ZADANIA SZKOŁY w aspekcie kształtowania postaw uczniów

Wanda Brześcińska

Kuratorium Oświaty w Krakowie

•

Czy współczesna szkoła powinna wychowywać?

•

Dlaczego współczesna szkoła ma problemy ze skutecznością pracy wychowawczej?

2

Niepokojącym zjawiskiem w obrębie zjawiska przestępczości nieletnich jest rosnący udział w zdarzeniach wyczerpujących znamiona przestępstwa, bądź wykroczenia

ukończyły lat 13 osób, które nie

(małoletnich) oraz obniżanie się wieku "inicjacji przestępczej".

Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoby takie nie odpowiadają "karnie" za swoje czyny, prowadzone są jedynie czynności o charakterze opiekuńczo - wychowawczym.

Niepokój budzi zarówno fakt zwiększającej się z roku na rok liczby osób małoletnich wchodzących w konflikt z prawem jak i to, że coraz częściej czyny popełniane przez te osoby mają duży ciężar gatunkowy: rozboje, włamania, kradzieże.

3

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Skuteczność działań podejmowanych w odniesieniu do nieletnich sprawców przestępstw uzależniona jest w znacznym stopniu

od szybkości

szkoła, placówka opiekuńcza, policja itd.

reakcji

poszczególnych osób i instytucji będących bezpośrednio „w pobliżu nieletniego” - sąsiedzi, rówieśnicy, rodzice, 4

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Bardzo ważne jest umiejętne i w pełni profesjonalne przeprowadzenie interwencji z zachowaniem wszelkich praw zarówno dzieci, jak i rodziców.

Jednym z elementów o dużym znaczeniu dla powodzenia tych działań powinna być jak najszersza

prawna

nauczycieli i

świadomość

pedagogów o tym, jakie zachowania względem nauczycieli, ze strony uczniów stanowią przestępstwo, a co za tym idzie, w jakich sytuacjach nauczyciel ma prawo bronić się przed agresją uczniów na drodze prawnej.

5

Nauczyciel jako funkcjonariusz publiczny

• Szczególną ochronę nauczycieli wprowadziła USTAWA z dnia 11 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 80, poz. 542) • Art. 2: W ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t. jednolity - Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zmianami) wprowadza się … (między innymi)…: 6

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Nauczyciel jako funkcjonariusz publiczny

art. 63 otrzymał brzmienie:

• "Art.

z 63.

1.

Nauczyciel, podczas lub w związku pełnieniem obowiązków służbowych, korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w ustawie z dn. 6 czerwca 1997r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.).

• 2. Organ prowadzący szkołę i dyrektor szkoły są obowiązani z urzędu występować w obronie nauczyciela, gdy ustalone dla nauczyciela uprawnienia zostaną naruszone."; 7

Nauczyciel jako funkcjonariusz publiczny Rozdział XXIX Kodeksu karnego zawiera katalog przestępstw przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego

8

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Nauczyciel jako funkcjonariusz publiczny

• Art.

222.

§ 1.

Kto narusza nietykalność cielesną funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.

• § 2. Jeżeli czyn określony w § 1 wywołało niewłaściwe zachowanie przybranej, się funkcjonariusza lub osoby do pomocy mu sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

9

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Nauczyciel jako funkcjonariusz publiczny

• Art. 223. Kto, działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami lub używając broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu albo środka obezwładniającego, dopuszcza się czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego lub w osobę do pomocy mu przybraną podczas lub związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

10

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Nauczyciel jako funkcjonariusz publiczny

• Art. 224. § 1. Kto przemocą lub groźbą bezprawną wywiera wpływ na czynności urzędowe organu administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

• § 2. Tej samej karze podlega, kto stosuje przemoc lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia funkcjonariusza publicznego albo osoby do pomocy mu przybranej do przedsięwzięcia lub zaniechania prawnej czynności służbowej.

