Transcript Aile Hekimliğinin Tarihçesi

Aile Hekimliğinin
Tarihçesi
KTU AİLE HEKİMLİĞİ A.D.
Dr. Burcu AYKANAT
09.12.2014
• Aile hekimine olan gereksinim ilk kez
1923 yılında Francis Peabody
tarafından gündeme getirilmiş ve
Francis Peabody, tıp bilimlerinde
oluşan aşırı uzmanlaşma sonucu
hastaların ortada kaldığını ve
kapsamlı ve kişisel sağlık hizmeti
veren bir uzmanlık dalının gerekliliğini
vurgulamıştır.
• İngiltere'de genel pratisyenliği
geliştirmek, standartlarını
yükseltmek ve genel pratisyenlerin
sesi olmak amacıyla 1952 yılında
College of General Practitioners
(Genel Pratisyenler Koleji)
kurulmuştur.
• 1966 yılında American Medical
Association (Amerikan Tıp Birliği)
tarafından Milis Raporu ve Willard
Raporu olarak bilinen iki raporun
yayınlanması sonucu, yeni bir uzmanlık
dalı olan "Aile hekimliği" tanınmıştır.
• Amerika’da American Academy of
General Practice tarafından 1969
yılında Aile Hekimliği Uzmanlığı 20.
Uzmanlık dalı olarak tanımlanmış ve
beraberinde Amerikan Aile Hekimleri
Kurulu (Board) (ABFP) kurulmuştur.
1974 - Loewenhorst
• Hollanda’da “Avrupa Aile Hekimleri Eğitimi”
toplantısı yapılmış ve Loewenhorst ve grubu
tarafından birinci basamak hekimliğinin, diğer
klinik uzmanlık dallarından farklı bir uzmanlık dalı
olduğu vurgulanarak aile hekimliğinin tanımı
yapılmıştır.
Alma Ata Konferansı
• 1978 yılında yapılan Alma Ata
Konferansı'nın çok önemli
sonuçlarından birisi "2000 Yılında
Herkese Sağlık" başlığı altında
toplanan bir kısım hedefler ve
stratejilerdir.
Alma Ata Konferansı
• Birinci basamak sağlık hizmet
sunumunun kendine özgü bilgi ve
koşullar içerdiği ve bunun
uzmanlaşmış hekimlerce verilmesi
gerektiği vurgulanmış, tüm dünyada
bu konuda çalışmalar başlatılmış ve
ülkeler sağlık sistem ve politikalarını
bu görüş doğrultusunda yeniden
gözden geçirmişlerdir.
Alma Ata Konferansı
• Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya
Aile Hekimleri Örgütü’nün (WONCA)
imzasının olduğu Alma Ata Konferansı
Sonuç Bildirgesinde, Aile Hekimliği
bir uzmanlık dalı olarak tanınmış, her
ülkede mezuniyet sonrası Aile
Hekimliği uzmanlık eğitimi verilmesi
kararlaştırılmıştır.
Ontario-Kanada(1994)
• WHO ve WONCA tarafından düzenlenen
konferansta
– Sağlık bakımını daha eşit, maliyet etkin ve gereksinimlere yanıt
verir kılabilmek için kökten değişiklikler yapılması gereklidir.
– Her olanakta aile hekimi ilk başvuru hekimi olarak
kullanılmalıdır.
– Her ülkede aile hekimlerinin bağımsız örgütleri kurulmalıdır.
gibi önerilerde bulunularak, aile hekimliğinin amaçları, görev
tanımı, işleyişi, kurumsallaşması ve aile hekimliği
politikası konularında önemli kararlar alınmıştır.
Avrupa Konseyi
• Avrupa Birliği tarafından, Avrupa
Topluluğu ve üye ülkelerinde birinci
basamak hizmeti veren hekimlerin tıp
eğitimlerinin ardından en az 2 yıl
eğitim görmeleri gerektiğini bildiren
karar alınmış ve bu uygulamaya
başlanması için 1 Ocak 1995 tarihi
hedef olarak belirlenmiştir.2001'de
ise eğitim süresi 3 yıla çıkarılmıştır.
• Aile Hekimliği Sistemini her ülke
kendi ihtiyaçlarına göre oluşturup
uygulamaya koymuştur.
