Transcript Ünite 10

Nokta Grupları

Moleküller simetrilerine göre sınıflandırılabilir.

Her molekül bir takım simetri elemanlarına sahiptir.

Aynı simetri elemanlarına sahip moleküllerin nokta grupları aynıdır.

H2O, H2S, H2Se, SO2, SnCl2, OF2 v.s gibi benzer moleküllerinin nokta
grubu C2v dir.

CH4, ClO4-, MnO4-, CCl4 ün nokta grubu Td dir.
Nokta Grupları

1. Düşük simetrili gruplar
 sadece E var : C1
 simetri düzlemi var: Cs
 Simetri merkezi var: Ci

2. Sadece bir tane simetri eksenine sahip (Cn)
 Başka elemanı yok: Cn
 Artı düşey simetri düzlemleri var: Cnv
 Artı yatay simetri düzlemi var: Cnh
 Cn ile çakışan S2n ekseni var : S2n

3. Bir tane Cn baş dönme ekseni ve buna dik n C2 eksenine sahip (Dn)
 Başka elemanı yok: Dn
 Artı Cn ile çakışan S2n ekseni var : Dnd
 Artı yatay simetri düzlemi var : Dnh

4. Yüksek simetrili gruplar
 Dörtyüzlü (tetrahedral): Td
 Sekizyüzlü (oktahedral): Oh
 Yirmüyüzlü (ikosahedral): Ih
 Doğrusal, simetri merkezi yok: Cv
 Doğrusal, simetri merkezi var : Dh
Nokta grubu tayini

Molekül düşük veya yüksek simetrili nokta gruplarından mı?

Molekülün Cn ekseni var mı?

Molekül C2  Cn sahip mi?




EVET ise , molekül D grubundadır.

HAYIR ise,molekül C veya S grubundadır.
Molekül simetri düzlemine (h) sahip mi?

EVET ise, molekül Cnh veya Dnh grubundadır.

HAYIR ise, diğer simetri düzlemlerine bakınız.
Molekül Cn eksenini içeren simetri düzlemlerine (v) sahip mi?

EVET ise, molekül Cnv veya Dnd grubundadır.

HAYIR ve D grubunda ise, molekül Dn grubundadır.

HAYIR ve C grubunda ise devam ediniz.
Molekülde Cn ekseni ile aynı S2n ekseni bulunur mu ?

EVET ise, molekül S2n nokta grubundadır.

HAYIR ise, molekül Cn.
Örnek : CH2ClF
Bir tane simetri düzlemi bulunur,
O halde nokta grubu Cs dir.
Cs = C1h
Cnh Nokta Gruplarına örnekler
Cn nokta gruplarına örnekler
O
O
H
H
C2
C2v
F
O
O
O
C2v
1. Bir tane C2 ekseni vardır (aynı zamanda baş dönme ekseni)
2. Baş dönme eksenine dik C2 dönme eksenleri yoktur.
O halde C2 kümesindedir.
3. Baş dönme eksenine dik σh düzlemi yoktur.
O halde C2h grubunda değildir.
4. Baş dönme eksenini içeren 2 tane σv düzlemi vardır.
O halde nokta grubu C2v dir.
F
F
I
C4v
F
F
Cnv örnekler
Dn ve Dnh Nokta Grupları
C2  Cn
Halka düzlemleri arasındaki açı 0 ile 90º arasındadır
Cn e dik n tane C2
olmalı
1 Dn grubuna yatay ayna düzlemi konursa Dnh olur
1. C3 ekseni vardır, baş dönme eksenidir, 3 F atomunu birbirine taşır.
2. Baş dönme eksenine dik 3 tane C2 dönme ekseni vardır.
O halde D3 kümesindedir.
3. Baş dönme eksenine dik σh düzlemi vardır.
O halde nokta grubu D3h dır.
Nokta Grubu Örnekleri
CO2
N2
Dh
C1: E
CClBrHF
NHClBr
Asimetrik bileşiklerdir.
Optikçe aktiftirler.
Cs : E , σ
CBr2ClH
BFClBr
OHF
Urasil
Ci : E, i
trans- C2Br2Cl2H2
Nokta grubu : Cn
C2 : E, C2
H2O2
C3: E, C3,C3
B(C6H5)3
Cn nokta grubundaki moleküller disimetrik yapılardır. Optikçe aktiftirler.
C2v : E, C2, σv, σv'
H2O
C3v: E, 2C3, 3σv
N
1
3
2
S2n : E, Cn, S2n n= çift tam sayılar
S4 : E, C2, S4
D3: E, 2 C3, 3 C2
[Co(en)3]3+
Dn nokta grubundaki moleküller disimetrik yapılardır.
Optikçe aktiftirler.
D3 Nokta Grubu
Örnek: [Cr(acac)3]
ayna
Yüksek Simetrili Özel Gruplar
D2d : E, 2S4, C2, 2C2', 2σd
Allen
D3d : E, 2C3, 3C2, 2S6, 3σd
Çapraz C2H6
Dnd
D4d
D2h : E,C2(z),C2(y),C2(y), i,σ(xy), (xz),σ(yz)
Etilen
D3h : E, 2C3, 3C2, σh, 3σv, 2S3
PCl5
Çakışık C2H6
BF3
D4h : E, 2C4, C2, 2C2', 2C2'', i, 2S4, σh, 2σv, 2 σd
tetrakloroplatinat(II) anyonu
Kiral Moleküller
S-karvon
R-karvon
Asimetrik