Transcript ทรานสิชันเพิ่มใหม่

ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
303103
ผศ. ดร.
ธาตุทรานสิช ัน หมู ่ VIII มีสมบัตท
ิ าง
เคมีคล้ายคลึงกันในแนวนอน
มากกว่าในหมู ่เดียวกน
ั
Triad
Fe, Co, Ni เรียกว่า
Ru, Rh, Pd
เรียกว่า
Palladium Triad
Os, Ir, Pt เรียกว่า
Iron
ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
ผศ. ดร.
303103
สมบัตข
ิ องธาตุทรานสิช ัน
ตามหมู ่
หมู ่ 3 ประกอบด้วย Sc, Y,
La...Lu, Ac...Lr
้
Sc Y มี oxidation = 3 เท่านัน
้
ธาตุในกลุ่มนี ขาดสมบั
ตข
ิ องธาตุท
รานสิช ันบางอย่างจึงมีสมบัตค
ิ ล้าย
่
กับธาตุหมู ่ 3A ทีสารประกอบมั
ก
ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
303103
ผศ. ดร.
Inner transition
มีสมบัตท
ิ างเคมีคล้าย transition หมู ่
ที่ 3 แต่อเิ ลคตรอน วงนอกของธาตุ
กลุ่มอยู ่ใน f ออรบิทล
ั และมี
่ าคัญคือ +3
oxidation state ทีส
Lanthanide
La...Lu
แบ่งเป็ น สองพวกคื
อ พบน้อยมาก
้
ยกว่า rare earth
บนพืนโลกเรี
element และเกิดอยู ่รวมๆกันในแร่โม
นาไซด ์ จึงแยกได้ยาก
ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
303103
ผศ. ดร.
Actinide
Ac...Lr
เป็ นธาตุ
้ั
กัมมันตภาพร ังสีทงหมด
ธาตุทมี
ี่ Atomic
้
number มากกว่า U สร ้างขึนมาจาก
ปฏิก ิรย
ิ านิ วเคลียร ์
ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
303103
ผศ. ดร.
IVB : Ti Zr Hf
Oxidation Number +2 +3 +4
่ คณ
Ti เป็ นโลหะทีมี
ุ ภาพดีทนการกัดกร่อน
น้ าหนักเบาใช้ทาอากาศยาน
สารประกอบ Oxide เกิด โครงร่างตาข่ายได้
เช่นเดียวกับหมู ่ 4 A
• TiO2 ใช้ทาเม็ดสีในสีทาบ้าน
่
• Zr Hf เป็ นโลหะทีทนความร
้อนสู ง
• Hf มี Oxidation Number +4
ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
303103
ผศ. ดร.
VB : V, Nb, Ta
V ใช้ผสมเหล็กให้เป็ น
่ ดเป็ น
เหล็กกล้ากันสนิ ม เมือเกิ
สารประกอบ Halide มี Oxidation
Number ได้หลายค่าเช่น +2,
้ บชนิ ดของ
+3, +4, +5 ขึนกั
Halide
Ta ทนต่อการกัดกร่อนของ
ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
303103
ผศ. ดร.
VI B : Cr Mo W
่
ต
W, Cr เป็ นส่วนผสมเหล็กเพือผลิ
stainless steel
Cr ใช้ชบุ เคลือบเหล็กกันสนิ มโดยเกิด
เป็ น Cr2O3 Cr มีหลาย oxidation state
่
+6 ถึง +2 ทีเสถี
ยรคือ +6 และ +3(เสถียร
่ ด)
ทีสุ
Mo เป็ น essential element ใน
ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
303103
ผศ. ดร.
VIIB : Mn, Tc, Re
Mn ทา ปฏิก ิรยิ าทีอุ่ ณหภู มส
ิ ู งมี
ปริมาณมากเป็ นอ ันดับ 2 รองจากเหล็ก มี
่ ด -1…+7
oxidation number ได้มากทีสุ
่ งเคราะห ์ขึนเป็
้
Tc เป็ น ธาตุ
ท
สั
ี
นธาตุ
้
แรกในโลก ทั
งหมดเป็
97
2 น γRadioactive
99
element 42Mo 1D
 43Tc
Re มีสมบัตท
ิ างกายภาพคล้ายกับ Tc
ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
303103
ผศ. ดร.
VIII B :
Iron family
Fe, Co, Ni
Fe+2/+3 , Co+2/+3 มีความสาคัญต่อระบบ
ชีวภาพ
Ni เป็ น catalyst ในการกาจัด CO จากการ
เผาไหม้ทไม่
ี่ สมบู รณ์
Platinum family Ru, Rh, Pd และ Os, Ir,
Pt
มีความว่องไวในการเกิดปฏิก ิรย
ิ าเคมี
ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
303103
ผศ. ดร.
I B : Cu Ag Au
้
ทังหมดน
าไฟฟ้าได้ด ี มีความอ่อนนุ่ มมาก
สามารถดึงให้เป็ นเส้นได้ง่าย เป็ นโลหะมีค่า(
precious metal)
ทาให้อยู ่ในรู ปธาตุอส
ิ ระได้ง่าย มีคา
่ Eo เป็ น
บวกสู ง
II B : Zn Cd Hg
่ จงึ เกิดปฏิรย
Zn เป็ นตัว reduce ทีดี
ิ าว่องไวไม่
พบเป็ นธาตุอส
ิ ระ
ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
303103
ผศ. ดร.
่ั
การแยกธาตุทรานสิชนจากแร่
ดบ
ิ
์ ยมได้จากการรีดวิ ซ ์ ไอออนของ
ธาตุบริสุทธิเตรี
้
การรีดวิ ซ ์ยากขึนจากขวาไปซ
้าย เปรียบเทียบก
่
จากสินแร่ได้จากยุคของโลหะทีพบดั
งนี ้
Ag, Zn
Prehistoric
Cu, Zn
Bronze Age ( 4000BC -
Fe Iron Age
Ti, V, Cr, Zn
( 1500BC - 180
Modern Age ( 1800AD - pr
ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
303103
ผศ. ดร.
์ วยวิธ ี
สินแร่กอ
่ นการนามาทาให้บริสุทธิด้
รีด ักช ัน อาจต้องเตรียมให้อยู ่ในรู ปของ
่
สารประกอบทีเหมาะสมก่
อน เช่น
่
น CuO
CuS ZnS หรือ NiS เปลียนเป็
ZnO และ NiO โดยการเผาในบรรยาย
กาศของO2
่ ยมและมีราคาถู กคือ Carbon
ตัวรีดวิ ซ ์ทีนิ
หรือ ก๊าซไฮโดรเจน
่
ธาตุบางชนิ ดที่รีดวิ ซ ์ยากนิ ยมเปลียนเป็
น
ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
303103
ผศ. ดร.
ธาตุทรานสิช ัน
สมศ ักดิ ์ ศิรไิ ชย
303103
ผศ. ดร.
สารประกอบของธาตุทรานสิช ันมี
สมบัตเิ ป็ นแม่เหล็กและมีส ี เช่น สีแดง
่ ดจาก Fe+3/+2 และสี
ของเลือดทีเกิ
่ ดขึนในอ
้
ต่างๆทีเกิ
ัญมณี กเ็ กิดจากการ
มีธาตุทรานสิช ันปนอยู ่ เช่น น้ าเงิน
จาก Fe+3 ในไพลิน และ สีแดงใน
ทับทิม