Transcript Ondernemerschap in brede zin

Ondernemen(d) in het
onderwijs
Jeroen Onstenk
Lector Geïntegreerd Pedagogisch Handelen
Bendecafé 16 februari 2011
Waar hebben we het over
• Ondernemerschap in enge zin: creëren van nieuwe
private ondernemingen. Het persoonlijk initiatief en risico
van de ondernemer krijgt hierbij veel aandacht.
• Ondernemerschap in brede zin: ondernemend gedrag
van personen, groepen of organisaties. Ondernemerschap
in brede zin wordt ook gebruikt voor de creatie van nieuwe
organisatievormen in de non-profit- en overheidssector, en
voor ondernemend gedrag binnen organisaties.
Ondernemerschap in het onderwijs
• Ondernemerschap als leerdoel
• Ondernemerschap als karakteristiek van scholen
en managers:
•
Economisch, zakelijk ondernemerschap
•
Sociaal, maatschappelijk ondernemerschap
• De docent als ondernemende professional
•
Zelfstandige
•
Intern ondernemend naar organisatie en onderwijs
Ondernemerschap als leerdoel
• Ondernemend zijn/ worden
• Verantwoordelijkheid leren dragen voor
eigen ontwikkeling/succes
• Inspelen op omgeving (ondernemend
burgerschap?)
• Activerend leren
De janus kop van ondernemerschap
• Ondernemendheid
•
Actief, open, grijpen van mogelijkheden
•
Plicht tot verantwoordelijkheid
• Ondernemerschap
•
Voorzien in behoefte (van de markt)
•
Concurrentie
•
Privaat versus maatschappelijk voordeel
•
De school als onderneming?
De ondernemende school (1)
Op welke maatschappelijke vraag of probleem wil
onze school een antwoord zijn?
•
Wie (marktwerking in het onderwijs): de
leerlingpopulatie centraal
•
Wat: inspelen op economische en/of
maatschappelijke vraag (maatwerk? Taal,
rekenen of burgerschap?)
•
Hoe: adaptief onderwijs; krachtig onderwijs;
efficient onderwijs
School als maatschappelijke onderneming
• privaatrechtelijk georganiseerd
• inkomsten vanuit de overheid, de markt en de
burger
• niet gericht op winst, maar op maatschappelijk
rendement
• diensten gericht op het publieke domein
• verticale en horizontale verantwoording
• de omgeving is meervoudig en complex
Ondernemende school (2)
• zoekt naar de betekenis van de school voor de omgeving
( ook stimuleren dat de omgeving zich gaat afvragen: wat
kunnen wij voor die school betekenen?)
• vraagt: waar zitten mijn partners?
• oriënteert zich op samenleving, wijk en omgeving
• kiest actief
• neemt risico’s
• legt verantwoording af en vraagt om reactie
• is adaptief en responsief
• ondernemendheid als kenmerk van de school- en
werkcultuur
Ondernemende school is lerende school
Een lerende organisatie heeft het vermogen
voortdurend in te spelen op een veranderende
omgeving
Extern: systeem en omgeving
informatie; aanpassen; kiezen
Intern: systeem en terugkoppeling
informatie; organisatie; processen
De ondernemende docent (1)
Persoonlijk ondernemerschap
•
Zzp, cooperatie, intrapreneurschap
•
Zelfstandig, creatief, initiatief nemend, ook
buiten de grenzen van hun vak,
•
zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen,
verantwoordelijkheid durven nemen
•
bewust bezig met (professionele)
ontwikkeling
De ondernemende docent (2)
Maatschappelijk ondernemerschap
•
Inspelen op en verantwoordelijkheid
naar ( bredere) omgeving
•
Maatschappij in het onderwijs; leren in
de maatschappij
•
Samenwerken met ouders
•
Leerlingen als product en partner
Tot slot
Moet de ondernemende school als (heel erg)
brede school en ‘polikliniek voor
samenlevingsvraagstukken’ het alleen doen?
• Nee, integendeel!
• Smeed allianties, bouw netwerken, zoek
partners.