Transcript GÜVENLİK KÜLTÜRÜ

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
&
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
OSMAN SAYAR
İş Güvenliği Uzmanı (B)
İSGDER İstanbul Temsilcisi
Amaç
Katılımcıların iş sağlığı ve güvenliğinin temel
prensiplerini ve güvenlik kültürünün önemini
kavramalarına yardımcı olmaktır.
İSG’NİN ÇALIŞMA ALANI
İş Sağlığı
İş
kazaları
Meslek
hastalıkları
ve
Güvenliği
İSG’nin ÇALIŞMA ALANI
• Meslek hastalıkları
%100 önlenebilir.
• İş kazalarının %98’i
önlenebilir.
RİSK HER YERDE…
 Korunulabilir,
 Öğrenilebilir,
 Analiz edilebilir,
 Azaltılabilir,
 Kontrol edilebilir,
Yönetilebilir.
SORUMLULUKLAR
SORUMLULUKLAR
YASALAR ÇIKARMAK
DENETLEMEK
TEKNİK ÇALIŞMALARIN ALT
YAPISINI OLUŞTURMAK
İŞ GÜVENLİĞİ KURAL VE
TALİMATLARINA UYGUN
ÇALIŞMA
DÜZENİNİ KORUMAK
TEKNİK GÜVENLİK
KONULARINDA
ÇALIŞMALAR YAPILMASINI
SAĞLAMAK
EMNİYETSİZ DURUMLARI
GİDERMEK
Rakamlarla İSG
ILO Tahminleri
Dünyadaki işgücü
2.8 Milyar
İşle ilgili ölümler
İş kazaları
Meslek hastalıkları
2.2 milyon
270 milyon
160 milyon
Dünya GSMH
İSG kaynaklı kayıp
30 trilyon $
%4
Dünya
Her gün;
1 Milyon iş kazası
olmakta,
Türkiye
Her gün;
172 iş kazası olmakta,
4932 çalışan işle ilgili
4 kişi iş kazası
nedeniyle ölmekte,
hastalıklar,1096 çalışan
iş kazası nedeniyle
ölmektedir.
6 kişi sürekli iş göremez
hale gelmektedir.
Bu kayıpların maddi değeri ülkelerin GSYİH’nın % 3-5’i
arasında değişmektedir.
RAKAMLARLA İŞ GÜVENLİĞİ
ÜLKELER
İŞ KAZASI
İngiltere
159.631
Tunus
18.690
Hollanda
64.657
Yunanistan
22.608
Brezilya
388.304
Zimbabwe
19.447
Macaristan
33.494
Danimarka
49.730
TÜRKİYE
74.847
RAKAMLARLA İŞ GÜVENLİĞİ
Ülkeler
İngiltere
Avustralya
ABD
Yunanistan
Japonya
Fransa
Almanya
Brezilya
TÜRKİYE
Ölümcül iş kazası
211
417
2.800
83
2.414
1.082
2.840
3.129
1.173
Ölüm Riski
9
12
23
40
46
55
87
90
283
RAKAMLARLA İŞ GÜVENLİĞİ
RAKAMLARLA İŞ GÜVENLİĞİ
RAKAMLARLA İŞ GÜVENLİĞİ
RAKAMLARLA İŞ GÜVENLİĞİ
RAKAMLARLA İŞ GÜVENLİĞİ
KAZA NEDENLERİ
KAZA NEDENLERİ
İŞ KAZASI = EMNİYETSİZ DURUM
X
EMNİYETSİZ DAVRANIŞ
KAZA NEDENLERİ
İŞYERİNDE MEYDANA GELEN KAZADAN
NELER ZARAR GÖRÜR ?
• İNSAN,
• MAKİNE,
• ALET – TEÇHİZAT,
• MALZEME
• ZAMAN.
KAZA NEDENLERİ
UNUTMAYIN !
KAZA GELİYORUM DER !
