Transcript Sociaal economische gevolgen vergrijzing - CD&V

Werk op de plank: uitdagingen voor de
Vlaamse arbeidsmarkt
Koen Van den Heuvel
Fractieleider CD&V Vlaams Parlement
Structuur
1. Enkele uitdagingen eruit gelicht
a) Impact van de vergrijzing: steeds meer
acuut
b) Naar een knelpunteconomie?
2. Inleiding discussie: een aantal denkpistes
opgelijst
A. De vergrijzing
De stijgende levensverwachting is een belangrijke maatschappelijke
verwezenlijking maar brengt ook uitdagingen met zich mee..
Volgens de vergrijzingscommissie:
• Verwachte tragere groei
- gem. groei BBP zou structureel +/- 0,5% lager liggen
• Kosten voor de overheid
- Tussen 2010 en 2060 bedragen de budgettaire kosten van de
vergrijzing 5,6% van het bbp.
- De uitgaven aan pensioenen en aan gezondheidszorg stijgen
respectievelijk met 4,3% en 3% tussen 2010 en 2060
Impact op de arbeidsmarkt?
In Vlaanderen betreden intussen jaarlijkse minder jongeren de arbeidsmarkt
dan er oudere werknemers uitstromen.. (migratie compenseert het verschil)
DOORSTROMING BEVOLKING OP ARBEIDSLEEFTIJD
(enge definitie = 15-24 jaar / 55-64 jaar)
1,40
P(15-24)/P(55-64)
1,30
1,20
Vlaams Gewest
Waals Gewest
Brussels Gewest
1,10
1,00
0,90
1990
1995
2000
jaar (1 jan.)
2005
2010
•Algemeen Vlaamse arbeidsmarkt:
- grote vervangingsgolf in het vooruitzicht
• Verschilt sterk per sector:
- Overheid veel 50+
(+- 1/3de overheidspersoneel is ouder dan 50)
• Dit biedt uiteraard ook kansen:
- overheidstewerkstelling structureel afbouwen
B. Evolutie naar een knelpunteconomie
Bij eenzelfde
niveau van
werkloosheid (+5%), steeds meer
nog openstaande
vacatures!
3. Antwoorden op deze uitdagingen?
• Een aantal groepen scoren sterk ondermaats op de
arbeidsmarkt
• ‘Traditioneel’ allochtonen en oudere werknemers, door
de economische crisis meer en meer ook jongeren.
Ondanks de huidige jongerenwerkloosheid,
een typisch crisis-fenomeen, ook aandacht
blijven hebben voor het ‘grijze goud’!
Werkzaamheid 50-plussers in Europees perspectief
Cijfers lage effectieve pensioenleeftijd
Vanwaar deze zwakke prestaties?
Ondermeer:
• Mogelijkheden vervroegd uittreden,
In 2012 waren er 110.809 voltijds bruggepensioneerden met vrijstelling van
IWZ (inschrijving van werkzoekende), tegenover 4.322 die wèl beschikbaar
moeten zijn voor de arbeidsmarkt.
>> Dus slechts 3,75% ‘bruggepensioneerden’ zijn nog beschikbaar voor de
arbeidsmarkt
>> Wel daalt het aantal bruggepensioneerden (of ‘niet werkzoekenden met
bedrijfstoeslag’).
• De (de facto) koppeling anciënniteit/verloning maakt ouderen duurder.
In het buitenland is dat niet noodzakelijk zo.
Vnl. Angelsaksische landen verdient men terug minder bij einde loopbaan
Anciënniteit t.o.v. verloning
• Ook meer investeren in
Levenslang Leren zou oudere
werknemers langer inzetbaar
houden.
• Maar % bevolking op
arbeidsleeftijd die aan
onderwijs en opleiding doen:
- Amper 7% in België
- Flink lager dan het EUgemiddelde
- Geen stijgende trend!
Een aantal ideeën:
• Een loopbaanrekening waarin werknemers vakantie- en
verlofrechten kunnen opbouwen zonder te raken aan de
thematische verloven, gebaseerd op solidariteit en verbonden aan
bepaalde risico’s, zal werknemers toelaten om in functie van hun
eigen noden om te gaan met deze opgebouwde rechten.
Meer individuele vrijheid en een grotere responsabilisering voor de
kosten
• Een gefaseerd evolueren in de richting van 1 volwaardig statuut
voor iedereen. Wie een gemengde carrière heeft, mag hiervan
geen nadeel ondervinden. Statutaire benoemingen worden
bijgevolg stopgezet.
• Werknemers die onvoldoende permanente vorming genieten,
staan alsmaar zwakker op de arbeidsmarkt.
Daarom moeten we naar een competentieplicht gaan, waarbij
werknemers, werkgevers én de overheid, haar
verantwoordelijkheid in opneemt.
• Verder beperken van de mogelijkheden om vervroegd uit de
arbeidsmarkt te stappen.
• niet-toeleidbaren: er zullen altijd mensen zijn die ondanks
doorgedreven inspanningen nooit in staat zijn om betaalde arbeid te
verrichten.
Voor die groep bepleiten we een duurzame oplossing door ze uit de
werkloosheid te halen en in een aangepast statuut te voorzien op
lokaal niveau.
• Loon meer gebaseerd op prestaties en competenties en minder
op anciënniteit
• Nieuwe Vlamingen kunnen, zoals elke Vlaming, slechts een uitkering
krijgen indien zij actief op zoek willen gaan naar werk.
Anderzijds moeten zij ook alle kansen krijgen: de strijd tegen
discriminatie moet worden opgevoerd, en bedrijven die opvallend
weinig nieuwe Vlamingen in dienst hebben, kunnen worden
gecontroleerd.
Indien nog vragen of reacties:
[email protected]
Dank u voor uw aandacht!