Transcript Bài 14: Tinh thể nguyên tử và Tinh thể phân tử

Bài 20: Tinh thể nguyên tử.
Tinh thể phân tử
I. Tinh thể nguyên tử.
1.Thí dụ: Tinh thể nguyên tử
kim cương
Mô hình cấu trúc mạng tinh thể kim cương
Mạng tinh thể kim cương được tạo bởi
nguyên tử C. Trong tinh thể kim cương, mỗi
nguyên tử C ở trạng thái lai hóa sp3 liên kết
cộng hóa trị với bốn nguyên tử C gần nhất bằng
các obitan lai hóa nằm ở bốn đỉnh của hình tứ
diện đều. Mỗi nguyên tử C ở đỉnh lại liên kết với
các nguyên tử C khác.
Ngoài vẻ đẹp rực rỡ, lộng lẫy, kim
còn bền
và rất
Tinhcương
thể nguyên
tử cấu
tạocứng.Tại
từ nhữngsao?
nguyên tử được sắp xếp một cách đều
đặn,theo một trật tự nhất định trong không
gian.
Nút mạng tinh thể là những nguyên tử liên
kết với nhau bằng liên kết cộng hoá trị.
2. Tính chất chung của tinh thể
nguyên tử.
Tinh thể tạo bởi các nguyên tử nằm ở các
nút của mạng, liên kết với nhau bằng liên
kết cộng hóa trị.
Liên kết cộng hóa trị là liên kết bền nên
các tinh thể nguyên tử đều có độ cứng lớn,
nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi cao.
Vd. Kim cương có độ cứng lớn nhất so
với các tinh thể khác nên được dùng
làm mũi khoan.
Kim cương
Mô hình tinh thể Silic
Tinh thể Si là tinh thể
nguyên
tử phải
vì ởlànút
Tinh
thể Si có
tinh thể
mạng
là tử
các
nguyên
tử
nguyên
không?
Vì sao?
Si được liên kết cộng
hoá trị với 4 nguyên tử
Si khác
Ở nhiệt
thấp
các
Tinh
thể khíđộ
hiếm
không
phảikhí
là
tinh
thể tồn
nguyên
Vì liêntinh
kết thể.
hiếm
tạitử.
dạng
giữa các nguyên tử khí hiếm
Cótinh
phải
tinhphải
thểlà liên
trong
thểlà
không
nguyên
tửtrịkhông?
Vì sao?
kết
cộng hoá
do các nguyên
tử
khí hiếm đã có cấu hình e lớp
ngoài cùng bền vững.
Mô hình tinh thể Neon
II. Tinh thể phân tử.
MÔ HÌNH TINH THỂ IOT VÀ NƯỚC ĐÁ
H
L i ª n kÕt hi ®ro dµi 1,76A
O
L i ª n kÕt céng ho¸ trÞO-H dµi 0,99A
Câu1.2.
Nhậnxét
xétcấu
cấuhình
hình
lớp
ngoài
cùng
củamỗi
mỗi
Câu
Nhận
e elớp
ngoài
cùng
của
nguyêntử
tửIot
H,trong
O trong
phân
tử HTại
Tại mạng
các mạng
2O.các
nguyên
phân
tử Iot.
tinh tinh
thểlàlànhững
nhữnghạt
hạtvivimô
mônào
nào?
Cho biết
kếttửgiữa
thể
(nguyên
tử,liên
phân
hay
các hạt
mô liên
đó trong
tinhcác
thể hạt
có phải
liên
kết
ion)?
Chovibiết
kết giữa
vi môlàđó
trong
cộng
hay
tinh
thểhoá
có trị
phải
làion
liênkhông?
kết cộng hoá trị hay liên kết
ion không?
--Mỗi
Mỗinguyên
nguyên
tử tử
hiđro
Iot và
đều
oxiđã
đều
đạt
đãđến
đạt đến
cấucấu
hình
lớp ngoài
vững
củakhí
khíhiếm.
hiếm.
ehình
lớp engoài
cùngcùng
bềnbền
vững
của
Tại nút
nút mạng
là là
cáccác
phân
tử Htử
2O I
Tại
mạngtinh
tinhthể
thể
phân
2
Các phân tử H2O trong tinh thể liên kết với
Các
phân
tử
I
trong
tinh
thể
liên
kết
với
2
nhau không bằng liên kết cộng hoá trị hay liên
nhau
không bằng liên kết cộng hoá trị cũng
kết ion.
không phải liên kết ion.