KAZA NEDENLERİ
Ne yazık ki kazalar her
zaman geliyorum diyor.
Bu sözler ne kadar bildik,
ne kadar tanıdık geliyor?
Kaç senedir
böyle yapıyoruz
bir şey olmaz
O işi bizim çalışan
değil, müteahhit yapıyor.
Bizim adamlar
şerbetlidir,
bir şey olmaz
Kaza olursa nasıl
kurtulurum
Kaç keredir
ikaz
ediyorum!
Bizde sadece kesik
ve çürük olur,
Böyle olacağını
hiç
düşünmemiştim
KAZA NEDENLERİ
DOĞRUDAN NEDENLER
Rahatsızlık
Yaralanma
Sakatlanma
Ölüm
Güvensiz Hareketler
Güvensiz Durumlar
KATKIDA BULUNAN NEDENLER
Güvenlik
Yönetimi
Performansı
İşçinin
Zihinsel
Durumu
İşçinin
Fiziksel
Durumu
KAZA NEDENLERİ
İNSANIN
DOĞAL YAPISI
DALGINLIK
EMNİYETSİZ
DAVRANIŞLAR
ACELECİLİK
 POZİSYON VE TAVIR
EMNİYET TEDBİRLERİNE UYMAMA
ŞAKALAŞMA
AŞIRI HIZ
DİKKATSİZLİK
İHMALKARLIK
TEHLİKELİ ÇALIŞMA
KAZA NEDENLERİ
YAPISAL
UYUMSUZLUK
EMNİYETSİZ
DAVRANIŞLAR
FİZİKSEL
YETERSİZLİK
KAZA NEDENLERİ
EĞİTİM
NOKSANLIĞI
EMNİYETSİZ
DAVRANIŞLAR
YETERSİZ BİLGİ
YETERSİZ TECRÜBE
KAZA NEDENLERİ
EKİPMANLAR
BAKIMI YAPILMAMIŞ EKİPMAN
HASARLI EKİPMAN
EMNİYETSİZ
DURUMLAR
EKİPMANIN YANLIŞ KULLANIMI
YETERSİZ KORUYUCU EKİPMAN
UYGUN OLMAYAN EKİPMAN KULLANIMI
UYGUN OLMAYAN MUHAFAZALAR
YETERSİZ UYARI SİSTEMİ
KAZA NEDENLERİ
EMNİYETSİZ
DURUMLAR
İŞ YERİ
DÜZENSİZLİĞİ
ZEMİN KİRLİLİĞİ
DAĞINIK VE DÜZENSİZ
ÇALIŞMA ORTAMI
KAZA NEDENLERİ
EMNİYETSİZ
DURUMLAR
ÇEVRE
KOŞULLARI
GÜRÜLTÜ
AYDINLATA
TİTREŞİM
KAZA NEDENLERİ
EMNİYETSİZ
DURUMLAR
DENETİM
NOKSANLIĞI
KAZA NEDENLERİ
HAYATTA KALMAK
İMKANLARIMIZ DAHİLİNDE
AİLEMİZİN, KENDİMİZİN
BEKLENTİLERİNİ KARŞILAMAK
ONLARA DAHA İYİ BİR YAŞAM
SAĞLAMAK
TEMEL İHTİYAÇLARIMIZI
KARŞILAMAK
YAŞLILIKTAN DOLAYI İŞ YAPABİLME
GÜCÜMÜZÜ YİTİRDİĞİMİZ ZAMAN
İŞ YAPABİLME GÜCÜMÜZÜ ETKİLEYECEK
KADAR SAKATLANDIĞIMIZ ZAMAN
İŞ GÜVENLİĞİ KURALLARI
SİZİN İÇİN KONMUŞTUR!
Amaan neymiş iş güvenliği yaa
eskiden iş güvenliği mi vardı.
Canım sıkkın zaten akşam olsa
da eve gitsem.
