Transcript Wat is een aanbestedende dienst?

Symposium ‘Europa dichterbij’
Europese subsidies Europaproof:
aanbesteden
Door: Karin van den Brand
Groningen, 2 december 2013
Europese subsidies Europaproof
•
•
•
•
•
Bij besteding Europese gelden moeten
aanbestedings- en staatssteunregels
nageleefd worden
In de praktijk lastig
Europa decentraal heeft knelpunten
geïnventariseerd
Aanbesteden: interpretatie definities
Meld je aan voor linkedin-groep:
Europese subsidies Europaproof
2
Programma
•
•
•
•
•
•
Belangrijkste grondbeginselen en
bronnen aanbesteden
Wat is Europees aanbesteden?
Wanneer Europees aanbesteden?
Uitzonderingen
Subsidie en overheidsopdracht
Nieuwe aanbestedingsrichtlijnen
3
Bronnen en beginselen (Europese)
aanbestedingsrecht:
•
•
•
•
•
De EU-Verdragen (primair Europees recht)
De Aanbestedingsrichtlijnen (secundair
Europees recht)
Rechtsbeschermingsrichtlijn
Geïmplementeerd in: De Aanbestedingswet:
sinds 1 april 2013
Daarnaast aanvullend beleid: eigen inkoopen aanbestedingsbeleid, gids
proportionaliteit, richtsnoeren leveringen en
diensten, ARW 2012
4
Het EU-Verdrag en aanbesteden
•
•
•
De EU-Verdragen noemen aanbesteden niet
(itt staatssteun)
Doelstelling Verdrag o.a. instellen
gemeenschappelijke markt (artikel 3 VEU:
totstand-brengen interne markt)
Aanbesteden wel gerelateerd aan/ vermengd
met een heel aantal Verdragsbepalingen.
5
Verdrag en aanbesteden
Richtlijn 2004/18 noemt in overwegingen:
•
(2) Bij het plaatsen van overheidsopdrachten moeten
de beginselen van het Verdrag geëerbiedigd worden,
met name het vrije verkeer van goederen, vrijheid van
vestiging en het vrij verlenen van diensten, alsmede
de daarvan afgeleide beginselen zoals gelijke
behandeling, het discriminatieverbod, wederzijdse
erkenning, evenredigheid en transparantie. Voor
opdrachten boven drempelwaarde
coördinatiebepalingen van nationale procedures
nodig die gebaseerd zijn op die beginselen zodat
mededinging gegarandeerd.
6
De aanbestedingsrichtlijnen
•
Eerste Europese aanbestedingsrichtlijnen dateren uit
jaren 1970. Oorspronkelijk 4 richtlijnen voor
(bouw)werken, diensten, leveringen en nutssectoren;
•
Laatste update uit 2004: vanaf toen 2
aanbestedingsrichtlijnen: 2004/18/EG voor de klassieke
sectoren (werken, leveringen, diensten) en 2004/17/EG
voor de speciale sectoren (water, energie, vervoer en
post).
•
In Nederland geïmplementeerd door Aanbestedingswet.
Bij strijd: richtlijntekst voorrang.
•
Komen weer nieuwe richtlijnen aan (voorstellen 2011)
7
Wat is aanbesteden?
Het creëren van een ‘ad hoc’ markt om:
– Hetzij de laagste prijs te krijgen;
– Hetzij de economisch meest voordelige
inschrijving te krijgen
Het gaat om het bereiken van optimale
marktwerking
8
Wanneer aanbesteden?
Definitie overheidsopdracht:
Een overheidsopdracht is een schriftelijke
overeenkomst onder bezwarende titel die tussen
een of meer ondernemers en een of meer
aanbestedende diensten zijn gesloten en die
betrekking hebben op de uitvoering van werken,
de levering van producten of de verlening van
diensten
9
Wanneer aanbesteden?
•
•
•
Schriftelijke overeenkomst
Onder bezwarende titel = op geld
waardeerbaar
Aanbestedende dienst vs ondernemer
– Inkopen met overheidsgeld
•
Overheidsopdracht
– Diensten
– Werken
– Leveringen
•
Boven drempelbedragen
10
Wat is een aanbestedende dienst?
