Transcript Hepatit

Hepatit A
Hepatit A karaciğerde iltihaplanmaya yol açan bir hastalıktır.
Hastalığa, Hepatit A virüsü (HAV) neden olmaktadır. Daha
önce Hepatit A geçirmeyen herkes bu hastalığa yakalanabilir.
Hepatit A, Hepatit B ve Hepatit C farklı virüslerin yol açtığı
hastalıklardır. Bu tür virüslerden bir tanesiyle enfekte olma, diğer
tip Hepatitlere karşı bağışıklık sağlamaz.
Hastalığın kuluçka dönemi 15 ile 50 gün arasında değişmektedir.
Genellikle yaklaşık 28 gündür. Hepatit A virüsü alan kişiler
hastalanmadan önce iki hafta ile sarılık olduktan sonraki bir haftalık
süre içinde hastalığı başkalarına bulaştırabilirler.
Hepatit A Nasıl Bulaşır?
Tuvalete gittikten ve bebek altı değiştirdikten sonra ellerin
iyice yıkanmaması.
 Hastalıklı bir kişi tarafından yapılan/tutulan virüs bulaşmış
salata gibi pişmemiş yiyeceklerin yenmesi.
 Mikroplu sulardan yakalanan kabuklu deniz ürünlerinin
yenmesi.
 Mikroplu suların içilmesi.
Hastalık ayrıca oral-anal cinsel ilişki yoluyla da geçebilir.
Antikorlar: Hepatit A antikoru IgM; HAV IgM.
Akut HAV enfeksiyonunun tanısında kullanılır. 15-50 günlük
bir inkübasyonu takiben semptomların ortaya çıkması ile
beraber kanda görülür ve genelde 3-6 ay pozitif kalır.
1993 yılında Hepatit A’ya karşı bir aşı geliştirilmiştir.
Hepatit A aşısı esas olarak hastalığın yaygın
olduğu ya da hijyen standartı düşük olan ülkelere
seyahat eden kişilere önerilmektedir. Aşı ayrıca, 2
yaşından küçük çocuklara bakım sağlayan bakım
görevlilerine de tavsiye edilmektedir.
Hepatit B
Hepatit B, karaciğer iltihabı anlamına gelen hepatit
hastalığının etkeni olan virüslerden (HBV) bir tanesidir.
Meydana getirdiği hastalık,çok ağır tablolara neden
olabilmektedir.Bu virüs, esas olarak karaciğerde yerleşir,
orada çoğalır ve zamanla karaciğeri tahrip edecek boyutlara
ulaşabilir.
Hepatit B bulaşıcı bir hastalıktır.
Türkiye’de bugün her 3 kişiden yaklaşık 1’i Hepatit B virüsü
ile karşılaşmıştır. Yine her 10 kişiden 1’i Hepatit B virüsünü
taşımakta ve bulaştırmaktadır. Hastaların % 75-80’inde
herhangi bir belirti vermeksizin gelişir, taramalarda ve kan
bağışlarında yapılan tetkiklerde tesadüfen tespit edilir.
Kuluçka süresi 2-6 ay arasında değişmektedir.
Hepatit B virüsü bulaştıktan sonra üç yol izler:
Kişinin immün sistemi (bağışıklık sistemi) kuvvetli ise vücudunda virüse karşı
antikor denilen koruyucu maddeler oluşur ve belirli bir düzeyde kalır, artık kişi
doğal olarak aşılanmıştır. Ömür boyu Hepatit B’den korunacaktır.
Oluşan bu koruyucu antikorlar, eğer olması gereken düzeye ulaşamaz ise kişi
taşıyıcı olarak kalacaktır, henüz kendisi hasta değildir fakat potansiyel virüs
saçıcısıdır, çevresi için hastalığın yayılmasında büyük bir tehlike oluşturur.
