gewenste gedrag
Download
Report
Transcript gewenste gedrag
GOEDBEZIG-AANPAK
SINT-GODELIEVECOLLEGE
EERNEGEM
Gilbert Deketelaere
Even voorstellen…
Beleidsondersteuner, kwaliteitscoördinator aan het
Sint-Godelievecollege, Gistel-Eernegem
www.sigo.be
Voorzitter SOK (Schooloverstijgend Kwaliteitsnetwerk)
www.onderwijskwaliteit.be
Contact: [email protected]
Onze school
Sint-Godelievecollege Gistel-Eernegem
Afdeling
Gistel: 3 graden (ASO-TSO), enkel A-stroom
ong. 960
Afdeling
ong.
leerlingen
Eernegem: enkel 1e graad, A- en B-stroom
85 leerlingen – ong. 15 lln. in B-stroom
Aanleiding GoedBezig
Moeilijk gedrag van leerlingen in de B-stroom
Gevolg:
uitsluiting
Wat merkten we?
Leerkrachten
klaagden en raakten gedemotiveerd
Bespreking leerlingen was een beschrijving van
ellende
Strafprocedure was een eenrichtingsstraat
Straf
als enige “oplossing”
Uitgaan van evidenties: “het is toch normaal dat…”
Geen sprake van beloning van gewenst gedrag
Uitsluiting
nauwelijks gebaseerd op data
Sense of urgency…
Besef van leidinggevenden: dat kan zo niet verder…
Uitsluiting
Ontevredenheid leerkrachten
Beleidsondersteuner/kwaliteitscoördinator gaat op
zoek
Noodzaak
aan visie op B-stroom
Noodzaak van de terugkeer van trots
SWPBS biedt mogelijkheden
Inspiratie: SWPBS
School Wide Positive Behaviour Support
Creëert
een veilige, waarderende schoolomgeving
waarin het gewenste gedrag bij leerlingen wordt
bevorderd, probleemgedrag wordt voorkomen, zodat
elke leerling optimaal kan profiteren van het geboden
onderwijs.
Preventie staat centraal!
SWPBS
SWPBS werkt vanuit gedeelde waarden, vertaald naar
concreet gedrag
SWPBS geldt voor alle leerlingen (schoolbrede aanpak)
Preventie staat centraal: zoveel mogelijk voorkomen van
probleemgedrag
Aanleren van gewenst gedrag
Belonen van gewenst gedrag (“wat aandacht krijgt, groeit”)
Planmatige aanpak op basis van data
Partnerschap met ouders en samenwerking met de externe
partners
SWPBS is evidence based
www.pbis.org
Visie op B-stroom
Wat voor onderwijs willen we in de B-stroom?
Brainstorm
in heterogeen team
Inspiratie van leerkrachten
Enkele principes:
Verrijking van
onderwijs door contact met de buitenwereld
(vakoverstijgend onderwijs)
Zoveel als mogelijk inspelen op behoeftes leerling
Vernieuwing attitude-aanpak
Aandacht voor beloning van gewenst gedrag
Straffen als belonen niet helpt
Stappenplan
bij ernstige overtredingen
Noodzaak van geregeld overleg
Aandacht voor welbevinden van elke actor
Visie op B-stroom en SWPBS
Interne vorming: kennismaking met principes
SWPBS
Voorbereiding:
uitvlooien van www.swpbs.nl
Wat
herkennen leerkrachten al?
Wat kunnen we realiseren?
Evaluatie
van de huidige manier van werken
Voorstel van een andere manier van werken
Iedereen
akkoord, 1 onthouding
Met personeelsvergadering augustus: “Go!”