Een ‘aanbestedende dienst’ wordt
gedefinieerd als:
- de staat;
- de territoriale lichamen;
- publiekrechtelijke instellingen, en
- verenigingen gevormd door een of meer
van deze lichamen of een of meer van
deze publiekrechtelijke instellingen.
11
Publiekrechtelijke instelling
iedere instelling:
- die is opgericht met het specifieke doel te voorzien in
behoeften van algemeen belang die niet van
industriële of commerciële aard zijn;
- die rechtspersoonlijkheid bezit, en
- waarvan ofwel de activiteiten in hoofdzaak door de
staat, de territoriale lichamen of andere
publiekrechtelijke instellingen worden gefinancierd,
ofwel het beheer onderworpen is aan toezicht door
deze laatste ofwel de leden van het bestuursorgaan,
het leidinggevend of het toezichthoudend orgaan voor
meer dan de helft door de staat, de territoriale
lichamen of andere publiekrechtelijke instellingen zijn
aangewezen
12
Wat is een opdracht voor
werken?
Een opdracht betreffende:
- de uitvoering van werken, of
- het ontwerp en de uitvoering van werken, of
- het laten uitvoeren van werken met
welke middelen dan ook dat voldoet aan de eisen
van de aanbestedende dienst
Werk: het product van een geheel van
bouwkundige of civieltechnische werken, dat
ertoe bestemd is als zodanig een economische
of technische functie te vervullen
13
Wat is een opdracht voor leveringen?
Een opdracht betreffende:
-aankoop of
-leasing of
-huur of
-huurkoop met of zonder koopoptie
van producten inclusief het aanbrengen
en installeren
14
Wat is een opdracht voor diensten?
•
•
•
•
Betreft een restcategorie
Opdrachten betreffende:
– Het verrichten van diensten
– Het leveren van producten en het verrichten
van de diensten (bedrag dienst > bedrag
levering)
– Het verrichten van de diensten en van
werkzaamheden (bedrag dienst > bedrag
werk)
Onderscheid tussen IIa- en IIb-diensten
Onderscheid komt te vervallen
15
De Europese drempelbedragen
Sinds 1 januari 2012:
•
•
•
•
Werken: 5.000.000 euro
Leveringen en diensten: 200.000 euro
Per 1 januari 2014: 5.186.000 (w) en
207.000 (l + d)
Onder drempelbedragen: is er sprake
van grensoverschrijdend belang? Zo ja,
middels betrachten van voldoende
transparantie zorgen voor nondiscriminatie.
16
Grensoverschrijdend belang
•
•
•
•
•
Zaak An Post: bij grensoverschrijdend belang zorgen
voor voldoende transparantie om discriminatie te
voorkomen.
2006 interpretatieve mededeling Europese Commissie
Verantwoordelijkheid van AD of ondernemingen uit
andere lidstaten interesse hebben.
Bv door onderwerp van de opdracht, waarde, sector,
geografische ligging.
Vervolgens zelf besluiten welk medium het meest
geschikt is voor bekendmaking
17
Uitzonderingen op Europese
aanbestedingsplicht
•
•
•
•
Publiek-publieke samenwerking (quasiinhouse, horizontale samenwerking)
Alleenrecht (art. 17 Bao)
Onderhandelingsprocedures
Uitgezonderde opdrachten
18
Overheidsopdracht en subsidie
•
•
•
•
•
Grijs gebied: onderscheid vaak lastig te
maken
Begrip overheidsopdracht staat centraal
Nationaalrechtelijke definitie subsidie is
hiervoor niet relevant: Europees recht
gaat voor!
Subsidie kan opdracht zijn
Welke mate van concurrentiestelling is
vereist?
19
Nogmaals: Europese overheidsopdracht
•
•
•
•
•
Schriftelijke overeenkomst
Onder bezwarende titel
Tussen aanbestedende dienst
En ondernemer
Die betrekking heeft op
– Werken
– Leveringen of
– Diensten
•
•
Onder of boven de drempel?
Grensoverschrijdend belang?
