Inovativne metode pročišćavanja otpadnih voda u Europskoj Uniji, s osvrtom na Sloveniju i Hrvatsku Inovativne metode čiščenja odpadnih komunalnih voda v Evropski Uniji, s poudarkom na Sloveniju in Hrvašku ALENKA SAJOVIC DR. DANIJEL VRHOVŠEK Ekoremedijacijski tehnološki centar

EKOREMEDIJACIJA

“Liječenje prirode s prirodom”.

„Zdravljenje narave z naravo!“

REMEDIJACIJA

= ekološko uređenje (ekološka obnova)

EKO

= sa prirodnim procesima i sustavima (z naravnimi procesi in sistemi) Ekoremedijacija (ERM) upotreba prirodnih i poluprirodnih sistema i procesa za obnovu i zaštitu okoliša.

(uporaba (so)naravnih sisteomov in procesov za obnovo in zaščito okolja)

ZAKAJ EKOREMEDIJACIJA?

• Ekosistemski pristup za rješenje ekoloških problema, • Obnova ekosistema vode i tla radi održavanja rada ekosistema • Za planiranje održive upotrebe tla, okoliša • Povezivanje ljudi s njihovim okolišem • ekosistemski pristopi k reševanju okoljskih problemov • obnova ekosistemov za ohranjanje ekosistemskih storitev oz. načrtovanje trajnostnih posegov v prostor oz. okolje • omogoča povezovanje človeka z njegovim naravnim okoljem v korist obeh

EKOREMEDIJACIJA UKLJUČUJE:

•

Poluprirodne biljne uređaje (RASTLINSKE ČISTILNE NAPRAVE)

•

Vegetacijske pojaseve (BLAŽILNE CONE IN VEGETACIJSKI PASOVI)

• • •

Revitalizaciju potoka, žitnica, glinokopa, kanala (REVITALIZACIJE POTOKOV, KANALOV, GLINOKOPOV …) Uspostavljanje šumovitih krajeva na mjestima deponija itd. (TRAJNOSTNE SANACIJE DEPONIJ)

Primer: SLOVENIJA

    6.000 malih naselja Prosječna gustoća naseljenosti naselja (104 st./km 2 ) Raspršena naseljenost Visoki % biodiverzitet, Natura 2000 – 35,5 %      6.000 manjših naselij Gostota poselitve (104 preb./km 2 ) Razpršena poselitev Visoki % biodiverziteta, Natura 2000 – 35,5 %

OTPADNE VODE KAO VELIKI ZAGAĐIVAČ NAŠEG VODNOG EKOSISTEMA

  Zagađenje našeg vodnog ekosistema, Negativan utjecaj na podzemne vode koje su izvor pitke vode, te na biljke i životinje   K omunalne odpadne vode velik delež vsega onesnaženja voda.

Negativni vpliv na stanje pitne vode ter bivalne in življenjske razmere za vsa živa bitja.

LEGALIZACIJA Operativni program (MOP, 2004)

 Do 2017.godine treba riješiti pročišćavanje otpadnih voda za sva domaćinstva   Predviđa se do kraja 2017. priljučiti na javnu kanalizaciju s pripadnim uređajima za pročišćavanje više od 1,5 milijuna stanovnika u Sloveniji Za manja naselja program određuje kasnije rokove izvedbe, a to su

do 31. prosinca 2015.

za pročišćavanje i

31. prosinca 2017.

putem kanalizacije za odnosno područje koje je ograničeno od 50 i 2.000 ES te gustoće opterečenja za više od 20 ES/ha i više od 10 PE/ha ukoliko se radi o naselju na osjetljivom ili vodozaštitnom području.

za 80 % odvodnjavanja  Do leta 2017 potrebno urediti odvajanje in čiščenje odpadnih voda za vsa gospodinjstva  Predvideno do konca leta 2017 na javno kanalizacijo s pripadajočimi čistilnimi napravami priključenih nekaj več kot 1,5 milijona prebivalcev.

