Transcript Ziekteverzuimbegeleiding van schoolgaande jeugd

Snel terug naar school
is veel beter
Een integrale aanpak van
ziekteverzuim bij schoolgaande
jeugd
20 april 2013
Marie-José Theunissen
Jeugdarts KNMG/ Arts M&G
Tom Hendriks
Kinderarts
Annemiek Brugman
Jeugdarts KNMG/ Arts M&G
Jeugdgezondheidszorg
 Het voorkómen en zo vroeg mogelijk signaleren
van problemen op lichamelijk, psychisch,
cognitief en/ of sociaal gebied
 Verankerd in WPG (2009)
 Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg(2013)
 Gemeentelijke Contracttaken
Landelijke handreiking
 http://ajn.artsennet.nl/Artikel/Handreiking-aanpakschoolziekteverzuim.htm
 Krachtenbundeling School, Leerplicht en JGZ
 Gericht op PO-VO en MBO
 Jeugdarts medisch adviseur ziekteverzuim
Casus Priscilla
Casus Priscilla
• Groep 1: buikpijn, huisarts: gb
• Groep 6: darmklachten, huisarts -> ZH: scan gb
behandeling obstipatie
• Groep 7: veel verzuim, altijd buikpijn
extreem op M gericht
• Groep 8: school gesprek met M en DOBA
leerplicht ingeschakeld
Casus Priscilla
• Klas 1:
• Klas 3:
•
•
•
•
bij stress buikpijn, geen/weinig verzuim
veel verzuim; darmklachten, hoofdpijn
Zorgteam: verzuim blijft -> leerplicht
Verwijzing huisarts
Overleg met school en zorgteam
Opnieuw verwijzing huisarts -> eerstelijns psycholoog
Casus Priscilla
• Klas 4:
veel verzuim
• Zorgteam-> gesprek Priscilla, M, school, GGD en SMW
• Afspraak: SMW, overleg GGD en huisarts
• Telefonisch overleg GGD-huisarts!
• School 23: veel verzuim
vrijstelling leerplicht -> werken
Casus Priscilla
• Wat hadden we anders kunnen doen?
• Op welk moment hadden we de huisarts er actief bij
moeten betrekken?
• Wil je als huisarts van iedere verzuimmelding op de
hoogte zijn?
Doel ziekteverzuimbegeleiding
Ziekenhuisopname
• Voorspeller voortijdig school verlaten
• Alleen bij VWO leerlingen
• >9 dagen of > 3 keer
ZVB-werkwijze GGD BZO
1. School bekijkt verzuimregistratie
Welke leerlingen komen in aanmerking:
-langdurig ziekteverzuim: > 2 weken aaneengesloten
- frequent ziekteverzuim: 3 x ziek binnen 4-6 weken
- bijzonder ziekteverzuim: vaste dagen, hetzelfde vak
- zorgelijk ziekteverzuim: voldoet niet aan criteria
maar er zijn wel zorgen
2. Mentor/ teamleider bespreekt zorgen met ouder(s) en
informeert hen dat de leerling bij JGZ gemeld wordt
ZVB-werkwijze GGD BZO
3. School meldt leerling bij de JGZ:
via digitaal aanmeldformulier
- aan: [email protected]
- inclusief digitale print verzuimregistratie
- afschrift aanmelding aan Leerplicht
4. De JGZ nodigt binnen 14 dagen leerling en ouder(s) uit
voor gesprek bij de GGD/ op school
ZVB-Leerlingvragenlijst
ZVB-werkwijze GGD BZO
5. De JGZ rapporteert middels een terugkoppelformulier
aan school.
Ouders en leerling tekenen dit voor gezien.
School rapporteert evt. bij Leerplicht
6. De leerling wordt optioneel besproken in het ZAT
7. School volgt het ziekteverzuim van de leerling: als het
niet vermindert neemt school contact op met JGZ
Casus Anna 12 jaar
Vorig jaar met M, zus (17) en broertje (6)naar Nederland
gekomen.
Aanmelding school:
•Klaagt vaak over erge buikpijn > 2 jaar
•Op school gedragsproblemen, motivatie
•Ook in Polen problemen en veel absentie
•Ouders gescheiden
Casus Anna
•
•
•
•
•
Menarche:10 jaar
Irregulaire cyclus (soms na 2 à 3 weken)
Buikpijn tijdens hele menstruatie, verzuimt
Wordt wakker van de pijn
PCM helpt niet
• Mictie: soms na 5 min opnieuw drang
• Obstipatie
Casus Anna
• Voldoende drinken, groente en fruit, bewegen
• Verwijzing huisarts
Januari 2013
• Verzuim 18 dagen in 4 maanden!
• Niet naar huisarts gegaan
• Conclusie: onvoldoende inspanning verricht om zelf het
verzuim te verminderen -> huisarts + herbeoordeling
Casus Anna
Maart 2013
• Geen verzuim meer
• Niet bij huisarts geweest
• Geen buikpijn meer
• Nieuwe klacht: pijn op de borst
• Stress op school
