door Heimen en Peter

‘Vieren’ kun je overal, in een schuur, in een vergaderruimte. Toch blijkt in de geschiedenis dat mensen die voor de ere dienst, de ontmoeting met de Heer van de Kerk, bijeenkomen ‘meer wensen’. Wat vertelt de ruimte je?

Wat zijn de concentratiepunten? Zijn de stoelen en banken hulpmiddelen?

Is de ruimte ‘vast’ of ‘dynamisch’? Wat staat centraal?

 Kleuren  Kaarsen  Kinderen  Bloemen

 Een symbool is een drager van een betekenis; het heeft enerzijds een vorm of representatie (drager), en anderzijds een betekenis.  De betekenis van een symbool berust meestal op afspraken die de gebruikers van het symbool ooit hebben gemaakt.

Gods alziend oog

• • • • • • • Liturgische schikking – als verwijzing naar de kleur, het thema, de lezingen van deze zondag Paaskaars – als verwijzing naar Jezus Christus, de Levende. Licht is sterker dan duisternis Geopende bijbel – als symbool van Gods Woord dat tot ons komt Doopvont Tafel Toga Kleuren

 Een ritueel is een serie handelingen die gezien worden als een gebruik en bepaald zijn door achtergrond en cultuur.

 Een ritueel kun je ook zien als een serie handelingen met of rondom een symbool.

 stilte in de eredienst:      bij de aanvang van de dienst; voor het gebed van de zondag; na de lezingen; na de prediking; tijdens de voorbede (voor persoonlijk gebed);  na het ontvangen van brood en wijn.

    knielen bij schuldbelijdenis, gebed en (persoonlijke) zegen – als teken van ootmoed en concentratie; gebedshoudingen (vouwen van de handen, opheffen van de handen) – als teken van toewijding en ontvankelijkheid; handoplegging - als teken van zegen (bij doop, ambtsdragers en gemeenteleden aan wie een ambt of taak wordt toevertrouwd, mensen in specifieke persoonlijke situaties); zich bekruisen – als teken van belijdenis en gedachtenis van de eigen doop.

 lopen bij avondmaal, kruismeditatie – als teken van opstaan, in beweging komen, onderweg zijn, pelgrimeren ……. (‘Gaandeweg Hem tegemoet  staan bij het gebed, de lezing(en), de geloofsbelijdenis, het avondmaalsgebed – als teken van eerbied.  kring bij Avondmaal, doop – als teken van gelijkwaardigheid voor God  groeten bij Groet, vredegroet (opgestoken hand, hand, kus, omhelzing) – als teken van open staan voor God en elkaar

 Zegen (als handoplegging) – als teken van de nabijheid van God  Binnenbrengen van het Licht, voorbedeboek, doopwater, ….. – als teken van het niet vanzelfsprekende, het geschenkkarakter  Het uitschenken van het water bij de doop – als teken van het levende (niet stilstaande) water, d.w.z. Jezus  Aansteken van kaarsen – als teken van donker naar licht, van verbondenheid met het Licht

     Kerstkring    Advent Kerst Epifanie Paaskring    Veertigdagentijd of lijdenstijd Stille week Drie dagen van Pasen (Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Stille Zaterdag) Paastijd (van Pasen tot en met Pinksteren)  Trinitatis (Zondag na Pasen: kerst, Pasen en Pinksteren) Zomertijd (vanaf 21 juni) Herfsttijd (vanaf 21 september)  Allerheiligen en ‘Christus Koning’

Kleur

Paars Rose Wit Groen Paars Wit Rood Groen

Periode

Advent 3e zondag van Advent Kerstfeest tot en met de zondag na Epifanie (6 januari) Zondagen na kersttijd tot aswoensdag

Verklaring

Soberheid, inkeer, wanhoop. De dofheid van de kleur is een teken van rouw en boete. Eerst werd paars alleen gebruikt in de veertigdagentijd, later ook in de Adventstijd.

Het paars licht op deze vreugde zondag op tot roze.

Zuiverheid. Gebruikt op de feesten die te maken hebben met nieuwheid en verlossing; Pasen en Kerst.

Groei en aarde. Groen drukt de verwachting uit : Eens komt de grote zomer.

Veertigdagentijd Pasen tot en met de zondag na Hemelvaart.

Pinksteren Zondagen na Pinksteren tot Advent Rood wordt verbonden met het vuur van de geest. Het is de kleur van Pinksteren en sommige heiligenfeesten.

 Palm- en Passiezondag  Witte Donderdag  Goede Vrijdag  Stille Zaterdag  Deze laatste drie zijn de drie dagen van Pasen en worden als één doorgaande viering gevierd

       Kleur Wit (verwijst naar Pasen: Ik heb macht het leven af te legen en macht het weer op te nemen ‘ (Joh. 10:18) Witte Donderdag is een samenvatting van de drie dagen van Pasen Inzetting van het Avondmaal Voetwassing Thema’s: Uittocht, bevrijding, dienstbaarheid, maaltijd, verraad Kringviering Afruiming van de Tafel, de nacht begint

 Kleur Paars of Rood (martelaarschap)  De Schriften spreken  Gebeden  Kruismeditatie  Thema’s: Mensen doen elkaar het lijden aan.

‘’t en zijn de joden niet, Heer Jesu, die u kruisten’ Jacob Revius ‘Jezus is in doodsnood tot nu toe’ Blaise Pascal

 Kleur Paars of Rood  Voorafgaand aan de Paaswake  Thema’s: Graflegging, ‘nedergedaald ter helle’, godverlatenheid

 Kleur Wit  Thema’s: lijden, sterven, opstanding, uittocht, doortocht, intocht, doop, doopgedachtenis  Wake, wachten op het Licht  Het licht     Wakend bij het vuur (vuurkolom in Exodus) Aansteken van de nieuwe Paaskaars Intocht van het Licht(door diaken) Paasjubel

 Lezingen rondom ‘doortocht’ als wake  Doop en doopgedachtenis    Doortocht Doop en doopgedachtenis op basis van belijdenis Openbare belijdenis (eventueel) en verzaking d.i. afwenden van het kwaad en toewenden naar de Levende 

Proclamatie

 De Maaltijd Paasevangelie (klokgelui)

 Kleur Wit  Vijftig-dagen tijd  Trinitatis (Drieëenheid)  Hemelvaart  Pinksteren (Rood)

 Allerheiligen  Allerzielen  Christus Koning (gedachtenis overledenen)