Transcript Rz - zpopodobin.niedzwiedz.pl

OPIS PREZENTACJI „Chcę pisać bez błędów”
Prezentacja składa się ze slajdów,
przypominających
najważniejsze zasady ortograficzne wraz z przykładami
wyrazów z trudnościami ortograficznymi. W związku z tym
można ją wykorzystać na zajęciach dla utrwalenia pisowni
wyrazów z "ó, u, ż, rz". Po części teoretycznej uczniowie mogą
sprawdzić swoją wiedzę w praktyce. Dysponując komputerem
połączonym z dużym ekranem można przedstawiać prezentację
większej ilości odbiorców. Można także umożliwić uczniom
swobodny dostęp do programu, wtedy będą oni mogli
samodzielnie sprawdzać umiejętność poprawnego zapisu
wyrazów. Dokonują tego klikając pojawiającą się w ramce
literę. Gdy odpowiedź jest prawidłowa słychać komentarz
„świetnie”. W wypadku złego wyboru pojawia się slajd, dzięki
któremu można poprawić błąd. Oczywiście czynnikiem
warunkującym samodzielne korzystanie z programu jest w tym
wypadku umiejętność obsługi komputera. Przejście pomiędzy
kolejnymi slajdami następuje po kliknięciu przycisku akcji.
Najważniejsze
zasady
ortograficzne
PISOWNIA WYRAZÓW Z „Ó”:
1) "Ó" piszemy wtedy, gdy w wyrazach pokrewnych wymienia
się na: "o", "a", "e".
Przykłady: dwóch – dwoje, przyniósł – przynosić, szósty –
sześć, przyjaciół - przyjaciel.
2) "Ó" piszemy w zakończeniach: -ów, -ówna, - ówka.
Przykłady: Kraków, buraków, Nowakówna, pokojówka,
Wyjątki: skuwka, zasuwka, wsuwka,
3) "Ó" piszemy na początku niektórych wyrazów,
Przykłady: ów, ówdzie, ówczesny, ósemka, ósmy,
4) "Ó" nigdy nie piszemy na końcu wyrazów,
PISOWNIA WYRAZÓW Z „U”:
1) „U" piszemy zawsze na końcu wyrazów.
Przykłady: domu, psu, kwiatu,
2) „U” piszemy w większości na początku wyrazów.
Przykłady: ukochany, umiał, ucho,
Wyjątki: ów, ówdzie, ówczesny, ósemka, ósmy
3) „U" piszemy w kocówkach czasowników -uję, -ujesz, -uje, ujemy, -ujecie, -uj, -j,
Przykłady: kupuje, hamujesz, psuje, spróbuj, rysuj,
Wyjątki: stój,
4) „U" piszemy w wielu przyrostkach np.: -uch, -uga, -ulec, -un,
-unek, -ur, -us, -uszek, -uszka, -utki.
Przykłady: leniuch, szaruga, hamulec, opiekun, rysunek,
wilczur, dzikus, garnuszek, malutki,
PISOWNIA WYRAZÓW Z „RZ”:
1) „Rz" piszemy wtedy, gdy w innych formach danego wyrazu
lub wyrazach pokrewnych wymienia się na "r".
Przykłady: morze-morski wierzyć –wiara, marzec – marca,
tworzyć -twórca.
2) „Rz" piszemy po spółgłoskach: "b", "t", "d", "w", "ch", "j",
"k", "g", "p".
Przykłady: grzmi, trzeba, wrzos, przez, krzesło, chrzan,
Wyjątki: kształt, bukszpan, kszyk (ptak), pszenica, pszczoła,
Pszczyna, gżegżółka,
3) "Rz" piszemy w nazwach wykonawców zawodów i
czynności, zakończonych na "-arz" i "-erz".
Przykłady: murarz, młynarz, kucharz, malarz, stolarz
PISOWNIA WYRAZÓW Z „Ż”:
1) „Ż" piszemy wtedy, gdy wymienia się na: "g", "s", "z", "ź",
"dz", "h".
Przykłady: ulżyć – ulga, zarażony – zaraza, oskarżony – skarga,
krążył – krąg, uważać-uwaga,
2) „Ż" piszemy w rzeczownikach rodzaju żeńskiego,
zakończonych na: "-aż", "-eż".
Przykłady: sprzedaż, młodzież, odzież.
Wyjątki: twarz,
3) „Ż" piszemy po literach l, ł, n, r:
Przykłady: lżyć, łżeć, branża, rżysko
4) „Ż" piszemy w partykule -że:
Przykłady: Skądże, róbże, także, mówże, jakże
PISOWNIA WYRAZÓW Z „CH”:
1) „Ch” piszemy, gdy w wyrazach pokrewnych wymienia się na
„sz”.
Przykłady: mucha – muszka,
2) „Ch” piszemy po literze „s” i „w”.