20
Bezwarende titel en eisen
•
•
•
Overheidsopdracht: opdracht onder bezwarende titel
Arrest Muller
Bezwarende titel houdt in: prestatie voor een
tegenprestatie  rechtstreeks economisch belang
voor een aanbestedende dienst:
– Overheid wordt eigenaar van het werk
– Er is sprake van een werk met een openbaar karakter
– Het werk wordt voor rekening of risico van de AD gerealiseerd
(economisch voordeel)
•
Overheidsopdracht voor werken
–
–
–
Rechtstreeks economisch belang
Er wordt een bouwplicht opgelegd: realisatie afdwingbaar
Er worden eisen gesteld die verder gaan dan de mogelijkheden van het
publiekrechtelijk kader (bv. voorschrijven hoogtes, architecten, merken,
normen)
21
Casus 1: sportvereniging
•
•
•
Sportvereniging wil uitbreiden: nieuwe
accommodatie (3.500.000 euro)
Vereniging vraag 2.500.000 subsidie
Overheidsopdracht? Aanbesteden?
22
Overheidsopdracht voor werken?
•
•
•
Schriftelijke overeenkomst?
Tussen a.d. en ondernemer?
Onder bezwarende titel?
– Rechtstreeks economisch belang?
•
•
•
•
Realisatie afdwingbaar?
Eisen die verder gaan dan
publiekrechtelijk kader
Boven de drempel?
Grensoverschrijdend belang?
23
Casus 2: vogeltelling
•
•
•
•
•
•
Financiering van stichting voor tellen
vogels
Constateert bedreiging huismus
Nav rapport aanvullend onderzoek en
aanvullende subsidie
Uitvoeringsovereenkomst tussen
gemeente en stichting
Klacht: had moeten worden aanbesteed
Klopt dit?
24
Overheidsopdracht voor diensten?
•
•
•
Overeenkomst:
uitvoeringsovereenkomst
(uitvoeringsplicht)
Bezwarende titel/rechtstreeks
economisch belang?
Overheidsopdracht voor diensten: IIAof IIB-diensten? Grensoverschrijdend
belang? Verplichtingen inkoop- en
aanbestedingsbeleid.
25
Nieuwe richtlijnen
•
•
•
•
•
In december 2011 heeft de Commissie de herziening
van de bestaande richtlijnen voorgesteld:
– Richtlijn 2004/18 (klassieke sectoren)
– Richtlijn 2004/17 (nutssectoren)
– Tevens: Voorstel richtlijn concessies
Een van de twaalf prioritaire acties van Single Market
Act
Begin volgend jaar stemming in EP
Twee jaar om te implementeren
Aanpassing Aanbestedingswet
26
Nieuwe richtlijnen: speerpunten
•
Drie richtlijnen: klassieke richtlijn,
speciale sectoren en concessierichtlijn
•
Vereenvoudiging en flexibilisering van
de aanbestedingsprocedures
Strategisch gebruik van
overheidsopdrachten bij nieuwe
uitdagingen: milieu, innovatie, sociaal
Betere toegang tot de markt voor kmo’s
en startende ondernemingen
•
•
27
Verschillen Aw met nieuwe richtlijnen
– Ruimer gebruik mededingingsprocedure met
onderhandelingen en concurrentiegerichte
dialoog
– Vereenvoudiging aankondiging decentrale
aanbestedende diensten
– Termijnen decentrale overheden
– Verlicht regime voor sociale en specifieke
diensten
– Verplichting elektronisch aanbesteden
28
Verschillen Aw met nieuwe richtlijnen
•
•
Innovatiepartnerschap
Gunningscriterium Economisch meest
voordelige inschrijving:
– Laagste prijs
– Beste prijs/kwaliteitsverhouding
•
•
•
•
•
Labels
Publiek-publieke samenwerking
Uniform aanbestedingsdocument
Percelen
Omzeteisen
29
Procedure
•
•
•
•
EP stemt naar verwachting in januari
in met richtlijnen
Publicatie begin maart
Twee jaar voor implementatie
(verschillende keuzemogelijkheden in
richtlijn): wetgever aan zet
Europa decentraal publiceert begin
volgend jaar publicatie
30
Heeft u een vraag of casus?
Stel een vraag aan onze helpdesk!
Kenniscentrum Europa decentraal
www.europadecentraal.nl
070 338 1090 (van 9:00 tot 12:00)
[email protected]
@EUdecentraal
LinkedIn: Europese subsidies Europaproof
31