Transcript Slayt 1 - turkcecim.com

DERSİMİZ TÜRKÇE
Ek Fiil (Ek Eylem)
Aşağıdaki cümlelerde yüklem olan
sözcükleri bulunuz ve türlerini belirtiniz.
İsim
• Sen bu okulda öğrencisin.
……………………….
• O adam çok zenginmiş.
Sıfat
……………………….
• En sık kullanılan bağlaç vedir.
……………………….
• Bu maçı kazanan bizdik.
Zamir
……………………….
Bağlaç
isim soylu
isim ya da ………………………
Bu cümlelerin yüklemleri ……………
bir sözcüktür. Sonlarındaki ekler yüklem görevinde
kullanılmalarını sağlamıştır. Öyleyse ek fiiller
isim
ya da isim soylu sözcüklerin cümlede yüklem olmasını
…………………………………………………………………...sağlar.
“Öğretmenim, ben ‘İsim’leri anlamıştım ama bu
‘İsm Soylu’ luk da neyin nesi?” mi diyorsunuz?
ZAMİR
EDAT
ZARF
SIFAT
FİİLİMSİ
BAĞLAÇ
 Ağaç
: İsim
…………..
Sıfat
 Kırmızı : …………..
 Siz
: Zamir
…………..
 Kadar
Edat
: …………..
 Fakat
Bağlaç
: …………..
 Çok
Zarf
: …………..
 Giden
Fiilimsi
: …………..
EK FİİL
Ek fiilin
hikayesi
Ek fiilin
rivayeti
Ek fiilin
şartı
(-i di)
(-i miş)
(-i se)
Zengindi
Zenginmiş
Zenginse
Ek fiilin
geniş
zamanı
(-dir)
Zengindir
1-Ek Eylemin Görülen Geçmiş Zamanı (hikayesi): (- i di )
İsim ya da
İsim soylu sözcük
-i di
Şahıs
eki
Formülü ile yapılır.
İsim
Ek
fiil
Şahıs
eki
Mutluydum
Mutluydun
Mutluydu
Mutluyduk
Mutluydunuz
Mutluydular
2-Ek Eylemin Duyulan Geçmiş Zamanı (rivayeti):
İsim ya da
İsim soylu sözcük
(- i miş )
-i miş
Şahıs
eki
Formülü ile yapılır.
İsim
Ek
fiil
Şahıs
eki
Mutluymuşum
Mutluymuşsun
Mutluymuş
Mutluymuşuz
Mutluymuşsunuz
Mutluymuşlar
3-Ek Eylemin Şartı:
(- i se )
İsim ya da
İsim soylu sözcük
-i se
Şahıs
eki
Formülü ile yapılır.
İsim
Ek
fiil
Şahıs
eki
Mutluysam
Mutluysan
Mutluysa
Mutluysak
Mutluysanız
Mutluysalar
4-Ek Eylemin Geniş Zamanı:
(-dir, -dır)
İsim ya da
İsim soylu sözcük
Şahıs
eki
-dır
Formülü ile yapılır.
İsim
Şahıs
eki
Ek
fiil
Mutluyumdur
Mutlusundur
Mutludur
Mutluyuzdur
Mutlusunuzdur
Mutlulardır
Not: Ek eylemin geniş zamanında “-dir” eki
kullanılmasa da olur.
Başarılı-sın-dır
başarılı-sın
Not: Ek eylemin olumsuzu “değil” sözcüğü ile yapılır.
Olumlu
Mutlu-y-muş-um
Güzel-sin
Akıllı-y-dı-n
Olumsuz
Mutlu değil-miş-im
Güzel değil-sin
Akıllı değil-di-n
Ek Eylemin
Hikayesi
Ek Eylemin
Rivayeti
Ek Eylemin
Şartı
Başarılı-y-dı-m
Başarılı-y-mış-ım
Başarılı-y-sa-m
Başarılı-y-ım
Başarılı-y-dı-n
Başarılı-y-mış-sın
Başarılı-y-sa-n
Başarılı-sın
Başarılı-y-dı
Başarılı-y-mış
Başarılı-y-sa
Başarılı
Başarılı-y-dı-k
Başarılı-y-mış-ız
Başarılı-y-sa-k
Başarılı-y-ız
Başarılı-y-dı-nız
Başarılı-y-mış-sınız Başarılı-y-sa-nız
Başarılı-y-dı-lar
Başarılı-y-mış-lar
Başarılı-y-sa-lar
Ek Eylemin
Geniş Zamanı
Başarılı-sınız
Başarılı-lar
eklerini aşağıdaki fiillere
getirerek bu fiilleri yeniden yazınız.
Görmeli
Görmeliydim
Görmeliymişim
Görmeliysem
Gelir
Gelirdim
Gelirmişim
Gelirsem
Okuyor
Okuyordum
Okuyormuşum
Okuyorsam
Yazacak
Yazacaktım
Yazacakmışım
Yazacaksam
O halde ek fiilin bir başka görevi de
basit
zamanlı fiilleri birleşik zamanlı yapmaktır.
…….…………………………………………..
Basit ve birleşik zamanlı fiil nedir?
Fiil
Kökü
Kip
Eki
Şahıs
eki
Fiil
Kökü
Kip
Eki
Kip
Eki
Şahıs
eki
UYGULAMA TABLOSU
Gitmişsem
Gelmiyormuş
Sevmeliydin
Gidersek
İzleseydik
Gelecektim
Görmüştüm