• § 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 2 jest skutek określony w art. 156 § 1 lub w art. 157 § 1, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

11

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Nauczyciel jako funkcjonariusz publiczny

Art. 156. § 1. Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci: 1) pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, 2) innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

wolności od 3 miesięcy do lat 5.

podlega karze pozbawienia Art. 157. § 1. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

12

Nauczyciel jako funkcjonariusz publiczny

Art. 222. § 1. Kto narusza nietykalność cielesną funkcjonariusza publicznego albo osobę do pomocy mu przybraną podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.

Art. 226. § 1. Kto znieważa funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 3. Kto publicznie znieważa lub poniża konstytucyjny organ Rzeczypospolitej Polskiej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

13

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Nauczyciel jako funkcjonariusz publiczny

• Art. 227. Kto, podając się za funkcjonariusza publicznego albo wyzyskując błędne przeświadczenie o tym innej osoby, wykonuje czynność związaną z jego funkcją, podlega grzywnie, karze pozbawienia wolności do roku.

ograniczenia wolności albo 14

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Małoletni a nieletni



Małoletni

to osoba, która nie ukończyła lat 18 i nie miała konfliktu z prawem.



Nieletni

jest podstawowym pojęciem dla całej ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich i oznacza:

› w zakresie postępowania dotyczącego zapobiegania i zwalczania demoralizacji osobę która nie ukończyła 18 roku życia , › w zakresie postępowania o czyny karalne - osobę, która dopuściła się takiego czynu po ukończeniu 13 roku życia, a przed ukończeniem 17 lat. 15

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Małoletni a nieletni

Działanie przewidziane w ustawie „o postępowaniu w sprawach nieletnich”, podejmuje się, gdy nieletni wykazuje przejawy demoralizacji lub dopuści się czynu karalnego.

W sprawach nieletnich sądy kierują się przede wszystkim dobrem dziecka, dążąc do spowodowania korzystnych zmian osobowościowo – wychowawczych przy jednoczesnym dążeniu do zapewnienia prawidłowego wypełnienia przez rodziców lub opiekunów ich obowiązków wobec nieletniego.

16

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

W Statucie szkoły oprócz praw ucznia zapisane są uczniowskie obowiązki szkolne.

Proszę o ustosunkowanie się do trzech stwierdzeń i ustalenie, które z nich jest prawdziwe:

1. Tylko uczeń, który wywiązuje się ze wszystkich obowiązków szkolnych powinien mieć wszystkie prawa.

2. Jeśli uczeń nie wywiązuje się z części obowiązków szkolnych, to nie powinien mieć wszystkich praw.

3. Przestrzeganie praw ucznia nie może zależeć od wywiązywania się przez niego z obowiązków szkolnych.

17

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Wymagania państwa wobec szkół w zakresie pracy wychowawczej

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego

Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów Charakterystyka wymagania na poziomie D

• Szkoła lub placówka działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe uczniów, specyfikę pracy szkoły lub placówki oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego. • Koncepcja pracy szkoły lub placówki jest znana uczniom i rodzicom oraz przez nich akceptowana.

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów Charakterystyka wymagania na poziomie B

• Koncepcja pracy szkoły lub placówki jest przygotowywana modyfikowana i realizowana we współpracy z uczniami i rodzicami.

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE Uczniowie są aktywni Charakterystyka wymagania na poziomie D

• Uczniowie są zaangażowani w zajęcia prowadzone w szkole lub placówce i chętnie w nich uczestniczą.

• Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają każdego ucznia do podejmowania różnorodnych aktywności.

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE Uczniowie są aktywni Charakterystyka wymagania na poziomie B

• Uczniowie inicjują i realizują różnorodne działania na rzecz własnego rozwoju, rozwoju szkoły lub placówki i społeczności lokalnej oraz angażują w nie inne osoby.

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE Respektowane są normy społeczne Charakterystyka wymagania na poziomie D

• Działania szkoły lub placówki zapewniają bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne, a relacje uczniom między wszystkimi członkami szkolnej społeczności są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu.

• Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego.

• Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez pracowników szkoły, rodziców i uczniów .

Respektowane są normy społeczne Charakterystyka wymagania na poziomie B

• W szkole lub placówce, wspólnie z uczniami i rodzicami, analizuje się podejmowane działania wychowawcze, w tym mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań.

