Transcript Проф. др Весна Шуљагић - Инфекције оперативног места

Infekcija operativnog mesta
Prof. dr Vesna Šuljagić
Odeljenje za prevenciju i kontrolu bolničkih infekcija
Vojnomedicinska akademija
Republička stručna komisija za nadzor
nad bolničkim infekcijama
Radna grupa za prevenciju infekcija
operativnog mesta (2005. godina)
Abecednim redom:
Doc. dr Dragoljub Bilanović
Prof. dr Dragan Mandarić
Prof. dr Ljiljana Marković-Denić
Prof. dr Miroslav Milićević
Doc. dr Vesna Šuljagić
( Guideline for prevention of surgical site infection)
(CDC, 1999)
Infekcija operativnog mesta
• na trećem mestu po učestalosti
javljanja BI (14-16%)
• najučestalije BI kod hiruških
pacijenata (38%)
• produžavaju lečenje 7.4 dana
koštaju po pacijentu dodatnih 3152$
Classification
Infection occurs within 30
days after the operation if no
implant is left in place
or
within 1 year if implant is in
place and the infection
appears to be related to the
operation
SSI: Superficial
SSI: Deep
Klasifikacija operativnog mesta prema
stepenu mikrobne kontaminacije
1. Čista: mesta operacije bez inflamacije i prodora u respiratorni,
disgestivni, genitalni i urinarni sistem. Primarno zatvorena.
2. Čisto-kontaminirana: prodor u respiratorni, disgestivni, genitalni i
urinarni sistem pod kontrolom i bez veće (neuobičajene)
kontaminacije
3. Kontamininirana: otvorene, sveže akcidentalne rane sa velikim
narušavanjem aseptične tehnike ili masivnim izlivanjem sadržaja iz
digestivnog ili prodor u genitalni, urinarni ili bilijarni sitem uz
prisustvo kontaminiranih urina i žuči
4. Prljava i inficirana: stare traumatične rane sa devitalizovanim
tkivom, stranim telima ili fekalnom kontaminacijom, kao i op mesta
sa akutnom bakterijskom inflamacijom ili perfororanom utrobom
Stopa incidencije
~ stepen kontaminacije operativnog mesta
• Čisto - 1-3%
• Čisto-kontaminirano - 3-4%
• Kontaminirana i prljava operativna
mesta - 6%, 10%, pa čak i 30%
NAJČEŠĆI UZROČNICI
Staphylococcus aureus
Koagulaza negativan stafilokok
Enteroccocus spp.
Escherichia coli
Pseudomonas aeruginosa
Enetrobacter spp.
Proteus mirabilis
Klebsiella pneumoniae
• Endogene IOM
• Egzogene IOM
Faktori rizika za nastanak IOM
• Uzrast i pol
• Gojaznost
• Skor ASA > 2
• Druge infekcije
• Produžena preoperativna
hospitalizacija
• Malnutricija
• Diabetes mellitus
• Pušenje
• Malignitet
• Imunosupresivna terapija
• Preoperativno tuširanje
Domaćin
Hirurški i
faktori sredine
Endogena
flora i osobine
mikroorganizma
• Kliconoštvo (nos, koža)
• Virulencija mikroorganizama
• Sposobnost adherencije
* Adaptirano prema: Roy MC et al, 1997 (..) i Smith ETM, Emmerson AM, 2000 (..)
• Preoperativno uklanjanje dlaka
• Druga preoperativna priprema
• Antmikrobna profilaksa
• Intraoperativna kontaminacija
• Traumatizacija tkiva
• Multipli zahvati
• Dužina operacije
• Drenovi
1. PREOPERATIVNA PRIPREMA
2. MERE - INTRAOPERATIVNO
3. BRIGA O OPERATIVNOM MESTA
4. EPIDEMIOLOŠKI NADZOR
1. PREOPERATIVNA PRIPREMA
a) Pacijenta
b) Operativnog tima
c) Inficirani i kolonizovani članovi tima
d) Antimikrobna profilaksa
a) Preoperativna priprema pacijenta
1. Infekcije - dijagnoza i lečenje.
Preoperativni boravak skratiti
2. Nivo šećera u krvi.
3. Pušenje duvana.
4. Kupanje antimikrobnim sapunom.
5. Depilacija neposredno pred operaciju.
6. Preoperativna priprema kože.
b) Priprema operativnog tima
1. Dijagnostičke i terapijske procedure kojima
se kontaminiraju ruke
2. Nokti
3. Priprema ruku
4. Mantili, rukavice
5. Nakit
6. Maska, kapa
7. Obuća za rad
Mehanizam i spektar dejstava antiseptičnih agenasa
koji se koriste za preoperativnu pripremu ruku i
operativnog polja
Agens
Mycobact.
Gram+ Gram- tuberc. Gljivice Virusi
Brzina
dejstva
Rezidualna
aktivnost
Alkohol
Hlorheksidin
Jod/Jodofori
O
O
O
O
D
VD
D
L
VD
D
VD
VD
D
D
VD
trenutno
/
srednje brzo
O
srednje brzo minimalna
PCMX
Triclosan
D
D
VD
D
VD
D
VD
L
VD
N
srednje brzo
srednje brzo
D
O
O - odlično; VD - vrlo dobro; D - dobro; L-loše; N- nepoznato; / - ne postoji
PCMX- para-chloro-meta-xylenol
Inficirani i kolonizovani članovi
operativnog tima
1. Simptomi i znakovi zaraznih bolesti
2. Oslobađanje od radnih obaveza
KO? KADA? KOLIKO DUGO?