İş güvenliği kurallarının hepsine
uyacağım çünkü onlar benim sağ
salim eve geri dönebilmem için
konulmuş kurallardır.
İŞ GÜVENLİĞİ KURALLARI
SİZİN İÇİN KONMUŞTUR!
Ooff ayağım!! KEŞKE
uysaydım iş güvenliği
kurallarına
Bütün iş güvenliği kurallarına uydum ve sağ
salim evime geri dönebildim
ÖNGÖR – ÖNLEM AL!
KÜLTÜR
Kültür sözcüğü Latince culturadan gelir. Cultura,
“inşa etmek”, “işlemek”, “süslemek”, “bakmak”
anlamlarına gelen colere'den türetilmiştir.
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
Güvenlik kültürü, güvenliği veya emniyeti tehdit
edebilecek davranış veya uygulamalarla, bunların yer
aldığı ortak kullanım ya da etki alanında bulunan
canlıların veya araç gereç gibi nesnelerin zararını en aza
indirmeyi amaçlayan, güvenlik ve emniyete öncelik
veren, algı, inanç ,tutum, kural, roller, sosyal, teknik ve
politik uygulamalarla yetkinlik ve sorumluk hislerinin
bütünüdür.
NEGATİF KÜLTÜR
Negatif güvenlik kültürü, insanların var olan riskleri “risk” olarak
görmediği, görse bile önemsemediği, boş verdiği veya riskler karşısında
kendine aşırı güven duyduğu bir kültüre karşılık gelir.
POZİTİF KÜLTÜR
Pozitif (olumlu) güvenlik kültürünün, karşılıklı güven üzerine kurulmuş
iletişim, iş güvenliğinin önemine yönelik paylaşılan algılamalar ve
önleyici tedbirlerin etkinliğine duyulan güven ile nitelendirilir.
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ (Hedef)
“GÜVENLİK KÜLTÜRÜ”
sağlıklı ve güvenli davranışın bir alışkanlık
haline getirilmesidir.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE HEDEF;
çalışma hayatında ve toplumda
ortak bir “Güvenlik Kültürü” kavramının
oluşturulmasıdır.
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
 Güvenlik kültürü, ortak amaç olan iş güvenliğini ve
yüksek kalitede hizmet sağlamayı ekip çalışması ile
gerçekleştirmeyi hedefleyen bir yapıya sahiptir.
 Güvenlik kültürü, çalışma ortamının güvenliğini
sağlamak amacıyla yönetimin ve işçilerin
gerçekleştirdiği ortak taahhüttür.
 Eğitim ve güvenlik kültürü, çalışma yaşamında kalite
ve verimliliğin sağlanması ve sürdürülmesinde en
temel öğedir.
İSG Kültürü Nasıl Oluşturulabilir?
Ulusal düzeyde
●
●
●
●
●
●
●
Ulusal İSG Politikası,
Uluslararası sözleşmelerin kabulü,
Ulusal İSG Mevzuatı,
Ulusal ve sektörel düzeyde sosyal diyalog,
İSG eğitimi,
Tanıtım,
Farkındalık ve bilinç artırma.
İSG Kültürü Nasıl Oluşturulabilir?
İşletme Düzeyinde
• İSG Hizmetleri;
– İSG Profesyonelleri
– İSG Temsilcileri
– Çalışanların Sürece Katılımı
• İSG Eğitimi,
• Tanıtım,
• Farkındalık ve Bilinç Artırma
İSG Kültürü Nasıl Oluşturulabilir?
 İSG uygulamalarında sosyal partnerlerle (STK’lar, MEB, İşçi ve
İşveren Örgütleri, Üniversiteler v.b.) işbirliği sağlanmalı,
 İyi uygulama örnekleri ve deneyimlerin paylaşılması,
 Ulusal bir bilgi ağı oluşturulmalı,
 Erken çocukluktan başlayarak yaşam boyu eğitim sağlanmalı,
 Okulda İSG risklerinin farkına varma sağlanmalı,
 Duyarlılık ve bilinçlendirme eğitim kampanyaları
düzenlenmelidir.