Özellikle ülkemizde bu anlamda gizli taşıyıcılar çoktur, hastalığın kontrolsüz
bulaşmasında en sessiz yolu oluşturur. Taşıyıcılar için risk yıllar sonra
başlayabilir. Taşıyıcı kişi karaciğer kanserine aday olabilir veya organ hasarı ile
karaciğer yetmezliğine girebilir.
Kişide koruyucu antikorlar hiç oluşamaz, her zaman virüs güçlü durumdadır,
vücut virüse yeniktir, karaciğer fonksiyonları bozuktur, karaciğer enzimleri
yüksektir, kişi aktif hastadır, hızla karaciğer yetmezliğine gider veya hastalık
yıllara yayılır zamanla karaciğer yetmezliğine ya da karaciğer kanserine
dönüşür.
Hepatit B’de hedef organ karaciğerdir.
Karaciğer vücudu toksik maddelerden temizleyen, sindirimde
görevli safrayı sentezleyip kana veren , vücutta görevli pek
çok
taşıyıcı
proteinleri
sentezleyen
ana
organdır.
Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasında da çok önemli
görevleri vardır.
Bu virüs karaciğer dokusunu oluşturan hücreleri tutar, bu
hücreler zamanla fonksiyonlarını yapamaz hale gelir, yukarıda
bahsettiğimiz yollara göre karaciğeri zedeleyebilir ve tek tek
hücre ölümü başlayabilir, sonrasında karaciğer doku kaybı
gelişebilir. Sonuç:GERİYE DÖNÜŞSÜZ ORGAN HASARIDIR.
Hepatit B Nasıl Bulaşır ?
Hepatit B, kan yoluyla ve çok sıklıkla da yakın temasla (kan
dışındaki vücut sıvıları:tükürük,ter,cinsel organ sıvıları)
bulaşır. Derideki bir çatlak yada açık yara ile temas eden bir
damla kan yada tükürük bile hastalığın bulaşması için yeterli
olabilmektedir. Taşıyıcı anneden bebeğine de doğum
esnasında bulaşabilir.
Hepatit B’den Korunmak Mümkün müdür ?
Virüs vücuda girmemişse korunması kesinlikle mümkün
olan bir hastalıktır. En etkili korunma yolu da
aşılanmadır. Koruyuculuğu %90-95’tir. Eğer koruyucu
düzeyde antikor titresi elde edilmişse koruyuculuk
%100’e ulaşır.
Aşılama,taşıyıcılara veya aktif hasta olanlara yapılamaz.
Aşılama kararı,doktorlar tarafından istenen belirli
tetkiklerden sonra verilebilir.
Uygulanacak aşı şeması,toplam üç dozun belirli zamanlara
bölünerek uygulanması ile olur.
Genel olarak kullanılan aşı şeması: ilk doz 0.ay (sıfırıncı ay) kabul
edilmek kaydıyla, bir ay sonra 2.doz ve 5 ay sonra 3.doz olmak
üzere 0-1 ve 6.ayda yapılan 3 doz aşı uygulamasıdır.
Bir diğer uygulama da hızlı cevap beklenen olgulardaki kullanılan
şemadır:
0.ayda 1.doz,bir ay sonra 2.doz,bir ay sonra 3.doz ve de 12.ay da
(yani son 3.dozdan 11 ay sonra ) 4.dozun yapılmasıdır.
Aşılama sonrası enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık, şişlik, ateş
yüksekliği ve birtakım allerjik reaksiyonlar görülebilmektedir.Çoğu
önemsiz reaksiyonlardır. Hastalığın risklerinin yanında daha da
önemsizleşirler.
Hepatit B virüsünün yapısı
Hepatit B yüzey antijeni, Hepatit B surface antigen
(HBsAg): Kişinin Hepatit B Virüs ile enfekte olup
olmadığını belirlemek için kullanılır. HBsAg
mevcudiyeti kişinin virus antijeni taşıdığını gösterir.