3. Kožne lezije koje cure – mikrobiološka dg
4. Zdrave kliconoše – Staphylococcus
aureus i Streptococcus gr. A bez saveta
sa epidemiologom NE OSLOBAĐATI
rutinskih obaveza
Uvid u zdravstveno stanje zdravstvenih
radnika
Uvid u zdravstveno stanje zdravstvenih
radnika
Antimikrobna profilaksa
- Multidisciplinarni tim u svakoj bolnici
2. MERE - INTRAOPERATIVNO
a) Ventilacija
b) Čišćenje i dezinfekcija OP sale
c) Mikrobiološko uzorkovanje
d) Sterilizacija
e) Aseptične tehnike i
operativne tehnike
a) Ventilacija u OP sali
1. Pozitivan pritisak
2. 15 izmena vazduha, 3 poslednje svežim
vazduhom
3. Filtracija vazduha koji kruži
4. Ubacivanje- plafon, izbacivanje-pod
5. UV lampe – ne koristiti
6. Vrata zatvoriti
7. Ultrafiltracija (ortopedija, vaskularna i
plastična hirurugija)
b) Dezinfekcija i čišćenje OP sale
1. Dezinfekciona sredstva koja postižu
dezinfekciju srednjeg i niskog nivoa
2. “Prljave hirurške procedure” –
nepotrebno je izvoditi specijalne
procedure i zatvarati OP sala
3. Ne koristiti lepljive trake u obliku
otirača na ulasku u OP salu
c) Mikrobiološko ispitivanje sredine
Ne treba uzimati briseve radnih
površina, briseve zidova, uzorke vazduha.
Samo u slučaju sprovođenja
epidemiološkog ispitivanja, epidemiolog
daje indikacije za uzorkovanje materijala
iz sredine
d) Sterilizacija – validiran proces
1. Metode kontrole sterilizacije
(fizičke, hemijske, biološke)
2. Metode brze sterilizacije ne smeju
biti zamena za klasičnu sterilizaciju
3. Formalinske tablete ???
www.efhss.com
e) Aseptične tehnike i operativne tehnike
1. Plasiranje intravaskularnih katetera,
urinarnih katetra, katetera za spinalnu
i epiduralnu anesteziju, intravenozno
davanje lekova
2. Opertivne tehnike – doktrinarni stavovi
3. Drenaža – zatvoreni sistemi, posebna
incizija, brzo uklanjanje
3. BRIGA O OPERATIVNOM MESTU
• Primarno zatvoreno sterilnim zavojem
24-48h nakon intervencije
• Dezinfekcija ruku pre i posle kontatakta
sa operativnim mestom
• Pri previjanju koristiti aseptične tehnike
• Obuka pacijenta i članova njegove
porodice
4. EPIDEMIOLOŠKI NADZOR
• Definicija infekcije operativnog mesta
• Prospektivno praćenje
• Klasifikacija operativnog mesta prema
stepenu mikrobne kontaminacije
• Određivanje ASA skorova
• Stope infekcija. Analiza. Zaključci.
Sprečavanje i suzbijanje
Određivanje N N I S rizika
Skor ASA
1i2=
0
3,4 i 5 = 1
Dužina intervencije u odnosu na neku optimalnu dužinu: t
sati (75 percentila distribucije dužine operacija)
Dužina intervencije < P75 = 0
Dužina intervencije > P75 = 1
Klasa kontaminacije
Klase 1 i 2 (čisto i čisto-kontaminirano operativno mesto) = 0
Klase 3 i 4 (kontaminirano i prljavo operativno mesto)
= 1
0, 1, 2, 3
Fizički status pacijenta pre operacije (ASA
skor)
Kod
Preoperativni status pacijenta
1
Zdrava osoba
2
Pacijent sa blagim oboljenjem
3
Pacijent sa teškim oboljenjem koje ga
onesposobljava
4
Pacijent sa teškim oboljenjem koje ga
onesposobljva a i ugrožava njegov život
5
Pacijent na samrti za koga se ne očekuje da preživi
24h sa ili bez operacije
Klasifikacija operativnog mesta prema
stepenu mikrobne kontaminacije
1. Čista: mesta operacije bez inflamacije i prodora u
respiratorni, disgestivni, genitalni i urinarni sistem.
Primarno zatvorena.
2. Čisto-kontaminirana: prodor u respiratorni, disgestivni,
genitalni i urinarni sistem pod kontrolom i bez veće
(neuobičajene) kontaminacije
3. Kontamininirana: otvorene, sveže akcidentalne rane sa
velikim narušavanjem aseptične tehnike ili masivnim
izlivanjem sadržaja iz digestivnog ili prodor u genitalni,
urinarni ili bilijarni sitem uz prisustvo kontaminiranih urina
i žuči
4. Prljava i inficirana: stare traumatične rane sa
devitalizovanim tkivom, stranim telima ili fekalnom
kontaminacijom, kao i op mesta sa akutnom bakterijskom
inflamacijom ili perfororanom utrobom