Ocenia się ich skuteczność oraz modyfikuje w razie potrzeb.

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów uwzględniając ich indywidualną sytuację Charakterystyka wymagania na poziomie D

• W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne, potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia.

• Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno – pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są adekwatne do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia.

• W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły.

• Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną.

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów uwzględniając ich indywidualną sytuację Charakterystyka wymagania na poziomie B

• W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji w odniesieniu do każdego ucznia.

• W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE Rodzice są partnerami szkoły lub placówki Charakterystyka wymagania na poziomie D

• Szkoła lub placówka pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy.

• W szkole lub placówce współpracuje się z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci.

• Rodzice współdecydują w sprawach szkoły lub placówki i uczestniczą w podejmowanych działaniach.

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE Rodzice są partnerami szkoły lub placówki Charakterystyka wymagania na poziomie B

• W szkole lub placówce są realizowane inicjatywy rodziców na rzecz rozwoju uczniów oraz szkoły lub placówki.

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi Charakterystyka wymagania na poziomie D

• Zarządzanie szkołą lub placówką koncentruje się na wychowaniu, nauczaniu i uczeniu się oraz zapewnieniu odpowiednich ku temu warunków.

• Zarządzanie szkołą lub placówką sprzyja indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli oraz doskonaleniu zawodowemu.

• Ewaluacja wewnętrzna z nauczycielami.

jest przeprowadzana wspólnie • W procesie zarządzania, w oparciu o wnioski wynikające z nadzoru pedagogicznego, podejmuje się działania służące rozwojowi szkoły lub placówki.

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi Charakterystyka wymagania na poziomie B

• Zarządzanie szkołą lub placówką prowadzi do podejmowania nowatorskich działań, innowacji i eksperymentów.

• Zarządzanie szkołą lub placówką sprzyja udziałowi nauczycieli i innych pracowników szkoły lub placówki oraz uczniów i rodziców w procesie podejmowania decyzji dotyczących szkoły lub placówki.

• Dyrektor podejmuje skuteczne działania zapewniające szkole lub placówce wspomaganie zewnętrzne adekwatne do jej potrzeb.

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Co daje raport z ewaluacji zewnętrznej społeczności szkolnej?

1. Dane miękkie i twarde dot. poszczególnych obszarów pracy szkoły: efekty, procesy, współpraca ze środowiskiem, zarządzanie, zebrane w toku: • • • • • • • anonimowego ankietowania wywiadów z przedstawicielami poszczególnych podmiotów obserwacji zajęć obserwacji placówki rozmów z dyrektorem - wywiady i ankieta analizy dokumentacji szkolnej warsztatów z radą pedagogiczną na zakończenie ewaluacji

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Co daje raport z ewaluacji zewnętrznej społeczności szkolnej?

2. Syntetyczny opis spełniania poszczególnych wymagań, w odniesieniu do kryteriów określonych przez Państwo.

(załączniki do rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego) 3. Wnioski dla szkoły - co dalej z nimi zrobi szkoła?

4. Ewentualne rekomendacje – z warsztatów wizytatorów z radą pedagogiczną na zakończenie ewaluacji

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Co daje raport z ewaluacji zewnętrznej organowi prowadzącemu szkołę?

• • • • •

dydaktyka wychowanie bezpieczeństwo i opieka zarządzanie, procesy potrzeby materialne, inwestycyjne, prognozy

Współpraca Kuratorium Oświaty w Krakowie z SORE

Co daje raport z ewaluacji zewnętrznej organowi prowadzącemu szkołę?

Zgodnie z art. 5a ust. 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r.

o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) organ wykonawczy jst w terminie do dnia 31 października, przedstawia organowi stanowiącemu jst informację o stanie realizacji zadań oświatowych tej jednostki za poprzedni rok szkolny, w tym o wynikach sprawdzianu i egzaminów OKE.

Dziękuję Państwu za uwagę Artur Pasek Zastępca Dyrektora Wydziału Nadzoru Pedagogicznego i Rozwoju Edukacji Kuratorium Oświaty w Krakowie [email protected]

12 392-11-83

35