• Schoolmaatschappelijk werk
Redenen verzuim
Redenen verzuim
Functionele klachten
Maandelijkse incidentie bij schoolkinderen:
 Hoofdpijn 10-25%
 Buikpijn 30-80%
 Ernstige Moeheid 10%
Pijngedrag
Pijnbeleving
Pijngewaarwording
 Pijnmodel Loeser
Nociceptie
Bio
Psycho
Sociaal
Model
Biologische
Factoren
Psychologische
Factoren
Sociale
Factoren
Aanleg
Fysiologische/
fysieke
kwetsbaarheid
Coping
Stemming
Perfectionisme
Sensitief
Ziektegeschiedenis ouders
Vermijdende
coping ouders
(Emotionele) KM
Direct
Uitlokkend
Infectie
Blessure
Operatie
Ziekte-episode
Stress
Angst
Gepest
Overvraging
Acute life stress
Isolatie
Schoolproblemen
Instandhoudend
Ziektegeschiedenis
Leefstijl
Pijn=fijn (
veranderde
pijndrempel )
Vermijdende
coping
Hoge
verwachtingen
ouders
Beloning ouders
Coping ouders
Bekrachtiging door
arts of ouders
Chronische life
stress
Mariannus
Muticulturele Casus
Overeindse dagen
Venetië
2013
Voorgeschiedenis
• Ouders gevlucht uit Afghanistan
• 2 kinderen: M. dan 13 jaar oud, broer
16 jaar
• Ouders gescheiden, geen contact
meer met moeder
• Wonen bij vader, heeft ernstig COPD
Rolstoelgebonden en zuurstof
behoeftig
• Veel zorg voor vader door M. en haar
broer
Succesvol integreren
• Gezin heeft veel contacten
• Met name mantelzorgers die vader
helpen
• M. komt in het nieuws omdat ze in de
wijk een dag organiseert voor integratie
• Op lagere school gaat het goed
• Hoge verwachtingen van vader
• Basisschool adviseert Rooi pannen
• Broer zet zich veel meer af tegen vader
Buikpijn
•
•
•
•
•
Al maanden zeer ernstige buikpijn
Kan daardoor niet meer naar school
Veel verzuim
Zeer moeilijke communicatie met vader
Veel agressie van vader uit naar hulpverleners
• Wat doet u als huisarts?
Buikpijn
• Onderzoek op ziekenhuis: geen afwijkingen te vinden
bij uitgebreid onderzoek
• 3 maanden opname bij afvallen buikpijn, ‘obstipatie’
en eet probleem
• Veel agressie van vader uit
• Cultuur kloof toch te overbruggen
• Geen oorzaak te vinden
Buikpijn
• Langzaam minder door
– laxantia
– Begeleiding
– Weg van huis
• Ontsnappingsroute blijft nodig, dus stoppen
laxantia onmogelijk
• Na 3 maanden naar huis en
ook weer naar school
Multidisciplinair
• In Ziekenhuis
• Kinderarts
• Pedagogische zorg
• Psycholoog
• Buiten ziekenhuis
• Maatschappelijk werk school, mentor
• MEE
• Leerplicht ambtenaar
• Huisarts
• Jeugdarts
School
• Conflict omdat M. naar Eckart wil: VWO
• school adviseert op Rooi Pannen te blijven
• Eckart wil haar niet aannemen
• Weer terugval in verzuim en klachten
• Afspraak CJG: centrum jeugd en gezin
– Met alle betrokkenen: jeugdarts, MEE, kinderarts,
school, leerplichtambtenaar, psycholoog en centraal
figuur van CJG
Oplossing!
• Afspraak dat ze op Rooi Pannen het jaar afmaakt
• Dan bij goede resultaten de plicht voor Eckart om haar
aan te nemen
Nu
• Gaat erg goed
• Geen klachten meer , maar wel snel
bij kleine tegenvallers weer klachten
• Zit op VWO Eckart en is een van de
beste leerlingen
• Lang toch 1 x per 3 maanden op poli.
Om vinger aan de pols te houden
• Nu geen controles meer
Redenen voor ziekteverzuim
Ontwikkeling ziekteverzuim
Casus Essie








Morbide obees meisje 15,7 jaar, brugklas!
Sinds 3 jaar intermitterend schoolverzuim, v.w. ziekte
Ouders niet oorspronkelijk nederlands
Reintegratieplan in overleg
Trauma
Revalidatieperiode
Thuisonderwijs
Overleg behandelaars
Casus Essie





Onvoldoende voortgang
Gezamenlijke Zorgmelding BJZ
Tegelijkertijd GGZE-eetstoornissenteam
Tevens Justitieel Casusoverleg Leerplicht
Incidenteel aanwezig op interne rebound school
 Welke opties resteren?
Sociale kaart: integratie van zorg?
 Welke mogelijkheden tot samenwerking ziet u?
 Regionaal lopende initiatieven?
 Regionale kansen ( t.a.v. SOLK )?
Conclusies
 Ziekteverzuim is vaak een signaal
 Snel terug naar school is veel beter
 Integrale ( JA-HA-KA ) aanpak helpt