HBV enfeksiyonu sonrasında serumda ortaya çıkan ilk
serolojik markerdir (6.-16. hafta). HBsAg’nin 6 aydan
fazla bulunması kronik taşıyıcılık veya kronik karaciğer
hastalığının göstergesidir.
Hepatit Be antijeni (HBeAg) ve HBV-DNA (Hepatit
B virus DNA’sı genetik bilgisi): Virüsün bulunması
karaciğer veya benzer hücrelerde çoğalmaya devam
ettiğine işaret eder. HBV enfeksiyonunun takibinde
kullanılır. Enfeksiyonun erken evrelerinde, HBsAg’den
sonra ortaya çıkar.
Hepatit B çekirdek antikorları (HBcAb): Virüsle
temasın olduğunu gösterir. Yani daha önce HBV
enfeksiyonu geçirilip geçirilmediği hakkında bilgi verir.
Hepatit B yüzey antikoru (Anti-HBs): Bu test Hepatit B
virüsüne yakalanmış, virüsten kurtulmuş ve bağışıklık
kazanmış kişilerde pozitiftir. Hepatit B ile aşılamanın
başarılı olduğu kişilerde bu antikorun bulunması kişinin
halen bağışık olduğunu gösterir. Aşılanan şahıslarda
yalnızca bu HBsAb bulunur, diğer antikorlar bulunmaz.
HEPATİT C
Hepatit C virüslerle bulaşan hepatitler arasında kan yolu ile en sık
bulaşan tiptir. Bu sebeple özellikle kan nakli ve kan ürünleri ile
edinildiğinin bilinmesi oldukça önemlidir.
HEPATİT C NASIL BULAŞIR ?
Kan ve kan ürünleri ile geçebilmektedir. Ayrıca uyuşturucu kullananlarda
iğnelerden bulaşması dolayısıyla oldukça yaygın görülür. Ayrıca tüm
sağlık çalışanları hepatit B de olduğu gibi hepatit C içinde riskli bir
gruptadır. Sağlık çalışanlarına yine iğne batması ve diğer tıp ekipmanı
ile bulaşması söz konusudur. Ayrıca organ nakli sırasında hepatit C
geçme olasılığı da çok yüksektir. Ancak özellikle kan nakli ve organ
nakillerinde kan ve organlar hepatit C yönünden taranmaktadır. Bu da
hastalığın yayılmasını önlemektedir.
%6 olasılıkla hepatit C anneden bebeğe geçer. İlaveten annede AİDS
var ise hepatit C nin bulaşma olasılığı daha da yükselir.
Hepatit C yi saptamak için
çeşitli testler vardır.
• Karaciğer enzimleri
•Anti-HCV (hepatit
C antikor): HCV
enfeksiyonların tanısında
kullanılır. Genelde HCV
enfeksiyonunun geç
evresinde kanda bulunur.
HEPATİT D
Hepatit D çoğalabilmesi için Hepatit B virüsüne ihtiyaç duyması
bakımından bu ailedeki enteresan viral hepatitlerdendir.
HEPATİT D VE İKİ FARKLI FORM
-Ya Hepatit B ile aynı anda alınır ve geçirilir.
-Ya da Hepatit B geçirmiş kronik Hepatit B li kişilerin daha sonra
bu virüsle karşılaşması ile olur.
HEPATİT D DE TEŞHİS
Anti-HDV (Hepatit D virus antikoru)
HEPATİT E
Özellikle Hindistan, Asya'nın bir kısmı ve Afrika da görülen bu hepatit E
virüsü oral-fekal yani ağız dışkı yolu ile geçiş göstermektedir. Özellikle
Endonezya da % 40 a varan bir taşıyıcılık oranından
bahsedilmektedir.Türkiye de ise hepatit
E taşıyıcılığı % 5 civarındadır. Avrupa da hepatit E taşıyıcılığı % 1 bile
değildir.
KLİNİK SONUÇLAR
Hepatit E nin en önemli klinik sonucu gebelerde % 10-20 ye varan bir ölüm
riskine sebep olmasıdır.