 Za manjša naselja program zamejuje najkasnejše časovne roke izvedbe, ki so opredeljeni

do 31. decembra 2015 med 50 in 2.000 PE

za čiščenje in

31. decembra 2017

za 80 % odvajanje v kanalizacijo za poselitveno območje, ki je obremenjeno ter gostoto obremenjenosti z več kot 20 PE/ha in več kot 10 PE/ha, če gre za naselje na občutljivem ali vodovarstvenem območju.

CENTRALNI ILI DECENTRALIZIRANI SISTEM?

CENTRALNI ILI DECENTRALIZIRANI SISTEM?

USPOREDBA CENTRALNIH I DECENTRALIZIRANIH SISTEMA CENTRALNI SISTEMI

   Koncentrirana ulaganja Potrebno potpun realizacija ili barem realizacija većeg dijela investicije Korisnici ne učestvuju u upravljanju

DECENTRALIZIRANI SISTEMI

   Raspršena i zajednička ulaganja Mogućnost fazne izgradnje, po dijelovima Lakše (neposredno) upravljanje i nadzor; izravno sudjelovanje korisnika      Ravnodušnost korisnika za zaštitu vodnih resursa  Slaba preglednost troškova Zahtjevnija tehnologija Nesto nije u redu = mnogo pogrešaka= sve krivo Regionalna neravnoteža kruženja vode i kanalizacijskog mulja     Veća odgovornost i briga korisnika za zaštitu vodnih resursa Transparentna preglednost troškova Jednostavnija tehnologija Nešto nije u redu= samo tu nije u redu Veća uravnoteženost kruženja vode i viška kanalizacijskog mulja

POLUPRIRODNI BILJNI UREĐAJI RASTLINSKE ČISTILNE NAPRAVE

     Prirodni pristup pr o čišćavanju otpadnih voda Komunalne otpadne vode (iz naselja, turističkih objekata, prirodnih parkova) Industrijske otpadne vode Otpadne vode s deponija Otpadne vode s cesta 

Tercijarno pr o čišćavanje…

(Uredba o emisiji snovi … Ur. l. RS, št. 98/07 )       sonaraven način za čiščenje odpadnih voda kot so: komunalne odpadne vode (naselja, turistični centri, naravni parki) industrijske odpadne vode izcedne vode iz deponij padavinski odtok iz cest

Terciarno čiščenje

(Uredba o emisiji snovi … Ur. l. RS, št. 98/07 )

BILJNI UREĐAJI RASTLINSKE ČISTILNE NAPRAVE

BILJNI UREĐAJI za prirodno prečišćavanje otpadnih voda

• • • • •

Poprima prirodnu sposobnost samočišćenja za pročišćavanje zagađenih voda Radi bez mašinske i električne opreme Voda se pročišćava do potrebnih standarda pomoću mikroorganizama, biljaka Učinkovito uklanjanje spojeva nitrogena, fosfora i drugih toksičnih supstanci iz otpadne vode i na taj način štiteći podzemne vode, izvorišta pitke vode, tekućice i jezera (70-90% učikovitosti) Učinkovitost uklanjanja fekalija i drugih bakterija (90 99 % učinkovitosti)

OSOBINE

     Nema neugodnih mirisa , nema insekata zbog podzemnog toka otpadne vode, Estetski uklopljeno u površinu, pejzaž Ponovna upotreba čiste vode koja dolazi iz biljnih uređaja (za ribnjake, bazene za plivanje itd.) (upotreba za zalijevanje cvijeća) 1 ES (stanovnik) treba oko 2,5m 2 biljni uređaj površine za Fleksibilna ponovna izgradnja polja za čišćenje

IZGRADNJA BILJNOG UREĐAJA

PRIMJERI BILJNIH UREĐAJA

PRIMJERI BILJNIH UREĐAJA RČN BAZGA (500 ES), Sevnica

PRIMJERI BILJNIH UREĐAJA RČN BAZGA (500 ES), Sevnica

PRIMJERI BILJNIH UREĐAJA ZA PROČIŠČAVANJE LOKALNIH VIROV PITKE VODE

HVALA NA PAŽNJI!

ALENKA SAJOVIC Ekoremediacijski tehnološki center, Celje [email protected]

, [email protected]

Spletna stran: www.ertc.si