Transcript Wykład wirtualny – Spadki

PLAN WYKŁADU
1. Co to jest spadek?
2. Dziedziczenie ustawowe
3. Testament i dziedziczenie testamentowe
4. Zapis i polecenie
5. Zachowek
6. Przyjęcie i odrzucenie spadku
7. Wydziedziczenie i niegodność dziedziczenia
8. Podatki spadkowe
9. Darowizna
10. Odwołanie darowizny
11. Kwestie podatkowe dotyczące darowizn
CO TO JEST SPADEK?
Spadek to ogół praw i obowiązków należących do
spadkodawcy w chwili jego śmierci
i przechodzących na jego następców prawnych
(spadkobierców) w drodze dziedziczenia.
CO TO JEST SPADEK?
Za elementy spadku uznaje się także stany
faktyczne wpływające na sytuację prawną osoby.
KIEDY SPADKOBIERCA NABYWA SPADEK?
Spadkobierca nabywa spadek z mocy samego prawa
już z chwilą otwarcia spadku, czyli z chwilą śmierci
spadkodawcy.
SPOSOBY DZIEDZICZENIA
ustawowe
testamentowe
DZIEDZICZENIE USTAWOWE
Dziedziczenie ustawowe to dziedziczenie według
przepisów prawa spadkowego, mające miejsce, gdy:
• spadkodawca nie sporządził testamentu lub
• testament jest nieważny albo
• osoby powołane do dziedziczenia nie chcą lub nie mogą być
spadkobiercami.
DZIEDZICZENIE USTAWOWE
Dziedziczenie ustawowe może odnosić się do całego
spadku albo do jego części.
DZIEDZICZENIE USTAWOWE
Reguły dziedziczenia ustawowego opierają się na
stosunku pokrewieństwa, małżeństwa lub
przysposobienia.
DZIEDZICZENIE USTAWOWE – I
grupa spadkowa
Art. 931. § 1. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do
spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni
w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi
nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
§ 2. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku,
udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom
w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do
dalszych zstępnych.
DZIEDZICZENIE USTAWOWE – II
grupa spadkowa
Art. 932. § 1. W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do
spadku z ustawy jego małżonek i rodzice.
§ 2. Udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy
w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą
całości spadku. Jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone,
udział spadkowy matki spadkodawcy, dziedziczącej w zbiegu
z jego małżonkiem, wynosi połowę spadku.
DZIEDZICZENIE TESTAMENTOWE
Dziedziczenie testamentowe to dziedziczenie na podstawie
testamentu.
Testament to rozrządzenie (rozdysponowanie) własnym
majątkiem na wypadek śmierci.
DZIEDZICZENIE TESTAMENTOWE
Testament może obejmować rozrządzenie majątkiem
tylko jednego spadkodawcy, nie można więc
sporządzać testamentów wspólnych.
DZIEDZICZENIE TESTAMENTOWE
Spadkodawca może w każdym czasie odwołać zarówno cały
testament, jak i jego poszczególne postanowienia.
Testament może sporządzić i odwołać jedynie osoba mająca
pełną zdolność do czynności prawnych. Testament nie może
zostać ani spisany, ani odwołany przez przedstawiciela.
ZAPIS
Zapis to częściowe rozrządzenie spadkodawcy
przedmiotami wchodzącymi w skład spadku na rzecz
osoby trzeciej zwanej zapisobiercą.
POLECENIE
Poprzez polecenie, spadkodawca nakłada na
spadkobiercę lub na zapisobiercę obowiązek
pewnego zachowania się (działania lub zaniechania).
Obowiązek ten nie czyni jednak nikogo wierzycielem.
ZACHOWEK
Art. 991 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom
spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z
ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny
do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu
przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś
wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek).
CO SPADKOBIERCA MOŻE „UCZYNIĆ” ZE SPADKIEM?
Spadkobierca nie jest zobowiązany do nabycia spadku
- może zdecydować, czy chce dziedziczyć po zmarłym.
W związku z tym w oznaczonym terminie, spadek
można przyjąć albo odrzucić.
CO SPADKOBIERCA MOŻE „UCZYNIĆ” ZE SPADKIEM?
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku jest
czynnością prawną.
Polega na złożeniu oświadczenia w określonej prawem
formie przed sądem rejonowym lub notariuszem.
CO SPADKOBIERCA MOŻE „UCZYNIĆ” ZE SPADKIEM?
Spadkobierca oświadczenie o przyjęciu bądź odrzuceniu
spadku może złożyć jedynie w oznaczonym terminie.
Wynosi on 6 miesięcy od dowiedzenia się przez
spadkobiercę o tym, że został powołany do
spadkobrania.
Po upływie tego terminu uprawnienie do złożenia
oświadczenia wygasa.
CO SPADKOBIERCA MOŻE „UCZYNIĆ” ZE SPADKIEM?
