voor onderzoeksdoeleinden door de labosector en andere onderzoeksinstellingen er kunnen intelligente regels opgesteld worden die de terugbetaling van bepaalde analyses nagaan leidt tot verminderen van onnodige aanvragen en verbeteren van statistisch onderzoek door de sector 38 6/3/2012

   

7. Toegevoegde waarde

procesverbetering & administratieve vereenvoudiging • eliminatie van de papieren stroom en vermijden van foutieve koppeling tubes en aanvragen • • • naadloze integratie vanuit de software van de huisarts garantie voor de volledigheid van de aanvraag ontvangstbevestiging voor het labo kostenreductie • vermindering van de behandelings- en de opslagkosten van papier • tijdsbesparing door een automatische koppeling van de fysische en elektronische stromen • drastische kostenbesparing omdat de elektronische stroom via de eHealth box verloopt.

bescherming tegen de juridische aansprakelijkheid van het labo • juridische onweerlegbaarheid ten opzicht van derden van de aanvragen via eHealth-platform identificatie en timestamping • de eHealth box is de enige technologie die de identiteit en hoedanigheid van de verzenders en ontvangers garandeert en die encryptie technieken gebruikt die de boodschappen onleesbaar maken voor alle intermediaire partijen geanonimiseerde sector databank • responsabilisering van de sector: geanonimiseerde sector databank maakt zelfregulering mogelijk door de sector • ondersteuning van het wetenschappelijk onderzoek in dit domein 39 6/3/2012

8. Waarborgen bij gebruik eHealth-platform

 verhoging van de rechtszekerheid bij gebruik van het eHealth-platform • basisdiensten ter ondersteuning van informatieveiligheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer zoals gebruikers- en toegangsbeheer end-to-end vercijfering logging • • zijn conform wettelijke vereisten terzake basisdiensten ter ondersteuning van de bewijskracht zoals time stamping ontvangstmeldingen zijn conform wettelijke vereisten terzake bij deze basisdiensten gebruikte gevalideerde authentieke bronnen zoals gegevensbank met hoedanigheid van zorgverstrekker gegevensbanken met therapeutische relaties zijn betrouwbaar 40 6/3/2012

8. Waarborgen bij gebruik eHealth-platform

   rechtszekerheid wordt gewaarborgd door • • wet op het eHealth-platform specifieke wetgeving uitgewerkt op initiatief van het eHealth platform (bvb. elektronische voorschrijven) • • voorafgaande machtiging en permanente controle door Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité controle door het Beheerscomité bestaande uit vertegenwoordigers van alle stakeholders voorafgaande rechtszekerheid over legitimiteit van de uitwisseling van persoonsgegevens en van de omstandigheden waarin ze geschiedt bij machtiging door de Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité service level agreements waarborgen • • beschikbaarheid performantie 41 6/3/2012

 

9. Voordelen

voor de patiënt • meerwaarde op het vlak van de kwaliteit van de gezondheidszorg en van de veiligheid van de patiënt • • in bepaalde gevallen, snellere dienstverlening grotere transparantie voor de zorgverleners • minder administratieve formaliteiten, waardoor beschikbare tijd maximaal kan worden besteed aan zorgverlening • • betere ondersteuning bij de beroepsuitoefening één aansluiting op een elektronisch platform volstaat voor het gebruik van diverse toepassingen • • hogere rechtszekerheid bij elektronische gegevensuitwisseling gemakkelijkere doorverwijzingen tussen zorgverleners/ zorginstellingen • ondersteuning van samenwerking, ook lokaal en regionaal 42 6/3/2012

9. Voordelen

 voor de overheid • maximale besteding van beschikbare middelen aan zorg i.p.v. aan administratieve formaliteiten • mogelijkheid tot concentratie op ontwikkeling van nieuwe diensten met toegevoegde waarde, bvb. disease management • betere beleidsondersteuning 43 6/3/2012

Voor meer informatie

  portaal eHealth-platform ( https://www.ehealth.fgov.be

) bevat uitgebreide functionele en technische • • • • documentatie m.b.t.

• • de basisarchitectuur de 9 multifunctionele basisdiensten aangeboden door het eHealth-platform • de diensten met toegevoegde waarde die gebruik maken van deze basisdiensten de reeds beschikbare authentieke bronnen de normen, standaarden en specificaties alle KMEHR-berichten de verdere prioriteiten eigen website ( http://www.law.kuleuven.be/icri/frobben ) bevat alle slides gebruikt bij uiteenzettingen 44 6/3/2012

D

@

nk u !

Vragen ?