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ (Yaşamdaki Önemi)
EVİMİZDEKİ TEHLİKELER
İŞYERİMİZDEKİ TEHLİKELER
İÇİMİZDEKİ TEHLİKELER
(SİNİR)
MUTFAGIMIZDAKİ TEHLİKELER
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ (Çalışma Hayatındaki Önemi)
AŞIRI YÜKLEME
UYGUN OLMAYAN ARAÇ KULLANIMI
YERLERE DÖKÜLEN MAKİNA YAĞLARI
MAKİNA ÇALIŞIRKEN YAĞLAMA
YAPMAK
BENZİN YANINDA SİGARA İÇERKEN
YANDI
SAÇLARINI MAKİNAYA KAPTIRDI
MAKİNANIN DİŞLİLERİ ARASINDA
PARÇALANDI
ÜÇ AYLIK GELİNİN BAŞINA KALAS
DÜŞTÜ
BENZİNDEN ZEHİRLENDİ
KALECİNİN PARMAĞI KOPTU
ULUSLARARASI DÜZENLEMELERDE
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
ILO 2003 yılı Global Strateji Belgesi;
Ulusal İSG sistemlerinin etkin bir şekilde
uygulanması konusunda;
“İSG’nin önemi konusunda artan bir
bilinçlenmeye ihtiyaç olduğu”
vurgulanmaktadır.
AB 2002-2006 Strateji Dokümanı;
Güvenlik Kültürünün yerleşmesi için;
“Küçük yaşlardan itibaren İSG konusunda eğitim ve
duyarlılığın artırılması önemlidir”
“Eğitim, çalışma yaşamında kalite ve verimliliğin
sağlanması ve sürdürülmesinde en temel öğedir”
“AB’de bütün gençler için, 2010 yılından önce bütün
eğitim kurumlarında en az 8 saat İSG eğitimi sağlanmış
olmalıdır”
Roma Deklarasyonu 1-3 Ekim 2003
KOBİ’lerde İSG Konferansı;
Çocuk ve gençleri gelecekte sağlıklı ve güvenli çalışma
hayatına hazırlamak,
Bütün insanlar ve çalışanlar için yaşam boyu öğrenme,
İşyerinde İSG’ yi geliştirecek, devamını sağlayacak eğitim ve
öğretim müfredatını geliştirmek.
ULUSAL MEVZUATIMIZDA GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
VE
İSG EĞİTİMİ
ULUSAL MEVZUATIMIZDA GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
VE
İSG EĞİTİMİ
ULUSAL MEVZUATIMIZDA GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
VE
İSG EĞİTİMİ
İSG KANUNU Madde 17 - Çalışanlara Eğitim Verme Yükümlülüğü
İşveren;
Çalışanların iş sağlığı ve
eğitimlerini almasını sağlar.
güvenliği
Bu eğitim özellikle; işe başlamadan önce,
çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş
ekipmanının değişmesi hâlinde veya yeni
teknoloji uygulanması hâlinde verilir.
Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni
risklere
uygun
olarak
yenilenir,
gerektiğinde
ve
düzenli
aralıklarla
tekrarlanır.
Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
ULUSAL MEVZUATIMIZDA GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
VE
İSG EĞİTİMİ
İSG KANUNU Madde 17 -Mesleki Eğitim Alma Zorunluluğu
Mesleki eğitim alma zorunluluğu
bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili
mesleki
eğitim
aldığını
belgeleyemeyenler çalıştırılamaz.