Câu 3. Tinh thể Iot và tinh thể nước đá có
gì giống nhau?
Tinh thể Iot và nước đá giống nhau:
Tinh thể phân tử cấu tạo từ những phân tử
Nút
mạng
tinh
thể
là
các
phân
tử
và
liên
kết
đựơc sắp xếp một cách đều đặn, theo một trật
phân
tửkhông
khônggian
phải là liên kết cộng
tựgiữa
nhấtcác
định
trong
hoá trị hay liên kết ion.
-Ở nút mạng tinh thể là những phân tử liên kết
với nhau bằng tương tác yếu giữa các phân tử.
1. Một số mạng tinh thể phân tử.
a. Mạng tinh thể phân tử
của iot.
Là phân tử hai nguyên
tử, các phân tử iot nằm
trên các đỉnh và tâm các
mặt của hình lập phương,
gọi là tinh thể lập phương
tâm diện.
Tinh thể phân tử iot không bền,
iot có thể chuyển từ thể rắn sang thể hơi
(thăng hoa). Tinh thể iot không dẫn điện vì có
cấu trúc tinh thể phân tử trung hòa về điện và
liên kết với nhau rất yếu.
b. Mạng tinh thể phân
tử nước đá.
Mỗi phân tử nước liên
kết với 4 phân tử khác
gần nó nhất nằm trên
bốn đỉnh của 1 hình tứ
diện đều.
Vì có cấu trúc rỗng (cấu trúc tứ diện) nên nước đá
có tính chất:
- Có tỉ khối nhỏ hơn khi nước ở trạng thái lỏng.
- Thể tích nước đá ở trạng thái đông đặc lớn hơn
khi ở trạng thái lỏng.
3. Tính chất chung của tinh thể
phân tử.
Do lực tương tác giữa các phân tử rất yếu
(lựcVandecvan) nên các tinh thể phân tử thường
mềm, có nhiệt độ nóng chảy thấp,dễ bay hơi.
Ta có thể nhận ra bằng mùi của chúng, tinh thể
phân tử dễ phân cực dễ hòa tan trong dung môi
không phân cực như benzen, toluen, cacbon
tetraclorua,…
Bài tập
1. Chọn câu sai:
A. Kim cương là một dạng thù hình của cacbon,
thuộc loại tinh thể nguyên tử.
B. Trong mạng tinh thể nguyên tử, các nguyên tử
phân bố luân phiên đều đặn theo một trật tự nhất
định.
C. Liên kết giữa các nguyên tử trong tinh thể
nguyên tử là liên kết yếu.
D. Tinh thể nguyên tử bền vững, rất cứng, nhiệt độ
nóng chảy, nhiệt độ sôi khá cao.
Đáp án: C
.
2. Chọn
câu sai.
A. Nước đá thuộc loại tinh thể phân
tử.
B. Trong tinh thể phân tử, lực liên
kết giữa các phân tử là liên kết cộng
hóa trị.
C. Trong tinh thể phân tử, lực liên
kết giữa các phân tử là liên kết yếu.
D. Tinh thể iot là tinh thể phân tử.
Đáp án: B
Câu 3. Trong các tinh thể sau
đây: iot, băng phiến, kim cương,
nước đá, silic, tinh thể nào là tinh
thể nguyên tử, tinh thể nào là
tinh thể phân tử?
Đáp án: Tinh thể nguyên tử: kim cương, silic
Tinh thể phân tử: iot, băng phiến, nước đá.
Cấu trúc tinh
thể kim cương
Mạng tinh thể kim
cương
Tinh thể CuSO4
Tinh thể Bạc
Tinh thể vàng
Than
chì
Tinh thể
Galium
Tinh thể thạch anh
Tinh thể tuyết