Przykłady: schody, wchodzić,
3) Prawie zawsze na końcu wyrazów,
Przykłady: mech, węch
Wyjątki: druh, Boh
PISOWNIA WYRAZÓW Z „H”:
1) „H” piszemy, gdy w wyrazach pokrewnych wymienia się na:
"g", "z", "ź".
Przykłady: błahy – błazen, druh - drużyna.
2) „H” piszemy w wyrazach rozpoczynających się cząstkami
hiper-, hipo-, hydro-, homoPrzykłady: hiperbola, hipopotam, hydrologia, homonim,
3) „H” piszemy po spółgłosce „z”
Przykład: zhańbić,
4) „H” piszemy w głośnych wyrazach, np.: huk, hałas
5) Najczęściej w imionach rozpoczynających się na H, np.:
Hania, Henryk, Halina
PISOWNIA CZĄSTKI „-BYM”, „-BYŚ”, „-BY”, „BYŚMY’, „BYŚCIE”
Cząstkę „-by” piszemy:
• łącznie: z osobowymi formami czasownika np.:
kupilibyśmy, poszedłby, chciałabym
oraz ze spójnikami np.: żeby, gdyby, aby
• rozdzielnie: z innymi częściami mowy np.: kto
by, ile by, który by,
oraz czasownikami modalnymi (nie odmieniają
się przez osoby: można by, trzeba by, warto by
PISOWNIA WYRAZÓW Z PARTYKUŁĄ „NIE”:
„nie” piszemy rozdzielnie:
- z czasownikami (np.: nie ma),
- z liczebnikami (np. nie raz, nie dwa),
- z zaimkami (np. nie ja, nie ty),
- z przymiotnikami i przysłówkami w stopniu
wyższym i najwyższym (np. nie najsprytniejszy),
- z przymiotnikami, rzeczownikami i
przysłówkami [wyrażenie przeciwstawne] (np.
nie szybki, lecz bardzo wolny),
PISOWNIA WYRAZÓW Z PARTYKUŁĄ „NIE”:
„nie” piszemy łącznie :
- z rzeczownikami (np. nieprzyjaciel),
- z przymiotnikami (np. nieważny, niemiły).
PISOWNIA WYRAZÓW WIELKĄ LUB MAŁĄ LITERĄ:
Wielką literą piszemy:
- imiona własne (np. Mateusz, Kamil),
-
przydomki, przezwiska i pseudonimy (np. Bolesław Chrobry),
-
nazwy świąt, dni, okresów świątecznych (np. Boże
Narodzenie),
- nazwy własne: gwiazd, planet, części świata, państw i ich
mieszkańców, nazwy regionów, morza, oceany, jeziora,
- tytuły czasopism (np. Gazeta Wyborcza),
PISOWNIA WYRAZÓW WIELKĄ LUB MAŁĄ LITERĄ:
Małą literą piszemy:
- nazwy pospolite (np. kot, pies),
- dni tygodnia, miesiące (np. poniedziałek, styczeń),
- okresy historyczne, epoki (np. średniowiecze),
PISOWNIA WYRAZÓW Z „I”, „J”, „II” :
1) „j” piszemy zwykle po "c", "z", "s".
Przykłady: lekcja, poezja, sesja.
2) „ii” piszemy najczęściej wtedy gdy wyraz w mianowniku
kończy się na "ia".
Przykład: Maria - Marii
Wyjątki: Ziemia, głębia.
3) „i” piszemy zwykle gdy wyraz kończy się na "-nia" po
spółgłosce.
Przykłady: Pralnia – nia, l-spółgłoska - pralni
Sprawdź, czy znasz pisownię wyrazów, które
za chwilę zobaczysz. Kliknij na prawidłowej,
twoim zdaniem literze.
Dobra odpowiedź to taki dźwięk
Gdy źle wybierzesz, wtedy usłyszysz
kliknij
kliknij
Złą odpowiedź zawsze możesz poprawić!
Ż
ó
A R
u
W K A
R Ó
A
ż
K A K T
ó
u
rz
S
P O K
J
ó
u
ó
u
K
W
O
M
Z
P
E
T
K
u
E
R
ó
G
R A
ó
u
ó
K O G
T
u
ó
u
P
A
P
G A
Ł
D K A
u
ó
u
K
R A
ó
ż
M O
E
rz
G
Y
ż
rz
Ł
rz
B
Y
W Y
ż
Y
rz
O
D
K
I
rz
Ł
Y
E
ż
W
K
ż
K A
A
ż
W Ą
rz
ż
Y R A
rz
F
A
rz
A
B
A
ż
rz
Ó Ł W
ż
P L A
A
ż
rz
rz
J
E
ż
rz
D
E W O
ż
ż
N
I
E
T
rz
O
P
E
rz
W
A
Y
W
A
ż
O
D
T
K
U
A
rz
L
E
ż
rz
ż
A
CZ
O
E CH Y
rz
ż