• Bazı ülkelerden örnekler:
Amerika Birleşik Devletleri
• Aile Hekimlerine yapılan başvuru sayısı
Pediatri ve Dahiliye Uzmanlarına yapılan
başvuruların toplamından yaklaşık %18 daha
fazladır. Aile Hekimliği Uzmanlık
Öğrenciliği Tıp Fakültesi sonrası 3 yıllık bir
süreçtir. Tıp Fakültelerinin %80'inden
fazlasında Aile Hekimliği Anabilim Dalı
mevcuttur. Aile hekimliği uzmanlığı
ülkedeki ikinci büyük uzmanlık dalıdır.Tıp
Fakültesi'nden mezun olan öğrencilerin
yaklaşık %12'si Aile Hekimliği Uzmanlık
Öğrenciliği programına girmektedirler.
Sayılarla Karşılaştırma
• ABD 2000
– 60212 aile hekimi
– 300 milyon nüfus
• TR 2005
– 1500 aile hekimi
– 70 milyon nüfus
İngiltere
• 1 yıl intörnlük döneminden sonra 2 yıl
hastanede 1 yıl aile hekiminin yanında
çalışarak eğitim tamamlanmaktadır ve sınav
zorunluluğu yoktur.
• 34000 civarındaki aile hekimlerinin çoğu 45 kişiden oluşan grup muayenehanelerinde
hizmet vermektedir.
Almanya
• Aile hekimliği uzmanlık eğitimi 4 yıldır ve
sonunda sınav vardır. Tıp fakültelerindeki
aile hekimliği kürsüleri tıp öğrencilerine de
ders vermektedir ve bu dersler zorunlu
dersler kapsamında ele alınmaktadır. Aile
hekimlerinin diğer dal uzmanlarına oranı
%45-50 civarındadır.
Türkiye’de Aile Hekimliği
Uzmanlığı
• Türkiye’de Aile Hekimliği Uzmanlığı, ayrı
bir uzmanlık dalı olarak ilk kez 1983 yılında
Tababet Uzmanlık Tüzüğü’nde yer almıştır.
• İlk Aile Hekimliği Anabilim Dalı 1984
yılında Gazi Üniversitesi bünyesinde
kurulmuş, ancak aktif olarak çalışmaya
başlayamamıştır.
1985 yılında Ankara, İstanbul ve
İzmir’de Sağlık Bakanlığı Eğitim ve
Araştırma Hastanelerinde Aile
Hekimliği uzmanlık eğitimine
başlanmıştır
• 1993’te alınan YÖK kararı ile Tıp
Fakültelerinde Aile Hekimliği
Anabilim Dallarının kurulmasına karar
verilmiş ve aynı yıl içinde Trakya
Üniversitesi Tıp Fakültesi bünyesinde
halen aktif olan ilk Aile Hekimliği
Anabilim Dalı kurulmuştur
• Türkiye Aile Hekimliği Uzmanları
Derneği (TAHUD) 1990 yılında
Ankara’da kurulmuştur.
• Türkiye’de aile hekimliği ile ilgili ilk
ulusal kongre 1993 yılında İstanbul’da
yapılmıştır.
• 2003’te Türkiye Dünya Aile Hekimleri
Birliğine (WONCA) tam üye olmuştur.
• 5258 sayılı Aile Hekimliği Pilot
Uygulaması Hakkında Kanuna
dayanarak 3 Ocak 2005 tarihli Bakan
onayıyla Düzce ili Pilot il olarak
belirlenmiştir.
2008
• Avrupa Aile Hekimleri kongresi
Türkiye’de yapıldı.
• 2010 yılının sonunda tüm illerimizde
Aile Hekimliği uygulamasına
geçilmiştir.
• Ülkemizde 55 tıp fakültesinde Aile
Hekimliği Anabilim Dalında lisans ve
lisansüstü eğitimler sürmektedir.
Türkiye’de dergiler
• TAHUD’un bir yayın organı olan
Türkiye Aile Hekimliği Dergisi
1997’den bu yana yayınlanmaktadır.
• PRN Aile Hekimliği Dergisi Ocak
2006'dan itibaren aylık olarak
yayınlanmaktadır.
• The Turkish Journal of Family
Medicine and Primary Care
(TJFMPC) yılda dört kez internet
aracılığıyla 2007 yılından bu yana
yayınlanmaktadır.
Kaynaklar
• www.tahud.org.tr
• Doç Dr Zekeriya Aktürk. Aile
Hekimliğinin Tarihçesi
• Prof Dr Hüsnü Çağlar. Bir tıp disiplini
olarak aile hekimliği
• www.ailehekimliği.gov.tr
Teşekkür ederim.