“Ik
ben trots op jullie”
“Laat ons trots zijn op onze leerlingen”
Onze manier van werken
Inspiratie
SWPBS
Triple P (Positive Parenting Program)
positief opvoeden
Kinderen een veilige en stimulerende omgeving bieden
Kinderen laten leren door positieve ondersteuning
Een aansprekende discipline hanteren
Realistische verwachtingen hebben van het kind
Goed voor jezelf zorgen
Handelingsgericht werken
Systematisch, transparant, doelgericht werken
Aandacht voor positieve aspecten
Belang van samenwerking
Kwaliteitszorg
Ontwikkelen van visie en evalueren van geleverde kwaliteit
11 pijlers van ons gedragsproject
Aanpak vanuit onze eigen waarden
Aanleren van gewenst gedrag
Positieve kijk op de leerling
Consequenties voor ongewenst gedrag
Aantrekkelijk onderwijs
Preventie centraal
Gebruik van data over gedrag
Samenwerking met ouders
Ondersteuning van de leraar, de opvoeder
Begeleiding door SteamTeam, CLB,…
Aandacht voor visieontwikkeling en zelfevaluatie
Aanpak vanuit onze eigen waarden
3 waarden kiezen waar we volledig voor gaan
Waarden worden vertaald naar concreet gewenst gedrag
Waarden zijn zichtbaar in het gebouw
Een vraag voor ons: welke waarden kiezen we?
Resultaat
Respect, eerlijkheid, verantwoordelijkheid
Concreet
Ik verwoord mijn mening op een aangename, vriendelijke
manier.
Als ik iets fouts deed en een leraar, opvoeder, enz. spreekt mij
daarop aan, dan geef ik dit eerlijk toe.
Bij samenwerking doe ik mijn deel.
…
Aanleren van gewenst gedrag
Aanleren, herhaald inoefenen en in herinnering
brengen van gewenst gedrag
Goed
gedrag is nooit vanzelfsprekend!
Een vraag voor ons: op welke manier leren we
gewenst gedrag aan?
Resultaat
B-stroom:
1 uur per week sociale vaardigheidstraining
O.a. visualiseren van
waarden, cursus Rots en Water
Positieve kijk op de leerling
Hiermee staat of valt alles!
Belonen van gewenst gedrag
Toon
uitdrukkelijk je waardering bij gewenst gedrag
Verras de leerling met positieve aandacht
Doe het vaak: verhouding belonen:corrigeren = 4:1
Leg eerder de nadruk op wat de leerling wél moet
doen dan op wat niet goed is
Een vraag voor ons: op welke manier kun je
leerlingen belonen?
Positieve kijk op de leerling
Resultaat
Uitdrukkelijk
gewenst gedrag belonen in de les, op de
speelplaats
Bij oudercontacten: starten met positieve punten
Bij klassenraden: starten met een positief rondje
Week van de WAUW
Duimpjes
Belonen
van personeelsleden
Persoonlijk kaartje
met waardering
Paaseitjes met woordje van dank
Positieve kijk op de leerling
Resultaat
COB (Collega’s op Bezoek): leren van elkaar
Focus COB
Op welke manier bevordert, stimuleert de leraar het gewenste
gedrag bij leerlingen? Wat doet de leraar? Wat doet hij niet?
Op welke manier slaagt de leraar er in om probleemgedrag bij
leerlingen te voorkomen? Of hoe haalt de leraar de lont uit het
kruitvat?
Leermoment COB
“Komt dit initiatief (de uitvoering en de nabespreking) de
kwaliteit van het onderwijs ten goede?”
9/17: ja
5/17: nee
3/17: geen mening
Positief: herkenning in de manier van werken / positief om
collega’s aan het werk te zien
Consequenties voor ongewenst
gedrag
Negatief gedrag aanvaarden we niet
Een vraag voor ons: wat zijn goed en effectieve
consequenties voor ongewenst gedrag?
Resultaat:
Enerzijds:
ruimte voor individuele aanpak van de
leraar
Anderzijds: summier stappenplan ongewenst gedrag
bij ernstige overtredingen
Uit
de les bij “leerling maakt het lesgeven onmogelijk” /
ernstige overtreding respect
Bijhouden van data
Actiepunt
voor 2013-2014: hoe gepast interveniëren?
Aantrekkelijk onderwijs
Vakmanschap boven!