ULUSAL MEVZUATIMIZDA GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
VE
İSG EĞİTİMİ
İSG KANUNU Madde 17 -Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıftaki
İşyerlerinde Eğitimsiz Çalıştırma Yasağı
Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan
işyerlerinde; yapılacak işlerde karşılaşılacak
sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi
ve talimatları içeren eğitimin alındığına dair
belge olmaksızın, başka işyerlerinden
çalışmak üzere gelen çalışanlar işe
başlatılamaz.
ULUSAL MEVZUATIMIZDA GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
VE
İSG EĞİTİMİ
İSG KANUNU Madde 17 - İş Kazası ve Meslek Hastalığı Geçiren
veya İşten Uzak Kalan Çalışana Yenileme Eğitimi
İş kazası geçiren veya meslek
hastalığına yakalanan çalışana işe
başlamadan önce, söz konusu
kazanın veya meslek hastalığının
sebepleri, korunma yolları ve güvenli
çalışma yöntemleri ile ilgili ilave
eğitim verilir.
Ayrıca, herhangi bir sebeple altı
aydan fazla süreyle işten uzak
kalanlara, tekrar işe başlatılmadan
önce bilgi yenileme eğitimi verilir.
ULUSAL MEVZUATIMIZDA GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
VE
İSG EĞİTİMİ
İSG KANUNU / Madde 17 - Geçici İş İlişkisi Kurulan Çalışana Eğitim
Verme Yükümlülüğü
Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, iş
sağlığı ve güvenliği risklerine karşı
çalışana gerekli eğitimin
verilmesini sağlar.
ULUSAL MEVZUATIMIZDA GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
VE
İSG EĞİTİMİ
15/05/2013 tarih ve 28648 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği
Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında
Yönetmelik”
ile işyerlerinde çalışanların İSG eğitimi zorunlu
hale getirilmiştir.
ULUSAL MEVZUATIMIZDA GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
VE
İSG EĞİTİMİ
MADDE 6
(1) İşveren, çalışanlarına asgari Ek-1’de belirtilen konuları içerecek
şekilde iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesini sağlar.
(2) İşveren, çalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce, çalışanın
yapacağı iş ve işyerine özgü riskler ile korunma tedbirlerini
içeren konularda öncelikli olarak eğitilmesini sağlar.
(3) Çalışma yeri veya iş değişikliği, iş ekipmanının değişmesi, yeni
teknoloji uygulanması gibi durumlar nedeniyle ortaya çıkacak
risklerle ilgili eğitimler ayrıca verilir.
ULUSAL MEVZUATIMIZDA GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
VE
İSG EĞİTİMİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN EĞİTİM ÇALIŞMALARI
• ULUSAL DÜZEYDE
MEB Komisyonlar
• BÖLGESEL DÜZEYDE
10 İl Güvenlik Kültürü Seminerleri
• SEKTÖREL DÜZEYDE
İnşaat Kampanyası kapsamında 10 il seminerleri
• KURUMSAL DÜZEYDE
Yaz Kampları ve İlköğretim öğrencileri
Güvenlik Kültürü,
İş sağlığı ve güvenliğinin temel bir konu olarak
eğitime entegrasyonu ile mümkün olabilir.
TEK BİR SANİYE
Güvenlik kurallarını yazmak 1 dakikayı alır,
Güvenlik toplantısı yapmak 1 saatimizi alır,
İyi bir güvenlik programını planlamak 1 haftayı alır,
Hazırlanmış bu programı uygulamaya almak 1 ayı alır,
Güvenlik ödülü kazanmak ise 1 yılı alır,
Tüm bunlar yaşamı süresince çalışanı güvenli kılar,
Ancak bir kaza sadece 1 saniyede tüm bunları yok etmeye
yeter.
Güvenli çalışmak için şimdi zaman ayırın ve çalışanlarınızın /
Arkadaşlarınızın güvenli çalışmaları konusunda yardımcı olun…
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
“BİR DAVRANIŞ BİÇİMİDİR”
“ÖĞREN VE ÖĞRET”
Teşekkür Ederim...