Spadkobierca ma 3 możliwości:
1) przyjęcie spadku wprost – spadkobierca nabywa spadek
definitywnie, za długi zmarłego odpowiada już bez ograniczeń, czyli
zarówno z majątku spadkowego jak i ze swojego majątku
osobistego;
2) przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – spadkobierca
definitywnie nabywa spadek, ale za długi zmarłego odpowiada tylko
do wysokości aktywów spadku;
3) odrzucenie spadku.
WYDZIEDZICZENIE
Wydziedziczenie to pozbawienie zstępnych, małżonka lub
rodziców spadkodawcy prawa do zachowku. Może ono być
dokonane tylko w testamencie i wyłącznie z przyczyn
wskazanych w art. 1008 k.c.
Wydziedziczenie może nastąpić, gdy uprawniony do
zachowku:
wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny
z zasadami współżycia społecznego,
dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób
umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej
obrazy czci,
uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
NIEGODNOŚĆ DZIEDZICZENIA
Art. 928 Kodeksu cywilnego:
§ 2. Spadkobierca niegodny zostaje wyłączony od
dziedziczenia, tak jak by nie dożył otwarcia spadku.
SPADKOBIERCA ZOSTANIE UZNANY PRZEZ SĄD ZA
NIEGODNEGO, GDY:
1) dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciw
spadkodawcy
SPADKOBIERCA ZOSTANIE UZNANY PRZEZ SĄD ZA
NIEGODNEGO, GDY:
2) podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do
sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam
sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z powyższych
czynności,
SPADKOBIERCA ZOSTANIE UZNANY PRZEZ SĄD ZA
NIEGODNEGO, GDY:
3) umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy,
podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie
skorzystał z testamentu przez kogoś podrobionego lub
przerobionego.
PODATKI SPADKOWE
Z chwilą przyjęcia spadku powstaje obowiązek podatkowy
w podatku od spadków i darowizn.
PODATKI SPADKOWE
Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych
rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów
i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy
i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych
z dnia powstania obowiązku podatkowego.
PODATKI SPADKOWE – grupy podatkowe
Grupa I - małżonek, wstępni, zstępni, pasierb, ojczym, macocha,
rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa;
Grupa II - zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni
i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo
Grupa III - inni nabywcy.
PODATKI SPADKOWE – kwoty wolne od podatku
Dla nabywców zaliczonych do pierwszej grupy
podatkowej – 9 637 zł.
Dla drugiej grupy – 7 276 zł.
Dla trzeciej grupy – 4 902 zł.
PODATEK OD SPADKU – zwolnienie od podatku
Zwolnione z podatku od spadku jest nabycie własności
rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka,
zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma
i macochę pod m. in. warunkiem zgłoszenia nabycia
naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy
od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu
stwierdzającego nabycie spadku.
DAROWIZNA
Jest to umowa, która ma na celu nieodpłatne
przysporzenie obdarowanemu korzyści (wzbogacenie
obdarowanego) kosztem majątku darczyńcy.
DAROWIZNA - polecenie
Polecenie jest zobowiązaniem obdarowanego do
określonego działania, lub zaniechania – jednocześnie
nie czyniąc nikogo wierzycielem.
Jest to konstrukcja podobna do polecenia w prawie
spadkowym.
ODWOŁANIE DAROWIZNY
Darowiznę może odwołać darczyńca, gdy obdarowany
zachował się w stosunku do niego w sposób rażąco
niewdzięczny.
ODWOŁANIE DAROWIZNY
Odwołanie darowizny musi być wyrażone na piśmie i jest
niedopuszczalne jeśli darczyńca przebaczył
obdarowanemu.
Nie można darowizny odwołać gdy darowizna czyni
zadość zasadom współżycia społecznego
PODATEK OD DAROWIZNY
Obowiązek zapłaty podatku mają osoby fizyczne, które
otrzymały darowiznę o wartości przekraczającej kwotę
wolną od podatku.
PODATEK OD DAROWIZNY - kwota wolna od podatku
9637 zł - dla osób należących do I grupy podatkowej,
7276 zł - dla osób należących do II grupy podatkowej,
4902 zł - dla osób należących do III grupy podatkowej.
PODATEK OD DAROWIZNY - kwota wolna od podatku
Przy obliczaniu kwoty wolnej od podatku sumuje się
wartość rynkową otrzymanej darowizny z wartością
rzeczy i praw majątkowych nabytych przez
obdarowanego od tej samej osoby) w okresie 5 lat
poprzedzających rok, w którym nastąpiło nabycie
ostatniej darowizny.
PODATEK OD DAROWIZNY – zwolnienie od podatku
Zwolnione z podatku od darowizn jest nabycie własności
rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka,
zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma
i macochę pod m. in. warunkiem zgłoszenia nabycia
naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy
od dnia powstania obowiązku podatkowego.