Aantrekkelijk, kwaliteitsvol onderwijs is
preventie nummer 1.
Vragen voor ons: hoe kunnen we ons vakmanschap
nog verbeteren?
Resultaat
Meer
aandacht voor projectwerking
Leren van elkaar
Collega’s
op Bezoek (COB)
B-uurtje
Project
Go4Talent http://go4talent.be
Preventie centraal
Voorbeelden
Aangenaam
en veilig schoolklimaat
Zelfmanagement van de leerling
Cursus agressiebeheersing, leren samenwerken, leren
conflicten oplossen,…
Enz…
Een vraag voor ons: welke preventieve acties
organiseren we?
Preventie centraal
Resultaat
Cursus
sociale vaardigheden
B-uurtje: open communicatie
Bespreking
leerling: ook aandacht voor positieve zaken
Oranje
kaart
5 minuten “afkoelen” op de gang
Aandacht voor aangenaam schoolklimaat /
onderwijskwaliteit
Enquête
bij leerlingen
Enquête bij leerkrachten
Goed
Bezig!?-document: zelfevaluatie centraal bij
attitude-evaluatie
Gebruik van data over gedrag
Zowel data als dialoog in het B-uurtje
Voorbeelden
van data:
Wanneer
toont de leerling gewenst gedrag?
Wanneer toont de leerling ongewenst gedrag?
Welke aanpak heeft vaakst succes?
Een vraag voor ons: welke data verzamelen we?
Resultaat
Registreren
van “uit de les gezet”
Registreren van aantal strafstudies, telaatkomers
Ondersteuning leerlingen door trajectbewaker
Samenwerking met ouders
Ouders kennen de waarden die de school nastreeft
Betrekken van ouders bij de aanpak van ongewenst
gedrag
Ouders kunnen de waarden ook thuis hanteren
“Wat werkt thuis?”
Een vraag voor ons: op welke manier kunnen we
samenwerken met ouders?
Resultaat: ouders naar school halen
Info over de aanpak van de school
Openlesmoment
Alternatief oudercontact
Receptie voor ouders: leerlingen stellen een land voor met
hapjes en drankjes
Ondersteuning van de leraar,
de opvoeder
Lesgeven kan lastig zijn… Zorg goed voor jezelf.
Zoek tijdig steun en ontspanning
Een vraag voor ons: op welke manier kan de school
de leraren, opvoeders ondersteunen?
Resultaat
Belonen
van personeelsleden
Aandacht voor personeelstevredenheid
B-uurtje als overlegmoment
Mogelijkheid tot volgen van vorming
Interne studiedagen (intro / Kees van Overveld)
Begeleiding door SteamTeam, CLB,…
Aanwezigheid van SteamTeam op het B-uurtje
(Rood)
CLB als schakel naar externe hulpverlening (Rood)
Aandacht voor visieontwikkeling
en zelfevaluatie
Voortdurend vooruitkijken en achteruitkijken
Wat
willen we?
Wat
is goed voor de B-stroom? Wat werkt?
Rekening houden met “Wat moeten we?” en “Wat kunnen
we?”
Hoe
loopt het?
Bereiken
we onze doelen? Wat brengt het op?
Zijn we nog met de juiste dingen bezig?
Hoe is de tevredenheid van leerlingen, van leraren,
opvoeders?
Wat behouden we? Wat sturen we bij?
Wat brengt het op bij de leerling
van de B-stroom?
10 op 12 leerlingen kent de 3 waarden
12 op 12 leerlingen beweert altijd/meestal goed gedrag te
tonen
A-stroom: 32/60
10 op 12 vindt dat straffen op een eerlijke manier gebeurt
A-stroom: 59/60
8 op 12 krijgt soms/altijd een pluimpje van de leraar als
hij/zij goed gedrag toont
A-stroom: 54/60
A-stroom: 45/60
“Ik vind de school aangenaam en veilig”: 6/11 “ja, zeker”,
5/11 “ja, eerder”
A-stroom: 19/60 “ja, zeker”, 33/60 “ja, eerder wel”, 8/60 “nee”
Wat brengt het op bij de leraar?
Voorzichtig optimisme
14 antwoorden bij open vraag naar feedback over het
project:
9 collega’s uiten spontaan positieve feedback
5 collega’s vragen een verdere concrete implementatie van de
waarden en specifieke houdingen, bv. in de les, op de speelplaats
15 antwoorden bij open vraag naar feedback over het
principe van de positieve kijk op de leerling
10 collega’s uiten spontaan positieve feedback
3 collega’s melden dat het effect van de aanpak duidelijk is
2 collega’s zoeken nog een balans tussen het positief benaderen
en het feedback geven over dingen die niet goed lopen
Over de vorming: 9/15 positieve respons
Wat brengt het op bij de leraar?
Sporadisch een vraag om te mogen werken
in
Eernegem
In de B-stroom
Grotere personeelstevredenheid in Eernegem dan
in Gistel
Van School Wide naar Community Wide?
De hele community doet mee!
1
week PBS’en
Belonen van gewenst gedrag staat centraal
Doel: creëren van een warme, positieve sfeer in de
gemeente waar mensen elkaar ondersteunen
Gepland: september 2013
CWPBS: “Week van de WAUW”
Belonen van gewenst gedrag door
de
bakker, de slager om de hoek
de politie
de gemeentewerker
de plaatselijke winkelier
Beloning
Verbaal,
non-verbaal
Polsbandje “Ik doe het goed!”
Probleem: sponsoring…
Randvoorwaarden en valkuilen
Engagement in woord en daad van leidinggevende
Echt
in het verhaal geloven!
SWPBS:
geen one shot, geen trucjesdoos, geen makkelijke
oplossing…
Goede voorbeeld tonen
Inspelen op
weerstand
Niet
terugplooien bij de implementatiedip
In dialoog gaan
Oproepen om de weg te blijven volgen
Communiceren
Herhalen van
en nog eens communiceren
PBS-boodschap: moet in het behang sluipen
Randvoorwaarden en valkuilen
Vorming is noodzakelijk
Verandering
zit tussen de oren…
Ondersteuning door iemand met knowhow
Duidelijke visie en stappenplan helpt
Het
is een totaalproject
Het vraagt tijd…
Valkuilen, weerstand, misverstanden
Belonen van leerlingen gaat over het belonen van het
halen van goede resultaten
“Leerlingen worden niet graag beloond. En zeker
oudere leerlingen niet.”
“Leerlingen hoeven niet beloond te worden: we
mogen toch verwachten dat…”
“Ik ben niet voor dit systeem want ik doe dit al jaren”
“Belonen: allemaal goed en wel, maar straffen is ook
belangrijk”
“Je denkt toch niet dat we zullen doen wat ‘dien
ollander’ zegt”
Toekomst
Op dit moment: verdere implementatie principes
SWPBS voor de hele afdeling Eernegem
Introductie
van een preventieve pestaanpak,
geïnspireerd op Rob Horner
Op dit moment: geleidelijke implementatie in
afdeling Gistel
Intro
tijdens personeelsvergadering eind augustus
2013, met o.a. Rita Pierson “Every kid needs a
champion”
Denkoefening: attitudevorming (aanleren – belonen –
evalueren)
Toekomst. Wat hoopvol is…
Besef: “leren” en “houding” (leven) hangen samen
Waarderende kijk: voor beide domeinen noodzakelijk
In de samenleving: langzame evolutie in de richting van de waarderende kijk
op de leerling
SWPBS
Handelingsgericht werken
Oplossingsgericht werken
Positieve psychologie
Aandacht voor talenten (minder voor gebreken), bv. Luk Dewulf, Go4Talent
Appreciative Inquiry (waarderend onderzoek)
Dick Swaab: aanvaard de tekortkomingen
“Laat programma’s beter aansluiten op individuele capaciteiten”
(Onderwijsraad, Nederland)
Diverse trends op sociale media
Operation Education (Claire Boonstra)
Ken Robinson
Kees van Overveld